ՍՈՒՐԲ ԾՆՆԴՅԱՆ ԵՐԳԸ
Չառլզ Դիքենս
Դերերում (12-20 դերասաններ) Սքրուջ, ծեր, գծուծ մարդ
Մի խումբ երգիչներ
Երկու տղա
Ֆրեդ, Սքրուջի զարմիկը Քրեչըթ, Սքրուջի գրագիրը Մի պարոն
Մարլի, Սքրուջի մահացած գործընկերը
Անցած Սուրբ Ծննդյան Ոգին
Էբենիզըր, Սքրուջը երիտասարդ տարիքում Ֆան, Սքրուջի քույրը
Ֆեզիվիգ, Սքրուջի նախկին տնօրենը
Բել, Երիտասարդ Էբենիզըրի ընկերուհին Ներկա Սուրբ Ծննդյան Ոգին
Տիկին Քրեչըթ
Փոքրիկ Թիմ, Քրեչըթի կաղ տղան Քրեչըթի չորս զավակները
Գալիք Սուրբ Ծննդյան Ոգին
Երկու պարոն, Գործարարներ Մարթա, Քրեչըթի մեծ աղջիկը Մի տղա
Տեսարան 1 – Սքրուջի գրասենյակ՝ ներսից և դրսից
Տեսարան 2 – Սքրուջի տունը, ննջարան
Տեսարան 3 – Քաղաք, ուր մանկուց ապրում էր Սքրուջը, դպրոց, Ֆեզիվիգի գրասենյակը, Բելի տունը
Տեսարան 4 – Լոնդոն, Գոլդըն փողոց, Սուրբ Ծնունդ, 1844, Քրեչըթի տունը,
Տեսարան 5 – Լոնդոն, փողոցի մի անկյուն, Քրեչըթի տունը, Սքրուջի տապանաքարը գերեզմանոցում
Տեսարան 6 – Սքրուջի ննջարանը: Փողոց, Սքրուջի գրասենյակը, Ֆրեդի տունը:
Տեսարան 1
Ձայն. Եկեղեցու զանգերը ազդարարեցին ժամը երեքը:
Տեղ . Սքրուջի գրասենյակից դուրս:
Երգչախումբ . (Երիտասարդ ձայներ): Երգում են “God Rest Ye Merry, Gentlemen” ¥Աստված Ձեզ ուրախ պահի, Պարոնայք), երգից մի հատված:
Ձայն . Դուռը բացվում է:
Սքրուջ . Հերիք է, հերիք է երգեք: (Երգը դադարում է): Հեռացեք այստեղից և էլ չգաք, հասկացա՞ք, այլևս ոչ մի երգ: 1-ին տղա . Շնորհավոր Սուրբ Ծնունդ, պարոն:
Սքրուջ . Ասացի՝ հեռացեք:
2-րդ տղա . Կարիք չկա շնորհավորել նրա Սուրբ Ծնունդը: Դա ծերունի Սքրուջն է:
Երաժշտություն . Սուրբ Ծննդյան ժամանակակից երաժշտություն:
Պատմող . Այո, դա ծերունի Սքրուջն է, Էբենիզըր Սքրուջը: Քրիստոսի Ծննդյան նախօրեն է, 1844 թվական: Չնայած սարսափելի ցրտին, Լոնդոնը տիրում համակված է ուրախ, տոնական տրամադրությունոգով: Իսկ Սքրուջի խորշոմած դեմքին ուրախության նշույլ չկա: Նա փակում է դուռը և գնում է իր գրասենյակը: Խիստ հայացքով նայում է իր գրագրին՝ Բոբ Քրեչըթին: Բայց երբ տեսնում է, որ նա ժրաջան աշխատում է, Սքրուջը՝ դեմքի գոհ արտահայտությամբ, ուղղում է իր ակնոցը: Հանկարծ դուռը բացվում է:
Ֆրեդ . Շնորհավոր Սուրբ Ծնունդ, քեռի: Աստված ձեզ պահապան:
Սքրուջ. (Անհամբեր). Սա՞ ինչ հիմարություն է:
Ֆրեդ . (Մոտենալով գրասեղանին). Սուրբ Ծնու՞նդն է հիմարություն: Համոզված եմ Դուք դա չէիք ուզում ասել, քեռի:
Սքրուջ. (Արհամարանքով). Ի՞նչ է նշանակում՝ ուրախ Սուրբ Ծնունդ: Դու ի՞նչ իրավունք ունես ուրախանալու քո աղքատության մեջ:
Ֆրեդ. Իսկ Դուք ի՞նչ իրավունք ունեք տխրելու ձեր հարստության մեջ:
Սքրուջ. Դատարկ խոսքեր են:
Ֆրեդ. Մի՛ բարկացեք, քեռի:
Սքրուջ. Ինչպե՞ս չբարկանամ, երբ ապրում եմ այսպիսի ապուշների աշխարհում: Սուրբ Ծնու՜նդ-մնու՜նդ: Ի՞նչ իմաստ ունի քեզ համար Սուրբ Ծնունդը՝ երբ փող չունես, որ պարտքերդ փակես, երբ տարիքդ մեծանում է, իսկ հարստությունդ՝ ոչ: Եթե ինձ հարցնեն, կասեմ՝ ամեն ապուշ, ում բերանից «ուրախ Սուրբ Ծնունդ» լսվի, թող խաշվի իր անուշապուրի մեջ և մեռնի եղևնու ճյուղը խրված իր սրտում: Այնպես որ, դուք Սուրբ Ծնունդը տոնեք ձեր ձևով, թողեք որ ես էլ իմ ձևով տոնեմ:
Ֆրեդ. Ես միշտ սիրել եմ Ծննդյան տոները, որովհետև այդ օրերին մարդիկ լինում են ազնիվ և սրտաբաց միմյանց նկատմամբ: Ու թեև Սուրբ Ծնունդը երբեք մի կտոր արծաթ չի դրել իմ գրպանը, ես հավատում եմ, որ այն մեծ բարիք է բերում ինձ: Եվ ես ասում եմ՝ Աստված օրհնի այս տոնական օրերը:
Քրեչըթ. (Ծափահարելով). Լավ ես ասում, պարոն Ֆրեդ:
Սքրուջ. (Դիմելով Քրեչըթին). Եթե մի ձայն էլ լսեմ քեզնից՝ Սուրբ Ծնունդը կտոնես՝ զրկվելովազատվելով աշխատանքից:
Ֆրեդ . Մի բարկացեք: Եկել եմ Ձեզ մեր տուն հրավիրեմլու, որ Սուրբ Ծնունդը միասին տոնենք:
Սքրուջ. Ոչ, դա հնարավոր չէ:
Ֆրեդ. Բայց մենք Ձեզնից ոչ մի սպասելիք չունենք, քեռի: Միայն ուզում ենք մեզ հետ լինեք: (Դադար): Եթե փոխեք Ձեր միտքը, կգաք մեզ հետ ճաշելու:
Սքրուջ. Ցտեսություն, Ֆրեդ:
Ֆրեդ. Շնորհավոր Սուրբ Ծնունդ…
Սքրուջ. Ցտեսություն:
Ֆրեդ. … և ուրախ Նոր տարի լինի:
Սքրուջ. Ինչ հիմարություն:
Քրեչըթ. Ը՜, ներեցեք, պարոն Սքրուջ:
Սքրուջ. Ասա, ի՞նչ ես ուզում:
Քրեչըթ. Մի պարոն ուզում է Ձեզ տեսնել:
Սքրուջ. Ինչու՞ համար:
Քրեչըթ. Նա չասաց:
Պարոն. Բարև Ձեզ: Ու՞մ հետ պատիվ ունեմ խոսելու, Պարոն Սքրուջի՞, թե՞ պարոն Մարլիի:
Սքրուջ. Պարոն Մարլին իմ գործընկերն էր, նա մահացել է յոթ տարի առաջ: Ճիշտ այս գիշեր լրանում է նրա մահվան յոթերորդ տարին:
Պարոն. Ուրեմն կարող եմ վստահ լինել, որ պարոն Մարլիի առատաձեռնությունը շարունակվում է իր գործընկերոջ կողմից:
Սքրուջ. Դուք ի՞նչ եք ուզում:
Պարոն. Այս տոնական օրը, պարոն Սքրուջ, փորձում եմ գեթ մի փոքր թեթևացնել աղքատների և չքավորների վիճակը: Հազարավոր մարդիկ զուրկ են կյանքի տարրական պայմաններից:
Սքրուջ. Մի՞թե բանտեր չկան:
Պարոն. Իհարկե կան:
Սքրուջ. Իսկ աշխատանքային գաղութնե՞ր:
Պարոն. Երանի թե կարողանայի ասել՝ ոչ: Մենք ուզում ենք Ծննդյան տոներին օգնել աղքատներին, որովհետև այս օրերին ավելի զգալի են դառնում նրանց կարիքները: Որքա՞ն նվեր գրեմ Ձեր անունից:
Սքրուջ. Ոչ մի նվեր Ոչինչ:
Պարոն. (Շփոթված). Չե՞ք ուզում, որ Ձեր անունը տրվի:
Սքրուջ. Ուզում եմ, որ ինձ մենակչանհանգստացնեք թողնեք: Ծննդյան օրը ոչ ես եմ ուրախանում, և ոչ էլ փող ունեմ, որ ծույլերին ուրախացնեմ: Իմ փողով ես օգնում եմ ակնարկածս հաստատություններին: Ում վիճակը որ լավ չէ, թող գնա այդ տեղերը:
Պարոն. Նրանցից շատերը կնախընտրեն մեռնել, քան թե այդ հաստատությունների ձեռքն ընկնել:
Սքրուջ. Ուրեմն թող մեռնեն և պակասեցնեն բնակչության ավելորդ քանակը: Իսկ հիմա ես գործ ունեմ: Ցտեսություն:
Պարոն. (Մեղմ ձայնով). Շատ լավ, պարոն Սքրուջ, ձեր Սուրբ Ծնունդըը Շնորհավոր:
Ձայն. Դուռը բացվում է և փակվում:
Սքրուջ. Բարեգործություն, ինչ դատարկ խոսքեր:
Քրեչըթ. Ը՜, պարոն Սքրուջ:
Սքրուջ. Դե, ինչ՞ կա , Քրեչըթ:
Քրեչըթ. Ուզում եմ իմանալ, թե…
Սքրուջ. Ուզում ես իմանալ՝ կարո՞ղ ես տուն գնալ, թե ոչ:
Քրեչըթ. Այո, պարոն , արդեն ուշ է:
Սքրուջ. Կարող ես գնալ: Վաղը հավանաբար կուզես ամբողջ օրը տանը մնալ:
Քրեչըթ. Եթե հարմար է, պարոն:
Սքրուջ. Ո՛չ , հարմար չէ :
Քրեչըթ. Տարին միայն մեկ անգամ է այդպես լինում:
Սքրուջ. Դա հիանալի պատճառ է, որ ամեն տարի դեկտեմբերի 25-ին մարդուն կողոպտեն: Բայց մյուս օրը էլ ավելի վաղ այստեղ կլինես, հասկացա՞ր:
Քրեչըթ. Անպայման, պարոն Սքրուջ: Եվ շնորհավոր Սուրբ Ծնունդ:
Սքրուջ. Ծնունդ-մծնունդ, ի՞նձ ինչ:
Ձայն. (Բարձր հնչում է Ծննդյան մի երգը , հետո մարում):
Տեսարան 2
Պատմող. Ուղիղ ժամը 10-ն է: Մի քանի րոպե անց Սքրուջը գրասենյակից ուղևորվում է իր մութ և տրտում բնակարանը: Մոմի թրթռացող լույսի տակ նա սառը ճաշ է ուտում: Հետո մոմը խնայելու համար՝ անմիջապես պառկում է քնելու: Նա շատ անհանգիստ է քնում, անընդհատ անկողնում շրջվելով:
Ձայն. Շղթաների ձայն է լսվում:
Պատմող. Սքրուջը հանկարծ արթնանում է: Ծանր շղթաները քաշելով իրեն է մոտենում մարդու մոխրագույն մի ստվեր և կանգնում մահճակալի եզրի մոտ:
Սքրուջ. (Վախեցած). Ո՞վ եք դուք, ի՞նչ եք ուզում ինձնից: (Դադար, ելնում է). Ո՞վ եք դուք, պատասխանե՛ք:
Մարլի. (Դողդոջուն ձայնով). Հարցնում ես՝ ո՞վ եմ ես:
Սքրուջ. Դուք….Դուք…Դա անհնար է:
Մարլի. Այո, կենդանության օրոք ես քո գործընկերն էի, Ջեյքըբ Մարլին:
Սքրուջ. (Բարձրաձայն). Բայց դա անհնար է: Դուք մահացել եք:
Մարլի. Չ՞ե՞ս հավատում ինձ:
Սքրուջ. Ոչ: (Համարձակությամբ). Դու ի՞նչ ես …մի կտոր չմարսված մի՞ս, մի կտոր պանի՞ր, թե՞ կծու համեմ:
Մարլի. Դու սխալվում ես, Էբենիզըր: Ես Ջեյքըբ Մարլիի հոգին եմ:
Սքրուջ. Ահարկու տեսիլք: Ինչու՞ ես ինձ խանգարում:
Մարլի. Ամեն մարդ պետք է հոգա իր շրջապատի մասին: Նրանք, ովքեր դա չեն արել իրենց դա կյանքում, դատապարտված են այդպես վարվել մահվանից հետո:
Սքրուջ. Ոչ, ոչ , չեմ հավատում:
Մարլի. Նրանք դատապարտված են թափառելու աշխարհով մեկ առանց հանգստի: (շղթաների ձայն է լսվում)
Սքրուջ. Ինչու՞ ես շղթաներով կապված, Ջեյքըբ:
Մարլի. Սա իմ կյանքի հյուսած շղթան է: Ես այն պատրաստելհյուսել եմ օղակ առ օղակ և հիմա կրում եմ իմ կամքով: Քեզ ծանոթ չէ՞ այն:
Սքրուջ. Չեմ հասկանում:
Մարլի. Շղթան, որ դու ես հյուսում նույնքան ծանր է որքան իմ կրածը:
Սքրուջ. Ինչ տարօրինակ բաներ ես ասում:
Մարլի. Յոթ տարի է ինչ մահացել եմ և ամբողջ ժամանակ թափաոռւմ եմ: (Հառաչելով): Ոչ հանգիստ կա, ոչ խաղաղություն: Միայն զղջում կա:
Սքրուջ. Բայց դու միշտ ճարպիկ ես եղել:
Մարլի. Այո, շատ ճարպիկ:
Սքրուջ. Միշտ հաջողակ գործիդ մեջ:
Մարլի. Գո՞րծ: Իմ գործը մարդկության բարեկեցության ապահովումն է եղել: Նվիրատվություն, սեր , ողորմածություն , համբերություն, բարեգործություն: Այս ամենը իմ գործն է եղել: Բայց ոչ մի բան չարեցի: Միայն փողի մասին էի մտածում:
Սքրուջ. Իսկ ի՞նչ վատ բան կա փող աշխատելու մեջ:
Մարլի. Դա է քո թերությունը, Էբենիզըր, ինչպես և իմը: Դրա համար էլ եկել եմ : Սա իմ ապաշխարության մի մասն է: Եկել եմ քեզ զգուշացնեմ, որ խուսափես ինձ պատահած դժբախտությունից: Միայն մի միջոց կա դրա համար:
Սքրուջ. (Անհամբեր). Ասա ո՞րն է դա:
Մարլի. Իմ ժամանակը սպառվեց : Պետք է գնամ: Այս գիշեր երեք ոգի կայցելենի քեզ: Առաջինը կգա ժամը մեկին: Երկրորդը…
Սքրուջ. Իսկ բոլորը միասին չե՞ն կարող գալ, որ միանգամից ազատվեմ նրանցից:
Մարլի. Երկրորդին սպասիր ժամը երկուսին, իսկ երրորդին ժամը երեքին: Ուշադիր կլսես նրանց ասածները: Մի մոռացիր, որ սա քո վերջին հնարավորությունն է խուսափելու իմ թշվառ վիճակից:
Սքրուջ. (Զարմացած). Վայ… անհետացավ: Ինչ ցուրտ է: Չէ, սա հիմարություն է , չեմ հավատում: Ուրվականներ են :
Ձայն. Չարագուշակ երաժշտություն :
Պատմող. Սքրուջը աչքերը հառել է իր մահացած գործընկերոջ անհետացող ուրվականին: Աստծո դատաստանի այս փորձությունից ուժասպառ եղած՝ Սքրուջը քնում է: Ժամացույցի զանգը ազդարարում է ժամը 1-ը: Անտեսանելի ձեռքը մի կողմ է տանում Սքրուջի անկողնուննջարանի վարագույրները: Մահճակալի կողքին հայտնվում է տարերկրային մի տեսիլք՝ երեխայի կերպարանքով, սպիտակ շորերով և ճերմակ մազերով, ձեռքին՝ եղևնու ճյուղ: Սքրուջը աչքերը լայն բացած նայում է նրան:
Սքրուջ. (Վախենալով) Դու այն ոգին ես, որի այցելության մասին ինձ զգուշացրե՞լ էին:
Ոգի 1. (Մեղմ ձայնով) Այո.
Սքրուջ. (Վախեցած). Ո՞վ ես, ի՞նչ ես դու:
Ոգի 1. Ես անցած Սուրբ Ծննդյան Ոգին եմ:
Սքրուջ. Վաղու՞ց անցած:
Ոգի 1. Ոչ, քո անցյալի: Վեր կաց և արի ինձ հետ:
Սքրուջ. Ու՞ր գամ:
Ոգի 1. Պատուհանից դուրս:
Սքրուջ. (Սարսափած). Բայց մենք երրորդ հարկում ենք, իսկ ես հասարակ մահկանացու եմ:
Ոգի 1. Մի՛ վախեցիր: Եթե ձեռքս հպեմ սրտիդ, ոչինչ չի պատահի քեզ:
Սքրուջ. Եվ ի՞նչ պետք է անենք:
Ոգի 1. Ես պետք է օգնեմ քեզ, որ փրկվես: Շտապիր, քանի դեռ գիշեր է, պետք է հասնենք անցյալին:
Տեսարան 3
Ձայն. Քամու ոռնոց:
Սքրուջ. Ասա՛ ինձ, Ոգի, ու՞ր ենք գնում:
Ոգի 1. Ներքև նայիր, Էբենիզըր, և մանկությունդ հիշիր:
Սքրուջ. Այո, այո, իհարկե: Գետը… մարգերը… Այս տեղն ինձ անշուշտ ծանոթ է: Այստեղ եմ դպրոց հաճախել: Բայց հիմա տես… ոչ ոք չկա այստեղ:
Ոգի 1. Ծննդյան տոների արձակուրդներ են: Նայիր այս դասարանին:
Սքրուջ. Դասարանը դատարկ է, միայն մի տղա է նստել իր նստարանին՝ գլուխը ձեռքերի մեջ պահած: Խեղճ տղային մենակ են թողել, նա էլ Ծննդյան տոներին գնալու տեղ չունի: Հիմա նա վերև է նայում:
Ոգի 1. Ճանաչու՞մ ես նրան:
Սքրուջ. (Զարմացած). Այո…նա … նա…
Ոգի 1. Ի՞նչ է նրա անունը:
Սքրուջ. (Դանդաղ). Էբենիզըր… երանի թե…, բայց արդեն ուշ է:
Ոգի 1. Ի՞նչն է ուշ:
Սքրուջ. Ոչինչ, ոչինչ: (Տխրում է). Երեկ գրասենյակիս մոտ մի քանի տղաներ էին երգում, իսկ ես նրանց վռնդեցի:
Ոգի 1. Գնանք, հիմա հիշենք մեկ այլ Ծննդյան տոն, դա մի տարի անց էր:
Ձայն. Քամու ոռնոց:
Սքրուջ. Ահա նորից դպրոց: (Վարանելով). Իսկ դպրոցի բակում մի տղա է քայլում հետ ու առաջ: Ո՞վ է նա:
Ոգի 1. Մ՞իթե չես ճանաչում:
Սքրուջ. Ինչպե՞ս չէ , դա ես եմ…ահա մի կառք է մոտենում ինձ: Փոքրիկ աղջիկ է դուրս գալիս կառքից: Տես, նա ինձ գրկում է, դա իմ քույրն է՝ Ֆանը:
Ոգի 1. Լսի՛ր , թե ինչ է ասում նա:
Ֆան. Եկել եմ քեզ տուն տանեմ, անուշիկ եղբայր: Հայրիկն այլևս չի բարկանում: Նա ասաց , որ այլևս չես գա այստեղ : Այսուհետև միշտ միասին կլինենք: (Անհետանալով). Պատկերացնու՞մ ես, 4 տարվա մեջ առաջին անգամ ենք միասին լինելու:
Ոգի 1. Քույրդ նրբագեղփափուկ էր… բարի… սրտաբաց:
Սքրուջ. (Հոգոցով). Դու ճիշտ ես, ավաղ նա շատ երիտասարդ տարիքում մահացավ:
Ոգի 1. Նա մի զավակ ուներ:
Սքրուջ. Այո զարմիկս է ՝ Ֆրեդը:
Ոգի 1. Երեկ նա եկել էր Սուրբ Ծննդյան տոնդ շնորհավորելու:
Սքրուջ. Այո, այո, եկել էր: (Անհանգիստ). Խնդրում եմ տար ինձ այստեղից:
Ոգի 1. Ոչ՛ հիմա: Մի տեղ էլ պետք է գնանք:
Սքրուջ. (Աղաչելով). Այլևս ոչ մեկին չեմ ուզում տեսնել:
Ոգի 1. Բայց դա շատ կարևոր է:
Ձայն. Քամու ոռնոց:
Սքրուջ. Վա՜յ, այս ի՞նչ բան է:
Ոգի 1. Ճանաչու՞մ ես նրան:
Սքրուջ. Իհարկե, դա Ֆեզիվիգն է: Աստված հոգին լուսավորի, ես նրա աշակերտներից էի: Նա շատ բարի մարդ էր: (Ֆեզիվիգը հագնում է իր տոնական ժակետը և ժամացույցին նայում):
Ֆեզիվիգ. (Նայելով աջ). Հե՛յ, Էբենիզըր, բավական է աշխատես: Եկ Սուրբ Ծնունդը նշենք: Փակիր փեղկերը, տղաս, հատակը մաքրիր և պատրաստվիր պարելու: Արագացրու, Սուրբ Ծնունդ է, պետք է պարենք: /Լույսերը մարում են)/:
Ոգի 1. Ինչ հիմար մարդ է:
Սքրուջ. Պարոն Ֆեզիվիգը հիմար չէր, նա բարեսիրտ, հաճելի մարդ էր: Եթե կարողանայի հետը խոսել…
Ոգի 1. Իմ ժամանակը սպառվում է, իսկ մենք դեռ մի հանդիպում էլ ունենք:
Սքրուջ. Դե բավական է:
Ոգի 1. Ոչ, Էբենիզըր, ես համաձայն չեմ: / Բեմի մեջտեղում լույսեր են վառվում: Երիտասարդ Էբենիզրը կանգնած է մի գեղեցիկ աղջկա դիմաց)/:
Ոգի 1. Նայիր այս տանը, ներսում մի հաճելի աղջիկ է նստած:
Սքրուջ. (Չհավատալով). Բելն է:
Ոգի 1. Դա այն աղջիկն է, որի հետ դու պատրաստվում էիր ամուսնանալ: Այստեղ դու բարետես երիտասարդ ես, բայց դեմքիդ արդեն ագահության նշաններ են երևում: Հիմա լսիր Բելին:
Բել. Քեզ համար արդեն տարբերություն չկա: Քո սիրտն ուրիշին է պատկանում, հուսով եմ, որ այն քեզ կպահպանի ապագայում:
Երիտասարդ Էբենիզըր. Ինչի՞ մասին ես խոսում, բացատրիր ինձ:
Բել. Քեզ համար միայն ոսկին է կարևոր:
Երիտասարդ Էբենիզեր. Աղքատությունից վատ բան չկա:
Բել. Դու վախենում ես աշխարհից: Փողը քեզ համար ամեն ինչից բարձր է:
Երիտասարդ Էբենիզըր. Թերևս կյանքի դժվարություններն եմ տեսել, բայց զգացմունքներս քո հանդեպ չեն փոխվել:
Բել. Սխալվում ես, դու շատ ես փոխվել: Ես կկատարեմ քո ցանկությունը. քեզ ազատ կթողնեմ, որ քո ուզած ճանապարհով գնաս:
Երիտասարդ Էբենիզըր. Բայց ես ազատություն չեմ խնդրել քեզնից:
Բել. Թերևս բացեիբաց չես խնդրել, բայց ակնհայտ է թե ինչ ես ուզում: Հուսով եմ երջանիկ կլինես քո նախընտրած կյանքում: (Հեռանալով դեպի աջ). Մնաս բարով, Էբենիզըր:
Երիտասարդ Էբենիզըր. Բել…(Ուսերը թոթվելով հեռանում է ):
Ոգի 1. Հիմա Բելը երջանիկ կին է, շրջապատված իր զավակներով և թոռնիկներով:
Սքրուջ. Ոգի, տար ինձ այստեղից, էլ չեմ ուզում ինձ հետ մնաս:
Տեսարան 4
Երաժշտություն. Խորհրդավոր մեղեդի
Պատմող. Եկեղեցու զանգերն ազդարարում են ժամը երկուսը: Սքրուջը ննջարանում է: Դուռը դանդաղ բացվում է: Երաժշտությունը լռում է: Երկրորդ Ոգին է ներս մտնում. կանաչ վերարկուով հսկա մարդ է:
Ոգի 2. (Որոտընդոստ ձայնով). Բարի լույս, Էբենիզըր: Ողջունիր ինձ: Ես ներկայիս Սուրբ Ծննդյան Ոգին եմ: Ինձ նայի՛ր:
Սքրուջ. Դու համարյա հսկա ես: Եվ ինչ երիտասարդ դեմք ունես: Երբեք քեզ նման մարդ չեմ տեսել:
Ոգի 2. Ես շատ եղբայրներ ունեմ՝ 18ՕՕ-ից ավել, յուրաքանչյուր Ծննդյան տոնի համար՝ մեկը:
Սքրուջ. Եկել ես, որ ինձ տանե՞ս քեզ հետ: (Ոգին գլխի շարժումով դրական պատսխան է տալիս): Տար ինձ ուր ուզում ես: (Սքրուջը մոտենում է Ոգուն):
Ոգի 2. Այս գիշերվա ճամփորդությունը հուսով եմ, որ կօգնի քեզ: Ձեռքդ հպիր զգեստիս թևքին: (Սքրուջը ձեռքը հպում է զգեստին: Լույսերը մարում են):
Ձայն. Երգչախումբը երգում է Սուրբ Ծննդյան երգ:
Սքրուջ. Այս եկեղեցում հավաքված մարդիկ շատ երջանիկ են երևում:
Ոգի 2. Այո, երջանիկ են, որովհետև Աստծուն փառք են տալիս այն ուրախ պահերի համար , որ ունեցել են տարվա մեջ:
Սքրուջ. Այ այնտեղ էլ, նավի վրա… Նավաստիները սեղմում են նավապետի ձեռքը:
Ձայն. Երգը դադարում է:
Ոգի 2. Նրանք շնորհավորում են նավապետի Սուրբ Ծննդյան տոնը: Բայց հիմա շտապիր՝ ժամանակ չունենք: Դեռ ուրիշ տեղ էլ պետք է գնանք: Շատ աղքատ տուն է՝ Լոնդոնի աղքատ շրջանում: Հենց այստեղ է մեր ներքևում:
Սքրուջ. Իսկապես շատ աղքատ է: Կարելի՞ է իմանալ, ով է այստեղ ապրում:
Ոգի 2. Ցածր աշխատավարձով մի գրագիր՝ անունը Բոբ Քրեչըթ:
Սքրուջ. Բոբ Քրեչըթը, որն ինձ մո՞տ է աշխատում:
Ոգի 2. Այո, նա է:
Սքրուջ . Իսկ այդ կինն ու 4 չորս երեխաներն ու՞մն են:
Ոգի 2. Քրեչըթի ընտանիքն է:
Սքրուջ. Ահա և ինքը՝ Քրեչըթը, փոքր տղային գրկած բարձրանում է աստիճաններով:
Ոգի 2 . Դա նրանց հինգերորդ երեխան է՝ Փոքրիկ Թիմը:
Սքրուջ. Նա ձեռնափայտ ունի ձեռքին:
Ոգի 2. Որովհետև կաղ է:
Սքրուջ. Իսկ բժշկի տարե՞լ են:
Ոգի 2. Քրեչըթը իր չնչին աշխատավարձով չի կարող վճարել բժշկին:
Սքրուջ. Բայց…
Ոգի 2. Սու՜ուս, լսիր:
Ձայն. Դուռը բացվում է:
Քրեչըթ. Բարի երեկո բոլորին:
Թիմ. Եվ շնորհավոր Սուրբ Ծնունդ:
Տիկին Քրեչըթ. Հայրիկ… Փոքրիկ Թիմ…
Մյուսները. (Ազատ). Շնորհավոր Սուրբ Ծնունդ…Բարև…Պստիկ Թիմ, արի կողքս նստիր: Հայրիկ, տու՛ր վերարկուդ:
Տ. Քրեչըթ. Փոքրիկ Թիմը եկեղեցում իրեն լա՞վ պահեց:
Քրեչըթ. Շատ լավ: Մեր տղան ոսկուց էլ թանկ է:
Թիմ. Այնքան ուրախ եմ, որ կարողացա եկեղեցի գնալ: Ուզում էի բոլորը տեսնեն , որ ես կաղ եմ:
Տ. Քրեչըթ. Ինչ տարօրինակ բաներ ես ասում, Փոքրիկ Թիմ:
Թիմ. (Ոգևորված). Ոչ, ես Աստծո տանն էի, իսկ Աստված բուժում է կույրերին ու կաղերին: Երբ մարդիկ տեսան ինձ ձեռնափայտով, մտածեցի, որ կհիշեն Աստծո զորության մասին և կաղոթեն ինձ համար:
Տ. Քրեչըթ. Ես… ես… համոզված եմ, որ նրանք աղոթել են քեզ համար:
Թիմ. Եվ ես մի օր կբուժվեմ , ձեռնափայտս կնետեմ, կգնամ դուրս ու մյուս տղաների նման կվազեմ ու կխաղամ:
Քրեչըթ. (Մեղմ ձայնով). Անպայման այդպես կլինի: Եվ դա կլինի Սուրբ ԾննդյանՍուրբ Ծննդյան մի օրերին: (Խանդավառությամբ). Հիմա, մայրիկ, ամենակարևոր հարցը՝ ճաշը ե՞րբ պատրաստ կլինի:
Մյուսները. (Ազատ խոսակցություն)
Տ. Քրեչըթ. Արդեն պատրաստ է: Սա ամենաընտիր սագն է , որ երբևէ տեսել եք: Մարթա, գնա սագը բեր: Թոմ, դու կարտոֆիլն ու շաղգամը բեր, Դիք, Փիթր, աթոռները դրեք սեղանի շուրջ:
Թիմ. Ես կնստեմ հայրիկի և մայրիկի մեջտեղում: Սուրբ Ծննդյան ամենալավ ճաշը մերն է լինելու:
Քրեչըթ. (Անհետանալով). Եվ ես աշխարհի ամենաբախտավոր մարդն եմ, որ այսպիսի սքանչելի ընտանիք ունեմ:
Սքրուջ. Սագը այնքան էլ մեծ չէ, այդքանը հազիվ ինձ բավարարի:
Ոգի 2 . Քրեչըթն այդքան կարող է, և ընտանիքն էլ չի գանգատվում: Նրանց համար այս խղճուկ սեղանը ճոխ ճաշկերույթ է: Բայց դա չէ կարևորը, Էբենիզըր;
Սքրուջ. Հապա ի՞նչն է կարևոր:
Ոգի 2. Նրանք երջանիկ և համերաշխ ընտանիք են: Նայիր նրանց պայծառ դեմքերին և կհամոզվես:; Հիմա նրանց լսենք:
Մյուսները. (Քրեչեթները ուրախ և երջանիկ զրուցում են)
Քրեչըթ. Այսօր շատ ճոխ ճաշեցինք, ի՜նչ համեղ սագ էր:
Թիմ. Սալորով թխվածքը չմոռացարնաս, հայրիկ:
Քրեչըթ. Այդ թխվածքը տիկին Քրեչըթի ամենամեծ նվաճումն է ինչ ամուսնացել ենք:
Մյուսները. (Ծիծաղում են:)
Տ.Քրեչըթ. Շնորհակալ եմ բարի խոսքերի համար:
Քրեչըթ. Իսկ հիմա բոլորիս սիրածը՝ փունջըհյութը:
Մյուսները. (Ազատորեն). Փունջըհյութը… Հրաշալի է:
Քրեչըթ. (Փունջը Հյութը դնելով սեղանին).Ահա փունջըհյութը: Բաժակներ վերցրեք, Փիթըր, Դիք, Մարթա, Փոքրիկ Թիմ, Թոմ, և դու, մայրիկ, լցրե՛ք բաժակները: Չմոռանամ իմ բաժակը լցնել:
Թիմ. Եկեք կենաց խմենք:
Քրեչըթ. Նախ խմենք այն մարդու կենացը, որի շնորհիվ այսքան առատ սեղան ունենք այս տոն օրը: Պարոն Սքրուջի կենացը:
Տիկին Քրեչըթ. (Զայրանալով). Պարոն Սքրու՜ջի, ինչպե՜ս չէ: Երանի թե հիմա նա այստեղ լիներ: Տեսնեինք նրան դուր կգայի՞ն իմ խոսքերը:
Քրեչըթ. Սիրելիս, երեխաները, Սուրբ Ծնունդը:
Տիկին Քրեչըթ. Նա սառնասիրտ, ժլատ ծերուկ է: Դու դա շատ լավ գիտես:
Քրեչըթ. (Մեղմ). Սիրելիս, մի մոռացիր, Սուրբ Ծնունդ է:
Տիկին Քրեչըթ. Ներիր ինձ: Դե լավ, ես կխմեմ նրա առողջության կենացը: Մաղթենք նրան երկար կյանք և ուրախ Սուրբ Ծնունդ: Պարոն Սքրուջի կենացը:
Ընտանիքը. (Միասին). Պարոն Սքրուջի կենացը:
Քրեչըթ. Իսկ հիմա խմենք մեր առողջության կենացը: Ուրախ Սուրբ Ծնունդ լինի բոլորիս համար:
Ընտանիքը. Օրհնյալ է Աստված:
Թիմ. Աստված մեզ բոլորիս օրհնի:
Երաժշտություն. Բարձրաձայն հնչում է «Նոյել» երգը, հետո մարում է:
Սքրուջ. Ասա ինձ, Ոգի, Փոքրիկ Թիմը կապրի՞:
Ոգի 2. Ազատ աթոռ եմ տեսնում վառարանի մոտ, իսկ անկյունում՝ լավ պահված մի ձեռնափայտ: Հետագայում եթե այս տեսարանը չփոխվի՝ տղան կմեռնի:
Սքրուջ. Ոչ, ոչ, Ոգի, այնպես արա, որ Փոքրիկ Թիմը ապրի, որ նրա կյանքը չընդհատվի:
Ոգի 2. Իսկ դու՞ ինչու ես անհանգստանում: Ավելի լավ չի՞ մեռնի և կրճատվի բնակչության ավելորդ քանակը:
Սքրուջ. Այդ ի՞նչ է թիկնոցիդ տակ:
Ոգի 2. Բարձրացնում է թիկնոցը
Սքրուջ. Ոգի, այդ երեխաները քե՞զ են պատկանում:
Ոգի 2. Ոչ, նրանք մարդկությանն են պատկանում: Տղայի անունը ԱնտեղյակությունՏգիտություն է, աղջկանը՝ ՑանկությունԱղքատություն: Զգուշացիր նրանցից, հատկապես՝ տղայից: Նրա ճակատին «Կործանում» է գրված: Պետք է ամեն ինչ արվի, որ ջնջվի այս ճակատաի գիրը:
Սքրուջ. Իսկ նրանք հույս կամ ապավեն չունե՞ն: Պետք է օգնել նրանցնրանց:
Ոգի 2. Մի՞թե բանտեր չկան, աշխատանքային գաղութներ:
Սքրուջ. Մի՛ հեգնիր ինձ:
Ոգի 2. Գնալու ժամանակն է: Այլևս չեմ կարող մնալ: Ձեռքդ հպիր վերարկուիս թևքին:
Սքրուջ. Ոչ, ոչ, Ոգի, մի՛ լքիր ինձ: Ես քո օգնության կարիքն ունեմ:
Տեսարան 5
Երաժշտություն. Հնչում է բարձր, հետո մարում:
Պատմող. Երբ Էբենիզրը ուշքի է գալիս, տեսնում է , որ կանգնած է փողոցում, իր հիմնարկի առջև: Առատ ձյուն է տեղում՝ ծածկելով քնած Լոնդոնը: Քամին հանդարտվում է: Դեռևս Սուրբ Ծնունդյան օրն է, վաղ առավոտ:
Երաժշտություն. Դադարում է: Հեռվում եկեղեցու զանգերը երեք անգամ հնչում են:
Ոգի 3. Էբենի՜զըր…Էբենի՜զըր Սքրուջ:
Սքրուջ. Սա երրորդն է ու վերջինը:
Ոգի 3. Ես Գալիք Սուրբ Ծննդյան Ոգին եմ:
Սքրուջ. Դու պետք է ինձ ցույց տաս այն ամենը , ինչ չի եղել, բայց ապագայում պետք է լինի, այդպես չէ՞, Ոգի:
Ոգի 3. Այո, Էբենիզըր, այդպես է:
Սքրուջ. Ես արդեն վախից դողում եմ, թե ինչ եմ տեսնելու:
Ոգի 3. Գնանք, Արի Էբենիզըր:
Ձայն. Քամու ոռնոց:
Սքրուջ. Ինչու՞ ենք կանգնել փողոցի անկյունում:
Ոգի 3. Ճանաչու՞մ ես այն երկուսին:
Սքրուջ. Իհարկե, ես գործարք ունեմ նրանց հետ:
Ոգի 3. Լսիր նրանց, հետաքրքիր խոսակցություն է:
Տղամարդ 1. Ե՞րբ է նա մահացել:
Տղամարդ 2. Երևի անցյալ գիշեր:
Տղամարդ 1. Իսկ ես կարծում էի նա երբեք չի մեռնի:
Տղամարդ 2. Հետաքրքիր է իր փողերն ի՞նչ է արել:
Տղամարդ 1. Չեմ լսել: Հավանաբար իր ընկերությանն է թողել: Համենայն դեպս կարող ենք վստահ ասել, որ բարեգործության չի տվել:
Տղամարդ 2. Թաղմանը գնալու՞ ես:
Տղամարդ 1. Կգնամ, եթե անվճար ճաշ մատուցեն:
Տղամարդ 2. Ես այդքան էլ անոթի չեմ:
Սքրուջ. Ոգի, ո՞վ է այս մահացած մարդը: Ով էլ լինի կամ եղել է, երևում է նա շատ ընկերներ չի ունեցել:
Ձայն. Քամու ոռնոց: (Տիկին Քրեչըթը նստած հյւոսվածք է գործում է: Մարթան նստել է նրա ոտքերի մոտ):
Սքրուջ. Այս տունը… Ես արդեն եղել եմ այստեղ: Իմ գրագիրն է այս տանը ապրում, Բոբ Քրեչըթը: Այստեղ են նաև տիկին Քրեչըթը և նրա մեծ աղջիկը՝ Մարթան:
Մարթա. Մայրիկ, աչքերդ կփչացնես մութ տեղը գործելով:
Տ. Քրեչըթ. Հիմա կհանգստանամ: Չեմ ուզում հայրիկդ ինձ հոգնած աչքերով տեսնի, երբ տուն մտնի: Նա արդեն պետք է տանը լիներ:
Մարթա. Արդեն ուշ է: Վերջերս նա դանդաղ է քայլում:
Տ. Քրեչըթ. Հիշում եմ այն ժամանակները, երբ հայրդ Փոքրիկ Թիմին ուսերին դրած՝ արագ քայլում էր: Թիմը այնքան թեթև էր, որ հանգիստ գրկում էր նրան:
Ձայն. Դուռը բացվում է:
Տ. Քրեչըթ. Հայրիկդ է: (Քրեչըթը ներս է մտնում): Այսօր ուշացար, Ռոբերտ:
Քրեչըթ. Այո, ուշացա:
Մարթա. Հիմա թեյ կբերեմ, հայրիկ:
Տ. Քրեչըթ. Նորից այնտե՞ղ գնացիր, Ռոբերտ:
Քրեչըթ. Այո, լավ կլինի մի օր էլ դու գաս: Շատ կհավանես, երբ տեսնես ինչ կանաչ է շուրջը:
Տ. Քրեչըթ. Կգամ մի օր:
Քրեչըթ. Խոստացել եմ ամեն կիրակի գնալ և զբոսնել իր հետ: Իմ խեղճ Թիմիկ, վերջապես ազատվեց ձեռնափայտից:
Տ. Քրեչըթ. Այո, վերջապես մեր խեղճ Թիմը ազատվեց:
Սքրուջ. Ասա ինձ, Ոգի, Փոքրիկ Թիմը ինչու՞ պետք է մահանար: ԵթեԵրանի՜ մեկը նրան օգներ…
Ոգի 3. Գնանք, մի տեղ էլ պետք է այցելենք:
Ձայն. Քամի:
Սքրուջ. Սա գերեզմանոց է: Ինչու՞ ենք եկել այստեղ:
Ոգի 3. Նայիր այդ տապանաքարին… կարդա, թե ում անունն է գրված վրան:
Սքրուջ. Նախքան կարդալը մի հարց տամ: Այս ամենը անպայման կատարվելու՞ է, թե՞ պարզապես հավանական է, որ կատարվի:
Ոգի 3. Կարդա տապանաքարի փորագրչությունը:
Սքրուջ. Գրված է… (Դանդաղ). «Էբենիզըր Սքրուջ»: Ոչ, ոչ, ոչ: Լսիր ինձ, Ոգի: Ես փոխվել եմ: Այլևս նույն մարդը չեմ: Ամբողջ հոգով կպաշտեմ Սուրբ Ծնունդը:
Ոգի 3. Իսկապես պաշտելու՞ ես:
Սքրուջ. Այո, և կաշխատեմ այս հոգով ապրել ամբողջ կլոր տարին: Կփորձեմ ապրել Անցյալով, Ներկայով և Ապագայով: Ես չեմ մոռանա ձեր՝ երեքիդ տված դասերը: Ասա, որ կարող եմ ջնջել տապանաքարի այս գրությունը:
Տեսարան 6
Ձայն. Ուժեղ քամի. Ծննդյան օրվա եկեղեցու զանգերը ուրախ հնչում են :
Սքրուջ. (Հառաչելով, երազից արթնանում է). Ասա ինձ, որ ես կարող եմ մաքրել քարի վրայի գրությունը: (Սթափվելով) Այս ինչի՞ց եմ բռնված: Սա իմ մահճակալն է… Ես իմ անկողնում եմ… զանգերը… Այսօոր պետք է Սուրբ Ծննունդը լինի: Արդյոք ճիշտ եմ ես: Տեսնենք…
Ձայն. Պատուհանը բացվում է:
Սքրուջ. Հեյ, տղաս:
Տղա. Էհեյ:
Սքրուջ. Այսօր ի՞նչ օր է, տղաս:
Տղա. Այսօ՞ր, իհարկե Սուրբ Ծնունդ է:
Սքրուջ. Պատկերացնու՞մ ես, Ոգիները մի գիշերում իրենց գործն ավարտեցին:
Տղա. Ինչ ասացի՞ք, պարոն:
Սքրուջ. Դու հավի խանութի տեղը գիտե՞ս մյուս փողոցում:
Տղա. Իհարկե գիտեմ:
Սքրուջ. Ինչ խելացի տղա է, զարմանալի տղա է: Դու տեսե՞լ ես ցուցափեղկում կախված այն հսկա հնդկահավը: Դեռ այնտե՞ղ է:
Տղա. Այն մեկը, որ իմ չա՞փ է:
Սքրուջ. Ինչ հիանալի տղա է: Այո, այն մեկը, որ քո չափ է: Դեռ այնտեղ է:
Տղա. ԴեԱյո, դեռ այնտեղ է:
Սքրուջ. Գնա և գնիր այդ հնդկահավը, լուրջ եմ ասում: Ահա փողը, բռնիր: (Մի կտոր ոսկի է նետում): Հնդկահավը կտանես Բոբ Քրեչըթին, նա ապրում է Քամդենի Գոլդըն փողոցում:
Տղա. Բայց բավականին դրամ կավելանա, պարոն:
Սքրուջ. (Ծիծաղելով). Քեզ կպահես, տղաս:
Տղա. (Հիացած). Շնորհակալություն, պարոն:
Սքրուջ. Եվ մի բան էլ, տղաս:
Տղա. Այո, պարոն:
Սքրուջ. Պարոն Քրեչըթին չասես ով է ուղարկել: Ինքը ոչինչ չի սպասում: Եվ մի ուրիշ բան, տղաս:
Տղա. Այո, պարոն:
Սքչուջ. Ծննդյան տոնդ շնորհավոր:
Երաժշտություն. Սուրբ Ծննդյան երգ:
Ձայն. Դուռը բացվում է:
Ֆրեդ. Ո՞վ է (Դադար): Վայ, փառք Աստծո:
Սքրուջ. (Ոգևորված). Այո ,այո, ես եմ, քեռի Սքրուջը: Որոշեցի ձեզ հետ ճաշել: Նվեր եմ բերել քո սիրունիկ տիկնոջ համար: Այսուհետև ձեր մշտական հյուրերից մեկն եմ լինելու: Փոխվել եմ, տղաս, կտեսնես:
Պատմող. Սքրուջը իսկապես փոխվել էր: Ասում են հաջորդ առավոտ այսպիսի խոսակցություն է ունեցել իր գրագրի հետ:
Սքրուջ. Բարև: Սա ի՞նչ է: Այս ժամի՞ն են աշխատանքի գալիս:
Քրեչըթ. Ներեցեք, պարոն, որ ուշացել եմ:
Սքրուջ. Ուշացե՞լ ես: Այո, դու ճիշտ ես: Խնդրում եմ մի րոպե գաս այստեղ:
Քրեչըթ. Տարվա մեջ միայն մեկ անգամ է այսպես լինում: Հավատացեք, այլևս չի կրկնվի: Երեկ մի քիչ շատ զվարճացանք:
Սքրուջ. Հիմա, բարեկամս, ինձ լսիր: Այլևս նման բան չեմ հանդուրժի, և դրա համար էլ պետք է բարձրացնեմ աշխատավարձդ:
Քրեչըթ. (Զարմացած):
Սքրուջ. (Քրեչըթի ձեռքը սեղմելով և թիկունքին թփթփացնելով): Ծննդյան տոնդ շնորհավոր, Բոբ:
Պատմող. Սքրուջը այնքան էր փոխվել, որ իր բոլոր խոստումները կատարեց, և դեռ մի բան էլ ավելին: Նա հաճախ էր այցելում իր զարմիկին: Ֆրեդին նույնիսկ իր գործընկերը դարձրեց: Նա այնքան բարձրացրեց Բոբ Քրեչըթի աշխատավարձը, որ խեղճ մարդը մնաց զարմացած: Իսկ Փոքրիկ Թիմի համար Սքրուջը դարձավ երկրորդ հայր: Նա բժիշկների ծախսը հոգաց,և Փոքրիկ Թիմը հասավ իր փափագին. նա մի կողմ նետեց ձեռնափայտը ու մյուս տղաների պես սկսեց վազվզել ու խաղալ: Իսկ երեք Ոգիներն այլևս չայցելեցին Սքրուջին, որովհետև նա ողջ կյանքում իր մեջ արթուն պահեց Սուրբ Ծննդյան ոգին: Ուրեմն Փոքրիկ Թիմի սիրած խոսքերով ավարտենք պիեսըմեր պատմությունը. «Աստված օրհնի մեզ, ամենքիս»:
Երաժշտություն. Երգչախումբը երգում է “God Rest Ye Merry, Gentlemen” երգը:
ՎԵՐՋ
Սբ. Ծննթեան օրին աւանդաբար հայերը իրար ողջունում են հետեւեալ խօսքերով
Ողջոյն: Քրիստոս ծնաւ եւ յայտնեցաւ:
Պատասխան: Օրհնեալ է յայտնութիւնն Քրիստոսի:
