With English Cognates and PIE Roots
Arak-29 Foundation, Yerevan, Armenia
Based on the website: https://www.arak29.org/etymology
Download – Armenian Etymology (pdf version)
2021
Contents
English Translation – Armenian Root
Indo-European Roots – Armenian Roots
English Cognate – Armenian Root
Explanatory Notes
This site brings together two major sources of information about the Armenian and English languages. Acharyan’s Արմատական Բառարան Armatakan Bararan and the American Heritage Dictionary[1], with its extensive glossary of standardized Proto-Indo-European (“PIE”) roots and English cognates (3rd edition on line at www.bartelby.com). While there are a number of new etymologies, most of the etymologies are compiled or adapted from these sources.
Because Armenian and English are distantly related languages, you may recognize similarities between Armenian and English words. Words related in this way are referred to ascognates. Cognates can be a useful way to learn vocabulary and appreciate the nuances of meaning that a particular culture gives a particular word. Thus, this site can be used by Armenian speakers to expand their English vocabulary, and by English-speakers to expand their Armenian vocabulary.
Method of Selection for this Site
The roughly 1100 Armenian roots included in this Armenian Etymology site are a subset of the words for which there are known etymologies. The words in this subset were selected because they also have an English cognate, often common, sometimes obscure, usually native English, but often borrowed from Greek, Latin and even Iranian[2] and Sanskrit. Because the aim was to help English speakers find linguistic connections with Armenian and Armenian speakers find linguistic connections with English, some solid etymologies were of necessity omitted from this site. A separate appendix of such etymologies can be found under Extras.
Some practical tips
If the words in English and Armenian were identical, then Armenian and English would be very nearly the same language, which obviously, they are not. Instead, the words in Armenian and English are different, yet related both as to sound and meaning. In order to unlock the connections between these languages as an aid to expanding one’s vocabulary, one needs to get used to stretching both the sound and meaning of the words.
For example, food, pasture, pastor, հաց hats ‘bread’, հովիւ hoviv ‘pastor’ պանիր panir ‘cheese’, պաշտպան pashpan ‘defender’ պահել pahel ‘keeper’ are all from the same root PIE root *pā- ‘protect, feed’.
Take some time to figure out the sound and meaning correspondences among these words. Sometimes we need to take some poetic license with meaning to make the leap from the meaning of the word in one language to the meaning in the other. This is a good exercise for limbering up and fine-tuning your linguistic perception and analytic abilities. Once you get the hang of it, you will begin to discover these connections on your own or at least readily recognize them.
Using this site to learn words.
- Find a word in Armenian that you know and try to guess the related word(s) (cognate) in English (or vice versa).
- Try to figure out the change in sound and meaning for each such pair.
- Look up related words in the dictionary (e.g., American Heritage Dictionary) via the Indo-European Root.
- Keep track of the sound correspondences. See if you can find a pattern.
For example:
հաց
- Ask yourself – what sounds in English usually correspond to h in Armenian? p/f (five pente հինգ)
- What doesհաց mean? Bread or food. Look at the IE root *pā- how does protection relate to feeding? pasture to food? pastor?
- Look up the IE root *pā- see all the Armenian and English words related to that root? What related meanings do they all have? What related sounds to they have?
While the connections or correspondence between these words can be extracted from a careful and systematic comparison of the words in this list and other words, it is often helpful to have some pointers on the more common relationships as well as those that are more difficult to discern:
h-f-p հայր [hayr] father paternal
g-w գետ [get] wet, water
s-h-k/c սիրտ [sirt] heart cordial, cardio
k-s քոյր [kuyr] sister, sorority
ts-k-g ծնիլ [tsnil] kin, generate
b-b-f-ph բերեմ [berem] bear, transfer, metaphor
As in English, there is a regular “devoicing” whereby consonants shift (called Grimm’s law). p > f in paternal father and p > h in Armenian paternal hayr. d > t dekem ten dekem tasn, bh > b bher bear ber (The Armenian is given in Classical pronunciation, which is retained by and large in Eastern Armenian. Western Armenian underwent further consonant shift, so that bh > b > p bher > Cl. Arm. ber > W.Arm. per. )
Indo-European Sound Correspondences
| Consonants | ||||
| stops | ||||
| unvoiced | ||||
| IE | p | t | k | kw |
| Armenian | h | th | s | kh |
| հ | թ | ս | խ | |
| Greek | p | t | k | p/t/k |
| Sanskrit | p | t | s | k/c |
| Iranian/Avestan | p | t | s | k/c |
| Slavonic | p | t | s | k/č/c |
| Latin | p | t | c | qu |
| Old English | f | th | h | hw |
| Consonants | ||||
| stops | ||||
| voiced | ||||
| IE | b | d | g | gw |
| Armenian | p | t | c | k |
| պ | տ | ծ | կ | |
| Greek | b | d | g | b/d/g |
| Sanskrit | b | d | j | g/j |
| Iranian/Avestan | b | d | z | g/j |
| Slavonic | b | d | z | g/ž/z |
| Latin | b | d | g | v |
| Old English | p | t | c | cw/c |
| Consonants | ||||
| stops | ||||
| voiced aspirate | ||||
| IE | bh | dh | gh | gwh |
| Armenian | b | d | z(j) | g |
| բ | դ | զ/ձ | գ | |
| Greek | ph | th | kh | ph/th/kh |
| Sanskrit | bh | dh | h | gh/h |
| Iranian/Avestan | b | d | z | g/j |
| Slavonic | b | d | z | g/ż/z |
| Latin | f | f | h | f |
| Old English | b | d | g | b/g |
| continuant | |
| IE | s |
| Armenian | h |
| հ | |
| Greek | h |
| Sanskrit | s/ş |
| Iranian/Avestan | h |
| Slavonic | s |
| Latin | s |
| Old English | s |
| sonorants | ||
| nasals | ||
| IE | m | n |
| Armenian | m | n |
| մ | ն | |
| Greek | m | n |
| Sanskrit | m | n |
| Iranian/Avestan | m | n |
| Slavonic | m | n |
| Latin | m | n |
| Old English | m | n |
| sonorants | ||
| liquids | ||
| IE | r | l |
| Armenian | r | l |
| ր | լ / ղ | |
| Greek | r | l |
| Sanskrit | r/l | r/l |
| Iranian/Avestan | r | r |
| Slavonic | r | l |
| Latin | r | l |
| Old English | r | l |
| sonorants | ||
| glides | ||
| IE | y/i | wu/u |
| Armenian | y | g/v |
| յ | գ/վ/ւ | |
| Greek | h/z | |
| Sanskrit | y | v |
| Iranian/Avestan | y | v |
| Slavonic | j | v |
| Latin | i | v |
| Old English | g/y | w |
| Vowels | |||||
| IE | e | o | a | i | u |
| Armenian | e | o | a | i | u |
| ե | ո | ա | ի | ու | |
| Greek | e | o | a | i | u |
| Sanskrit | a | a/ā | a | i | u |
| Iranian/Avestan | a | a/ā | a | i | u |
| Slavonic | e | o | o | ī | ū |
| Latin | e | o | a | i | u |
| Old English | e | æ/a | æ/a | i/e | u/o |
The Armenian Language is distantly related to English. For this reason, you may recognize certain Armenian words (or parts of Armenian words) based on your knowledge of English. These related words are called cognates. Cognates usually have similar consonants, or the consonants exhibit a regular correspondence, e.g., հայր hayr, father, paternal, հաց hats,food, pasture. Armenian often loses letters, as in լի li full plenty, and երեք yerek three, and sometimes sounds change quite dramatically and uniquely, as in ծնունդ dznunt kingeneration, ծանօթ dzanot know prognosis, մեծ medz, mega, or քաղցր kaghtsr sweet, or քոյր kuyr sister sorority. Recognizing cognates can accelerate your mastery of Armenian or any foreign language. The chart above shows many of the most common sound correspondences between Armenian and other Indo-European Languages.
A bit of history (Excerpt from Thomas J. Samuelian, Armenian Origins: An Overview of Ancient and Modern Sources and Theories (Yerevan: Iravunq, 2000) full text available at www.arak29.org)
Over a century ago linguists established that the Armenian language is a separate branch of the Indo-European language family.[3] Armenian, English, French, Russian, Greek, Albanian, Hindi, Farsi, and a hundred or more other languages exhibit striking correspondences in their sound systems, vocabulary and grammar. Statistically, those correspondences could not be random; they could have resulted only if these languages came from a common source.[4] Linguists have adopted the metaphor of a language family for languages so related, calling that common, reconstructed source from which these languages descended, Proto-Indo-European.[5]
That languages develop this way is evident from the historical record of such languages as French, Spanish, Italian, Romanian, and Portuguese. These are relatively new offshoots of the Romance branch of the Indo-European family. Their similarities in vocabulary, sounds, and grammar show that they derived from dialects of Latin during the centuries after the break-up of the Roman Empire (AD 500-1000).
Some examples of Cognates
(following standard linguistic practice, E. Arm. transliteration is used)
| English | ten |
| Latin | decem |
| Greek | deka |
| Germanic | taihun |
| Sanskrit | daça |
| Slavic | desentu |
| Iranian | dasa |
| Lithuanian | desimt |
| Armenian | tasn տասն |
| Pattern | English |
| f-p-p-h | father |
| fire | |
| foot | |
| five | |
| b-f-bh-b | bear (carry) |
| break | |
| brother | |
| w-v-v-g | wit |
| wet/water | |
| west | |
| wolf | |
| work | |
| m-m-m-m | mother |
| k-g-ts | kin |
| know | |
| work | |
| mikel (much) |
| Pattern | Latin/Greek |
| f-p-p-h | pater |
| pyr | |
| ped | |
| pente | |
| b-f-bh-b | fero |
| frango | |
| frater | |
| w-v-v-g | videre |
| hydro | |
| vesper | |
| lupus | |
| wergon | |
| m-m-m-m | mater |
| k-g-ts | genos |
| gnosis | |
| (w)erg | |
| mega |
| Pattern | Indo-Iranian |
| f-p-p-h | pitar |
| pad | |
| panch | |
| b-f-bh-b | bharami |
| bhanakti | |
| bhrater | |
| w-v-v-g | veda |
| voda (Sl.) | |
| vrkas | |
| m-m-m-m | |
| k-g-ts | |
| maha |
| Pattern | Armenian |
| f-p-p-h | hayr հայր |
| hur հուր | |
| hetk’ հետք | |
| hing հինգ | |
| b-f-bh-b | berem բերեմ |
| Bekanel բեկանել | |
| eghpayr եղբայր | |
| w-v-v-g | gitem գիտեմ |
| get գետ | |
| gisher գիշեր | |
| gayl գայլ | |
| gorts գործ | |
| m-m-m-m | mayr մայր |
| k-g-ts | tsnil ծնիլ |
| tsanot’ ծանօթ | |
| gorts գործ | |
| mets մեծ |
Similarly, linguists theorize that some 5000-9000 years ago, before recorded history, the Proto-Indo-European language splintered into dialects, one of which was Armenian. Armenian is nearly unique among the Indo-European languages in that Armenian is a separate branch of the Indo-European language family, unlike French and Spanish, which have a common intermediate source. Its immediate source is Proto-Indo-European itself. The Armenian language dates to the early period of Indo-European differentiation and dispersion some 5000 years ago, or perhaps as early as 7,800 years ago according to some recent research,[6] that eventually spread Indo-European speakers throughout Eurasia from Iceland to India.
This fact about the genesis of the Armenian language is consistent with several competing theories of the genesis of the Proto-Indo-European language family and its earliest speakers.[7] Just where the Indo-Europeans first lived has been the object of lively scholarly debate.[8] Many scholars place the Indo-European homeland in the Armenian Highlands and the plateau of Asia Minor to the southwest.[9] Others believe that it was in Eastern Europe or southern Russia.[10] Recent research suggests that the original homeland of the Indo-Europeans was near the Armenian Highlands (which is supported by the spread of agriculture from Mesopotamia westward to the Balkans) and that a later dispersion of the Indo-Europeans took place from southern Russia in connection with the development of horse and ox-driven transportation.[11]
By 1786, Sir William Jones noted before the Asiatick Society in Calcutta, that the Indic languages bore striking similarities to the ancient languages of Greece and Rome and to the German and English languages that could best be explained by a common origin.[12]
Scientific understanding of the relationship between languages and the hypothesis of a proto-language outpaced archeological findings and theories of pre-history. The proto-language was a necessary (if unattested) construct, but who the speakers of this proto-language were and where they lived could not be solved by the logic of linguistic relations alone. Moreover, important pieces of information, such as the discovery and decipherment of the oldest Indo-European inscriptions, the Hittite inscriptions, were not available when the first theories of the Proto-Indo-European pre-history were being expounded early in the nineteenth century.
Given the geographic expanse covered by the Indo-European languages from Iceland and India, logic suggested that the Indo-European homeland was somewhere near the center of Eurasia, whence the speakers of various dialects of Indo-European radiated and settled. In the early nineteenth century, Johannes Schmidt and others placed the Indo-European homeland in Asia Minor, in proximity to the ancient Mesopotamian civilizations.[13] Later, however, many linguists adopted the premise that the Indo-European homeland was in Eastern Europe or Southern Russia.[14] More recently, many linguists have returned to the Asia Minor hypothesis, based on archeological and genetic evidence regarding the spread of agriculture from the Asia Minor to Europe. Archeologists and genetic paleontologists, such as Cavalli-Sforza, have discovered patterns of human expansion and settlement that suggest both views may be correct for successive stages of Indo-European migration and together give the full picture of Indo-European dispersion.[15] According to this body of genetic and archeological research, the Near East was the first staging ground for agricultural expansion throughout Eurasia, whereas Southern Russia was a later staging area for expansion associated with the emergence of horse and chariot culture.[16] In 2003, in the journal Nature, Russell D. Gray and Quentin D. Atkinson, using lexicostatics and genetic tree methodologies, place the Indo-European homeland in Anatolia and the dispersion of the Indo-European speakers with the spread of agriculture around 8,000 to 9,500 BC, considerably earlier than most prior theories.[17]
Although the Armenians are often peripheral to linguistic theories and historical narratives, the basic story of the origin of the Armenian people is straightforward. It is the story of a people whose ancestors were indigenous to the Highlands, who created a distinct Indo-European language, who called themselves Hay and were called Armenians or people of Ararat (Urartu, Aratta) by others.
12 Practical Pointers
- Greek and Armenian. Armenian has many Greek borrowings, especially in the field of Christianity. Քրիստոս Christ, աթոռ throne, ափսէ apse ‘plate, platter’, փուր pyro‘oven’, եպիսկոպոս Episcopal, bishop, եկեղեցի ecclesiastical, church, կիրակի ‘Sunday, Day of the Lord’ kyrie eleison ‘Lord, have mercy’. Many Greek borrowings have the telltale փ, թ, ք which correspond to the Greek letters φ phi θ theta and χ chi on which the Armenian letters are based.
Փիլիպոս Philip
Միքայէլ, Քրիստոս Michael, Christ.
Թովմաս Thomas
- Iranian and Armenian. Armenian has many Iranian borrowings. These borrowings are from nearly all spheres, especially government and religion, as might be expected given the close proximity of these peoples and the long periods of Iranian rule in Armenia during the millennium from 600 BC to 600 AD, and then again in the late 17th through 18th centuries. Nearly all words beginning in ճ, շ and վ are from Iranian, for example, վաճառ bazaar,շահ shah, ճաշ ‘meal’ as in rogan josh (lamb curry on Indian restaurant menus).
In additional, nearly all words with հր come from Iranian հրեշտակ, հրաման,հրատարակ, աշխարհ, all tying back to Iranian fr. As a prefix, these relate to PIE *per– ‘forth’. In this regard, hraman is interesting, since it is an Arabic word (firman) that found its way into Armenian via Iranian, but exhibits the same correspondence.
Some connections between Iranian and Armenian are harder to discern. For example, *kte satrap իշխան, աշխարհ or *swel- swallow ախոռ, ախորժակ, խրախճանք,ուրախ, խորտիկ, տխուր
Many Armenian roots of Iranian origin are included in the main inventory. Others, for which PIE roots or English cognates are still being identified, are included in the Extras.
- Consonant Alternations similar to English.
Armenian often exhibits consonant changes we find in English. For example,
d~j
media մէջ as in the rapid pronunciation of immediately (imejitly) in British English,
t~ch
as in mutual pronounced [myuchual], got you => gotcha
աղօթ աղաչել ‘pray’
ամօթ ամաչեմ ‘be ashamed’
ծանօթ ճանաչեմ ‘be acquainted’
արօտ արածեմ ‘pasture, graze’
y~j
as in mayor major
FRIEND (IE *priyont) երջանիկ
URINE ջուր
FORMICA մրջիւն
ZEAL ջանք
g(u)~w guard ward, gallop wallop, gallant well, guise wise, guide wit
գետ WET, WATER
գառն WARE, WARd (Armenian word means ‘lamb’, the wares and wards of a mountainous shepherding culture)
գիտ WISE ‘know’
գինի WINE
This alternation operates not only between PIE and Armenian, but also within Armenian.
արեւ արեգակն ‘sun’ RUDDY, RIG VEDA
հոգի ‘spirit’ հով ‘wind’ PHEW
կոգի ‘butter – Cl. obsolete’ կով ‘COW’
g/k ~ j, dz, ch
MEGA MUCH մեծ
KIN GENERATE ծին
- Armenian Word Pairs Exhibiting Vowel or Consonant Alternations
Armenian roots often come in pairs that have the same vowels or same consonants and related meanings. This is a common feature of Indo-European (ablaut) for example, foot-feet, podiatrist-pedal. Some of these pairs are the result of developments and regular alternations in Armenia, but many are the result of parallel developments of a common Indo-European root, e.g., one native Armenian, the other borrowed from Iranian, or sometimes even reflect an alternation in the foreign language:
օ/ո ~ ա
գող ‘thief’, գաղտնի ‘secret’ INVOLVED, CONVOLUTED
մօտ ‘near’, մատչիլ ‘approach’ MEET
խոչ ‘obstacle’ խաչ ‘cross’ HARD
խոց ‘wound’ խայթ ‘bite’ INCISE
հաց ‘bread, FOOD’ հօտ ‘flock’
հաց ‘bread, FOOD’ հովիւ ‘shepherd’
թոռմիլ ‘wilt’ անթարամ ‘unwilting’ THIRST
խորովել ‘roast’ խարկել ‘roasted’ խարոյկ ‘campfire’ HEARTH
հետք ‘trace, footprint’ ոտք ‘FOOT’
գոլ, գաղջ , ջերմ ‘WARM’ THERMO-
թ ~ չ
աղօթ աղաչեմ ‘pray’ ORATION
ամօթ ամաչեմ ‘shame’
ծանօթ ճանաչեմ ‘KNOW’
արօտ արածեմ ‘graze’ TRAIL
ծ ~ տ
հպարտ պարծենալ ‘PROUD’
խանդ նախանձ ‘envy’ CANDLE
պիղծ պղտոր ‘dirty’ PIGMENT
մուտ մուծ ‘enter’ MEET
ազատ ածել ‘free agent’ ACT
հեծել նստիլ ‘mount, SIT’
քերել, քերծել, քերթել ‘scratch, SCRAPE, flay’
ժ/ջ ~ գ
ոյժ ‘force’ առոյգ ‘strong’ (առ- prefix) AUGMENT
տոյժ ‘fine’ տուգանք ‘penalty’
արժան ‘worthy’ յարգանք ‘respect’ ARHAT
վտանգ ‘danger’ տանջանք ‘torment’ TANGIBLE
բաժակ, բաժին ‘cup, portion’ բագին ‘pagan altar’
օգնել օգուտ օժանդակել ‘help, benefit’
- Peel off prefixes յ (ի), զ-, ընդ, ըստ, առ- ան- հ- նի-
ի > յ ‘IN’
յարդար յ + արդար ‘smooth’ ART
յարձակիլ յ + արձակ ‘attack, release upon’ SLAY
յարկ յ + հարկ ‘roof, story, thrown upon’ SLAY
յեղ յ + հեղ ‘FLOW’
ընդ ‘with’ AND
ընկեր ‘friend – someone you eat with, companion’ VORACIOUS
ընկղմիլ ‘surround, submerge – around the sides’ GULLET
ընտանիք ‘family – under one roof’ DOMICILE
ընտիր ‘select – put aside’ THESIS
զ-
զգոյշ ‘careful’, գուշակ ‘predict’ GAWK, FAVOR
զերծ ‘free, exempt’ արձակ ‘free, release’ SLAY
զով ‘cool’ հով ‘wind’ PHEW
զարկ ‘strike’ հարկ ‘hit, throw’ SLAY
զգեստ ‘clothes’ VESTMENT (PIE w – Arm. գ g)
առ– ‘toward’ PARA-, FRO
ոյժ ‘force’ առոյգ ‘robust’ AUGMENT
ողջ ‘whole’ առողջ ‘healthy’ SALUTORY
հ– Iranian prefix
հպարտ ‘PROUD’, պարծ ‘boastful’ , պերճ
հմուտ ‘skilled’ միտք ‘MIND’
հզօր ‘strong’ զօր ‘force’ ABLE
հսկայ ‘giant’ SCOUT
հարկ արկ ‘throw, hit’ SLAY
նի- ‘down’ Iranian prefix
նստել ‘sit’ cf. Eng. NEST
նայիլ ‘look at’ հայելի ‘mirror’, հայեացք ‘view, glance’
նպաստ ‘favor’ պաշտել ‘worship’
նուէր ‘gift’ something put forward to be seen, something PROVIDED PIE *weid- ‘see’
նուազ ‘lessen, run down’ WEIGH
սեւ ‘black’, նսեմ ‘denigrate’ KRISHNA, CHERNY
վի– ‘up’ Iranian prefix
վտարել ‘drive out’ հրատարակել ‘publish’, տարածք ‘territory’ THROUGH, TRANS
սեւ ‘black’, նսեմ ‘denigrate’, վսեմ ‘profound’ KRISHNA, CHERNY
վտանգ ‘danger’ տանջանք ‘torture’ TANGIBLE
- Radical changes: *duo > երկ, *sw >ք, *s >ք, *bhr > եղբ. There are some changes that are hard to grasp at first, but are regular correspondences that follow some common rules of phonetic change.
*sw >ք
քոյր ‘sister’ SORORITY
քաղցր ‘SWEET’
քաղց ‘SWALLOW’
*s >ք
-ք plural -s in English and many other Indo-European languages
-յք plural verbs – 2nd per. pl. present երթայք ‘you go’ Lat. amatis ‘you love’ (with regular ati > այ as in pater հայր)
-մք plural verb – 1st per. pl. present (գրեմք ‘we write’ scribemus ‘we right’
*duo > երկ
երկու ‘two’ DUO dwo > edwo > ekwo > ewko > erko (on duo => ko see tuo քո ‘thy, your’)
երկիւղ ‘fear’ DINOSAUR, DIRE
երկար ‘long’ DURABLE, ENDURE
երկաթ ‘iron’ DURABLE
*bhr > եղբ
եղբայր ‘brother’ FRATERNAL
աղբիւր ‘spring’ BREW
- Common Liquid Alternations: gh/l/r, m-r
gh-l-r
թող, թոյլ ‘permit’ TOLERATE
աղքատ ‘poor’ OLIGARCH
աղօթք ‘pray’ ORATORY
ջերմ գոլ ‘WARM’ THERMAL
աքաղաղ աքլոր ‘rooster’ CALL
եղբայր ‘BROTHER’
աղբիւր ‘BREW’
սխալ ‘mistake’ խաղ ‘play’ խեղ ‘distort’ խելագար ‘crazy’ COLON
l-r
Often, Armenian has a [r], where other languages including English, have a [l].
արագ ‘fast, nimble’ LIGHT
արագիլ, ‘stork’ PALE (bird), ալիք wave (white water), ալեւոր grayhaired.
արկանել ‘throw’ SLAY
մոր ‘MULBERRY’
պատրոյգ ‘LIGHT’
պուրակ ‘wood’ POLIS, SINGAPORE (city of lions)
ռոճիկ ‘day wage’ LIGHT
m-r
Often, Armenian has a [m/n], where other languages including English, have a [r], or vice versa. This can even be observed in some English word pairs. Pandora (‘giving everything’,donate.
կամք ‘will’ CARE
սէր ‘love’ HOME
արիւն ‘blood’ HEMOGLOBIN
- s-movable. The sound [s] at the beginning of words is somewhat unstable in Indo-European. One can see something like when comparing English words from French and Latin – etude, but study. This phenomenon is reflected in Armenian as well.
զմայլիլ ‘wonder’ SMILE
մօրուք ‘beard’ SMILE, SMIRK
մուխ ‘SMOKE’
խեղ, սխալ, խաղալ ‘crooked, wrong, play’ COLON, ISOSCELES
թոթովել ‘STUTTER’, խոստովանիմ ‘confess’ in which PIE *(s)teu evolves into forms with and without (s) in Armenian.
լիրբ ‘SLIPPERY’
մի ‘SAME’
տեղ ‘place’ նստիլ ‘sit’ հեծել ‘mount a horse’ in which PIE *sed- gives t, st, and het (h is the usual reflex of PIE *s as in senile հին)
տիղմ ‘silt’ STALE, STOLID
տորմ ‘flotilla, force’ STORM
մատուռ ‘chapel’ MOURN, Rus. smert’ ‘death’
փեղկ ‘pane, panel’ SPLIT
փռփուր ‘froth, SPRAY’, սփիւռ ‘SPREAD’
- Prothesis, Metathesis. Sometimes letters are gained or reversed through the processes of prothesis, metathesis respectively.
երկու ‘TWO’ (prothetic vowel and metathesis)
եղբայր ‘BROTHER’
արթուն ‘awake’ FROG
երջանիկ ‘FRIEND’
երեք ‘THREE’
աղբիւր ‘spring’ BREW
արկ ‘throw’ SLAY
արտասուք ‘TEAR’
- Lost Letters/Simplified Cluster/Initial h-. Sometimes letters are lost, particularly in proximity to [l]. This is see in other languages as well. E.g., clamor Spanish llama, plain, piano, piazza
PLENTY լի
PLAIN լայն
PLAINTIFF, COMPAINT լալ
THREE երեք
COLD եղեամ ‘frost’
KILL, QUELL եղեռն ‘atrocity’
NAIL եղունգ
FEATHER թեւ ‘arm, wing’
FLOW հալել ‘melt’
SIMULTANEOUS մի, միայն ‘alone, one’
EIGHT ութ
H’s come . . .
հուպ, hyper, over
հաւատ omen
հոտ odor
հում amoretto
հաւ aviary
հացի ash (tree)
And H’s go
Աստուած ‘God’ հաստատ ‘firm’ FASTEN
ատեան ‘tribunal’ հեծել ‘mount a horse’ SIT
արբ ‘drink’ հարբած ‘drunk’ ABSORB
արիւն ‘blood’ HEMOGLOBIN
եօթն hepto- SEVEN
առ- հեռու PER-
ասր ‘wool’ FEE, PECUNIARY
արի ‘arise’ յարություն ‘resurrection’ RUN
որս ‘quarry’ հորթ PORK
- Reduplication. Repeating a root is a common way of emphasizing or adding a nuance of meaning to a word, for example, bye, bye-bye, further reduce in rapid speech to b-bye.
It continues to be a productive sub-lexical transformation, usually with a helping consonant, with the replication reduced to one syllable, particularly in W. Armenian, but also in E. Arm.
կարմիր ‘red’ կասկարմիր ‘very red’
կապոյտ ‘blue’ կապկապոյտ ‘deep blue’
շիտակ ‘straight’ շիփշիտակ ‘very straight’
մինակ ‘along’ միսմինակ ‘all alone’
Reduplication with a slightly negative nuance is also productive in English and Armenian. For example, the Yiddish schm– , e.g., work-schmerk, which has a rough equivalent in Armenianգործ-մործ ‘work, stuff to do’ (the consonant onset is replaced in English with schm– and in Armenian with մ-). While this is usually sublexical, it sometimes results in new words.
արհամարել ‘distain’ from արհ-մարհ
ախմախ ‘dumb’
աղջամուղջ ‘twilight’
աղաւաղել ‘distort’ այլեւայլ ‘various’ ELSE, ALTER
արծարծել ‘arouse’ ARGENT
բողբոջ ‘bloom’ FOIL, FOLIAGE
դադար ‘stop, pause’ FARM, FIRM
դանդաղ ‘slow, static’ FARM, FIRM
թեթեւ ‘light’ FEATHER
թոթով ‘STUTTER’
թոթափել ‘shake’ թափել ‘spill’
ծիծաղ ‘laugh’ CLEAN
ծիծեռնակ ‘nightingale’ SLOGAN
կոկորդ ‘throat’ GORGE
ողորմել ‘have mercy’ perhaps, Germanic arm-arm ‘poor, poor’)
մամուլ ‘press’ MILL, MALLET
մարմին ‘body’ MELODY (song with various branches)
տրտում ‘sad, downcast’ DORMITORY
տրտունջ ‘complain’ DORMITORY
- Parallel Armenian Forms. Armenian has many parallel forms of the same root, one often directly from PIE and the other via Iranian, Greek or another language.
ածել ‘drive, lead, ACT’, via Iranian ազատ ‘free, noble’
աճել ‘grow’, via Iranian ոյժ ‘strength’ վաշխ ‘usury’ AUGMENT, WAX
անձն ‘soul, person’, via Iranian ջան ‘soul’ ANIMUS
բանտ ‘prison’, via Iranian պինդ ‘firm’ վանդակ ‘cage’ BIND
բեր, բեռ ‘bring, burden, via Iranian բահ ‘shovel’
գին ‘price’, via Iranian վաճար ‘sell’ VEND
գոյ, գոմ ‘exist’, via Iranian վան, -աւան ‘monastery, place’ WAS
գոչ ‘call’, via Iranian վանկ ‘syllable’ վեպ ‘novel’ VOCAL
գործ ‘WORK’, via Iranian երկն ‘labor’
գործ ‘WORK’, via Iranian վարժ ‘practice, experienced’
դերձակ ‘tailor’, հանդերձ ‘accessory’ via Iranian տարազ ‘clothes’ TURN
երանի ‘blessed’, երջանիկ ‘happy’ via Iranian օրհնել ‘blessed’ FRIEND
թեքել ‘turned, bent’, via Iranian տախտակ ‘board’ տաշել ‘carved, planed’
հայ ‘Armenian’, via Iranian հոյակապ ‘splendid’ պետ ‘leader’ POTENT
հաց ‘bread, FOOD’, via Iranian պանիր ‘cheese’ պաշար ‘inventory’ pastor
հովիւ ‘PASTOR’ via Iranian պաշտպան ‘defender’
մեռնիլ ‘die’, via Iranian մարդ ‘man, MORTAL’ մահ ‘death’
չու ‘go’, via Iranian արշաւ ‘campaign’ INCITE
սէր ‘love’, via Iranian շէն ‘building’ HOME
վերջ ‘end’, via Iranian վախճան ‘conclusion, death’ TOWARD
տեւել ‘to last’, via Iranian երկար ‘long’, տարածք ‘territory, expanse’ ENDURE
տէր ‘lord, dignity, teaching man’, via Iranian հնար ‘solution’ (good man), via Gk. Alexander ‘defender of man’
քան ‘QUANTITY’, via Iranian ճիշդ, ճշմարիտ ‘exact, true’
պանդոկ ‘hotel’, via Greek place that accepts all, also via Arabic funduk PAN-, DECENT
պարտէզ ‘garden’, via Arabic firdaus PARADISE
ARMENIAN ETYMOLOGY
ագանիմ ‘spend the night’ *wes-3 WAS see օթեւան [*w > գ]
ագարակ ‘farm’ *agro- ACRE, AGRICULTURE, PILIGRIM (probably from *ag-1 – to grow), see աճ, AUCTION
ագռաւ ‘crow’ *gerə-2 CROW, CRACK , CROON, PEDIGREE
ադամանդ ‘diamond’ *demə- TAME, DAUNT , DIAMOND, ADAMANT
ազատ ‘free, noble’ *ag-1 AXIOM (Gk. axios ‘worth, worthy’ ) ACT, ACTIVE, AGENT, AGILE, AGITATE, ALLEGE, AMBIGUOUS, COGENT, EXAMINE, LITIGATE, NAVIGATE, TRANSACT , AGONY, ANTAGONIZE, DEMAGOGUE, SYNAGOGUE (Gk. agein ‘to drive, lead’), AMBASSADOR, EMBASSY [*g > զ via Iranian]
ազն ‘ethnos, tribe’ *swe- ETHNOS, SELF, SINN FEIN, IDIOM, SOLO, SWAMI (own master), SUICIDE, SIBLING, BOATSWAIN, CUSTOM, GOSSIP, SOBER, SECURE, SECRET, SELECT, SEPARATE, SURE , SOLE, SOLITARY, SULLEN
աթանաս ‘Athanasius ‘ via Greek *dhwenə- Athanasius, immortal’ EUTHANASIA, -THANSY [Gk. th > թ]
աթոռ ‘chair’ *dher-2 via Greek THRONE, FARM, FIRM [Gk. th > թ]
ալէլու ‘hallelujah, praise the Lord’ via Hebrew.
ալի(ք) ‘grey, wave’ *pel-2 (white water), PALE, FALCON (grey bird) see also, աղմուկ, աղաւնի [prothetic vowel, *l > լ]
ալիւր ‘flour, meal’ *al-4 ALEURONE (grain protein from Gk. aleu ‘grind’) [*l > լ]
ախոռ ‘stable’ via Iranian *swel-1 ( place where animals eat, manger), SWALLOW [*sw > խ via Iranian, *l > ր]
ախորժակ ‘appetite’ *swel-1 via Iranian, SWALLOW, also, ախոռ, խորտիկ ‘victuals, delicacy’, ուրախ SWALLOW [*sw > խ via Iranian, *l > ր]
ածել ‘bring, drive’ *ag-1 ACT, ACTIVE, AGENT, AGILE, AGITATE, ALLEGE, AMBIGUOUS, COGENT, EXAMINE, LITIGATE, NAVIGATE, TRANSACT , AGONY, ANTAGONIZE, DEMAGOGUE, SYNAGOGUE (Gk. agein ‘to drive, lead’), AMBASSADOR, EMBASSY , (see also ազատ ) [*g > ծ]
ականջ ‘ear’ *au-4 AURAL, AUDIO, AUDIENCE, AUDIT, OBEY, AESTHETIC, ANESTHESIA
աղ ‘salt’ *sal- SALT, SILT, SALAMI, SALSA, SAUCE, SAUSAGE HALITE [*l > ղ]
աղամ ‘grind’ *al-4 ALEURONE (grain protein from Gk. aleu ‘grind’) (see also, ալիւր) [*l > ղ]
աղաչել, աղօթ ‘beg, pray’ *or- ORATOR , ADORE [*r > ղ]
աղաւաղել ‘distort’ *al-1 reduplication, այլեւայլ, see այլ [*l > ղ, reduplication]
աղաւնի ‘dove’ *albho- ALBINO (white bird), ELF, OAF, ALBUMIN (protein in egg whites, milk), LEBED (Rus. ‘swan’) COLUMBUS, PALUMBO [*l > ղ, *bh > ւ]
աղբիւր ‘spring’ *bhreuə- (bubbling water) BREW, BOIL, BREED, BREAD, BRAWN, FERMENT, FERVOR [metathesis, prothetic vowel, *r > ղ]
աղմուկ ‘noise’ *pel-6 POLEMIC (fighting words from Gk. polemos ‘war’), PELT, PUSH, COMPEL, IMPULSE, PEAL, POLISH, FILTER [*p > h > ø , *l > ղ, prothetic vowel]
աղուէս ‘fox’ *wlp-ē- VULPINE [prothetic vowel,*l > ղ,]
աղքատ ‘poor, little’ *leig-2 OLIGARCH (rule of the few, little) [*l > ղ]
աճել ‘to increase’ *aug-1 AUCTION, EKE NICKNAME (add-on name), AUTHOR, AUGUR, INAUGURATE, AUGUST, AUXILIARY, variant form *wegs, WAX, WAIST [*g > ճ]
աճիւն ‘ash’ *as- ASH, ALTAR, ARDOR, ARDENT, ARSON, AZALEA (Gk. ‘dry flower’)
ամառ ‘summer’ *sem-2 ‘SUMMER’ [*s > h > ø]
ամպ ‘cloud’ *nebh- NEBULOUS, NIMBUS
ամբար ‘silo’ via Iranian and Sanskrit *sem-1 (>am) ‘together’ + *pelə-1‘fill’ => ‘silo’ sampar>hampar, grain storage [*s > h > ø, *l > ր ]
ամբարիշտ ‘impious’ via Iranian *per-1 + *stā- (ան + պաշտել) FIRST see պաշտել
ամբողջ ‘whole’ *ambhi ‘around’ + *solə- ‘whole’ BY, BUT, BELEAGUER, OMBUDSMAN (Old Norse um(b) ‘about, around’), AMBULANCE, AMBIDEXTROUS, PREAMBLE , SOLID, SOLDIER, SALVATION [*s > h > ø, *y/w > ջ, *l > ղ, ]
ամէն ‘all’ *sem-1 SIMULTANEOUS, ASSEMBLE, SINGLE, SAME, SANSKRIT (Sans. sam ‘together’), ANOMALOUS (Gk. homos ‘same’), HYPHEN [*s > h > ø]
ամիս ‘month’ *mē-2 MOON, MONDAY, MEASURE, DIMENSION, MEAL (appointed time for eating), METER, SEMESTER (six months)
ամուլ ‘infertile’ *ne- + *pelə-1, ‘infertile’ (without foal), UNFILLED, FULL, FOLK, PLENTY, COMPLETE, PLETHORA, PLEBESCITE, PLUS, poori (Skt. ‘bread’) [*p > h > ø]
ամուսին ‘husband’ *sem-1 + *euk- ‘husband’ (man who has become accustomed to one woman), UXORIAL, Rus. uchit, vyk, see also, քոյր, ‘sister’ woman of one’s own kin, ուսանիլ, յուշել [*s > h > ø, *k > ս]
ամուրի ‘bachelor’ *ne- ‘without’ + *pau- ‘offspring’ => ‘bachelor’ PUERILE, FOAL, PONY, POOR, POVERTY (little), POULTRY (chick), PEDIATRIC (children’s doctor), PEDAGOGY (children’s education) ENCYCLOPEDIA
ամպ, ամպրոպ ‘storm’ *nebh- NEBULOUS, NIMBUS [prothetic vowel, *bh > բ]
այգ ‘dawn’ *aiw- AGE, ETERNAL, EVER (cf. էգուց ‘tomorrow’ as in Ger. morgen, ‘morning, tomorrow’) [*w > գ ]
այգի ‘orchard’ *ei-2 YEW, IVY (?), (plants with small fruits (grapes))
այլ ‘other’ *al-1 ELSE, ALTER, OTHER, ULTRA, ALIBI, ALIEN, ALIAS, ALLEGORY, PARALLEL
այծ ‘goat’ *aig- AEGIS (shield of goatskin, emblem of Athena) [*g > ծ ]
այն ‘that’ *an-1 YON, YONDER, BEYOND see also ան, նա
այո ‘yes’ *aiw-, *ayu- AYE, EVER
այր ‘men’ *ner-2, (ə2ner-2) ANDROID, ALEXANDER (Gk. ‘defender of men’, alex ‘defend’, andros ‘man’), see also տէր
այրեմ ‘to burn’ *āter- ATRIUM, ATROCIOUS (‘blackened from smoke’) [*VtV > Vյ]
այցելել ‘visit, ask after’ *ais- ASK, Russian iskat’ [*sk > ց]
անապատ ‘desert’ *bheidh- via Ir. ‘no abode’, ABODE, ABIDE , FAITH, CONFIDENT, DEFIANCE , FEDERAL , INFIDEL
անդ ‘there’ *an-1 YON, YONDER, BEYOND see also ան, նա
անդունդ ‘abyss’ (no-bottom) *ne- ‘not’ + *bhudh- BOTTOM, BUMBOAT, FOND, FOUND, FUNDAMENT, PROFOUND, bhondos
անդրանիկ ‘first /child/’ *ant- END, ANCIENT, ANTERIOR, ADVANCE, ADVANTAGE, VANGUARD, ANTIC, ANTIQUE, UNTIL
անէծք ‘curse’ *nei- NITPICK (scornful criticism), SNIDE, SNICKER
անթառամ ‘unfading, perennial’ *ne- ‘not’ + *ters- ‘dry’ THIRST, TERRACE, TERRAIN, TERRITORY, INTER, TORRID [*t > թ, *rs > ռ ]
անկանել ‘fall’ *sengw- SINK [*s > h > ø, *gw > կ]
անկիւն ‘angle’ *ank-, *ang- ANGLE, ANKLE, ENGLAND, ANCHOR
անձն ‘soul’ *anə- ‘breath, life’ ANIMAL, MAGNANIMITY, UNANIMOUS, (see also ջան) [*ə > ձ]
անձուկ ‘tight’ *angh- ANGUISH, ANGINA, ANGER, ANGST, ANXIOUS, uzki (Rus. narrow) [*gh > ձ ]
անոյշ ‘sweet, tasty’ *nek-1 via Iranian, NECTAR (Gk. ‘potion for overcoming death’), INNOCENT, NOXIOUS [prothetic vowel]
անուն ‘name’ *nō-mn- NAME, NOUN, NOMINATE, PRONOUN, ANONYMOUS [prothetic vowel]
անուրջ ‘illusion’ *oner- ONEIROMANCY (‘interpret dreams’) [*y/w > ջ]
անտառ ‘forest’ *deru- TREE, TRUCE , TRUE, TRUTH, TRUST, TRAY, TROUGH, DURESS, ENDURE, DRUID, DENDRON (Gk. dendro, denr + metathesis) [*d > տ, nasalization]
անց ‘pass through’ *aks- AXIS, AXLE [*sk > ց, nasalization]
աշխարհ ‘world’ via Iranian *tkē- ‘kingdom, realm’ SATRAP, XERXES, CHECK, CHECKMATE, SHAH, PASHA (Old Pers. khshayathiya ‘king’) [*tk > շ via Iranian]
աշուն ‘autumn’ *es-en- ‘harvest work time’ EARN, Rus. osen [*s > շ ]
աչք, ակն ‘eye’ *okw- EYE, OCULUS, DAISY (day + eye), WINDOW (wind-eye), OPTIC, OPHTHALAMOS, INVEIGLE (no-eye) [*kw > կ ]
ապակի ‘glass’ via Iranian *ap-2 ab ‘water’, PUNJAB (five rivers), JULEP (syrupy drink gul ‘rose’ + ap ‘water’)
ապահով ‘safe’ *apo- ‘away’ + ah ‘fear’ => ‘without fear’ OFF, AFTER, POST
–ապատ ‘built’ via Iranian *bheidh- VAGHARSHAPAT, SARDARAPAT, see անապատ
ապուխտ ‘dried meat’ via Iranian *ne- ‘not’ + *pekw ‘cook’ => ‘uncooked’ COOK, PEPTIN, KITCHEN, Russian pech’
ապուշ ‘inattentive’ *apo- ‘off’ + *ous- ‘ear’ => ‘not attentive’ OFF, AFTER, EAR, AURAL see ուշ [*s > շ ]
ապրիլ ‘live’ *apo- ‘off’ + *wer-5 ‘cover’ => ‘release, save’ APERTURE , OVERTURE, COVER (co- prefix + Lat. operīre ‘cover’), WARN, GUARANTEE, WARRANT, GARAGE, GARMENT, also ապրուստ ‘sustenance’ ապուր ‘soup, food’
առ- ‘toward, near, in front of’ *per-1 FAR, PER-, PARAMOUNT, PARADISE, FOR, FORTH, AFFORD, FURTHER, FOREMOST, PROTEIN, BEFORE, FRAME, FROM, FURNITURE (Old Fr. f(o)urnir ‘supply, provide’) PRIDE, IMPROVE, PURCHASE, APPROACH , PROXIMATE, PROBE, PROVE, PRIVATE, PRIVILEGE, PROPER, PRIMARY, PRIMATE, PRINCIPLE, PRIEST [*p > h > ø]
առակ ‘proverb’ *per-1 ‘toward’ + *okw- -=> ‘a truth before one’s eye’ see also օրինակ ‘example’, ակն- ‘eye’ [*p > h > ø, *kw > կ]
առած ‘saying’ *per-1 ‘toward’ + *ag-2 adagio, adage, see also, ասել [*p > h > ø, *g > ծ]
առաջ ‘ahead’ *per-1 ‘toward’ + աջ ‘right, straight’ => ‘ahead’
առասպել ‘legend’ *per-1 + *spel-2‘legend’ (forth + speak), GOSPEL (‘good spiel/news’), SPELL [*sp > սպ]
առաստաղ ‘ceiling’ *per-1 + *stel- ‘stand’ => place to stand on), STILL, STOLID , STILT, APOSTLE, FORESTALL, PEDESTAL, INSTALL [*st > ստ, *l > ղ]
առատ ‘abundant’ *rē(i) RATION, ARITHMETIC, LOGARITHM (Gk. arithmos ‘number, amount’)
առաքինի ‘virtuous’ *per-1 + *swen-to- SOUND, GESUNDHEIT [*sw > ք]
առաքել ‘send’ *per-1 + sekw-1 FAR, SEQUENCE [*p > h > ø, *s > h > ø, *kw > ք]
առիւծ ‘lion’ *reu-, *reug- ROAR, RIOT, RAUCOUS, RUMOR, REEK (bellow smoke), ERUCT [*g > ծ]
առնել ‘do’ *ar- ART, ARM, HARMONY, INERT (‘not making’), ARISTOCRACY (‘most fitting’)
առնուլ ‘take’ *ar- see առնել
առոգել ‘irrigate’ reg-2 RAIN, IRRIGATE [prothetic vowel]
առոյգ ‘strong’ via Iranian *weg-2 WAKEN, WATCH, WICKED, WAIT, VEGETABLE, , REVEILLE, VIGILANT, see also ոյժ same pattern as առողջ, ոյժ, ոյգ, տոյժ and տուգանք,
առու ‘stream’ *rei-1 RUN, RIVER, RHINE, DERIVE, RHYTHM, DIARRHEA
ասել ‘say’ *ag-2 ADAGE, ADAGIO (slowly said), PRODIGY, (foreteller) [*g > ս]
ասեղ ‘needle’ *ak- EDGE, ACID, ACUITY, ACME, ACUMEN, ACUTE, EAR (OF CORN), PARAGON, EAGER, ACETIC, ACERBIC, EXACERBATE, ACROBAT, MEDIOCRE, OXYGEN [*k > ս]
–ասուն ‘multiple of ten’ *dekm- as in Arm. ksan ‘twenty’, yeresun ‘thirty’, karasun ‘forty’, hisun ‘fifty’, TEN, FOURTEEN, FIFTEEN, DECIMATE, DECEMBER, DOZEN, DEAN, DECADE, DOYEN , PENTECOST (Gk. ‘fifty days after Easter’) [*k > ս]
աստիճան ‘stair’ *steigh- STIRRUP, STICKLE, STAIR, ACROSTIC, CADASTRE (Gk. kata *kat ‘down’ + stikho ‘row, line’)
Աստուած ‘God’ *past- (‘one who creates, puts together, fastens; Mithra ման ‘who weaves together’) FAST, FASTEN, BREAKFAST see also հաստատ [*p > h]
աստղ ‘star’ *ster-2 STAR, STELLAR, ASTRONOMY, ASTERISK, DISSASTER, ESTHER (via Iranian) [*r > ղ]
ասր ‘wool’ *peku- FEE (wool as barter money), FEUD, FELLOW, PECUNIARY, IMPECUNIOUS [*p > h > ø, *k > ս]
ատաղձ ‘raw material, log’ *dail- DOLE, ORDEAL, DEAL Rus. dolya [*l > ղ, *ə > ձ]
ատամն ‘tooth’ *dent- DENTAL, TOOTH, ORTHODONTIST, DANDELION, MASTODON, TUSK
ատեան ‘tribunal’ *sed-1 SIT, ASSES, SESSION, DISSIDENT, INSIDIOUS, POSESS, PRESIDE, RESIDE, SUBSIDY , CATHEDRAL, CHAIR, BESET, NEST, NICK (lat. nīdus ‘nest’), SEAT, COSSET [*s > h > ø, *d > տ]
ատել ‘hate’ *od-2 ODIOUS, ANNOY, ANNUI, NOISOME [*d > տ]
արագ ‘quick’ *legwh- LIGHT, LEAVEN, LEVER, ALLEVIATE, CARNIVAL, ELEVATE, RELEVANT, LEGERDEMAIN, LUNG, Rus. legko [*gwh> գ]
արագիլ ‘stork’ *pel-2‘pale’ + *awi- ‘bird’ => ‘stork’ PALLID, APPALL, FALCON, LLOYD (Welsh llwyd ‘grey’) [*p > h > ø, *w > գ]
արածել ‘graze’ *dhrag- DRAW, DRAFT, Russian doroga ‘road’, also *tragh- TRACT, TRACTION, TRAIL, TRAIN, TREAT, ABSTRACT, DISTRACT, EXTRACT, PORTRAY, SUBTRACT, TRAGEDY (goat ode) [prothetic vowel, *g > ծ, տ ~ ծ, ո ~ ա]
արահետ ‘path’ *ner-2 ‘man’ + *ped-1 ‘foot’ => ‘path’, ANDROID, FOOT see այր, հետք [*p > h]
արար ‘do’ *ar- ART see առնել [reduplication]
արբ ‘drink’ *srebh- ABSORB, SORB, SLURP [*s > h > ø, *bh > բ]
արբանեակ ‘satellite’ *orbh- ORPHAN, ROBOT, GASTARBEITER (Ger. guest worker), Rus. rab, see որբ [*bh > բ]
արգանդ ‘womb’ *bhreus- ‘swelling’, BREAST, GRAND, Russian grodi (‘breast’), Irish bru (‘womb’) [metathesis, prothetic vowel]
արգել ‘prohibit’ *ark- ARCANE, ARK, COERCE, EXERCISE, AUTARKY
արդար ‘just, fitting’ *ar-, *ōrd- ‘order’ (յարդարել, արդուկ, զարդ), ARTICLE, ARTIFACT, ARMY, ARTIST, INERT, ORDER (see also առնել, չար, յարմար)
արեւ, արեգակն ‘sun’ *reudh-, *erkw-, *reu- ‘sun’ ROBUST, CORROBORATE, RUDDY, RUBRIC, RED, *erkw- RIG VEDA (Sans. ‘bright, radiant knowledge’), RIOT, RUMOR [prothetic vowel, *w > գ, ւ ~ գ]
արթուն ‘wake up’ *preu- ‘jump up’ FROLIC, FROG, Russian pryanut’ [metathesis, prothetic vowel]
արժան ‘worthy’ *algwh- ARHAT (Skt. arhati), AXIOM (worthy of belief), see also յարգանք [գ ~ ժ, fricative,*gwh > ժ]
արի ‘manly, brave’ *ner-2 ANDROID, see այր, տէր, արահետ
արիւն ‘blood’ *sai-1 HEMOGLOBIN, ANEMIA (‘weak blood’) (Arm. has -r suffix instead of -m as in English derivatives from Greek) [*s > h > ø, m ~ r]
արծաթ ‘silver’ *arg-1 ARGENTINA (‘land of silver’), ARGUE (‘brilliant speech’) [*g > ծ]
արծարծել ‘incite’ *arg-1 ARGUE, ARGENTINE [*g > ծ, reduplication]
արծիւ ‘eagle’ *arg-1 ARGENT, ARGUE (‘bright darting bird’) [*g > ծ]
արկանել (զարնել) ‘throw’ *slak- or *selg(w)- (?) ‘throw, strike, release’ SLAY, SULK, see perhaps also արձակ, զերծ, հարկ, հարուած [*s > h > ø, *gw > կ]
արկղ ‘box’ *ark- ARCANE, ARK, COERCE, EXERCISE, AUTARKY, (see also արգել)
արձակ ‘release’ *slak- or *selg(w)- (?) ‘release’ SLAY, SULK see also արկանել, զերծ, հարկ, հարուած
արմ (զարմ) ‘kin’ *ter- ‘roots’ TERM, DETERMINE, EXTERMINATE
արմուկ ‘arm’ *ar- ARM, ARTICLE, ARTIFACT, ARMY, ARTIST, INERT, ARISTOCRACY, (see also առնել)
արջ ‘bear’ *rtko URSINE, ARCTIC, ARTHUR
արշաւ ‘hike, campaign’ via Iranian *keiə- KINETIC, see չոգ, չու
արտ ‘field’ *agro- AGRICULTURE, PILGRIM [metathesis]
արտասուք, արտօսր ‘tear’ *dakru- TEAR, LACRIMOSE [prothetic vowel, metathesis, *k > ս]
արքայ ‘king’ *arkhein- MONARCH, OLIGARCH, ARCHIVE [Gk. ch > ք]
արօտ ‘grassland’ *tragh- *dragh- TRAIL, TRACTION, TRAIN, ABSTRACT, ATTRACT, PORTRAY , see also արածել [տ ~ ծ, ո ~ ա]
արօր ‘plough *arə- ARABLE
աւազ ‘sand’ *bhes-1 SAND, SABLE , PALIMPSEST (reused rubbed out/sanded parchment), EPSILON [*bh > ւ]
աւել ‘more’ *obhel- ‘advantage’ ANOPHELES (class of mosquitoes ‘useless insects’ Gk. ophelos ‘profit’) [*bh > ւ]
աւետարան ‘gospel’ *wed-2 ODE, MELODY, COMEDY, TRAGEDY
աւծանել ‘anoint’ *ongw- ANOINT see օծանել
–աւն (-օն) ‘work’ *op-1 as in գործօն OPERATE, MANEUVER , OPTIMUM, COPIOUS, COPY
աւր ‘day’ *amēr- EPHEMERAL see օր
աւիւն ‘enthusiasm’ *au-4 AVID, AUDACIOUS, see also օգնել, օգուտ
ափ ‘palm’ *ap-1 APT, APTITUDE, ADEPT (grasp), see also, ուն-իմ
ափսէ ‘plate’ via Greek *ap-1 ‘bowl shaped’ APSE
աքաղաղ ‘rooster’ *kelə-2 CLAIM, COUNCIL, RECONCILE, CLAMOR, Rus. kolokol, HAIL, HEIL, see also եկեղեցի [*l > ղ]
աքլոր ‘rooster’ *kelə-2 CLEAR, CLAIRVOYANT, CALENDAR (day when the called out the month) ECCLESIASTICAL
աքսոր ‘exile’ via Greek *eghs- + horizon => ‘beyond the boundary, mountains’ HORIZON, OROLOGY (‘study of mountains’)
բագ, բագին ‘god’ via Iranian *bhag- , PORGY, NEBBISH (Czech neboh ‘poor, unfortunate’), BHAGA, BHAGAVADA (Sans. bhagah ‘good lot, fortune’), POGODA, Bog, bogati (Rus. ‘god, rich’), PHAGE (portion of food), BAKSHISH, Arm. բախշել (Ir. bakhshīdan ‘give’)
բազում ‘a lot of, many’ *bhengh- PACHYDERM (Gk. pakhus + derma ‘lots of skin – thick skinned’, elephant), see also հանապազ [*bh > բ]
բաժին (բաժակ) ‘portion, cup’ *bhag- see բագ [*bh > բ]
բախտ ‘fortune’ *bhag- see բագ [*bh > բ]
բահ ‘shovel’ via Iranian *bher-2 BORE, PERFORATE (LAT. forare ‘pierce, bore’), Boris (Rus. fighter – bor’ba)
բաղ- ‘near, adjacent’ *bhāghu- cf. զբաղիլ (prefix equivalent to com- բաղդատել ‘compare’ բաղկանալ ‘compose’ բաղադրել ‘combine’), BOUGH [*bh > բ]
բաղձ ‘desire’ *bhel-1‘white, inflamed’ + *agh- ‘ail’ => ‘desire’ AIL, AWE see also իղձ, բարկանալ, բիւրեղ (see also, իղձ *agh- AIL, AWE) [*gh > ձ]
բաղնիք ‘bath’ via Greek *gwelə-3 ‘pour, flow’ baleneion, cf. It. bagnio, Fr. bain, Sp. baño, GULLET, GLUTTON, see կուլ
բաճկոն ‘garment, sack’ via Iranian *bhag- ‘rich’ + *gwou- ‘garment, sack’ (cf. Ir./Sans. pajama ped ‘foot’ + jama ‘garment’), GUNNYSACK (cloth sack)
բամբ ‘bass, low sound’ via Iranian *bhā-2 to Arab. bam + b (with final -b as in պատշգամ + բ), see բան
բամբասել ‘talk low about, gossip’ *bhā-2 BAN, FAMOUS, INFAMOUS, see բան [*bh > բ]
բան, բառ, բառբար ‘word, expression’ * bhā-2 BAN, PHONE, FAMOUS, AFFABLE, INFANT (not speaking – child), FABULOUS , , PROPHET, BANDIT, ABANDON, BANAL, BLAME, BLASPHEME, Rus. basn’ [*bh > բ]
բանալ, բաց ‘open, bright’ * bhā-1 BEACON, BUOY, BERRY (light colored fruit), BANDOLEER, BANNER, PHOTO, PHOSPHORUS (Gk. phōs ‘light’), FOCUS, FANTASY, PHASE, PHENOMENON, EMPHASIS, THEOPHANY (Gk. phainein ‘bring to light’ [*bh > բ]
բանտ ‘prison’ *bhendh- Iranian bindings, BOND, BOUND, BINDING, BUNDLE [*bh > բ]
բառնալ , համբարձում ‘arise, lift up’ *bherg-2 ICEBERG see բարձր [*bh > բ, *rn > ռն]
բարդ ‘pile’ *bher-1 BEAR, BARROW, BURDEN, BIRTH, BRING, FERTILE, PREFER OPPROBRIUM, EUPHORIA, METAPHOR (Gk. pherein ‘carry’), see բերել [*bh > բ]
–բար ‘way’ *bher-1 BEARING (‘way of carrying oneself’) see also բարք [*bh > բ]
բարի ‘good’ *bher-1 FERTILE, FORTUNATE [*bh > բ]
բարկանալ ‘anger, make white hot’ *bhel-1 FLAGRANT, FULMINATE, FLAME, FLAMINGO (‘red-wings’), BLACK (‘charred’), BLEAK (‘white, pale’) BLAZE, BLIND, BLEND, REFULGENT, PHLEGM (Gk. heat, from physiological humor) [*bh > բ, *l > ր]
բարձր ‘high’ *bherg-2 ICEBERG (‘ice mountain’), BELFRY (‘high place of safety/peace’ *pri- ), BOROUGH, BURG, CANTERBURY, BOURGEOIS, BURGLAR, BURGHER, BURGUNDY, BRIDGET (personal name), FORCE, FORT, FORTE, FORTITUDE, COMFORT, EFFORT, ENFORCE , Rus. bereg [*bh > բ, *g > ծ > ձ]
բարձրաւանդակ ‘plateau’ via Iranian *bherg-2 + *bhendh- (band>wand) ICEBERG, BAND see բարձր [*bh > բ, *g > ծ > ձ, *bh > ւ, *dh > դ]
բաւ ‘end, limit’ *bheuə- BE, FORBEAR, BOOTH (dwelling), BONDAGE, HUSBAND, BUILD, FUTURE , PHYSIC (Gk. phutos, phusis ‘plant, growth’ ) see also բոյս [*bh > բ]
բեկանել ‘break’ *bheg BREAK, FRAGILE, FRACTION, BANG, BANK (break in land), BENCH (from bank) [*bh > բ, nasalization]
բեղուն ‘fertile’ *bhel-3 FOLIAGE, BLOOM, FLOURISH [*bh > բ, *l > ղ]
բեռն ‘burden’ *bher-1 BURDENsee բերել [*bh > բ, *rn > ռն]
բերան ‘mouth’ *bher-2 PERFORATE, PHARYNX, BORE (a hole) see also բահ [*bh > բ]
բերդ ‘castle’ *bherg-2 see բարձր [*bh > բ]
բերել ‘bear’ *bher-1 BEAR, BURDEN, BIRTH, FERRY, FERTILE, TRANSFER, METAPHOR [*bh > բ]
բիծ ‘flaw, defect’ *peig-1 PIGMENT, PAINT , PICTURE, FILE [*bh > բ, *g > ծ]
բիրտ ‘hard’ *bheid BITTER, BITE, FISSURE [*bh > բ]
բիւր ‘ten thousand, myriad’ *meuə-2 MYRIAD (Gk. mūrios ‘countless’)
բիւրեղ ‘crystal’ *bhel-1 – berylite – white stone, Rus. belyj, see also, բարկանալ [*bh > բ, *l > ր]
բլուր ‘hill’ *bhel-2 see բոլոր [*bh > բ]
բնակ ‘live’ *bhudh- FOUNDATION, BUNGALOW (?) (from Hindi, name for a one-storey Bengali house), see also բուն nest
բոլոր ‘all’ *bhel-2 BALL, BOWL, BALLOON, BILLOW, BULK, BOULDER, BOULEVARD, BULGE, BOLD, BLOAT, BLOW, FOOL (‘windbag’ from Lat. follis ‘bellows, inflated ball’) [*bh > բ]
բոկ (բոբիկ) ‘barefoot’ *bhoso BARE, BALLAST
բողբոջ ‘bloom’ *bhel-3 FOIL, FOLIAGE, PORTFOLIO, , BLOW, BLOOM, BLOSSOM, FLORA, FLORID, FLOURISH, FLOWER, , FLOUR (best part of grain), BLOOD (spurts forth), BLESS (consecrated with blood), BLADE (old Eng. blæd ‘leaf’) [*bh > բ, *l > ղ]
բող(կ) ‘radish’ *bhel-2 BALL, BALLOON, BULB, BULK [*bh > բ, *l > ղ]
բողոք ‘complain’ *bhel-4, *bhelgh- BELLOW, BELL, BAWL, BELCH [*bh > բ, *l > ղ]
բոյժ ‘remedy’ via Iranian *bheug-2 FUNGIBLE, FUNCTION, DEFUNCT, PERFUNCTORY
բոյծ ‘feed’ *bhrūg- BROOK FRUGAL, FRUIT, FRUITION, FRUCTOSE [*bh > բ, *g > ծ]
բոյս ‘plant, grow’ *bheuə- BE, FORBEAR, BOOTH (dwelling), BONDAGE, HUSBAND, BUILD, FUTURE , PHYSIC (Gk. phutos, phusis ‘plant, growth’ ) (Ir. bostan ‘garden’), see բաւ [*bh > բ]
բոյր ‘aroma’ via Iranian *bheudh- BUDDHA (Sans. bodhati ‘awaken’), BID, FORBID, BODE (bode well), OMBUDSMAN (Old Norse bodh ‘command’), Rus. budet’ (incense awakens) [*bh > բ, *dh > ր via Iranian]
բով ‘oven’ *bhē- BAKE, BATH
բորբոք ‘irritate, inflame’ *bhreuə- BREW, BRAISE, BROIL, BREED, BREAD, BRAWN, FERMENT, FERVOR, see աղբիւր [*bh > բ]
բոց (բաց) ‘fire’ bhā-1 BEACON, BUOY, BERRY, BANDOLEER, BANNER, PHOTO, PHOSPHORUS (Gk. phōs ‘light’), FOCUS, FANTASY, PHASE, PHENOMENON, EMPHASIS, THEOPHANY (Gk. phainein ‘bring to light’), see բանալ, բաց [*bh > բ]
բութ ‘dull, blunt’ *bhau- BUTTON, BEAT, BEETLE, BUTTRESS, REBUT, REFUTE [*bh > բ]
բուխ ‘grow, raise’ *bhel-3 see բող(կ), բողբոջ [*bh > բ, *l > ղ]
բուծ ‘buck’ *bhugo- BUCK, BUTCHER (Old Celt. bukkos ‘he goat’) [*bh > բ, *g > ծ]
բուն ‘tree trunk’ *bhudh- BOTTOM, FOND, FUNDAMENT, PROFOUND, bhondos see also անդունդ [*bh > բ, nasalization]
բուրգ ‘tower, pyramid’ *bherg-2 ICEBERG see բարձր [*bh > բ]
բուրդ, բրդել ‘wool, cut off’ *bherdh BOARD, STARBOARD, BORDER [*bh > բ, *dh > դ]
բուք ‘storm’ *p(h)ū-1 EMPHYSEMA, PHEW! see հոգի, հով
գալ ‘come’ *wadh-2 WADE, INVADE [*w > գ]
գաղջ ‘warm’ *gwher- (suffixed form -dyo > j) WARM, THERMO, see also գոլ, ջերմ, perhaps also Lat. calidus ‘warm’ [*gwh > գ, *r > ղ, ո ~ ա ]
գաղտնի ‘secret’ *wel-3 WELTER, WALLOW, EVOLVE see also գող [*w > գ, *l > ղ, ո ~ ա]
գայլ ‘wolf’ *wlkwo- WOLF, LUPUS [*w > գ, *l > ղ]
գանել ‘strike’ *gwhen- GUN, BANE, DEFEND, OFFEND, (Rus. gnаt ‘turn out, drive’)
գառն ‘lamb’ *wer-3 WARE , WARD, GUARD, REGARD (Old Fr. guarder ‘to guard’), WARY, AWARE [*w > գ, *rn > ռն]
գարի ‘groats’ *ghrēu- GRIT, GROATS, GREAT , CHROMA, (Gk. khrōma ‘skin, color’), GRAVEL [*gh > գ]
գարշել ‘abhor’ *ghers- HORRIBLE, ABHOR , ARGULA, ROCKET , HIRSUTE, URCHIN [*w > գ, *l > ղ]
գարուն ‘spring’ *wesr- VERNAL, PRIMAVERA [*w > գ]
գդալ ‘spoon’ *deru- (dreu-) from dargal (E. Arm. metathesis գդալ, wooden utensil), TREE, TRAY, Skt. darvi (spoon), see դգալ, անտառ [metathesis]
գելուլ, գելում ‘roll, rotate’ *wel-3 WELTER, WALLOW, WILLOW, WALK , WALLET, VALVE, REVOLVE, VOLUME , VALLEY, WALTZ, HELIX, HELICOPTER (Gk. helix ‘spiral object’) [*w > գ, *l > լ]
գեղ ‘beauty’ *wel-2 WEALTH, WELL, WILL, GALLOP, GALLANT, VOLUNTARY, VOLUPTUOUS , Rus. volya, Lat. volition [*w > գ, *l > ղ]
գեղձ ‘wish, desire’ *wel-2 see գեղ [*w > գ, *l > ղ, *ə > ձ]
գեղմն ‘wool’ *welə-1 WOOL, LANOLIN, FLANNEL ‘wool’) [*w > գ, *l > ղ]
գետ ‘river’ *wed-1 WET, WATER, WASH, WINTER (wet season), HYDRO (Gk.), UNDULATE, ABOUND, OTTER , WHISKEY (Old Irish uisce ‘water’) (Rus. voda ‘water’ vedro ‘bucket’) [*w > գ, *d > տ]
գերդաստան ‘property, family’ *gher-1 GIRDLE, HORTICULTURE , YARD, GARDEN, COHORT, COURT , CHORUS (Gk. khoros ‘dancing ground’), Rus. gorod [*gh > գ]
գեր ‘above’ *wer-5 COVER, prefixed form *uper- OVER, HYPER, or old form əwer-1 AIR, AURA see also վեր, վրայ [*w > գ]
գերի ‘slave’ *wer-3 (someone bound) WRAP (Rus. veryovka ‘rope’) [*w > գ]
գէտ, գիտենալ ‘know, find’ *weid- WIT, WISE see also գիւտ [*w > գ, *d > տ]
գլոր ’round’ *wel-3 WELTER, WALLOW, WILLOW, WALK , VOLVE ‘cover, wrap’ WALLET, VALVE, REVOLVE, VOLUME , VALLEY, WALTZ, HELIX, HELICOPTER (Gk. helix ‘spiral object’), see also գաղտ, գելուլ, գելում [*w > գ, *l > ղ]
գին ‘price’ *wes-1 VENAL, VEND , BAZAAR (Old Ir. vahā-cārana-‘sale-traffic’), DUOPSONY, MONOPSONY, REVILE, VILIPEND [*w > գ]
գինդ ‘ring’ *wendh- (wind up), WIND, WANDER, WEND, WENT (Old. Eng. wendan ‘turn to’), VANDAL [*w > գ]
գիշեր ‘night’ *wes-pero- WEST, VESPER, HESPERIAN, Rus. vecher [*w > գ]
գիր ‘write’ *werə-3, *wer-3 WRITE, perhaps also WORD, VERB [*w > գ]
գիւղ ‘village’ *weik-1 VILLAGE, , -WICK, VICINITY, VILLAIN, NASTY (villainasty), ECOLOGY, ECONOMICS, PAROCHIAL, DIOCESE (Gk. oikos ‘house’) [*w > գ, *l > ղ]
գիւտ ‘know, find’ *weid- WIT, WISE, VIDEO, VISION, ADVISE, PROVIDE, IDEA, HISTORY, GUY, GUIDE, -OID (Gk. eidos ‘idea, shape’), HADES (invisible), DRUID, VEDA, see also գէտ, գիտենալ [*w > գ, *d > տ]
գլուխ ‘head’ *ghebh-el GABLE (roof peak), AUTOCEPHALIS (‘own head’), (Rus. golova, glav) [*gh > գ]
գնդակ ‘ball, sphere’ *wendh- WIND (cf. round, rotate), WANDER, WEND, WENT (Old. Eng. wendan ‘turn to’), VANDAL, see also գինդ [*w > գ]
գոլ ‘warm’ *gwerm- (?) WARM, THERMO, see also գաղջ [*gwh > գ, *r > լ]
գող ‘steal’ *wel-3 WELTER, WALLOW, WILLOW, WALK , VOLVE ‘cover, wrap’ WALLET, VALVE, REVOLVE, VOLUME , VALLEY, WALTZ, HELIX, HELICOPTER (Gk. helix ‘spiral object’), see also գաղտ, գելուլ, գելում [*w > գ, *l > ղ]
գոմ, գոյ – ‘essence, nature’ *wes-3 WAS, գոյութիւն, WERE, WASSAIL, ASTUTE (place where one stays was-tute, Lat. astus ‘craft, practiced in a town’ < Gk. astu ‘town’) [*w > գ]
գոմ ‘stable’ *ghomo cf. Danish gamma (barn)
գոչ ‘yell’ *wekw- VOCAL, VOICE (Lat vōx ‘voice’), EPIC, EVOKE, ADVOCATE [*w > գ, *kw > չ]
գովել ‘praise’ *ghow-ē- GAWK (Old Norse gā ‘heed’), FAVOR see also նզովել [*gh > գ]
գործ ‘work’ *werg- WORK, ERG, ENERGY, LETHARGY, ORGAN (Gk. ergon ‘work, action’), WROUGHT [*w > գ, *g > ծ]
գորշ ‘grey’ *gh(e)r-3 GRAY GRISAILLE (Fr. gris ‘gray’) ) [*gh > գ]
գորտ ‘frog’ *wer-1 WART, VARIOUS [*w > գ]
գուշակ ‘foretell, warn of’ via Pers *ghow-ē- . goshak (ear) (‘heed, give ear to’) GAWK, FAVOR, see զգոյշ [*gh > գ]
–դ (դու, դա) ‘you, that’ *to- THAT, THERE, THY, THIS
դադար ‘stop, stay’ *dher-2 (դար-ել > դար-դար > դադար) reduplication FIRM , FARM, THRONE, DHARMA (firmly established, law), SARDAR (‘head-holder’), DARIUS (‘upholder of good’) [*dh > դ, reduplication]
դալար ‘grass, green’ *dhal- THALLUS (Gk. thallein ‘flourish’) (see also դեղին, դաղձ (mint), դեղձ) [*dh > դ]
դամբան ‘tomb’ *dhembh- EPITAPH (GK. taphos ‘tomb’), perhaps also, *teuə-2 TUMOR, TOMB see also, թումբ ‘dam’ [*dh > դ, *bh > բ]
դայեակ ‘nurse’ via Iranian *dhē(i)- (‘to suck’), FETAL, FAWN , FEMALE, FELICITY, FELICITOUS (‘fertile’), FECUNDITY, FILIAL, HIDALGO (son of propertied class) [*dh > դ]
դանդաղ ‘slow, static’ *dher-2 reduplication FIRM, FARM, see դադար, դողալ, դղրդել, դրդել [*dh > դ, *r > ղ]
դառն ‘turned sour’ *dher-1 TURN see աթոռ, դարձ, դառնալ [*dh > դ]
դառնալ ‘turn, recur’ *dher-1, TURN see դարձ [*dh > դ, *r > ղ]
դաս ‘class’ via Greek *dheigh- tasso, tadzo DOUGH see դիզել [*dh > դ]
դատ ‘judgment’ via Iranian *dhē- dā ‘given, rendered’, DO, DOOM (doom’s day = judgment day, when the law is laid down), ABDOMEN, INDEED, THECA, BIBLIOTHECA (Gk. thēkē ‘receptacle’) [*dh > դ]
դարբին ‘smith’ *dhabh- DEFT, FABRICATE, FABRIC, FORGE , Rus. dobry
դարել ‘perch, hold’ *dher-2 see դադար [*dh > դ]
դարձ ‘turn, return’ *dher-1, *dhregh- DREGS, DROSS, DRIBBLE, DRIVEL, DARK, TRACHEA (Gk. trakhus ‘rough’), Rus. derzhat’, see also *dhregh- Eng. DRINK, DRUNK, DROWN, DRENCH) [*dh > դ, *gh > ձ]
դարման ‘cure’ via Iranian *dher-2 ‘remedy, strengthen’ INFIRMARY, see դադար [*dh > դ]
դաւ ‘ambush, trick’ *dhabh- see դարբին [*dh > դ, *bh > ւ]
դգալ (գդալ) ‘spoon’ *deru- (dreu-) from dargal (E. Arm. metathesis գդալ, wooden utensil), TREE, TRAY, Skt. darvi (spoon), see անտառ [metathesis]
դեղ ‘herb, remedy’ *dhal- see դալար [*dh > դ, *r > ղ]
դեղին ‘yellow’ *dhal- see դալար [*dh > դ, *r > ղ]
դեռ ‘still’ *dher-2 FIRM see դադար [*dh > դ, *r > ղ]
դերձակ, հանդերձ *dher-1 suffixed form *dher-gh- see դարձ, possibly also via Iranian տարազ [*dh > դ, *gh > ձ]
դժուար ‘difficult’ via Iranian *dus- + xvar (hu + athra way) DYS- see also թշուառ
դի, դիակն ‘dead body’ *dheu-3 DEATH, DWINDLE, FUNERAL, ATHANASIUS (immortal), DIE, DEAD, related *dheuə- DOWN, DUNE, TOWN , FUNERAL [*dh > դ]
դիել ‘suck the milk’ *dhē(i)- see դայեակ [*dh > դ]
դիզել ‘accumulate’ *dheigh- DAIRY, LADY , DOUGH, PARADISE (Avestan daēza ‘around – wall, made of clay’), FIGURE FAINT, FICTION [*dh > դ, *gh > զ]
դիք ‘god, cult’ *dhes- -THEO, ENTHUSIASM (Gk. theos ‘god’), FESTIVAL, FANATIC, FIESTA [*dh > դ]
դնել ‘put’ *dhē- THESIS (Gk. tithenai ‘put’), THEMA (Gk. thema ‘thing placed’), FACT, FACTORY, AFFAIR, AMPLIFY, BENEFIT, AFFECT, PROFIT, FACE , OFFICE, FACILITATE, FACULTY, Rus. delo [*dh > դ]
դողալ ‘shake, falter’ *dher-2 FIRM, FARM, see also դադար, դանդաղ [*dh > դ, *r > ղ]
դու, քո ‘you, yours’ *tu- THOU (tuo > kwo > Arm. ko) see -դ [*tw > ք]
դուլ ‘rest, pause’ *dheu-1 DWELL, DOLDRUMS, DOLT, DULL [*dh > դ]
դուռն ‘door’ *dhwer DOOR, FOREIGN, FOREST , FORUM, THYROID (shaped like a door), darbas, Rus. dver [*dh > դ]
դուստր ‘daughter’ *dhugəter DAUGHTER [*dh > դ]
դրախտ ‘paradise’ via Iranian *dreu- dirakht (‘tree’) TREE, TRUE see անտառ
դրամ ‘money’ via Iranian *dergh-, Greek (drakhmē ‘handful’), DRACHMA, TARGET (Fr. targe ‘shield’) [*dh > դ]
դրուժ ‘deceive’ *dhreugh- DREAM, FRAUD, FRUSTRATE [*dh > դ, *gh > ժ]
դրօշ ‘flag’ via Iranian *der-2 DRAPE, DRAB, TRAPPINGS, Fr. drapeau (‘flag’), (originally banner from skins, DERMATOLOGY) [*dh > դ]
եզն ‘ox’ *agwhno (*egh-), YEAN, AGNUS DEI (‘Lamb of God’) [*gwh > զ]
եզր ‘end, edge’ *eghs- (*egh- + r), EX-, EXOTIC, EXTERNAL, ESTRANGE , EXTREME, Rus. iz [*gh > զ]
եթէ ‘if’ *to-, see թէ [*t > թ]
ելանել ‘come’ *al-2 EXILE , AMBULATE , ALLEY
եկեղեցի ‘church’ *eghs- ‘out’ + *kelə-2 ‘call’ => ‘gather together’, ECCLESIASTICAL, EXCLAIM , COUNCIL, HALE, CALENDAR (‘town crier calls out day’), CLEAR [*l > ղ]
եկ ‘come, arrive’ *gwā-, COME, AVENUE, ADVENTURE, CONVENIENT, EVENT, INTERVENE, REVENUE, INVENT , BASIS, ANABASIS, DIABETES (walk with feet straddled, excessive urination), ACROBAT, (Gk. bainein ‘go, walk, step’), BEMA (բեմ, Gk. bēma ‘step, seat’) JUGGERNAUT (Skt. jigati ‘go’) [*gw > կ]
եղանիմ, լինեմ ‘be, become’ *kwel-1, COLONIZE, CULTURE , TALISMAN (Gk. telos ‘completion of a cycle’), WHEEL, CYCLE (Gk. kuklus ‘circle, wheel’), CHARKHA (Old Pers. carka- ‘wheel’), CULLET, ACCOLADE , ANCILLARY , POLE, PALINDROME (Gk. palin ‘again’, word that can be read again backward), see also հոլով, ճախրել [*l > ղ]
եղբայր ‘brother’ *bhrāter , BROTHER, FRATERNAL [metathesis, prothetic vowel, *bh > բ, *r > ղ]
եղեամ ‘frost’ *gel-2, COLD, COOL, CHILL, GELATIN, CONGEAL, GLACIER [*l > ղ]
եղեռն ‘atrocity’ *gwelə-1 KILL, QUELL [*l > ղ]
եղեւ(նի) ‘fir tree’ *elaiā, *elaiwa, OLIVE, OLEO, OIL Rus. yalovets, yolka [*l > ղ]
եղունգ ‘nail’ *nogh-, NAIL, ONYX (Gk. onux ‘nail’), UNGUIS, UNGULATE Rus. noga [*l > ղ]
եմ ‘to be, am’ *es-, AM, IS, YES , SIN (confirmation of wrongdoing), ENTITY, ESSENCE, ABSENT, IMPROVE, INTEREST, PRESENT, PROUD , SWASTIKA (Skt. swasti ‘well being’, su- ‘good’)
եպիսկոպոս ‘bishop’ via Greek *epi- ‘over’ + *spek- ‘watch’ => ‘bishop, overseer’, EPISCOPAL SCOPE, BISHOP, (Gk. skopos ‘one who watches’), SPY (Old Fr. espier ‘watch’), SPECTACLE, SPECULATE, SPICE, ASPECT, EXPECT, SPECIOUS , SKEPTIC (Gk. skeptesthani ‘examine, consider’)
եռալ ‘simmer, boil, brew’ *ers-1 RACE, ERROR, ERRATIC [*sr > ռ]
ես ‘I’ *eg, I, EGO [*g > ս]
երախայրի ‘first fruit’ *per-1 երա (‘prior, first’) + խայրի (‘fruit, good’ from Arabic via Iranian khayr) => ‘first fruit’, PRIOR , PRIMO, PRIVATE, PRIVILEGE, DEPRIVE , PROPER, PREMIER, PRIMARY, PRIMATE , PRINCE, PRINCIPLE
երակ ‘vein’ rei-1 RUN, RIVER, RIVAL, DERIVE , RIPARIAN [prothetic vowel]
երանի ‘merry, happy’ *prī- FREE, (suffix form pri-yont) FRIEND, AFRAID (Old Fr. esfreer ‘disturb’), FRIDAY (Ger. frije-dagaz ‘day of Frigg’), Rus. priyatni, see also, երջանիկ, օրհնել [metathesis, prothetic vowel]
երաշտ ‘drought’ via Iranian *ters- THIRST, TERRA, TERRITORY, TORRID, MEDITERRANEAN, INTER [metathesis, prothetic vowel]
երբ ‘when’ *ayer- (early) + *bhi (by) => ‘when’, EARLY, OR, ERSTWHILE, BUT, BY, BELEAGUER, OMBUDSMAN, ALLEY, AMBULANCE, ANDANTE, Lat ubiquitous (kwe + bhi) (‘everywhere’) , AMPHI- (ant+bhi => Gk. amphi ‘around’) [*bh > բ]
երգ ‘song, verse’ *erkw- RIG of RIG-VEDA (Skt. rk ‘brightness, praise, poem’)
երգիծանալ ‘tear, break, scoff ‘ *werg- WORK, ENERGY, LETHARGY, SURGERY (Gk. ergon ‘work’), WROUGHT, IRK, ORGAN (Gk. organon ‘tool’), Rus. rez ‘cut’ [*w > գ]
երդում ‘swear, curse’ *werə-3 WORD, VERB, RHETOR, PROVERB [*w > գ]
երեկոյ ‘evening’ *regw-es- EREBUS (Gk. erebus ‘dark place, hell’) see also երէկ [prothetic vowel, *gw > կ]
երէկ ‘yesterday, evening’ *regw-es- [prothetic vowel, *gw > կ]
երես ‘face’ *prep- FURBISH (Ger. furbjan ‘put a good face on’, Gk. prepo ‘face’) [prothetic vowel, *gw > կ] [prothetic vowel, metathesis]
երեր ‘tremble’ *trem-, *tres- ‘tremble’ TREMENDOUS, TREMULOUS, TERRIBLE, TERROR, DETER [prothetic vowel, metathesis]
երեւիլ ‘appear’ *prep- FURBISH, see also երես [prothetic vowel, metathesis]
երեք, երեսուն ‘three, thirteen’ *trei- THREE, THIRTEEN, THIRTY, TRIO , TESTIMONY (witness, third-party), TESTAMENT, TEST, PROTEST , TRINITY , TROIKA, SITAR (Iranian ‘three/thirty-stringed instrument’) (related to (?) ZITHER, GUITAR (-tar ‘string’, Arm. թար) [prothetic vowel, metathesis]
երէց ‘priest, elder’ *per-1 extended form *pres-gwu- PRIEST (Gk. prebus ‘elder’), see also երախայրի [prothetic vowel, metathesis]
երթ ‘movement, stream’ *er-1, Gk. erkhomai, ORIGIN, ARE/ART, EARNEST, ORIENT, ORIGIN, ABORT , HORMONE (Gk. hormē ‘impulse’) ARISE
երինջ ‘heifer’ *er-1 (?) ARIES (‘ram’)
երկ ‘work’ *werg- see երգիծանալ, Gk. erg [*gw > կ]
երկաթ ‘iron’ *deuə- DURABLE ‘long-lasting’ [*dw > երկ, metathesis, prothetic vowel]
երկան ‘millstone’ *gwerə-2 GRAVE (‘serious’), GRAVITY, GRIEF, AGGRAVATE , BARIUM, BARITONE, BAROMETER (Gk. barus ‘heavy’), GURU (Skt. guru ‘heavy, venerable’), BRUTE , BRIGADE (Old It. briga ‘strife’), BLITZKREIG [*dw > երկ, metathesis, prothetic vowel]
երկար (երկայն) ‘long’ *deuə- DURABLE see also տարած [*dw > երկ, metathesis, prothetic vowel]
երկինք ‘heaven’ *er-2 EARTH, probably based on երկիր
երկիր ‘earth’ *er-2 EARTH, AARDVARK
երկիւղ ‘fear’ *dwei- DINOSAUR (Gk. deinos ‘fearful’), DIRE [*dw > երկ, metathesis, prothetic vowel]
երկնել ‘give birth’ *werg-, WORK, ENERGY, ORGAN (see also երգիծանալ) [*gw > կ, metathesis, prothetic vowel]
երկու ‘two’ *dwo- TWO, TWICE, TWILIGHT, BI-, BALANCE , BETWEEN, TWIXT DIPLOAM (Gk. diploos ‘twofold’), DOZEN, DUAL , DOUBLE , DOUBT, DUBIOUS սեե ալսո կրկին (երկ + կին)) [*dw > երկ, metathesis, prothetic vowel]
երջանիկ ‘happy’ *prī- (suffixed form prī-ont), FREE, FRIEND, Rus. priyatel’, see also երանի, օրհնել [metathesis, prothetic vowel, *y/w > ջ]
եւ ‘and, also’ *epi- EPICENTER, EPIDERMIS (Gk. epi ‘on, over, at’), Rus. oblast’ [*VpV > VւV]
եօթն ‘seven’ *septm SEVEN, SEPTEMBER , HEPTA- (Gk. hepta seven’) [*s > h > ø, *VpV > VւV]
զ- ‘by’ *gha- (?) per Adjarian related to Russian za- as in Zagorsk ‘by, beyond the mountains’ [*gh > զ]
զարնել (զառնել) ‘strike’ prefix z- + *slak-, *selg(w)- see արկանաել, արձակ, զերծ, հարկ, հարուած
զատիկ ‘sacrifice, set aside, apart’ via Iranian *ghē-, *gheu- ANCHORITE (one who lives apart) (Gk. khōros ‘place, country’), HEIR (one who is left alone), HERITAGE , GATE, GO, see also ձօն, զոհ, զեն [*gh > զ]
զգեստ ‘clothing’ prefix z- + *wes-4 ‘clothing’ WEAR, VEST, INVEST, TRAVESTY [*w > գ]
զգոյշ ‘be ware’ prefix z- + *ghow-ē- (գոյշ) ‘be ware’, see գուշակ, գովել [*gh > գ]
զենուլ ‘sacrifice’ via Iranian *ghē- see զատիկ [*gh > զ]
զերծ ‘release, free’ prefix z- + *slak- or *selg(w)- (with l~r) SULK, see also, արկանաել արձակ, զերծ, հարկ, հարուած [*l >ր]
զէն ‘weapon’ via Iranian *ghē- (something released, e.g., arrow, spear), see զատիկ [*gh > զ]
զի ‘because, why’ prefix z- + *kwo- see ի
զմայլիլ ‘wonder’ prefix z- + *(s)mei- SMIRK, SMILE, MARVEL, MIRACLE, ADMIRE [s-movable]
զոհ ‘sacrifice, libation, blessed water’ via Iranian *gheu- (zohr) GEYSER, GUST, GOD, (pourer of earth), FOND, FUNNEL, FUSE , futile , GUSH, cf. Arm. հիւլէ [*gh > զ]
զոյգ ‘twin’ prefix z- + *yeug-, YOKE, JOIN, JUNCTURE , YOGA (Skt. yogah ‘union’), ADJUST , ZYGOTE (Gk. zugon, zugoun ‘yoke, join’)
զօր ‘might, power’ via Iranian *ghabh- GIVE, ABLE, HABIT, INHABIT, PROHIBIT , DEPT, DUTY, ENDEAVOR
էշ ‘donkey’ *asinus ASS, ASSININE , Rus. osel’; *ekwo EQUINE, HIPPOPOTOMAS (Gk. hippos ‘horse of the river’), PHILIPP (Gk. Philippos ‘lover of horses’), HIPPOCRATES (Gk. ‘powerful as a horse’) [*s > շ]
էջ, իջանել ‘descend, go down’ *ei-1 AMBITION, EXIT, ISSUE, SUDDEN, TRASIT, CIRCUIT , COMMENCE, INITIATE , ERRANT, ITINERARY , COUNTY , JANUARY, JANITOR (doorkeeper) [*y/w > ջ]
ըմբոստ ‘strike, rebel’ prefix *en- (see ընդ below) + *bhau- ‘strike, rebel’ AND, UNDER, BEAT, BATTLE, REFUTE [*bh > բ]
ընդոստ ‘jump up’ prefix *en-, *an-1 ‘on’ + *sed-1 ‘sit’ ‘jump up’ AND, UNDER, SIT
ըմպել ‘drink’ *en- + *pō(i) POTION, POISON , POTABLE , IMBIBE, BEVERAGE (reduplication bi-bibo), BEER , SYMPOSIUM (‘drink together’ Gk. posis ‘drink’), Rus. pirog (‘feast’)
ընդ ‘before’ *en- (-dha), *ndher-, *ant- ‘with, under, for’ (or merger of these PIE roots), *en- AND, IN, INNER, INTRODUCE, INTROINE, ENTER ; *ndher- UNDER, INFERIOR, , INFERNO; *ant- ANTE, ANCIENT, ANTERIOR [*dh > դ]
ընդերք ‘underground’ *ndher- INTERIOR, UNDER, ENTRAILS, INFERNO see also ընդ [*dh > դ]
ընթանալ ‘run, go’ *en- + *sent- SEND (‘make to go’), SENSE, SENTENCE, SENTIMENT, ASSENT, CONSENT ‘)
ընթեռնուլ ‘read aloud’ *en- + *terə-1 DRILL, DIATRIBE (Gk. trībein ‘rub, thresh, pound’), TURN, CONTOUR, ATTORNEY (Gk. tornos ‘tool for drawing circle, circle’) TROUT, see also, perhaps թուր ‘sword’ [*t > թ, *rn > ռն]
ընծայ ‘gift, offer’ *en- + *ghabh- + past suffix *-ti- ‘gift, offer’ GIVE, ABLE, HABIT, INHABIT, PROHIBIT, DEPT, DUTY, ENDEAVOR , (see also զօր)
ընկենուլ ‘throw’ *en- + *sengw- SINK, SAG [*s > h > ø, *gw > կ]
ընկեր ‘friend’ *en- + *gwerə-4 ‘swallow’ (companion ‘someone you break bread with’ as in com- ‘with’ pan ‘bread), VORACIOUS , GORGE, CRAW [*gw > կ]
ընկղմիլ ‘submerge, surround’ *en- + *gwelə-3 GULLET, JOWL, GLUT, see also կող(մն) Rus. glubokyi (‘deep’) [*gw > կ]
ընտանի ‘tame, domesticated’ *en- + *dem- (ընդ + տուն) DOMESTIC, see տուն [*d > տ]
ընտանիք ‘family’ *en- + *dem- (ընդ + տուն) ‘family, i.e., people who live in the same house, under the same roof’ (cf. տանիք ‘roof’) DOMESTIC, see տուն [*d > տ]
ընտիր ‘select’ *en- + *dhē- (ընդ + դիր ‘sort out, place with’) ‘select’ DO, FACTORY see դնել
ըստ ‘according to, after’ *apo- AFTER, POST , OFF, OF, AWKWARD, Rus. pogrom (Rus. po ‘at, next to, by’), COMPOSE, COMPONENT, DEPOSIT, DISPOSE, EXPOUND, POSITIVE
թագ ‘crown’ via Iranian *(s)teg-2 THATCH, DECK, TILE, PROTECT, TAJ MAHAL (‘crown great’), TOGA, THUG [*t > թ, s-movable]
թակել ‘knock’ *(s)teg-1 STAKE, STACK, ATTACK, ATTACH [*t > թ, s-movable]
թան ‘yogurt dissolved in water’ *tā- THAW [*t > թ]
թանձր ‘thick’ *tegu-, *ting- THICK, TINCTURE, DUNK (SOAKED) see also տանջ, վտանգ [*t > թ, *g > ծ > ձ, nasalization]
թառամիմ ‘dry, wilt’ *ters- THIRSTY, TORRID, TERRA (dry land), TERRITORY, TERRACE, MEDITERRANEAN, see also, թորմիլ անթառամ (‘unwilting’) [*t > թ, *sr/rs > ռ]
թառիլ ‘perch’ *ters- ‘land on’, see also թառամիմ [*t > թ, *sr/rs > ռ]
թատրոն ‘theater’ via Greek. THEATRE, THEORY (Gk. THEA ‘view’) [Gk. th > թ]
թարախ ‘pus’ *terə-1 TRAUMA [*t > թ]
թարգման ‘translator’ from Akkadian via Arabic DRAGOMAN (guide, interpreter)
թարմ – ‘fresh’ *terə-1 (weak, tender) TRAUMA, TRUANT [*t > թ]
թաց ‘wet’ *tā- THAW [*t > թ]
թաւ ‘thick, low-voiced’ *teuə-2 TUMOR, SOMA, THUMB, THIGH, TOMB, THOUSAND, BUTTER (bovine ‘cow’ thick milk), Russian tvorog, թաւջութակ (‘cello, thick, low-voiced violin’), see also դամբան, թումբ, թմրիլ *tā-
թաւլի ‘backgammon’ from Latin tabula TABLE
թաքչիլ, թաքուն ‘hide’ *tak-1 TACIT, RETICENT *tā-
թեթեւ ‘light’ *pet- (reduplicated tevtev) FEATHER, PTERODACTYL (reptile with feathers and fingers) [*t > թ]
թեմ ‘diocese’ via Greek *dhē- THEME, OFFICE, -DOM as in KINGDOM [Gk. th > թ]
թեր- ‘partial, side’ *pet- PEN, FEATHER see թերի [*t > թ]
թերթ ‘sheet of paper’ *pet- (wing or side) see թերի [*t > թ]
թերի ‘partial, side’ *pet- PEN, PENINSULA (թերակղզի), PIN, FEATHER, PETAL, SYMPTOM, HIPPOPOTOMAS , MESOPOTAMIA, POTOMAC (flying water = river), REPEAT, COMPETE, APPETITE, PETULANT, IMPETUS, PERPETUAL, PROPITIOUS [*t > թ]
թեքել ‘twist, bent’ *teks- TEXTILE TECHNICAL [*t > թ]
թէ ‘that, whether’ *to- THE, THIS, THAT, also եթէ [*t > թ]
թիթեռն ‘butterfly’ *pet- (reduplicated pet-pet) FEATHER, PETAL see թերի [*t > թ]
թիռ, թռչել, թռչուն*pet- FEATHER, PETAL see թերի [*t > թ]
թիւ ‘number’ *teuə-2 THOUSAND (numerous, swollen hundred), see also դամբան, թաւ [*t > թ]
թմրիլ ‘numb, dull’ *teuə-2 TOMB, THUMB (DULL) [*t > թ]
թշնամի ‘enemy’ via Iranian *dus- + *men-1 ‘enemy’ (evil minded) DYS-FUNCTIONAL, DEVIL, MIND
թշուառ ‘wretched’ *dus- + xvar (hu + athra way) ‘wretched’ DYS- see also դժուար
թորմիլ ‘wilt’ *ters- THIRSTY, see թառամիլ [*t > թ]
թողուլ, թոյլ ‘let, forgive’ *telə- TOLERATE, TOLL, see also թոյլ [*t > թ, *l > ղ]
թոյն ‘poison’ *gwhen- via Greek ‘a substance that kills’ ATHANASIUS (‘undying’), EUTHANASIA (‘easied death’), FEND, OFFEND, DEFEND, GUN , BEZOAR
թոյլ ‘let, permit, weak’ *telə- TOLERATE, TOLL, see also թող [*t > թ, *l > լ]
թոռն ‘grandchild’ *terə-1 (young, weak) TRAUMA, TRUANT see թարմ [*t > թ]
թոթով ‘stutter’ *(s)teu-1 (թով-թով) STUTTER [*t > թ, s-movable]
թուղթ ‘paper’ via Latin titulus *tel- TITLE
թումբ ‘dam’ *teuə-2 TOMB, THUMB, see also դամբան, թաւ, թմրիլ, թումբ [*t > թ]
թունդ ‘strong, thunderous’ *(s)tenə- THUNDER, STENTORIAN, STUN, ASTONISH, THOR, THURSDAY, DETONATE [*t > թ, s-movable]
թուր ‘sword’ *terə-1 DRILL see also ընթեռնուլ [*t > թ]
թուփ ‘bush’ *teuə-2 TUFT, TUBER, TOMB [*t > թ]
թուք ‘spit’ *sp(y)eu- SPEW, SPIT, PTEWEY, PTOOEY [s-movable]
թռչել, թռչուն ‘fly, bird’ *pet- FEATHER, PETAL see թերի, թիռ [*t > թ]
թրթուռ ‘caterpillar’ *terə-1 (reduplication) DRILL [*t > թ]
թրիք ‘dung’ *dher-1 via Greek DIRT, DREGS, DROSS, TRACHEA (‘rough’)
ի ‘in, at, into, from’ *en- IN, EN, AND, INNER, PARENTHESIS (Gk. en ‘in’), INTRODUCE, ENTER, , INTERNAL, INDUSTRY, INDIGENT , EPISODE (Gk. eis ‘into’), ESOTERIC (Gk. esō ‘within’)
ի (իք, ինչ, հի, իրաւ, իմն, զի, իր) ‘a thing’ *kwo-, kwi- WHO, WHICH, WHEN, WHERE, EITHER, QUORUM , QUOTA , QUANTITY , QUALITY , QUID
իբր, իբրեւ ‘as, in way’ *en- + *bher-1 from ի բար, BEAR, BURDEN, TRANSFER , METAPHOR (Gk. pherein ‘carry’), (see also բերել) [*bh > բ]
իժ ‘serpent’ *angwhi- EEL, OPHIOLOGY (study of snakes, Gk. ophis ‘snake’), ECHINUS (Gk. ekhinos ‘hedgehog, snake eater’), (see also ոզնի), Russ. yozh [*gwh > ժ]
իմ, ինձ, ինծի ‘my, me’ *me-1 ME, MY, MINE, MADAME, MADONNA
ինը, իննսուն ‘nine’ *newn NINE, NOVEMBER , NOON
ինձ ‘leopard’ *singha SIMBA, SIMHA, SINGAPORE (‘city of lions’) [*gh > ձ]
իղձ ‘desire, wish’ *agh- AIL, AWE (see also բաղձ) [*gh > ձ]
–իչ ‘agent’ *-(i)ko MECHANIC , AGE, Russian -ik, skiy (Dostoevsky), (see also -ցի)
իջնել, էջ ‘go down’ *ei-1 EXIT, ITINERARY, see էջ (Russian idi ‘go’) [*y/w > ջ]
իշխան ‘prince’ via Hittite *sai-2, tkē- ishkhia ‘liege, leader under bond’ SINEW, or via Iranian, *tkē- SATRAP (Old Pers. khshathra ‘kingdom, province’), KSHATRIYA, XERXES, CHECK, SHAH, CHECKMATE, PASHA (Old Pers. khshāyathiya- ‘king’), see also, աշխարհ [*tk > շ via Iranian]
իսկ ‘true, real’ *isto -EST
իւր, իրար ‘his, her, each other’ *s(w)e- ‘own, self’ + *-r ‘possessive’ ‘his, her, to each other’ SELF, SECLUDE, SECRET, SELECT, SURE , SUICIDE , SWAIN, (Old. Norse sveinn ‘boy, own man’), GOSSIP, SIBBLING, Russian sebya; *r as in her, their, as in սորա, նորա, ոյր
իւղ ‘oil’ *elaiā, *elaiwa OLIVE, OIL, (see also եղեւնի)
լալ ‘cry’ *plāk-2 COMPLAIN , FLING, PLANKTON, PLAINTIFF, APOPLEXY (Gk. plessein ‘beat’), (Russian plakat’) [*pl > լ, *p > h > ø]
լայն ‘wide’ *plat- PLAN, CLAN, PLANT FLAT, PLACE, PLATE, PLATITUDE (Gk. platus ‘broad, flat’) [*pl > լ, *p > h > ø]
լանջ ‘slope’ *legwh- ELEVATION, LEAVEN, LEVER, ALLEVIATE, RELEVANT, RELIEVE , LUNG [*gwh > ջ]
լաստ ‘raft’ *leizd- LIST (a slice or sliver)
լար ‘string’ *wel-3 REVOLVE, WALLET, VOLUME , WILLOW, WALK , VALLEY, WALTZ, HELICOPTER (Gk. helix ‘spiral object’), (see also գելուլ, գելում)
լաւ ‘good, profitable’ *(s)lagw- LATCH, SYLLABLE, EPILEPSY, LACE (Gk. lambanein ‘take, seize’), LASSO [s-movable, *gw>ւ]
լափել ‘gulp down’ *lab- ‘LAP UP’ LIP, LAMPOON (gulp down), LABIAL
լեարդ ‘liver’ *yēkwr- HEPATIC (Gk. hēpar ‘liver’), GIZZARD (via Iranian, jigar) [*y > լ]
լեռ ‘mountain’ via Greek *gwerə-1 BOREAS, BOREALIS (‘from the northern mountain country’), Russian gora [*gw > լ]
լեզու ‘tongue’ *dnghū- LANGUAGE, LINGUAL (Old Latin dingua replaced by lingua), TONGUE (blended with or *leigh- ‘lick’ LICK, see լէզ ), Russian yazyk
լեղի ‘bile’ *ghel- YELLOW, CHLORINE (Gk. khlōros ‘green’), GALL, BILE, CHOLIC, MELANCHOLY (Gk. kholē ‘bile’) , CHOLESTEROL [*l > ղ ]
լերկ ‘bald’ (?) *leuk- ‘light, clear’, *lerg’naked’ DARROCH LEARG, LEA, LOO (Waterloo), see also ողորկ
լէզ, լիզել ‘lick’ *leigh- LICK, LICHEN [*l > լ, *gh > զ]
լի ‘full’ *pelə-1 FULL, FOLK, PLURAL, PLUS , PLENTY , COMPLY, APPLICATION, SUPPLY [*pl > լ, *p > h > ø]
լիճ ‘lake’ *leu- POLLUTE (‘muddy water, a swamp’) [*l > լ]
լինդ ‘gums’ *lendh- LUMBAR, LAMBADA, LOIN (soft tissue), [*l > լ]
լինել ‘be, become’ (?) *kwel-1 COLONIZE, WHEEL see եղանիմ
լիրբ ‘shameless’ *(s)lei- or *sleubh- *(s)lei- SLIMY, SLIGHT, SLICK, SLIPPERY, OBLIVION ; *sleubh- SLOVENLY, LUBRICATE , SLOB, SLOP [s-movable, *l > լ, *bh > բ]
լլուկ ‘torment’ *lē-2 LET (in the sense of hinder), LATE (make late), ALAS, LASSITUDE, allegiance [*l > լ]
լկիլ, լխկել ‘leak’ *leg-2 LEAK, LACK, LITMUS [*l > լ]
լսել, լուր, հլու, լիս, լուս ‘listen’ *kleu- LISTEN, LOUD, HERCULES, (Gk. Heracles ‘famed of Hera’), LIST, LEER, CLIO (Gk. kleiein ‘praise, tell’), Slav. slav ‘fame’ as in MIROSLAV (Rus. ‘famous peacemaker’) [metathesis, *k > ս, *l > լ]
լոգանալ, լողալ ‘swim’ *leu(ə)- see լուանալ [*l > լ, *w > գ]
լոկ ‘merely’ *leig-2 OLIGARCH (rule of few), see աղքատ [*l > լ]
լոյծ ‘loose’ *leu- LOOSE, LOSE, LOSS, FORLORN, LEASING, -LESS , ANALYSIS (Gk. lūein ‘release, untie’), ABSOLUTE, SOLUBLE, DISSOLVE [*l > լ]
լոյս ‘light’ *leuk- LIGHT, LUX, LUCIFER LUMINOUS, ILLUMINATE, LUSTER , LUNATIC, LUNAR , LEA, LUCID [*l > լ, *k > ս]
լուսին ‘moon’ *leuk- see լոյս [*l > լ, *k > ս]
լոյտ, լուտալ ‘insult’ *leid- COLLUDE, LUDICROUS, PRELUDE, ILLUSION [*l > լ, *d > տ]
լոյց, լուցանել ‘light’ *leuk- see լոյս [*l > լ, *k > ս]
լու ‘flee’ *plou FLEA, PUCE [*pl > լ]
լուանալ ‘wash’ *leu(ə)- LATHER, LAVATORY, LOMENT, LOTION, DELUGE, DILUTE , LAUNDER, LAVISH , LATRINE, LYE [*pl > լ]
լուծ ‘yoke’ *leug- YOKE, JOIN , YOGA (Skt. yogah ‘union’), ADJUST , ZYGOTE (Gk. zugon, zugoun ‘yoke, join’) see also զոյգ [*pl > լ]
լուռ ‘silent’ *kleu- see լսել [metathesis, *k > ս, *l > լ]
լուսան ‘lynx’ *leuk- (animal with shining eyes), see also լոյս
լպիրծ ‘slippery’ *(s)lei- see լիրբ [s-movable, *l > լ, *bh > բ]
լքանել ‘abandon’ *leikw- RELINQUISH, RELIC , ECLIPSE, ELLIPSIS (Gk. leipein ‘leave’), LOAN, LEND [*l > լ, *kw > ք]
խածանեմ ‘bite’ *kwezd- PIECE, PATCH, Rus. kusat’ ‘bite’ chast’ ‘part’ [*kw > խ, տ ~ ծ]
խաղ ‘play’ kwel-1, *(s)kel-3, kwel-1 (‘revolve’) COLONIZE, CULTURE , TALISMAN (Gk. telos ‘completion of a cycle’), WHEEL, CYCLE (Gk. kuklus ‘circle, wheel’), CHARKHA (Old Pers. carka- ‘wheel’), ANCILLARY , POLE, PULLEY, PALINDROME (Gk. palin ‘again’), (see also եղ); *(s)kel-3 (‘crooked’), COLON, probably also CYLINDER (Gk. kulindein ‘roll’), see also սխալ [*kw > խ, *l > ղ, s-movable]
խայթ ‘sting’ *kaə-id- CHISEL, INCISE, DECIDE, SCISSOR, CEMENT (cut stone), CHISEL, EXCISE , see also խայծ/խած-, խէթ, խիթ, խօթ, խութ, մխիթարել [*k > խ, տ ~ ծ]
խայտ ‘speckled, glistening’ *kweid- or *kwēt- WHITE, WHEAT (whiteness of flour), EDELWEISS, PASTEL, PASTE, PATTY (Gk. passein ‘sprinkle’), RESCUE, DISCUSS , see also խայծաղ, խայծ, խայտալ [*kw > խ, *d > տ]
խանդ ‘burning, heart felt’ *kand- or *kend- CANDLE, CANDID, CANDIDATE , INCENSE , see also խանձ (նախանձ), խազ [*k > խ, տ ~ ծ]
խանձ ‘burn’ *kand- see խանդ [*k > խ, տ ~ ծ]
խաչ ‘cross’ *kar-1 (<katya) HARD (wood), STANDARD (Old Fr. estandard ‘rallying place’), -CRATIC, -CRACY (Gk. kratos ‘strength, power’) see also, խեչ, խոչ [*k > խ]
խարել, խարոյկ ‘burn’ *ker-4 HEARTH, CARBON , CREMATE , CERAMIC, Rus. kras’ – colored ceramics, see also խարշել, խորովել, խարկել [*k > խ]
խարկել ‘roast’ *ker-4 see խարել [*k > խ]
խաւար ‘darkness, abyss’ via Iranian *ghēu-, CHAOS, GAS (Gk. khaos ‘chasm, empty space’); *ghai- CHASM (Gk. khasma ‘yawning gulf’), GAPE, GASP, YAWN GAP, HIATUS
խեղ ‘distorted’ *(s)kel-3 COLON (Gk. kōlon ‘limb, member’), ISOSCELES (Gk. skelos ‘leg’) (see also խաղ) [*k > խ, *l > ղ, s-movable]
խէչ ‘anvil post’ *kar-1 see խաչ [*k > խ]
խէթ ‘sting’ *kaə-id- see խայտ [*k > խ]
խինդ ‘joy’ *kwenth-, *kwen-, *swen-, *kwenth- PATHOS, APATHY (Gk. pathos ‘suffering, emotion, feelings’), *swen- SOUND , SONATA, DISSONANT [*kw > խ]
խթում, խթել ‘eve of a feast day’ *kaə-id- CHISEL, SCISSORS (‘cut off’) see խայթ [*k > խ]
խնդալ ‘laugh’ *kwenth- PATHOS see խինդ [*kw > խ]
խոչ ‘obstacle, stumbling block’ *kar-1 HARD see խաչ [*k > խ]
խոստովանել ‘confess’ via Iranian *s(w)e- + *(s)teu-2 ‘self’ + ‘speak’ => ‘confess’ SELF, SECLUDE, SECRET , SUICIDE , (see also իւր, իրար), KHEDIVE; ZEND-AVESTA , see also թովել, թոթով *(s)teu-1
խորովել ‘barbeque’ *ker-4 HEARTH, CARBON, see խարկել [*k > խ]
խորտիկ ‘victuals, delicacy’ via Iranian *swel-1, SWALLOW, MARKHOR (Ir. *khvāra- ‘eat’), see also ախորժակ, ախոռ, ուրախ, տխուր [*sw > խ via Iranian, *l > ր]
խոց ‘wound’ *kaə-id- CHISEL, INCISE , see also խայթ [*k > խ]
խօթ ‘sick, lazy’ *kaə-id- SCISSORS, CHISEL, see խայթ [*k > խ]
խօս ‘say’ *kwek-, *kweg- UKASE (Rus. ukazat’ ‘order’) [*k > խ, *k > ս]
ծաղիկ ‘flower’ *gembh- GEM, CHIME, see ծիլ [*g > ծ]
ծաղր, ծիծաղ ‘laugh’ *gel-1 ‘to be bright spirited’ CLEAN, CLEANSE, [*g > ծ, reduplication]
ծամել ‘chew with teeth’ *gembh- COMB, UNKEMPT (uncombed), GEM, CHIME, also ծամ ‘hair’ [*g > ծ]
ծան(օթ) ‘know’ *gnō- KNOW, CAN, CUNNING, NOTICE, ACQUAINT, RECOGNIZE nōscere, cognōscere ‘get acquainted with, get to know’), IGNORANT , NOBLE, GNOSTIC, AGNOSTIC, DIAGNOSIS (Gk. gignōskein ‘know, think’), NOTE, Zend-Avesta (Avestan zan- ‘know’), NORM, NORMAL, ENORMOUS , NARRATE , also ճանաչել (>*ծանաչել ծ>ճ through anticipatory assimilation with following չ) [*g > ծ]
ծառ ‘tree’ *g(e)r-2 GRAPE, CRUMPET, CREEP, CREEK, CROOK, CROSS, CROUCH, CROCHET ‘flexible branches that can be bent or woven’ CROSIER (Old Fr. crosse ‘crook’), CROP, CRADLE, CART, CROUPIER (Old Fr. croup ‘rump’) [*g > ծ]
ծեր ‘old’ *gerə-1 GERIATRIC (Gk. gēras ‘old age’), GERONTOLOGIST, GERATOL, Rus. zrelyi ‘mature’, krolik ‘old rabbit’ [*g > ծ]
ծիլ ‘bud’ *gembh- + l GEM , COMB, CHIME, see also ծամել [*g > ծ]
ծիածան ‘rainbow’ via Gk.*dē- DIADEM ‘crown, to bind around (dia + dem)’ ANADEM, SYNDETIC, DIADEM (Gk. dein ‘bind’)
ծիծեռնակ ‘nightingale’ *gar- (expressive singing bird), CARE, CHARY, GARRULOUS , SLOGAN (Ir. Gael. gairm ‘shout, cry’) [*g > ծ]
ծին, ծնանիլ ‘give birth, generate’ *genə- KIN, KIND, GENERATE, GENERAL, GENRE , GENE , GENEALOGY (Gk. genos ‘race, family’), ENGINE, INGENIOUS , INDIGENOUS, GENUINE, KING, KIND, GENTLE, GENDARME , PROGENY, BENIGN , PREGNANT, NATIVE, NATION, NOEL, NAÏVE, RENAISSANCE, INNATE [*g > ծ]
ծնօտ ‘chin’ *genu-2 CHIN, GNATHAL (Gk. gnathos ‘jaw’), HANUMAN (‘monkey-god’ from Skt. hanu ‘jaw’) [*g > ծ]
ծունկ, ծունր ‘knee’ *genu-1 KNEE, KNEEL, GENUFLECT , DIAGONAL (Gk. gōniā ‘angle’) [*g > ծ]
ծուռ ‘bend’ (?) *g(e)r-2 GYROSCOPE, COWER, CROOKED see also կոր [*g > ծ]
կաթն ‘milk’ *melg, *g(a)lag MILK, GALACTIC, GALAXY (Gk. gala ‘milk’), LACTIC, LETTUCE
կախարդ ‘witch, magician’ via Iranian *swordo- SWARTHY, SWART, SORDID [*sw > խ via Iranian]
կալ ‘hold’ gwelə-1 QUELL, KILL, BALLISTIC, PARABOLA, PARABLE, PARLIAMENT (hold in hand, throw), DIABOLIC, DEVIL, PROBLEM, HYPERBOLE, SYMBOLE (Gk. ballein ‘throw’), see also եղեռն, կեղ, քաղցկեղ [*gw > կ]
կաղամբ ‘cabbage’ *(s)kerb SCORCH, SHRIMP, RUMPLE, Gk. khrambe, Lat. crambe, Rus. korobit’ [*g > կ, s-movable]
կաղին ‘acorn, nut’ *gwelə-2 GLAND, GLANDERS, GLANS , VALONIA (Gk. balanos ‘acorn’) [*gw > կ, *l > ղ]
կամուրջ ‘bridge’ via Greek *gwābh-1 gephurya ‘bridge’ BAPTIST (Gk. baptein ‘to dip’)
կամք ‘will’ *kā- CHARITY, CHERISH , KAMASUTRA (Skt. kāmah ‘love, desire’) [*g > կ]
կայծ ‘spark’ *gwhedh- BID, MANIFEST , also perhaps, PHAEDRUS (Gk. ‘open, light’), PHAETHON or *bhā-1 (Gk. phaeithein ‘shine, burn’) [*gw > կ]
կայսր ‘Caesar’ via Latin *kaə-id- CAESAR (born by Caesarian section), CAESURA, CEMENT, INCISE, DECIDE , see also խայթ
կառք ‘carriage, car’ *kers-2 CART, COURIER, CORRIDOR, EXCURSION, CARTWRIGHT, CORRIDOR, COURSE, CURRENT, HUSSAR, OCCUR, , CAR, CHARIOT, CAREER, CARICATURE, CARRY, CHARGE, CARPENTER
կարդալ ‘callout, read’ *gar- SLOGAN (Irish Gael. gairm ‘shout, cry’), CARE, CHARY, GARRULOUS [*g > կ]
կարթ ‘fishhook’ *g(e)r-2 CROOK, CROOKED, CRANK , CREEP, GRAPE, GRAPPLE (Old Fr. grape ‘hook’) [*g > կ]
կարիճ ‘scorpion’ via Greek *gerbh- karidos, CRAB, CRAYFISH, GRAPHIC, DIAGRAM, PROGRAM (Gk. graphein ‘scratch, draw’), Rus. gorbit’ [*g > կ]
կարծր ‘hard’ *gorg- Greek gorgos, GORGON (monster), Rus. grozni [*g > կ]
կարկուտ ‘hail’ *grod- reduplication Lat. grando, Rus. grad ‘hail’, as in grad rocket) [*g > կ]
կեանք ‘life’ *gweiə-1 VITAL , VIVID, SURVIVE , BIOLOGY, MICROBE (Gk. bios ‘life’), QUICK, ZODIAC, ZOO- (Gk. zōon ‘living being, animal’), HYGIENE (‘healthy life’) [*gw > կ]
կեղ ‘wound, tumor’ *gwelə-1 kill, quell, ball, ballistic, BALLISTIC, PARABLE, PARLIAMENT, DIABOLIC, DEVIL, PROBLEM (Gk. ballein ‘throw’), see also կալ, եղեռն, քաղցկեղ [*gw > կ, *l > ղ]
կեղտ ‘filth, grime’ *gwadh- Rus. gad, Eng. CWED (wicked, slimy), BATHOS (Gk. bathus ‘deep’) [*gw > կ]
կեր ‘eat’ *gwerə-4 DEVOUR, VORACIOUS, , GORGE, CRAW, AMBROSIA (Gk. brōsis ‘eating’), GORGE , REGURGITATE , BRONCHIAL (Gk. bronkhos ‘throat’), see also reduplicated form կերակուր, ընկեր [*gw > կ]
կին ‘woman’ *gwen QUEEN, GYNECOLOGIST (Gk. gunē ‘woman’) [*gw > կ]
կիւրակէ ‘Sunday, day of the Lord’ via Greek *keuə- (as in Greek kyrie eleison ‘Lord, have mercy’), CAVE, CHURCH, KIRK (Gk. kūrios ‘master, lord’), CUMULUS, ACCUMULATE
կով, կոգի ‘cow’ *gwou- KINE, BOVINE, BUGLE, BEEF , BUTTER, BUCOLIC, BUFFALO (Gk. bous ‘ox, cow’), HECATOMB (Gk. hekaton ‘100’) [*gw > կ]
կոկորդ ‘throat’ *gwerə-4 see կեր (reduplicated կեր > կոր-կոր) GORGE [*gw > կ]
կող ‘side’ *gwelə-3 GULLET , JOWL, GLUT , see also կողմն, անկողին, կուլ [*gw > կ]
կոյ ‘dung’ *gwet-3 BOWEL, BOTULISM, QUAD wind (‘foul wind’ cwead OE) [*gw > կ]
կոչել ‘call’ *wekw- VOCAL, VOICE , ADVOCATE, PROVOKE, EQUIVOCAL
կոր ‘bend’ *g(e)r-2 GYROSCOPE, COWER, CROOKED see also ծուռ [*gw > կ]
կորկոտ ‘grinded corn’ *ghrēu- GRIT, GROATS, GREAT, CHROMA, (Gk. khrōma ‘skin, color’), see also գարի
կուլ, կլանել ‘swallow’ *gwelə-3 GULLET , JOWL, see also կող(մն) [*gw > կ]
կուղ ‘duo-ply’ *dwo- TWO, TWICE, BETWEEN , DOZEN, DUAL , DOUBT, DUBIOUS , see also երկու [*gw > կ]
կրծել ‘bite, gnaw’ *gwerə-4 GORGE, DEVOUR, see կեր Rus. gryst’ [*gw > կ, *ə > ձ]
կռնչիլ ‘creak, squeak’ *g(e)r-2 CRUMPLE, CRANK, CRINKLE, CREEP, GRAPPLE (Old Fr. grape ‘hook’), CROP, GROUP (It. gruppo ‘assemblage’), CRADLE, see also կարթ [*gw > կ]
կռունկ ‘crane’ *gerə-2 CRACK, CROON, CRANE, PEDIGREE [*g > կ]
հագուստ, հագնել ‘cloth’ *wes-4 WEAR, VEST, TRAVESTY, INVEST WEAR, ENDUE [*w > գ]
հալել ‘melt’ *pleu- FLOW, FLOOD, PLUVIAL , PNEUMONIA (Gk. pneumon ‘lung’), PLUTO, PLUTOCRACY (Gk. ploutos ‘wealth, riches’), FLY, FLEDGE, FLIGHT, FLEET, FLIT (Old Norse flytja ‘to further’), see also հեղուլ [*p > h]
հայիլ ‘look, reflect’ *petə-2 (?)PATENT, PETITION see also նայիլ [*p > h, *VtV > Vյ]
հաճելի ‘pleasant’ via Iranian *sekw-1 SECT, SEQUENCE, SUIT, ENSUE, EXECUTE, , EXTRINSIC, INTRINSIC , SCARLET, SIGN, ASSIGN , see also առաքել, պատշաճ
համբոյր ‘kiss’ *sem-1 + *bheudh- ‘aroma’ SAME, ASSEMBLE, BUDDHA see բոյր [*s > h > ø, *bh > բ, *dh > ր via Iranian]
համար ‘number, count’ via Iranian *(s)mer-1 MOURN, REMEMBER, COMMEMORATE see also նշմար [s-movable]
հայ ‘Armenian’ *poti- POTENT, POSSIBLE , POSSESS, POWER [*p > h, *VtV > Vյ]
հայր ‘father’ *pəter- FATHER, PATERNAL, PATRON , PATRIOT, PATRIARCH (Gk. patēr ‘father’) [*p > h, *VtV > Vյ]
հայց ‘ask’ *ais- ASK, Rus iskat’. [*VtV > Vյ, *sk > ց]
հան (մեծ մայր) ‘grandmother’ *an-2 ANILE
հանապազ ‘continuously’ via Iranian *sem-1 ‘one’ + *bhengh- ‘thick, dense’ (?) SIMULTANEOUS, PACHYDERM (‘thick skinned’, i.e., elephant), see also մի, բազում
հանդարտ ‘calm, rest’ via Iranian *sem-1 ‘one’ + *dher-2 ‘perch, hold’ => ‘calm, rest’ SIMULTANEOUS, FIRM, FARM, see դադար
հասանել, հասուն ‘reach’ nek-2or nek-3 (?) ENOUGH, Rus. nesti, ONCOLOGY (carry a burden, mass)
հաստ, –ատ ‘firm, thick’ *past- FAST, FASTEN, BREAKFAST see also Աստուած (God who creates, puts together; Mithra ման ‘who weaves together’) [*p > h, *st > ստ]
հար- ‘next to’ *per-1 PARAMOUNT, PERESTROIKA (Old Rus. p¬ere- ‘around, again’), FORTH, FOR, FURTHER, FOREMOST, PROTEIN (Gk. prōtos ‘first’), FRAME, FURNITURE (Old Fr. f(o)urnir ‘supply, provide’), PRIDE, PROUD, IMPROVE, PURCHASE , APPROACH, PROXIMATE , PROBABLE, PROOF, IMPROVE , PRIOR , PRIMO, PRIVATE, PRIVILEGE , PROPER, PRIMATE , PRINCE, see also երախայրի [*p > h]
հարթ ‘flat’ *per-1 FOR, FURTHER, FORTH, AFFORD [*p > h]
հարկանել ‘strike’ *per-4, *pel-6 *per-4 PRESS, PRINT, OPPRESS , ‘strike’ ANVIL, FILTER , PELT, PULSATE, EXPEL, PUSH , APPEAL , see also զարկ, հարուստ [*p > h]
հարս ‘bride’ *prek- (asked for), PRAY, PRECARIOUS, DEPRECATE , POSTULATE [*p > h, *k > ս]
հարց, հարցանել ‘ask’ *prek- POSTULATE , Rus. prosit’ see also հարս [*p > h, *sk > ց]
հարուստ ‘rich’ *per-4, *pel-6 PRESS, PUSH, PELT see also զարկ, հարկանել [*p > h]
հաց ‘bread’ *pā- PASTURE , PASTOR, COMPANY , FOOD, FOSTER [*p > h]
հացի ‘ash tree’ *as-, *os- ASH, ARSON, ARDOR , AZALEA (Gk. azaelos ‘dry’) [initial aspiration]
հաւ ‘grandfather’ *awo- ATAVISM, AVUNCULAR, UNCLE [initial aspiration]
հաւ ‘chicken’ *awi- AVIATION, OSTRICH , AUSPICIOUS , EGG, OVAL, OVATE , CAVIAR (Ir. khāyak ‘egg’) [initial aspiration]
հաւան (հաւանել) ‘approve’ *(e)su-, *aiw-, *ayu- EULOGY, see also այո [initial aspiration]
հաւասար ‘equal’ via Iranian *sem-1 + *ser-4 ‘equal’ *sem-1 SAME, SORT, SIMULTANEOUS, ASSEMBLE , SINGLE, HYPHEN (Gk. heis ‘one’), SIMPLICITY , see also ամէն, *ser-4 FRONT, FRONTIER
հաւատ ‘believe’ *ō- (ə2oə3) (?) OMEN (see also Hittite hā ‘to consider true’) [initial aspiration]
հաւաքել ‘collect’ (?) *(e)su- + *ag-1 ‘drive’ => ‘collect’ *(e)su- EULOGY, *ag-1 ACT, AGITATE, ALLEGE, EXAMINE, TRANSACT , AGONY, DEMAGOGUE (Gk. agein ‘to drive, lead’), AMBASSADOR , see also ազատ [initial aspiration]
հեծ-անել (հեծնել) ‘ride’ *sed-1 SIT, SESSION, PRESIDE, RESIDE , CHAIR, see also ատեան, նստել [*s > h, տ ~ ծ]
հեղուլ, զեղուլ, հեղեղ ‘pour’ *pelə-1, *pleu- *pleu- FLOW , PNEUMONIA (Gk. pneumon ‘lung’), PLUTOCRACY (Gk. ploutos ‘wealth, riches’), FLY, FLEDGE, *pelə-1 FULL, PLUS , PLENTY , COMPLY, APPLICATION, , see also լի հեղուլ [*p > h, *l > ղ]
հեռ- ‘quarrel’ *ers-1 ERIS (Gk. god of discord), RACE, ERR Rus. spor [initial aspiration, *sr/rs > ռ]
հեռի, հեռու ‘far’ *per-1 FAR, PARAMOUNT , PERESTROIKA (Old Rus. p¬ere- ‘around, again’), see also հար [*p > h]
հետաքրիր ‘interesting’ *ped-1 + *ker-2 FOOT, CREAK, see also հետ(ք), քրքիր [*p > h, *d > տ]
հետ(ք) ‘trace’ *ped-1 FOOT, PEDAL, PEDESTRIAN, PODIATRIST, PODIATRICT, PIONEER , IMPEDE, EXPEDITE , IMPEACH , PODIUM, POLYP (Gk. pous ‘foot’) see also յետ, ոտն [*p > h, *d > տ]
հերկ ‘plow’ *perk-2 FURROW [*p > հ, *k > կ]
հեւալ ‘sigh, pant’ *pŭ-1, *p(h)ŭ-1 PHEW, EMPHYSEMA, see also հոգի, փուք, փչել [*p > h]
հզօր ‘powerful’ *ghabh- see զօր [*p > h, s-movable]
հէն ‘weave’ *(s)pen- SPIN, SPIDER, PENSION, APPEND, APPENDIX, DEPEND, STIPEND, SUSPEND , SPAN, POUND , SPONTANEOUS [*p > h, s-movable]
հին ‘old’ *sen- SENILE, SENIOR, SENATE, SIGNORE, SIR [*s > h]
հինգ ‘five’ *penkwe- FIVE, FIFTY, CINQUE , PENTAGON, PENTA- (Gk. pente ‘five’), PENCE, FINGER [*p > h]
հիւանդ ‘ill’ *pe(i) PASSION, PASSIVE, PATIENT [*p > h]
հիւթ ‘juice’ *seuə-2, *gheu- SOAK, SIP, SOUP (Old Fr. soup(e) ‘soup’), SUCCULENT , *gheu- ‘juice, libation’ via Gk. chulos GUSH, FUSE, see զոհ, ձօն, նիւթ [*s > h]
հիւղէ ‘substance’ *saəwel- SOLAR, INSOLATE , HELIUM (Gk. hēlios ‘sun’), SOUTH, SUN, SUNDAY [*s > h]
հիւս ‘weave, comb fleece’ *pek-2 FIGHT [*p > h]
հնազանդ ‘obedient’ via Iranian *(e)su- ‘good’ + *nei- ‘bright, brave’ hu-naz ‘good subtle’ EULOGY, NEIL, NEAT, LILAC
հնար ‘possible, solution’ via Iranian *(e)su- ‘good’ + *ner-2 ‘man, brave’ ‘good brave’ *(e)su- EULOGY, *ner-2 ANDROID, ALEXANDER (Gk. ‘defender of men’, alex ‘defend’ andros ‘man’), see also այր, տէր
հնոց ‘oven, furnace’ *paəwr- PYRO- (Gk. pūr ‘fire’), FIRE [*p > h]
հոգ, հոգի ‘soul, spirit’ *pŭ-1, *p(h)ŭ-1 PHEW, EMPHYSEMA see հեւ, փուք, փչել [*p > h, *w > գ]
հոլով ‘rotate’ *kwel-1 COLONIZE, CULTURE , WHEEL, CYCLE (Gk. kuklus ‘circle, wheel’), CHARKHA (Old Pers. carka- ‘wheel’), CULLET, ACCOLADE , see also եղ(անիլ)
հող ‘soil’ *pel-1 POLLEN , POWDER, PULVERIZE , PULP , perhaps also, Russian pol, pole, Eng. floor *pelə-2[*p > h, *l > ղ]
հողմ ‘wind’ *anə- ANIMAL, ANIMUS, MAGNANIMOUS
հոյակապ ‘magnificent’ *poti- POTENT, POSSIBLE , POSSESS, POWER [*p > h, *VtV > Vյ] see also հայ
հոյլ ‘many’ *pelə-1 FULL, PLUS , PLENTY , SUPPLY , POLY- (Gk. polus ‘much, many’), see also լի [*p > h]
հոս, հոն ‘here, there’ *gho- HOCUS, ENCORE
հով ‘wind’ *pŭ-1, *p(h)ŭ-1 see հեւալ, հոգի, փուք, փչել [*p > h]
հովիւ ‘shepherd’ *pā- ‘food, keep’ + *owi- ‘ewe’ *pā- PASTURE , PASTOR , FOOD, EWE, OVINE , see also հաց, հօտ, պահել, պաշպան [*p > h]
հոտ ‘odor’ *od-1 ODOR , OLFACTORY , OZONE (Gk. ozein ‘smell’) [initial aspiration]
հորթ ‘calf’ *porko-, *perə-1 PORK, FARROW , PORPOISE , PART, PARENT see also որդի [*p > h]
հում ‘raw’ *om- AMARETTO, MARASCHINO [initial aspiration]
հուն ‘ford, shallow water’ *pent- FIND, PATH, SPUTNIK (Rus. sputnik ‘satelite, guide’), PONTIFF, PONTOON [*p > h]
հուպ ‘near’ *uper- ‘near’, *apo- ‘last’ OVER, SOVEREIGN, SUPERIOR , SUM, SUMMIT , HYPER- (Gk. huper ‘over’) [*p > h]
հուսկ ‘post, last’ *eghs- + -ko, *apo- ‘post, last’ *eghs- EX- , ‘ոըդսիտե’ EXOTIC, EXTERNAL, ESTRANGE , ESCHATOLOGY (Gk. eskhatos ‘outmost, last’), see also եզր; *apo- AFTER, POST , OFF, COMPOSE, DISPOSE, POSITIVE , see also ըստ [*p > h]
հուր ‘fire’ *paəwr- see հնոց, փուր [*p > h]
հպարտ ‘proud’ via Iranian *ghabh- see զօր, հզօր, պարծ [h-prefix]
հսկայ, հսկել ‘giant, overseer’ *skeud-, *ous- SCOUT, SHOUT, see also ուշ, յիշ, ունկն [initial aspiration]
հրաժարել, հրաժեշտ ‘renounce, farewell’ via Iranian *slak- or *selg(w)- fraj, SLAY, SULK, see also արկանել, արձակ, հարկ, զերծ
հրատարակ ‘publish’ via Iranian *per-1 + *terə-2 FORTH, FORWARD, THROUGH
հօտ ‘flock’ *pā- see հաց, հովիւ [*p > h]
ձաղկել ‘beat’ *ghalgh- GALLOWS, GAUGE (Old North Fr. gauge ‘gauge’) ) [*gh > ձ]
ձեռն, ձեռք ‘hand’ *ghes- CHIROPRACTOR, SURGEON (Gk. kheir ‘hand’), PRESS, IMPREST [*gh > ձ]
ձեւ ‘shape’ *gheu- FUSE, FUSION, FOUNDRY, FONT , GUSH, FUTILE [*gh > ձ]
ձի ‘horse’ *gh(a)id-o- GOAT [*gh > ձ]
ձիր ‘talent’ *gher-5 CHARISMA (Gk. kharis ‘grace, favor’), YEARN, GREEDY, CHRESTOMATHY (Gk. khrēsthai ‘lack, want, use’) [*gh > ձ]
ձիւն ‘snow’ *ghei-2 HIBERNATE see also ձմեռ [*gh > ձ]
ձմեռ ‘winter’ *ghei-2 HIBERNATE , CHIMERA (Gk. khimaira ‘one winter old she-goat’), HIMALAYA (Skt. himālayah ‘abode of snow’), Rus. zima [*gh > ձ]
ձող ‘rod’ *ghalgh- GALLOWS, see also ձաղկել [*gh > ձ]
ձոյլ ‘fusion’ *gheu- /lo/ FUSE, FUSION, FOUNDRY , see also ձեւ [*gh > ձ]
ձուկն ‘fish’ *dhghū- ICHTHYO- (Gk. ikhthus ‘fish’) [*gh > ձ]
ձօն ‘ode, dedication’ *gheu- GOD, GIDDY, see also, զոհ, զեն, զատիկ [*gh > ձ]
ճախրել ‘soar, spin’ via Iranian *kwel-1 CHAKHRA see also հոլով, եղանիմ
ճանաչել ‘recognize’ *gno- KNOW, NOTICE, RECOGNIZE , see also ծանօթ ծ > ճ by anticipatory assimilation [*g > ծ]
ճար ‘remedy’ via Iranian *kwer-, SANSKRIT (Skt. karoti ‘he makes’), KARMA (Skt. karma ‘act, deed’)
ճիշդ ‘accurate, true’ via Iranian *kwo-, *kwi QUANTITY, QUALITY, QUIDITY, WHO, WHY, CHEESE (via Iranian as in big cheese)
ճշմարիտ ‘accurate, true’ via Iranian *kwo-, *kwi QUANTITY, QUALITY, QUIDITY, WHO, WHY, CHEESE (via Iranian as in big cheese)
մալել, մլմլել ‘crush’ *melə- MILL, MOLAR, MEAL, MALLET, MALLEABLE , BLINI (Old Rus. blinǔ ‘pancake’), MAELSTROM, see also մամուլ
մածուն ‘yogurt’ *mag- MAKE, MATCH, MASON (Old Fr. mason ‘mason’), MINGLE, AMONG, MAGMA (Gk. magma ‘unguent’), MASS (Gk. māza ‘lump cake’), Rus. maslo see also մածուցիկ, տախտակամած [*g > ծ]
մակարդ ‘yogurt’ *mag- MAKE see also մածուն [*g > կ]
մահ ‘death’ *mer-2 see մարդ, մեռանիլ
մաղթել ‘wish’ *meldh- MELD [*l > ղ]
մաղձ ‘bile’ *mel-2 MELANCHOLY (Gk. melās ‘black’), MAULSTICK [*l > ղ]
մամուլ ‘press’ *melə- MILL see մալել
մայր ‘mother’ *māter- MOTHER, MATERNAL, MATRIX , METRO-, METROPOLIS, DEMETER (Gk. mētēr ‘mother’), MATTER, MATERIAL [*VtV > Vյ]
մայրի ‘cedar’ *māter- MATERIAL see մայր [*VtV > Vյ]
մայրամուտ ‘dark, dusk’ *mer-1 MURKY, MORN, MORNING, MERE
ման, մանուած ‘braided, woven, fabric’ *mei-3/4 MURAL, AMMUNITION , MIR (Rus. mir ‘world, peace’), MITHRAS (Old Pers. Mithra ‘Mithras’ ‘who binds together’), SAMITE (Gk. mitos ‘warp thread’)
մանգաղ ‘sickle’ *mē-4 MOW, MEADOW, AFTERMATH (Acharian suggests Semitic origin, e.g., Assyrian, Aramaic)
մանուկ, մանր ‘boy, small’ *men-4, *mei-2 MANOMETER (Gk. manos ‘rare, sparse’), MONK, MONASTERY, MONO- (Gk. monos ‘single, alone’), MINNOW, MINOR , MINIMUM, MINISTER, MYSTERY , MINCE, MINUTE, DIMINISH , MENSHEVIK (Rus. men’she ‘less’)
մանչ ‘boy’ *man-1 MAN, MASCULINE, MENSCH, MANIKIN, OMBUDSMAN, MACHO, HERMAN (Old Germ. hariman ‘war man’), NORMAN (north man), MUZHIK (Rus. muzh ‘man’)
մաշել ‘wear out’ *mers-, *mer-2 MAR, NIGHTMARE, MORDANT , MORBID , MURDER, MORTAL , MORIBUND, MORTGAGE , AMBROSIA (Gk. ambrosia ‘immortal’)
մառախուղ ‘fog’ *mer-1 MURKY see also մայրամուտ, մրայլ
մասն ‘part’ *mē-2 PIECEMEAL, MOON, MONDAY, MEASURE, DIMENSION , METER, GEOMETRY, SEMESTER , see also ամիս
մատաղ, մատղաշ ‘tender, young’ *mel-1 MILD, MELT, MOLLIFY, EMOLLIENT , BLAND , MULCH, Rus. molodoj ‘young’ [*l > ղ]
մատն ‘finger’ *me-2 (?) METER, see also մասն
մատչիլ ‘approach, come close’ *mōd- MEET, MOOT, MAIL, BLACKMAIL (Old Norse māl ‘speech’), see also մօտ [ո ~ ա]
մատուռն ‘chapel’ via Greek *(s)mer-1 MOURN, MEMORY, REMEMBER , MARTYR (?) [s-movable]
մարգարէ ‘prophet’ via Iranian *men-1 MIND, MENTAL , MENTION , AUTOMATIC (Gk. -matos ‘willing’), AHRIMAN (Avest. mainiiuš ‘spirit’), MANIA (Gk. maniā ‘madness’), COMMENT, REMINISCENT , MONITOR, MONSTER, MONUMENT, DEMONSTRATE, ADMONISH , MENTOR (Gk. Mentōr ‘man’s name’), -MANCY (Gk. mantis ‘seer’), MANTRA, MANDARIN (Skt. mantrah ‘counsel, prayer’)
մարդ ‘man, mortal’ *mer-2 NIGHTMARE, MORDANT , MORBID , MURDER, MORTAL , MORIBUND, MORTGAGE , AMBROSIA (Gk. ambrosia ‘immortal’), see also մաշել
մարզ ‘province’ via Iranian *merg- MARK , MARCH, MARQUISE (Old Fr. marc ‘border of a country’), DENMARK, DEMARCATION (Old It. marcare ‘mark out – boundary’), cf. մարգագետին, REMARK (Old Norse merki ‘mark’), MARGIN , CYMRY (Welsh Cymro ‘fellow countryman – Wales’)
մարզ ‘train, fighter’ *magh-2 AMAZON (GK. ), Rus. mazat’ ‘wipe with oil’
մարի ‘swallow, she bird’ *mari- MARITAL, MARRIAGE, MARRY , MARTIN
մարմին ‘body’ *mel-3 reduplication, cf. Skt. marman ‘body’ MELODRAMA, MELODY, MELISMA (Gk. melos ‘limb, part’) [reduplication, *l > ր]
մարտ ‘fight, battle’ *mer-2 MURDER, MORTAL , NIGHTMARE, see also մարդ
մելան ‘ink’ *mel-2 MELANCHOLY, MELANOMA, (Gk. melās ‘black’), see also մաղձ
մեծ ‘great’ *meg- MUCH, MAGNATE, MAGNIFY , MAJORITY, MAYOR , MISTER, MASTER, MAGISTRATE, MAJESTY , MAXIMUM , MAY , MEGA, OMEGA (Gk. megas ‘great’), TAJ MAHAL (great crown), MAHARAJA (‘great king’), MAHATMA (‘great soul’), (Skt. mahā- ‘great’) [*g > ծ]
մեղ(ք) ‘sin’ *mel-5 MALICE, MALADY, MALARIA, MALEVOLENCE , BLAME, BLASPHEME (Gk. mls-bhā-mō -blasphemos ‘speaking evil, blasphemous’) [*l > ղ]
մեղկ, մեղմ ‘weak, fragile, mild’ *mel-1 MILD, MELT, MOLLIFY, MOLLUSK, EMOLLIENT, BLAND , MULCH, MUTTON (multon ‘soft flesh’) (Old Fr. mouton ‘sheep’), BONANZA (Gk. malakia ‘calm sea’, Spanish bonacia), SMELT, SCHMALTZ (Old Germ. smalz ‘fat’) [*l > ղ]
մեղր, մեղու ‘bee, honey’ *melit-, *medhu MOLASSES, MILDEW, MARMALADE (Gk. meli ‘honey’), MELISSA (Gk. melissa ‘honeybee’), MELLIFLUOUS, MOLASSES , MILDEW, MEAD
մեռանիլ ‘die’ *mer-2 MURDER, MORTAL , see also մարդ
մերկ ‘naked’ *nogw- + ro NAKED, NUDE , GYMNASIUM (Gk. gumnos ‘naked’ n-g reversed in Greek due to taboo) [*n > մ]
մերձ ‘near, bedside’ *me-2 MIDWIFE, META- (Gk. meta ‘between, with’)
մեք (մենք), մեր, մեզ ‘we’ *nes- OUR, US, NOSTRUM, PATERNOSTER [*n > մ]
մեքենայ ‘machine’ via Greek *magh-1 MAY, MIGHT, MECHANICAL, MACHINE (Gk. mēkhanē ‘device’), Russian mog, moshchni, mashina
մէգ, մէզ ‘mist, urine’ *meigh- MIST, MIZZLE, MISTLETOE (thought to propagate by dripping), MICTURATE , Russian mgla [*gh > զ]
մէջ ‘middle’ *medhyo- MEDIUM, MEDIUS, MIDST, MIDDLE, IMMEDIATELY, MEDAL, MEDIUM, MEAN, MEDIEVAL , MESO- (Gk. mesos ‘middle’) [*dhy > ջ]
մէտ ‘leaning toward’ *mē-2 (?) METER, MEASURE , see also մասն
մխիթար ‘to comfort’ *ne- + *kaə-id- մի խիթար ‘don’t hurt’ NO, SCISSOR, PRECISE, CAESARIAN, see also խայթ [*n > մ, *k >խ]
մխրճել ‘submerge’ *mezg-1, *mergh- SUBMERGE
մի, միթե ‘do not!’ *ne- NO, NONE, NAUGHTY, NEITHER, NEVER , ANNUL, NEFARIOUS, NULL , NIHILISM, ANNIHILATE , NEGLECT, NEGOTIATE , NEGATE, DENY , UN, IN- (lat. in- ‘not’) AN- (Gk. a-, an- ‘not’) [*n > մ]
մի, մէն, միայն, միմեանք, միւս ‘one, alone, the other’ *sem-1 SIMULTANEOUS, ASSEMBLE, SINGLE, SAME, SANSKRIT (Skt. sam ՚together’), HOMOGENEOUS, ANOMALOUS (Gk. homos ՚same’), SAMIZDAT, SAMOVAR (Rus. sam(o)- ‘self’), see also ամէն
մինչ ‘until’ *sem-1 + suffix նչ see մի
միս ‘meat’ *mems- MEMBRANE, MEMBER , Rus. myaso [nasalization]
միտ, միտք ‘mind’ *men-1 ‘think’, *med- ‘take measures’ *men-1 MIND, MENTAL, see also մարգարէ, *med- MEDICAL, MEDICINE, REMEDY, MEDITATE , MODEST, MODERATE , MODE, MODEL, MODERN, ACCOMMODATE, COMMODITY see also հմուտ [nasalization]
միւռոն ‘holy oil’ via Greek *(s)mer-3 SMEAR, MEDULLA [s-movable]
մլակ, մլուկ ‘gnat’ *mu- MOSQUITO, MUSKET , MIDGE
մկան ‘mouse’ *mus- see մուկն
մկրտել ‘baptize’ *mezg-1, *mergh- (< մխրճել ?) SUBMERGE, DEMERSAL , EMBROCATE (Gk. brekhein ‘wet’)
մնալ ‘remain’ *men-3 MANSION, IMMANENT, PERMANENT, REMAIN
մոգ ‘magician’ via Iranian *magh-1 MAGI, MAGIC (Ir. maguš ‘mighty one’), see also մեքենայ
մոլ (ծիլ) ‘limb’ *mel-3, mai-2 ‘blemish, bud’ MELODRAMA, MELISMA (Gk. melos ‘limb, part’), see also մարմին, *mai-2 MIASMA (Gk. miainein ‘pollute’), MOLE, -BLAST (?)
մոլի, մոլոր ‘fury, passion, wandering’ *mel-5 MALICE, MALADY, BLAME, see also մեղք
մոռանալ ‘forget’ *mer-2, mers- *mer-2 NIGHTMARE, MORSEL, MORTAR , *mers- MAR, see also մաշել
մոր ‘blackberry’ *moro- MULBERRY, MURREY , SYCAMORE (Gk. sūkomoros ‘fig tree’)
մուխ, մխալ ‘fume, smoke’ *(s)meug- SMOKE
մուկն, մկան ‘mouse, muscle’ *mūs- MOUSE, MUSCLE, MUSSEL , MUSCAT, MUSK (Skt. mușkah ‘testicle (small mouse)’)
մուղ ‘enter’ *meuə-1 MOVE see also մուտ
մուն ‘gnat’ *mu- MOSQUITO , MIDGE, see also մլուկ
մունջ ‘silent’ *meuə-3 MUTE , MYSTERY, MYOPIA, MYSTIC (Gk. mūein ‘close the eyes’), MUM [*y/w > ջ, nasalization]
մուռ ‘silent’ *meuə-3 MUTE see մունջ,
մուտ, մոյծ, մուծ ‘enter’ *meuə-1 MOVE, MOB, MOBILE, MOMENTUM, MOTIVE, MOTION, MOTOR, REMOVE, EMOTION [տ ~ ծ, fricative]
մուր, –ճ, մրուր, մրրիկ ‘slime, damp’ *meug, *meus SMUGGLE (Germ. smukkelen ‘smuggle’), MOLD, MUSTY, MOIST, MUCOUS , MIRE, SMUT, MOSS, MUD
մռայլ ‘gloomy’ *mer-1 MURKY see also մայրամուտ, մառախուղ
մրջիւն ‘ant’ *morwi- PISMIRE, FORMICARY (*y/w > ջ)
մօրուք ‘beard’ *(s)mei- SMILE (hair under the chin/smile), SMIRK, MIRACLE, MARVEL, MIRAGE, ADMIRE [s-movable]
յագենալ ‘satisfied’ *sā- SATISFY, SATIATE, ASSET , SATE, SAD, SATIRE, SATURATE [*s > h]
յաղթ ‘victorious, imposing’ *plat- FLAT, FLOUNDER, PLAN, CLAN, PLANT, TRANSPLANT , PLANE TREE, PLAZA, PLATITUDE, PLATINUM (Gk. platus ‘broad, flat’), see also փարթամ [*p > հ, *l > ղ]
յառնել ‘arise’ *en- + *rei-1 – ‘arise’ RUN, RIVAL, DERIVE , RIVER, , RHINE (Gaul. Rēnos ‘river’), see also առու
յատակ ‘floor’ *ped-1 FOOT, PEDAL, PEDESTRIAN, PIONEER , IMPEDE, EXPEDITE , IMPEACH , PODIUM, PODIATRY (Gk. pous ‘foot’), see also հետք, ոտն [*p > հ]
յար- ‘join’ *en- + *ar- ‘join’ HARMONY (Gk. harmos ‘joint’), ARTICLE , see also առնել
յարգանք ‘respect’ *en- + *algwh- ‘respect’ *ag-1 AXIOM see also արժան (for գ ~ ժ see տուգանք ‘penalty’ տուժել ‘lose’ առոյգ ‘robust’ ոյժ ‘strong’), ազատ, ածել [գ ~ ժ, fricative]
յարմար ‘fit’ *en- + *ar- ‘fit’ see յար-, առնել
յաւիտեան ‘eternity’ via Iranian *aiw- EVER, MEDIEVAL, EON (Gk. aiōn ‘age’), AGE, ETERNAL , UTOPIA (Gk. ou ‘not’), see also այո
յեղուլ ‘flow’ *kwel-1 WHEEL, COLONY , CYCLE (Gk. kuklus ‘circle, wheel’), see also եղանիլ
յետ ‘after’ *ped-1 FOOT, FEET, PEDAL see հետ, ոտն [*p > հ]
յիսուն ‘fifty’ *penkwe- ‘five’ + *komt ‘multiple of ten’ FIFTY, PENTECOST, PENTAGON (Gk. pente ‘five’), QUINTET, FINGER, PANJAB (FIVE RIVERS), DOZEN, DECADE , see also հինգ, -ասուն [*p > հ]
յիշել ‘remember’ *en- + *ous- ‘ear’ EAR, AURAL, SCOUT , see also յուշ, ուշ, ուշիմ
յղի ‘pregnant’ *en- + *pelə-1 FULL, PLENTY , see also լի [*p > h > ø, *l > ղ]
յոլով ‘many’ *en- + *pelə-1 PLENTY, FULL, see also լի [*p > h > ø, *l > ղ]
յոյզ, յուզել ‘anxiety, agitation’ via Iranian *yeudh- JUSSIVE
յոյս ‘hope, expectation’ *en- + *euk- ‘hope, expectation’ UXORIOUS, Russian vyk, uk ‘become accustomed to, study’ (what we become accustomed to is what we expect) see also լոյս (<*leuk), ուսանիլ [*k > ս]
յուլիս ‘July’ via Greek *dyeu- JOVIAL , JULY , JUPITER, DIONE, ZEUS (Gk. Zeus ‘Zeus’), TUESDAY, DEITY, DIVINE
յունիս ‘June’ via Greek *yeu- JUNE , YOUTH, YOUNG, JUNKER, JUVENILE , JUNIOR ,
յունուար ‘January’ *ei-1 JANUARY, JANUS , AMBITION, EXIT, CIRCUIT , COMMENCE, INITIATE , see also էջ, իջնել
յօդ ‘joint’ *wes-4 + -dh ‘joint’ WEAR, VEST , see also հագուստ [*w > գ]
յօրինել ‘see, know’ *en- + *dheiə- ‘see, know’ ‘compose’ ZEN, SEMANTIC see օրէն(ք) [*dh > ր via Iranian]
նա, նոյն ‘that, yon’ *al-1, *an-1, *al-1 ELSE, OTHER, ULTRA , ALIEN , YON, BEYOND, YONDER, an-1ON, ALIKE, ALOFT
նախանձ ‘jealousy’ *kand- or *kend- see խանդ [տ ~ ծ, fricative, *k > խ, n-suffix]
նախարար ‘minister, baron’ via Iranian *nobh- ‘navel’ + *kar-1 ‘strong’ => ‘minister, baron’ NAVEL, HARD, STANDARD (Old Fr. estandard ‘rallying place’), -CRATIC (Gk. kratos ‘strength, power’), see also խաչ [*k > խ]
նահապետ ‘ancestor’ via Iranian *nobh- ‘navel, tribe’ + *poti- ‘protector’ => ‘ancestor’ NAVEL, PADISHAH, PASHA (Old Pers. pati- ‘master’), POSSIBLE , POSSESS, POWER , see also հոյակապ
նահատակ ‘martyr, first warriors’ via Iranian *nobh- ‘navel, tribe’ + *tekw- ‘run, flow’ => ‘martyr, first warriors’ NAVEL, TOXIC (Gk. toxa ‘bow and arrow, that which flies’), Russian tech’
նամակ ‘letter’ via Iranian SHAH-NAMA (‘king’s epic’)
նայիլ ‘look’ *ni- ‘down’ + *pet- ‘seek’ BENEATH, NEST, NETHER, PETITION, see also հայիլ, նստիլ [*p > հ, n-prefix]
նաւ ‘boat’ nāu-2 NAVAL, NAVIGATE , NAUTICAL, NAUSEA, NOISE, ASTRONAUT (Gk. naus ‘ship’)
նաւթ ‘oil’ via Iranian *nebh- NEBULOUS , NIMBUS
նաւասարդ ‘warm, summer’ via Iranian *newo- + *kelə-1 ‘warm, summer’ => ‘new year’ *newo- NEW, NEON (Gk. newos ‘news’), NOVEL, INNOVATE , *kelə-1 CALORIE , LUKEWARM, CAULDRON, SCALD, CHOWDER , see also նոր
նեարդ ‘nerve’ *(s)nēu- NERVE , NEURON (Gk. neuron ‘sinew’), Rus. net’
նետ ‘arrow’ *ned- NET (‘reed, hemp’), NETTLE, NODE , ANNEX, CONNECT , see also զուրնա (via Iranian ‘festival reed’)
ներ ‘inside’ *ner-1 NORTH, NORDIC, NORWEGIAN, NORMAN (to the left if facing east)
ներգեւ ‘down’ *(s)nē-, *(s)nēu- NEEDLE, SNOOD, COMPLEX (Gk. nēma ‘thread’), NERVE (draw down), see also նեարդ [s-movable]
նզովել ‘praise’ via Iranian *ne- + *ghow-ē- ‘praise’ ‘curse’ FAVOR , GAWK, Rus. zov, zvat’ ‘call’ see also գովել
նիգ ‘latch’ *nigh- (?) *kneigwh- CONNIVE [*gh > գ]
նիստ, նստել ‘sit’ *ni- + *sed-1 SEAT, SIT, ASSES, SESSION, DISSIDDENT, POSESS, RESIDE, SUBSIDY , CATHEDRAL, CHAIR, BESET, NEST, NICK (lat. nīdus ‘nest’), see also ատեան, հեծնել [n-prefix]
նիւթ ‘matter’ *ni- + *seuə-2, *gheu- SOAK, GUSH see also հիւթ [n-prefix]
նշմար ‘mark, trace’ via Iranian *ni- + *(s)mer-1 MOURN, MEMORY, REMEMBER see also համար [n-prefix]
նոր ‘new’ *newo- + -r suffix ‘new’ NEW, NOVEL, INNOVATION, RENOVATION , see also նաւասարդ
նու ‘bride, sister-in-law’ *sneubh-, (s)nāu- NYMPH (Gk. numphē ‘bride’), NUPTIAL , NAIAD (Gk. Naias ‘fountain nymph’) NUBILE, NURSE, NOURISH, NURTURE , Rus. snukha [s-movable]
նուագ ‘music’ via Iranian *neu-1 (?) ANNOUNCE, ENUNCIATE
նուազ ‘decrease’ via Iranian *ni- + *wegh- ‘weigh’ => ‘less’ BENEATH, UNDERNEATH, NETHER, WEIGH, WEIGHT, WAY, ALWAYS, NORWEGIAN (Old Norse vegr ‘way’), WAGON, VEHICLE, CONVECTION , VIA, VOYAGE, CONVEY, DEVIATE, OBVIOUS, TRIVIAL , see also նայիլ, նստիլ [n-prefix]
նուէր ‘gift, offering’ via Iranian *ni- + *weid- ‘place in view’ => ‘offer’ WIT, WISE, VISION, VIEW, ADVISE , IDEA, HISTORY (Gk. histōr ‘wise’), GUIDE, IDOL, -OID (Gk. eidos ‘idea, shape’), HADES (Gk. Haidēs ‘invisible’), VEDA (Skt. vedah ‘knowledge’), see also գիւտ, գիտենալ, աւետարան [*d > ր via Iranian ] [n-prefix]
նպաստ ‘support, help’ via Iranian *ni- + *upo + *stā- => ‘support, help’ UP, OPEN, ABOVE, OFTEN, EAVESDROP, SUB- , VALET, VASSAL , STAGE, STANCE, ARREST, CIRCUMSTANCE, COST, DISTANT, OBSTACLE, SUBSTANCE , STAND, STATION , STATE, INSTITUTE , ASSIST, EXIST , STORE see պաշտ [n-prefix]
նսեմ ‘sublime, profound’ *ni- + *kers-1 ‘sublime, profound’ CHERNOZEM (Rus. chёrniyǐ ‘black’), KRISHNA (Skt. krshna ‘black, dark’), see also սեւ, վսեմ, ցասում, ցաւ [*k > ս, n-prefix via Iranian]
շաբաթ ‘Saturday, sabbath’ via Syriac Hebrew Shabbat ‘Saturday, week (7th day)’ SABBATH
շահ ‘profit’ via Iranian *tkē- KSHATRIYA (Skt. kshatram ‘rule, power’), SHAH see also իշխան [*tk > շ via Iranian]
շաղաղել, շաղիլ ‘knead, mix’ *(s)kel-3 COLON, ISOSCELES խաղ, շեղ, շիլ, սխալ [*s(k) > շ, *l > ղ]
շատ ‘a lot’ via Iranian *sā- SATISFY see յագենալ [*s > շ]
շատ ‘town, settlement’ via Iranian *kweiə-2 WHILE, QUIET, QUIT, ACQUIT , TRANQUIL
շաքար ‘sugar’ via Iranian, Semitic SUGAR
շապիկ ‘shirt’ via Iranian *wes-pero- ‘night shirt’ VESPERS see գիշեր
շար(ք), շարունակել, շարական ‘row’ *ser-3 (?)SERIES, ASSERT, INSERT , SORT , SERMON [*s > շ]
շերտ ‘slice’ *skei-, sek- (?) *skei- SCISSORS, RESCIND , SCHISM (Gk. skhizein ‘split’), SCIENCE, CONSCIOUS, NICE , *sek- SECTOR, SEGMENT, INTERSECT [*s(k) > շ]
շեղել ‘confuse’ *(s)kel-3 ISOSCELES (Gk. scelos ‘leg’), COLON (Gk. kōlon ‘limb, member’), see also սխալ, խաղ, շաղել շիլ [*(s)k > շ, s-movable, *l > ղ]
շէն ‘building’ via Iranian *tkei-, *kei-1 *tkei- HOME, HAMLET (Old Fr. ham ‘home’), SITUATE , *kei-1 CITY, CIVIL , CEMETERY (Gk. koimān ‘put to sleep’) [*tk > շ via Iranian]
շուն ‘dog’ *kwon HOUND, CYNIC, QUINSY (Gk. kuōn ‘dog’), CANARY, CANINE, KENNEL [*k > շ]
շուռ ‘turn over’ *keuə- CAVE, see also շուրթ, շուրջ [*k > շ]
շուրթ ‘lip’ *keuə- CAVE, see also շուռ, շուրջ [*k > շ, թ ~ ջ]
շուրջ ‘around, curved, lips’ *keuə- EXCAVATE , CUMULUS, ACCUMULATE , CHURCH, KYRIE (Gk. kūrios ‘master’), CYRIL (Gk. Kūrillos ‘lordly’) see also շուռ, շուրթ [*k > շ, թ ~ ջ]
ո, ով, ոմն, որ, ոք ‘who’ *kwo- WHO, WHICH, EITHER, QUORUM , QUOTA , QUALITY , QUID, NEUTER ‘either of two’), UBIQUITY , big CHEESE (Old Pers. ciš-ciy ‘something’)
ողն ‘vertebra’ *el-1 ELL, ELBOW, see also ուլն (վիզ), ուղուկ [*l > ղ]
ողոքել ‘beg’ *tolkw- TALK, LOQUACIOUS, PROLOCUTOR
ողջ ‘whole, healthy, alive’ *solə- SAVE, SALVAGE, SAVIOR , CATHOLIC (Gk. holos ‘whole’), SOLID , SOLIDUS (Roman gold coin paid to mercenary, hence, SOLDIER, ‘for pay’ Fr. sou) SOLICIT , SOLEMN , SAFE, SAGE (plant), SOLEMN, SALUTE [*s > h > ø , *y/w > ջ, *l > ջ]
ոյժ ‘strength’ via Iranian *aug-1 AUGMENT, AUCTION , EKE see also աճել, առոյգ [գ ~ ժ]
ոյծ- ‘cold’ *wē- WIND, WING, NIRVANA (Skt. vāti ‘it blows’)
ոչ (ո+չ) ‘no’ *aiw-, *ayu- UTOPIA (Gk. ou ‘not, no where’), from Indo-European phrase ‘not on your life’ < noyu kwid, all that survived was oyuk => ukh ‘not’ in Greek, and oyukwi => voch ‘no’ in Armenian (for similar development cf. ne . . . pas ‘step’ in French, where pas evolved into an independent word meaning ‘not’); see also յաւիտեան [*kw > չ]
ոռ ‘butt’ *ors- ARSE, ASS, DODO, CYNOSURE, SQUIRREL (Gk. ourā ‘tail’) [*sr/rs > ռ]
ոռնալ ‘roar’ *reu- RAUCOUS , ROUT, RUMOR, RIOT [*rn > ռ]
ոռոգ ‘irrigate’ *sreu- STREAM, RHYTHM (Gk. rhuthmos ‘recurring motion, rhythm’) DIARRHEA (Gk. rhein ‘flow’), MAELSTROM [*sr/rs > ռ]
ոսկի ‘gold’ *aus-2 AUREATE, ORIFLAMME
ոսկր ‘bone’ *ost- OSSIFY , OSTEOPOROSIS (Gk. osteon ‘bone’), OSTRACIZE (shells used for voting to expel, Gk. ostrakon ‘shell’), OYSTER (Gk. ostreon ‘oyster’)
ով ‘who’ *kwo- WHO see also ո, որ
ոտն ‘foot’ *ped-1 FOOT, FEET, PEDAL, PODIATRIST , see also հետ [*p > h > ø]
որբ ‘orphan’ *orbh- ORPHAN (Gk. orphanos ‘orphaned’), ROBOT (Cz. robota ‘compulsory labor’), GASTARBEITER (Old Germ. arabeit ‘labor’), Russ. rab [*bh > բ]
որ ‘which’ *kwo- WHO see also ո, ով
որդի ‘son’ *perə-1 PARADE, APPARATUS, EMPEROR, PARACHUTE, REPAIR, SEVER, SEPARATE , PARENT , PART (*perə-2), POSTPARTUM, JUNIPER [*p > h > ø]
որթ ‘vine, grapes’ *ergh- ORCHID (Gk. orkhis ‘testicle’), ORBIT
ործ ‘vomiting, belch’ *reug- REEK, ERUCT , Rus. rygat’ [*g > ծ]
որձ ‘male’ *ergh- ORCHID (Gk. orkhis ‘testicle’), see also որթ [*gh > ձ]
որմ ‘wall’ via Iranian *gwerə-2 (?)(var ‘wall’) BAR, GRAVITY, AGGRAVATE , BARIUM, BARITONE (Gk. barus ‘heavy’), BRUTE , BARRIER
որոճալ ‘ruminate’ *rēd- RAT, RODENT, CORRODE, ERODE, ERASE
որովայն ‘womb’ *kwrep- CORPUS, LEPRECHAUN (little body), CORPORATE , MIDRIFF
որոտում ‘thunder’ *per-4,*pel-6 PRESS, OPPRESS, PULSATE, EXPEL, PUSH , see also հարկանել
որ ‘which’ *kwo- WHICH see ո
որս ‘quarry’ *porko- PORK, FARROW, see also հորթ [*p > h > ø]
ու ‘and’ *epi- EPIDERMIS, EPIGRAM (Gk. epi ‘on, over, at’), DUOPSONY (Gk. ops ‘extra in the side, with’), OBLAST (Rus. oblast’ ‘oblast’) [*VpV > VւV]
ութ ‘eight’ *oktō(ū) OCTOBER, OCTAVE , OCTOPUS, OCTAGON (Gk. oktō ‘eight’)
ութսուն ‘eighteen’ *oktō(ū) + *dekm- ‘eighteen’ see also քսան, յիսուն
ուլ ‘kid, goat’ *pau- FOAL, FEW, PAUCITY , PUERILE , PONY, PULLET , ENCYCLOPEDIA, ORTHOPEDICS (Gk. pais ‘child’) [*p > h > ø]
ուխտ ‘vow’ via Iranian *wekw- VOCAL (Lat vōx ‘voice’), see also գոչել
ուղի ‘street, conduit’ *aulo- CAROL (chorus with flute dance), HYDRAULIC (Gk. aulos ‘pipe, flute’), ALVEOLAR (‘mouth cavity’ Lat. alvus ‘belly, stomach’), Russian ulitsa
ում ‘whom’ *kwo- WHOM, WHO, see also ի (ինչ)
ումպ ‘drink’ *en- + *pō(i) ‘drink’ see ըմպել
ունայն ‘vain, empty’ *euə- VAIN, VANISH, EVANESCE , VACANT, VACUUM, VOID, EVACUATE , WANT
ունիլ, ունելի ‘have, catch’ *op-1 OPERATE, OFFICE (to do work), MANEUVER , COPIOUS, COPY , OMNI- , see also աւն (գործօն) [*VpV > VւV]
ունկն-ականջ ‘ear’ *ous- (influenced by ակն-աչք ‘eye’), EAR, AURAL , SCOUT , see also յիշել
ուշ-, ուշիմ ‘attentive’ *ous- (?) EAR, AURAL, SCOUT, see also յիշ, յուշ-, ունկն
ուս ‘shoulder’ *om(e)so HUMERUS , OS, ACROMION (Gk. ōmos ‘shoulder’) [nasalization]
ուս, ուսանիլ ‘study’ *euk- UXORIOUS , Russian uk, vyk, uch ‘know, study’ [*k > ս]
ուստր ‘son’ *seuə-1, *seuə-2 SON, SUCKLING, SUCK, SOAK, SIP [*s > h > ø]
ուստայ ‘older man, master’ *awo- UNCLE, AVATAR, AVUNCULAR, ATAVISM , see also հաւ (grandfather)
ուտել ‘eat’ *ed- EAT, EDIBLE, FRET, ETCH [*d > տ]
ուր (ուրեմն, ուրեք, հան-ուր) ‘where’ *kwo- *-r see ի (ինչ), ում
ուրախ ‘joyful’ *swel-1 SWILL, SWALLOW, MANTICORE (Perisan via Greek ‘man-eater’), see also խրախ, տխուր, ախորժակ, խորտիկ [*sw > խ via Iranian, *l > ր]
ուրանալ ‘renounce’ ōr- ORATORY, ORACLE, ADORE, INEXORABLE
որ ‘which’ *kwo- WHO see ո
ոք ‘who’ *kwo- WHO see ո
չար ‘evil, destructive’ *aiw- ‘prefix չ /negative/’ + *ar- ‘do, create’ => ‘evil, destructive’ ART, INERT see also ոչ, առնել, արարիչ
չափ ‘measure’ via Iranian *kwo- (?) QUANTITY, QUOTA , /BIG/ CHEESE see also ի (ինչ, իմն, իր)
չէզոք ‘neutral, no one’s’ *aiw- + *es- + *kWo- չ+է + ոք EVER, UTOPIA (Gk. ou ‘not’), AM, IS, ART, WHO, WHICH see also ոչ, ո (ոք), եմ
չիք ‘nothing’ *aiw- + kwo, kwi չ+ իք (‘there is no’) EVER, UTOPIA also չքաւոր ‘poor’ see also ինչ, իմն [*kw > չ]
չոգ, չոգայ ‘go’ *keiə- (Gk. kīnein ‘move’) see also չու [*kw > չ]
չոր, չիր ‘dry’ *ksero- XEROX (Gk. xēros ‘dry’ /copy/), ELIXIR (Gk. via Arabic – dry powder), SERENE [*kw > չ]
չորս ‘FOUR’ *kwetwer- FOUR, QUARTER , QUATRAIN , CADRE, ESCADRILLE, SQUARE, TETRA (Gk. tetra- ‘four’), Rus. chetyre [*kw > չ]
չու ‘go’ *keiə- INCITE, EXCITE , CINEMA, KINETIC (Gk. kīnein ‘move’ ) see also արշաւ [*kw > չ]
պագանել ‘kiss’ *pag- PACT , PEACE , COMPACT, IMPACT , PAGAN, PEASANT , FANG, PAGE, Ital. baccia, M. Arm. bachig
պալատ via Latin PALACE, PALATIAL (Palatine Hill in Rome)
պահել ‘protect, keep’ via Iranian *pā- FOOD, PASTURE, see հօտ, հովիւ
պանդոկ ‘inn, hotel’ via Greek *pant- ‘all’ + *dek-1 ‘accept’ ‘inn, hotel’ PAN-, DIAPASON (Gk. pās ‘all’), DECENT , DOCTRINE , DOGMA, ORTHODOX (Gk. dokein ‘seem, think > accept’), DIGNITY, INDIGNANT , borrowed from Greek into Arabic funduk
պայծառ ‘bright’ via Iranian *bhereg- (?)BRIGHT, BIRCH, ALBERT (Old Germ. Adalbert ‘noble bright’), HERBERT (Old Germ. Heriberht ‘bright army’) see also պերճ
պայքար ‘struggle’ via Iranian *per-1 ‘against’ + *ker-3 ‘grow, work’ => ‘struggle’ FORTH, FURTHER see also հար, CEREAL , CREATE, CREOLE, CRESCENT, ACCRUE, INCREASE, RECRUIT
պանդուխտ ‘refugee, captive’ via Iranian *bhendh- BIND, BEND, BUNDLE (Mid. Dutch bondel ‘bundle’) see also բանտ
պանիր ‘cheese’ via Iranian *pā- /*pen-/ FOOD, PASTURE see also պահել, հօտ, հաց
պաշար ‘victuals, supplies’ via Iranian *pā- /*pen-/ FOOD, PASTURE see also պահել, հօտ, հաց, պանիր
պաշտել ‘worship’ via Iranian *per-1 + *stā- ‘worship’ FIRST, STAND, STATION , SUBSTANCE see also նպաստ
պաշտպան ‘defender’ via Iranian *per-1 + *stā- ‘first, behind, back’ + *pā- ‘keep’ => ‘defender’ FIRST, STAND, SATRAP, COMPANION, PASTOR see also նպաստ, պաշտել
պապանձիլ ‘keep quiet’ *bhendh- ‘tongue-tied’ reduplication BIND, BOUND, see also պինդ, պանդուխտ
պառաւ ‘old woman’ via Iranian *per-1 FRUMP, FRAU
պաստառ ‘canvas, sheet’ via Iranian *per-1 + *sterə- FORTH, STREW, PERESTROIKA (Old Rus. strojǐ ‘order’), STRUCTURE, DESTROY , INDUSTRY , STRATEGY, STRATUS, STREET, SUBSTRATE ,
պատ ‘wall, enclosure ‘ via Iranian *per-1 PERIPHERY (Gk. peri ‘around, near’), PARADISE see also հար, պարտէզ [*r > տ via Iranian]
պատահական ‘by chance’ via Iranian *pet- FEATHER, PROPITIOUS, HIPPOPOTAMUS (Gk. hippopotamos ‘river horse’), SYMPTOM (Gk. piptein ‘fall’), REPEAT, IMPETUS, PERPETUAL see also թերի
պատանդ ‘hostage’ via Iranian *bhendh- BIND, BOUND see also պինդ, պանդուխտ, պապանձել
պատառ ‘piece’ via Iranian *der-2 (?) TEAR, TETTER [*r > տ via Iranian]
պատգամ ‘message’ via Iranian *per-1 ‘around’ + *gwā-, *gwem ‘go, come’ => BARD, JUGGERNAUT (Skt. jigati ‘go’), ADVENTURE , AVENUE see also գամ, եկն [*r > տ via Iranian]
պատարագ ‘offering’ via Iranian *per-1 + *reg-, *reig- FORTH, REACH, ROGATORY , RIGHT, PRIME , REALM, REGION, ADDRESS, CORRECTRIGHT, REIGN, ROYAL, RIGID, SOURCE [*r > տ via Iranian]
պատկեր ‘picture’ via Iranian *per-1 + *ker-3 FORTH, CREATE, CREOLE , CRESCENT, INCREASE see also պայքար [*r > տ via Iranian]
պատուէր ‘order, instruction’ via Iranian *per-1 + *weid- (‘to place in view, offer’) FORTH, PROVIDE, VISION, ADVISE , IDEA, GUIDE, DRUID, VEDA (Skt. vedah ‘know’) see also գիտենալ, նուէր [*r > տ via Iranian]
պատշաճ ‘appropriate’ via Iranian *per-1 + *sekw-1 SEQUENCE, SEQUEL, SIGN, see also հաճելի, առաքել [*r > տ via Iranian]
պատրաստ ‘ready’ via Iranian *per-1 + *reidh ‘ready’ FORTH, RIDE, ARRAY, ROAD *per-1
պատրոյգ ‘wick’ via Iranian *per-1 + *leuk- ‘wick’ FORTH, LIGHT, LUCIFER LUNATIC, LUNAR see also լոյս *per-1
պար ‘dance’ via Iranian *per-1 PERIPHERY (circle dance) (Gk. peri ‘around, near’), BARD (Old Pers. pari ‘around’), PARADISE see also հար, պարտէզ
պարզ ‘plain’ via Iranian *plē-(i)k- (?) FLAY, FLESH
պարծ ‘proud’ via Iranian *per-1, *bhereg- PRIDE, PROUD, PRIMO, PRIVILEGE , BRIGHT, BIRCH, ALBERT (Old Germ. Adalbert ‘noble bright’) see also հար, պերճ, հպարտ [տ ~ ծ, fricative]
պարտք ‘debt’ via Iranian *per-1 PROPER, PROPERTY see հար
պարտէզ ‘build’ via Iranian *per-1 + *deigh- (Ir. daeza = bricks) => ‘PARADISE’ PARA, PERIPHERY, DOUGH, PARADISE (Avestan pairi daēza ‘around, wall’), FIGURE , FICTION , Arab. firdaus, see also դիզել
պետ ‘leader’ via Iranian *poti- POTENT, POSSIBLE , POSSESS, POWER , PADISHAH, PASHA (Old Pers. pati- ‘master’) see also հոյակապ
պէս ‘way, manner’ via Iranian *peig-1 PICTURE, PAINT, PIGMENT , FILE
պիղծ ‘stained, dirty’ via Iranian *peig-1 PAINT, PIGMENT see also պղտոր (ծ~տ as in հպարտ, պարծ) [տ ~ ծ, fricative]
պինդ ‘firm’ via Iranian *bhendh- BIND, BOUND see also բանտ, պանդուխտ
պղպեղ via Sanskrit pippalam PEPPER
պղպջակ ‘bubble’ *bhel-2 BOWL, BOULDER, BALL [reduplication]
պղտոր ‘dirty’ *peig-1 PAINT, PIGMENT see also պիղծ ( ծ~տ as in հպարտ, պարծ) [տ ~ ծ]
պողոտայ ‘boulevard’ via Greek *plat- ‘wide, flat’ + *sed-2 ‘go, way’ => ‘boulevard’ Greek FLAT, PLAZA, PLATINUM (Gk. platus ‘broad, flat’), METHOD, ODOMETER, EXODUS, PERIOD (Gk. hodos ‘way, journey’), METHOD see also լայն, յաղթ
պուրակ ‘park, woods’ *pelə-3 SINGAPORE (Skt. pūr ‘city’ ‘city of tigers’ see also ինձ *singha ), POLIS, POLICE, POLITY (Gk. polis ‘city’)
ջան(ք) ‘effort’ *yā- ZEAL, JEALOUS [*y/w > ջ]
ջան ‘soul’ *anə- ANIMUS, ANIMAL see also անձն [*y/w > ջ]
ջերմ ‘warm’ *gwher- THERMAL (Gk. thermos ‘warm, hot’), BURN, BRAND, FURNACE , GHEE (Skt. ghrtam ‘ghee – clarified butter’), see also փուռ [*gwh > ջ]
ջիլ, ջիղ ‘nerve’ *gwhī- FILAMENT, FILE, PURPLE, FILIGREE, PROFILE, FILET, FILUM, FILAMENT , Rus. zhila [*gwh > ջ]
ջինջ, ջնջել ‘erase’ *ghwen- GUN, BANE, FEND, OFFEND see also թոյն, իշխան [*gwh > ջ]
ջուր ‘water’ *wēr- UDDER, URINE (for y~j, see mayor, major) [*y/w > ջ]
ռազմ ‘soldier’ via Iranian *reg- REGIMENT, RULER, RIGHT, REALM, REGION , REIGN, ROYAL , REGULATE see also պատարագ
ռոճիկ ‘daily wage’ via Iranian *leug- LIGHT, LUX , OUNCE, LYNX (Gk. lunx ‘lynx’) [*l > r]
ռունգն ‘nostril’ *srenk- RHINOCEROUS, RHONCHUS (Gk. rhunkhos ‘snout, bill’) [*sr/rs > ռ]
սա, այս, սոյն, աստ, աւասիկ ‘this, here’ *so- THE, THIS, SIC
սալ ‘flat rock’ *kal-3, kar-1 (?) CALLOUS , HARD, LEONARD (Old Germ. lewenhart ‘bold as a lion’), STANDARD (Old Fr. estandard ‘rallying place’), -CRATIC, -CRACY (Gk. kratos ‘strength, power’), CANCER [*k > ս]
սաղաւարտ ‘helmet’ via Iranian *ker-1, *dher-2 Iranian saravart (head cover) SARDAR (head holder), CORN, HORN, FARM, FIRM see also, վարտիք,
սանդուղ ‘stairs’ *skand- ASCEND, SCALE , SCAN , ECHELON, ESCALADE, SCANDAL (Gk. scandalon ‘snare, trap’) [*k > ս]
սառն ‘cold, frigid’ *kar-1 HARD see also խաչ, սալ [*k > ս]
սաստ ‘scold’ *kes-2 CASTIGATE, CHASTISE , CASTLE , -CHESTER , QUASH, CASSATION [*k > ս]
սար ‘mountaintop’ *ker-1 HORN as in MATTERHORN, ALPENHORN, CORNER, CORNET, UNICORN , HART, CARROT (Gk. karōton ‘carrot’), MIGRAINE (Gk. krānion ‘upper part of the head’), CARAT, RHINOCEROS (Gk. keras ‘horn’) [*k > ս]
սարք ‘device’ *ker-3 CREATE , CREATE, CRESCENT, ACCRUE, RECRUIT INCREASE see also պայքար, պատկեր [*k > ս]
սարդ ‘spider’ *ker-3 (‘spins web’) CREATE , ACCRUE see also պայքար, պատկեր [*k > ս]
սերել, սեռ (սերմն) ‘engender, seed’ *ker-3 CREATE, CEREAL see also սարդ, պայքար, պատկեր [*k > ս]
սեւ ‘black’ *kers-1 CYAN, CHERNEY, CHERNOZEM (Rus. chёrniyǐ ‘black’), KRISHNA (Skt. krshna ‘black, dark’) see also նսեմ, վսեմ, ցասում, ցաւ [*k > ս]
սէգ ‘haughty’ *keiə- (?) INCITE, EXCITE , CINEMA, KINETIC (Gk. kīnein ‘move’ ), HIGHT, BEHEST [*k > ս]
սէր, սիրել ‘love’ *kei-1, *tkei- CITY, CIVIL , CEMETERY (Gk. koimān ‘put to sleep’), SHIVA (Skt. śiva ‘auspicious, dear’), HOME, HAMLET (Old Fr. ham ‘home’) see also շէն [*k > ս]
սին ’empty’ *ken- KENOTIC, KENOSIS, CENOTAPH (Gk. kenos ’empty’) [*k > ս]
սիրտ ‘heart’ *kerd-1 HEART, CARDIAC (Gk. kardiā ‘heart, stomach’), CORDIAL, COURAGE, ACCORD , CREDO, GRANT [*k > ս, *d > տ]
սլանալ ‘send, fly’ *kel-3 ACCELERATE , CELEBRATE , HOLD, HALT [*k > ս]
սլաք ‘arrow’ *kel-3 ACCELERATE see also սլանալ [*k > ս]
սխալ ‘mistake, crooked’ *(s)kel-3 ISOSCELES (Gk. skelos ‘leg’), COLON (Gk. kōlon ‘limb, member’), CYLINDER (Gk. kulindein ‘roll’) see also խաղ, խեղ [s-movable, *k > խ]
սկեսուր ‘mother of husband’ *swesor- (?) SISTER, COUSIN , UXORIOUS *euk- [*k > ս]
սունկ ‘mushroom’ *swombho- (?) SWAMP, SUMP, SPONGE, FUNGUS not in the dictionary
սուտ ‘false’ via Greek *pseudo PSEUDO-
սուր ‘sword’ *kō-, *ak- EDGE, ACRID, VINEGAR , ACUMEN, ACUTE , CONE (Gk. konos ‘cone’), HONE see also ասեղ [*k > ս]
սուրբ ‘holy, clean’ *keuk-, *swen-to- CYGNUS, CYGNUS (white as a swan) (Gk. kuknos ‘swan’), SOUND, GESUNDHEIT (Old Germ. gisunt(i) ‘healthy’) see also առաքինի [*k > ս]
սպաննել, սպանդ ‘kill, slaughter, offering’ *spend- RESPONSE, SPOUSE, SPONSOR, ESPOUSE [*sp > սպ, *k > ս]
սպառնալ ‘threaten’ *sperə- SPURN, SPUR (kick) [*sp > սպ]
սպասել ‘wait, expect’ via Iranian *spek- EXPECT, SPECTACLE, SPECULATE, ASPECT , EPISCOPLE, BISHOP, SCOPE (Gk. skopos ‘one who watches’), SKEPTIC (Gk. skeptesthani ‘examine, consider’) see also եպիսկոպոս [*sp > սպ, *k > ս]
սպիտակ ‘white’ *kweit-, *sweid-1 WHITE, WHEAT (whiteness of flour), EDELWEISS (Old Germ. hwīz ‘white’), CONSIDER, DESIRE , SIDERAL , Russian svet ‘light’ [*sp > սպ]
ստանալ ‘establish, receive’ *stā- ESTABLISH , STAND, STATION , DESINATION , STANCE, ARREST, COST, SUBSTANCE , STATE, INSTITUTE , ASSIST, EXIST see also նպաստ [*st > ստ]
ստեղծել ‘create’ *stel- APOSTLE (Gk. stellein ‘prepare’), FORESTALL, INSTALL , PEDESTAL (Old It. stallo ‘stall’), STOLID [*st > ստ, *l > ղ, *ə > ձ]
ստեղն ‘stalk’ *stel- STALK, STILT, STELE (Gk. stēlē ‘pillar’) [*st > ստ, *l > ղ]
ստերջ ‘steer’ *ster-4 STERILE , STEER [*st > ստ , *y/w > ջ]
ստէպ, ստիպել ‘force’ *steip-, *stebh- STEP, STAMP, STIFF, STAFF, STIPULATE [*st > ստ]
ստոյգ ‘check, assure’ *(s)teu-1 STUDY, STUDENT , STUPID , STEEPLE, STOCK [*st > ստ]
ստուար ‘thick’ *(s)teu-1 STOCK see also ստոյգ [*st > ստ]
սրիկայ ‘theif, thug’ *karlaz, *ger-1 CHURL, KARL, CARL, CRAM, GREGARIOUS, AGGREGATE
սփիւռ ‘disperse’ *sper-4 SPREAD, DIASPORA (Gk. speirein ‘scatter’), SPRAWL, SPROUT, SPERM, SPORE (Gk. sporā ‘seed’), SPRAY, SPORADIC (Gk. sporas ‘scattered’) [*p > փ]
վազ ‘run, go’ via Iranian *wegh- WAY, WEIGH, ALWAYS, NORWEGIAN (Old Norse vegr ‘way’), WAGON, VEHICLE , VIA, VOYAGE, DEVIATE see also նուազ
վաթսուն ‘sixty’ *s(w)eks- ‘six’ + *komt *dekm- ‘multiple of ten’ SIX, HEXAGON, SEXTON, SEMESTER , SISTINE, SIESTA , DOZEN, DECADE see also վեց, ասուն
վախճան ‘end, destination’ via Iranian *wer-3 TOWARD, HOMEWARD, VERSION, ANNIVERSARY, INVERT, REVERT, UNIVERSE , WRAP, WRONG, DIVERGE see also վերջ
վահան ‘shield’ via Iranian *wer-5 OVER, COVER (co- prefix + Lat. operīre ‘cover’), BARBICAN (Old Pers. pari-vāraka- ‘protective’), GARAGE, GUARANTEE, WARRANT, GARMENT, APERTURE see also սաղաւարտ, վեր, ապրել
վայ ‘woe’ *wai- WOE, WAIL
վաճառ ‘sell’ via Iranian *wes-1 VEND , DUOPSONY (Gk. ōneisthai ‘sell’), BAZAAR (Old Pers. vahā-cārana- ‘sale-traffic’) see also գին
վայել ‘suitable, pleasant’ via Iranian *wel-2 WELL, WILL, WEALTH, GALLANT, GALLOP, WALLOP, VOLUPTUOUS, VOLUNTARY, BENEVOLENT
վանել ‘drive away, vanquish’ via Iranian *wen-2 WOUND, WEN, WIN
վան, –աւան ‘settlement, dwelling’ via Iranian *wes-3 WAS, WERE, WASSAIL, VESTA, ASTUTE, DIVAN (Old Pers. vahanam ‘house’) see also գոմ, գոյ
վանգ (վանկ) ‘syllable’ via Iranian *wekw- VOCAL, VOICE , ADVOCATE, PROVOKE see also գոչել, կոչել, ուխտ
վանդակ ‘cage’ via Iranian *bhendh- BIND, BOUND, BOND see also պանդուխդ, բանտ, պինդ
վաշխ ‘interest, usury’ via Iranian *aug-1 WAX, AUGMENT, AUCTION , EKE, AUXILIARY see also ոյժ, աճել
վառել ‘burn’ via Iranian *wer-6 SAMOVAR (Rus. varit’ ‘boil’)
վասն ‘for the sake of’ via Iranian ‘ *weiə- (?) INVITE , VIM, VIOLATE , GAIN
վատ, վատնել, վատթար ‘bad, waste’ via Iranian *wers- (?) WAR, WORSE, WORST, GUERRILLA (Sp. guerra ‘war’)
վարել ‘lead, till’ via Iranian *weidh- WIDOW, DIVIDE, DEVISE , Rus. vodit’ [*dh > ր via Iranian ]
վարդապետ ‘teacher’ via Iranian *werə-3 (?) ‘speak’ + *pa- ‘leader’ WORD, PROVERB , RHETORIC (Gk. rhētōr ‘public speaker’)
վարժ ‘skilled’ via Iranian *werg- (?) WORK, ENERGY (Gk. ergon ‘work’), IRK, ORGAN (Gk. organon ‘tool’) see also գործ, երկ
վարք ‘conduct, drive’ via Iranian *wedhə- OSMOSIS (Gk. Othein ‘push’) see also բարք (Zend. var, way => good way, as in Latin. mos => mores) [*dh > ր via Iranian ]
վարտիք ‘clothes’ via Iranian *wer-5 COVER, OVER (co- prefix + Lat. operīre ‘cover’), GARMENT see also, վեր, վահան, սաղաւարտ
վաւեր ‘authentic, true’ via Iranian *wērə-o- VERITY, VERACIOUS, VERY, VERDICT
վեհ ‘sublime’ *wesu- via Iranian DARIUS (*dher-2 ‘uphold’ daraya + *wesu- ‘good’ va(h)uš ‘holding firm the good’), VAHE, VAHAKN < *wesu- + *okw-
վերջ ‘end, destination’ *wer-3 TOWARD, HOMEWARD, ANNIVERSARY see also վախճան [*y/w > ջ]
վեց ‘six’ *s(w)eks- SIXTY, HEXAGON (Gk. hex- ‘six’), SEXTET see also վաթսուն [*sk > ց]
վէպ ‘novel’ *wekw- (?) EPIC (Gk. epos ‘song, word’), VOCAL, VOICE , ADVOCATE, EQUIVOCAL see also գոչել, կոչել, ուխտ
վտանգ ‘danger’ via Iranian prefix vi- + *tag- ‘touch, handle’ (?) => ‘to press on’ TANGIBLE, TASK, TAX, CONTACT , INTEGRATE , CONTAMINATE [v-prefix]
վտարել ‘exile’ via Iranian prefix vi- + *terə-2 THROUGH, TRANS , AVATAR (Skt. tirati ‘one who crosses over’), THRILL, TRUCULENT see also հրատարակել ‘put forth’ via Iranian – *per-1 [v-prefix]
վրէժ ‘revenge’ via Iranian *wreg- WREAK, WRECK, WRACK, RACK, URGE , Rus. vrag ‘enemy’
տալ ‘give’ *dō- DONATE, DONOR, PARDON , DOWER, DACHA (Rus. dacha ‘gift’), SAMIZDAT (Rus. dat’ ‘give’), RENDER, DATIVE, ADD, TRADITION, BETRAY , DOSE, DOTE, ANECDOTE (Gk. didonai ‘give’) [*d > տ]
տախտակ ‘plank’ via Iranian *teks- TECTONIC, ARCHITECT (Gk. tectōn ‘carpenter, builder’), TEXT, TISSUE , CONTEXT, TECHNICAL (Gk. tekhnē ‘art, craft’) see also տաճար, տաշել, թեքել
տաղանդ ‘talent’ via Greek *telə- TALENT (Gk. talanton ‘measure, balance, hence, inclination toward’), TOLL, TANTALIZE (Gk. Tantalos ‘legendary king, ‘sufferer”), RELATE, TOLERATE , RETALIATE see also թողուլ
տանիլ ‘give away’ *dō- DONATE see տալ [*d > տ]
տասն ‘ten’ *dekm- TEN, -TEEN, DECIMETER, DECADE, DEAN, DECEMBER, DECIMATE , DINAR , HUNDRED, PENTECOST (Gk. ‘fifty days after Easter’), CENT, PERCENT, CENTURY [*d > տ]
տամջ ‘torment’ via Iranian *tegu- or *tag- THICK, TANGIBLE, TAX, CONTACT , INTEGRATE , CONTAMINATE see also վտանգ, թանկ, թանձր [գ ~ ջ, fricative]
տապ ‘hot’ via Iranian *tep- TEPID , TAPAS (Skt. tapas ‘fire in the belly’), Rus. teply,j see also տապակ, տաք, տօթ
տապալել ‘knock down’ via Iranian *tap Russian topit’ ‘immerse’ see also թափել ‘spill’, թօթափել, թօթուել
տապակ ‘fry’ *tep- see տապ
տատրակ ‘dove’ via Greek *pet- FEATHER, PEN, PENINSULA (թերակղզի), PIN, , MESOPOTAMIA, POTOMAC (GK. potamos ‘flying water = river’), COMPETE, PERPETUAL , PROPITIOUS (Gk. pteron ‘feather’) see also թերի, թիթեռ
տարազ ‘clothes’ via Iranian *dher-1, *dher-2 DREGS see also դերձակ, դարձ, դադար, աթոռ
տարած(ք) ‘territory’ via Iranian *terə-2, *deuə-, *deru- THROUGH, TRANS , TRUCULENT , ENDURE *deru-, DURABLE see also վտարել, երկար
տարտամ ‘slow’ *drem- DORMANT, DORMITORY
տաւար ‘cow, cattle’ *tauro- or *dap- TAURUS, TORERO , STEER, STATION , SUBSTANCE , STEER, STOCK, OBTUND, PIERCE see also ստոյգ, ստուար, or DAMAGE, DAMNUM see also տօն [*d > տ]
տաք, տափք ‘hot’ via Iranian *tep- TEPID see also տապ
տեղ ‘place’ *sed-1 SADDLE, SETTLE, SIT, SESSION, RESIDE , CATHEDRAL, CHAIR see also ատեան, նստիլ, հեծնել [*s > h > ø, *d > տ]
տեսանել ‘see’ *derk- DRAGON, RANKLE (snake bite, sore), TARRAGON (herb for snake bites) (Gk. drakōn ‘serpent with evil eyes’) (Arab. Tarhun, from Gk. dragon) see also վտարել (*terə-2 ‘trans, overcoming death’ (Hit. Tarhunnas overcomer (dragon-slayer)) [*d > տ, *k > ս]
տեւել ‘to last’ *deuə- DURATION, ENDURE see also երկար, տարած [*d > տ]
տէր ‘lord, master’ *dek-1, *deik- ‘dignity, teach’ + *ner-2 ‘man’ => ‘lord’ DIGNITY , DOGMA, ORTHODOX (Gk. dokein ‘seem, think’), TEACH, DICTATE , PARADIGM (Gk. deigma ‘sample, pattern’), ANDROID, ALEXANDER (Gk. defender of men, alex ‘defend’ andros ‘man’) see also այր, հնար, պանդոկ [*d > տ]
տիզ ‘flea’ *deigh- (?) TICK [*d > տ, *gh > զ]
տիկ ‘goatskin, goat’ *digh- TYKE (DYKE?) [*d > տ]
տիղմ ‘mud, slime’ *stel- STALE (urine, manure in stable), STOLID , STILL, PEDESTAL (Old It. stallo ‘stall’) [*d > տ, *l > ղ, s-movable]
տիտղոս ‘title’ *tel- via Latin TITLE , TELLURIC, TELLURIAN
տիւ, տիք, տիցաբանութիւն ‘day’ *dyeu- DIVINE, DEITY , JULY, JUPITER , TUESDAY, JOVE, JOVIAL, DIVA, DEVANAGARI (Skt. devah ‘god’), ADJOURN, JOURNEY, DISMAL (dies malus), MERIDIAN (mid-day), SOJOURN (subdiurn) , PSYCHEDELIC, DIANA see also հուլիս [*d > տ]
տխուր ‘unhappy, sad’ via Iranian *de- տ- negative prefix + *swel-1 ‘unhappy, sad’ SWALLOW see also ուրախ (ախորժակ, ախոռ, խորտիկ) [*sw > խ via Iranian, *l > ր]
տոկալ ‘endure’ *deuə- ENDURE see also տեւել
տոկոս ‘percent, interest’ via Greek *tek- THANE, TOCOLOGY (science of birth) (Gk. tokos ‘birth’), THEOTOKOS ‘bearer of God’
տոհմ ‘tribe, clan’ via Iranian *teutā- TOTAL , TEUTONIC , DUTCH, DEITRICH (Old Germ. diutarīch ‘people’s king’)
տոմար ‘calendar, ledger’ via Greek *tem- TOME (volume, section of a book), ANATOMY, ATOM (not sectionable), DICHOTOMY (Gk. temnein ‘cut’), CONTEMPLATE, TEMPLE
տոմս ‘ticket’ via Greek *tem- EPITOME (Gk. temnein ‘cut’) see also տոմար
–տորմ ‘fleet’ via Greek *(s)twer-1 ‘mob’ or der-1‘course’ as in նաւատորմ ‘navy’, օդատորմ ‘air force’ STORM, TURMOIL, TROUBLE, TURBINE, DISTURB (Gk. turbē ‘tumult, disorder’), STIR, TURBULENCE, SYNDROME, HIPPODROME, PALINDROME (Gk. dromos ‘a running race’), TRAP [*d > տ, s-movable]
տուն ‘house’ *dem- DOMICILE, DOME, MAJOR DOMO , TIMBER, DOMINUS, DON, DOMINATE, MADAM , DESPOT (Gk. despotēs ‘master’) see also ընտանի, ընտանիք [*d > տ]
տուրք ‘gift, tribute’ *dō- DONATE , PANDORA (Gk. pan dōron ‘gives all’) see also տալ, տանիլ [*d > տ]
տրամ- ‘solid’ *deru- as in տրամաբանել ‘deduce’, տրամադրութիւն ‘attitude’ TREE, TRUST, TRUE, TROUGH, DURESS, ENDURE, OBDURATE , DRUID, DENDRON (Gk. dendro, denr ‘tree’+ metathesis) see also անտառ, դգալ (գդալ) [*d > տ]
տրտում ‘sad, downcast’ *drem- DORMITORY, DORMANT see also տարտամ [*d > տ, reduplication]
տրտունջ ‘complain’ *der-2 see also դարդ, տերտ (for suffix ունջ, see շշունջ, մրմունջ) [*d > տ, reduplication]
ց- ‘near’ *ad- + *sk- as in ցերեկ ‘toward evening’ AT, AID, AD, AMOUNT [*sk > ց]
ցայտել ‘gleaming, prominent’ *skai-1, *skand- -HOOD (prominent quality), -HEIT, CHEETAH (Skt. citra- ‘many-coloured’), SCAN, ASCEND, SCALE, , SCALE see also սանդուղ [*sk > ց]
ցան ‘plant, scatter’ *(s)ker-1, *sek-, *sked- SHARE, SHEER, SCORE, SHORT, SHIRT, CARNAGE, CARNIVAL, INCARNATE , CURRIER, EXCORIATE , SCRAPE (Old Norse skrapa ‘scratch’), SECTOR, SEGMENT, INTERSECT , SCATTER see also ցիր [*sk > ց]
ցանկ (ց + անկ) ‘list, wall’ *ad- +*sk- + *sengw- SINK, SANG see also անկանել, ընկենուլ, ց- [*sk > ց]
ցասում ‘angry, hot, burned up’ *ksero-, *kers-1 ELIXIR (Gk. via Arabic ‘dry powder’), XEROX (Gk. xēros ‘dry’), SERENE , KRISHNA (Skt. krshna ‘black, dark’) see also սեւ, չոր, նսեմ [*sk > ց]
ցաւ ‘hurt’ *ksero-, *kers-1 (dark, dry, burnt) XEROX (Gk. xēros ‘dry’), ELIXIR see also սեւ, ցասում, չոր, նսեմ [*sk > ց]
ցելում ‘split’ *(s)kel-1 SPLIT, SHELL, SHELF (Old Germ. schelf ‘split wood’), SHIELD, SCALE, SKILL (Old Norse skil ‘reason, knowledge’), SCALP, SCHOOL (of fish), HALF, SCALPEL, SCULPTURE [*sk > ց]
ցեղ ‘tribe, subgroup’ *(s)kel-1, *sek- SPLIT, SCHOOL, SAXON, ESSEX , SECTION, SEGMENT, -SECT see also ցան [*sk > ց]
ցերեկ ‘toward evening, day-time’ *ad- + *sk- + *regw-es- ‘toward evening, day-time’ AD-, AT, EREBUS (Gk. Erebos ‘a place of darkness under the earth’) see also երեկոյ, երէկ, ց- [*sk > ց, *gw > կ]
–ցի ‘-ish, -ic’ *-(i)ko, *-isko -ISH, -IC ENGLISH, CELTIC , MECHANIC , AGE, Russian -skij, see also -իչ
ցիր, ցրել ‘plant, scatter’ *(s)ker-1, *sek-, *sked- SHARE, SCATTER, SEGMENT see also ցան [*sk > ց]
ցից ‘stake’ *skei- SKI, SHIN, SHEAF, SCISSION, RESCIND , SCHISM (Gk. skhizein ‘split’), SCIENCE, CONSCIOUS, NICE see also շերտ [*sk > ց]
ցոյց ‘show’ *(s)keuə- SHOW, CAUTION, CAVEAT , SHEEN [*sk > ց, s-movable]
ցուլ ‘bull’ *sek-, *(s)kel-1 (?) SECTION, SEGMENT, -SECT , SPLIT, SHIELD, SCALP, SCHOOL (of fish), SCULPTURE , see also ցելում, ցրել, ցան [*sk > ց]
ցուպ ‘miter, staff’ *skabh- (?) չոպ, չոպան, SHAMBLES (footstool, prop, support) [*sk > ց]
փաթ ‘fold’ *per-1 FRAME, PERESTROIKA (Old Rus. pere- ‘around, again’), FORTH see also պատ, հար [*p > փ]
փամփուշտ ‘bullet’ *bheuə-, *beu-, *pŭ-1 *p(h)ŭ-1 (something that flows out), BE, FORBEAR, BONDAGE, BUILD, FUTURE , PHYSICS (Gk. phutos, phusis ‘plant, growth’ ), PUSTULE, EMPHYSEMA (Gk. phūsa ‘bellows, bladder’), POUCH, DEBOUCH , BOWL, BULLET , BOIL see also բոյս, բուք, պուտ
փայլ, փաղփաղիլ, փողփողել ‘shine, blaze’ *splend- SPLENDOR, SPLENDID [*sp > փ, *l > ղ]
փայծաղն ‘spleen’ *spelgh- SPLEEN (Gk. splēn ‘spleen’) [*sp > փ]
փառք ‘glory’ via Iranian *s(w)e-, *swer-4, *swel-2 SELF, SECRET, SELECT, SURE , SULLEN (hot, shining) KHEDIVE (Old Pers. khvadāta- ‘lord’), ETHOS (Gk. ēthic ‘custom’), SERIOUS , SWELTER, SWALE see also իւր, իրար, խոստովանել, ազն
փեղկ ‘pane’ *spel-1, *(s)plei- SPLIT (Mid. Dutch splitten ‘split’), SPLINTER, SPILL, SPLICE, FLINT [*sp > փ, *l > ղ, s-movable]
փետուր ‘feather’ *pet- FEATHER, PEN, PIN PTERODACTYL, PROPITIOUS (Gk. pteron ‘feather’), SYMPTOM (Gk. piptein ‘fall’) see also թեթեւ, թեր, պատահական, տատրակ [*p > փ]
փին, փնթի ‘dirty, soiled’ *(s)pen- PENURY, SPIN, SPAN, SPIDER, APPENDIX, DEPEND, STIPEND , SPAN, POUND , SPONTANEOUS , POISE, GEOPONIC (Gk. pronos ‘toil’) see also հէն [*sp > փ]
փոյթ ‘effort, care’ *(s)peud- REPUDIATE , IMPUDENT (one who doesn’t care) [*sp > փ, s-movable]
փորձ ‘trial, peril’ *per-3 EXPERIENCE, EXPERT , PERIL , FEAR [*ə > ձ]
փուլ, փլել ‘collapse’ *pŏl- FALL, FELL, BEFALL
փուչ, փչել, փուք ‘blow, storm’ *pŭ-1, *p(h)ŭ-1 EMPHYSEMA (Gk. phūsa ‘bellows, bladder’) see also հոգի, հով, հեւալ [*w > գ]
փուռ ‘oven’ via Greek *gwher- THERMAL (Gk. thermos ‘warm, hot’), BURN, FURNACE see also ջերմ
փոքր ‘little, small’ *pau- PAUCITY, PAUPER, POOR, POVERTY , PEDIATRIC, ENCYCLOPEDIA, ORTHOPEDICS (Gk. pais ‘child’), FILLY, PUER, PUSSILANIMUS , FEW, PAUCITY, POCO , PUERILE , PONY, PULLET see also ամուրի, ուլ [*p > փ]
փռել ‘spread’ *sper-4 SPREAD, DIASPORA (Gk. speirein ‘scatter’), SPRAWL, SPERM, SPORE (Gk. sporā ‘seed’), SPRAY, SPORADIC (Gk. sporas ‘scattered’) see also սփիւռ, սփռել [*sp > փ]
փրփուր ‘froth’ *sper-4 SPRAY see also փռել, սփիւռ [*sp > փ]
քաղել ‘harvest, select’ *(s)kel-1 SPLIT, SHELL, SHELF (Old Germ. schelf ‘split wood’), SCALE, SKILL (Old Norse skil ‘reason, knowledge’), SCALPEL, SCULPTURE see also ցելում, ցեղ [*k > ք, s-movable]
քաղց ‘hunger’ *swel-2, *saəwel- ‘faint from hunger’ SWELTER, SWALE, SULTRY, SUN, SOUTH, HELIO (Gk. hēlios ‘sun’), SOLAR, INSOLATE [*sw > ք]
քաղցկեղ ‘cancer’ *gwelə-1 (քաղց+կեղ) KILL, QUELL, BALLISTIC, PARABLE, DIABOLIC, DEVIL, PROBLEM (Gk. ballein ‘throw’), Russian zhal ‘pity’ see also կեղ, կալ, եղեռն [*gw > կ]
քաղցր ‘sweet’ *swād- SWEET, PERSUADE, SUASION , SUAVE, ASSUAGE , HEDONISTIC (Gk. hēdonē ‘pleasure’) [*sw > ք]
քամակ ‘backside, hip’ *kamp-, *kemb HUMP, CANTON, DECANT, JAMB, JAMBON, GAMBOL (Gk. kampē ‘bending, winding’) [*k > ք]
քամել ‘squeeze’ *kem-2 HEM, HAMMER *ak- (?), Russian kamen’ ‘stone’ [*k > ք]
քայլ ‘walk’ *kel-3 ACCELERATE , CELEBRATE , HALT see also սլանալ, սլաք [*k > ք]
քան, քանի ‘than, how many’ *kwo- QUANTITY, QUOTA , WHICH, WHEN, EITHER, QUORUM see also ի (ինչ, իմն, իր), ո, ով, ուր, ում, չափ [*kw > ք]
քառ, քառասուն ‘quarter, forty’ *kwetwer- QUATTRO, QUARTER , FOUR, FORTY, QUIRE , CADRE, QUARRY, SQUARE , TETRA (Gk. tetra- ‘four’), QUADRANT, FARTHING, DIATESSARON (Gk. tessares ‘four, 1 narrative out of 4 gospels’) see also չորս [*kw > ք]
քար ‘stone’ *kar-1 HARD, STANDARD (Old Fr. estandard ‘rallying place’), -CRATIC, -CRACY (Gk. kratos ‘strength, power’), CANCER CARCINOMA (Gk. karkinos ‘crab’) see also խաչ, խոչ, սալ, սառն, նախարար [*k > ք]
քաւել ‘repent’ *kwei-1, *(s)keuə- PAIN, PENALTY, PUNISH, REPINE (Gk. poinē ‘fine, penalty’), SHOW, CAUTION, CAVEAT see also ցոյց [*kw > ք]
քաք ‘feces’ *kakka- POPPYCOCK, CACOPHANY (Gk. kakos ‘bad’) [*kw > ք]
քեզ, քո ‘you, yours’ *tu- THEE, THOU, THINE, THY see also դու [*kw > ք]
քենի ‘sister of wife’ *swe- SWAIN (Old Norse svainn ‘herdsmen, attendant’), SELF, SECRET, SURE , SULLEN, ETHNOS (Gk. ethnos ‘nation’), SERIOUS , SODALITY , *swesor- SISTER, SORORITY see also փառք, իւր, իրար, խոստովանել, ազն [*sw > ք]
քերել ‘scratch’ *(s)ker-1 SCRAPE (Old Norse skrapa ‘scratch’), SCAR, SCRUB, SCRAPE, SHARP, SHEAR, SHARE, SHORT , SCREEN, CARNAL, INCARNATE , CURRIER, EXCORIATE , SCREW see also գիր, ցիր, ցան, քորել [*k > ք, s-movable]
քերթել ‘scratch’ *(s)ker-1 SCRAPE, EXCORIATE, SCAR, SCRUB see also գիր, ցիր, ցան, քերել [*k > ք, s-movable]
քերծել ‘scratch’ *(s)ker-1 SCRAPE, EXCORIATE , SCAR, SCRUB, see also գիր, ցիր, ցան, քերել, քերթել [*k > ք, s-movable]
քէն ‘vengeance’ *kweiə-1 TIMOCRACY (Gk. tīmē ‘honor, rule by honor’) [*kw > ք]
քիմք ‘palate’ *swel-1 , kwem- SWALLOW, MARKHOR (Ir. *khvāra- ‘eat’) see also ուրախ, տխուր, ախորժակ, խորտիկ [*kw > ք, *sw > ք]
քորել ‘scratch’ *(s)ker-1 SCRAPE see also գիր, ցիր, ցան, քերել [*k > ք, s-movable]
քուն ‘sleep’ *swep-1 INSOMNIA, SOMNOLENT, HYPNOSIS (Gk. hupnos ‘sleep’), SOPORIFIC , [*sw > ք]
քոյր ‘sister’ *swesor- SISTER, SORORITY [*sw > ք, *VtV > Vյ]
քրքիր ‘arouse, interest’ *ker-2 CREAK, CROAK, RING, ROOK, RAVEN, CRICKET, CREPITATE , SCREAM, see also, հետաքրիր [*k > ք]
քսան ‘twenty’ *wīkmtī VIGESIMAL, VICENARY , PACHISI (parcheesi) (Skt. vimśatih ‘twnty’), Fr. vingt [*k > ք]
քրտինք ‘sweat’ *sweid-2 SWEAT, EXUDE , HIDROSIS (Gk. hidrōs ‘sweat’), SUDORIFIC [*sw > ք]
Քրիստոս ‘Christ’ *ghrēi- (the anointed one, Messiah) CHRISM, CHRISTIANITY, CREAM (Gk. khrēin ‘anoint’) [Gk. ch > ք]
օգնել, օգուտ ‘help’ *au-4 AVID, AUDACIOUS, AURAL, AUDIO, AUIENCE, AUDIT, OBEY , AESTHETIC (Gk. aisthanesthai ‘feel’) see also ականջ [*w > գ]
օդ ‘weather, air’ *wē- WEATHER, VENT , WING, WIND, WINDOW, Russian veter ‘wind’, NIRVANA (Skt. vāti ‘it blows’)
օթեւան ‘spend the night’ *wes-3 WAS, VEST, WASSAIL, ASTUTE , DIVAN (Old Ir. vahanam ‘house’) see also վան, աւան, գոմ, գոյ
օթեակ ‘lodge’ *wes-3 WAS see also ագանիմ, վան, աւան, գոմ, գոյ
օժանդակել ‘help’ ‘help’ *au-4 AVID, AUDACIOUS see also օգնե [գ ~ ժ, fricative]
օծել ‘ANOINT’ *ongw- UNGUENT, OINTMENT, UNCTION, PREEN [*gw > ծ]
օձ ‘snake’ *ogwhi-, *angwhi- OPHIDIAN, OPHIOLOGY (Gk. ophis ‘snake, serpent’), ECHINUS (Gk. ekhinos ‘hedgedog’), ECHIDNA (Gk. ekhidna ‘snake’) see also իժ [*gwh > ձ]
օղ ‘ring, loop’ *aulo- ALVEOLUS , CAROL (chorus with pipe), HYDRAULIC (water pipe) (Gk. aulos ‘pipe’) [*l > ղ]
–օն (-աւն) ‘work’ *op-1 as in գործօն OPERATE SEE ALSO -աւն oblast’ [*VpV > VւV]
օր (աւր) ‘day’ *āmer- DECAMERON ‘ten days’, EPHEMERAL ‘for a day’ (< epi + hemera) (Gk. hēmera ‘day’)
օրէն ‘way, law, habit’ via Iranian *au-1 + *dheiə- ‘known, seen’ EKE, SEMANTIC, SEMAPHORE (Gk. sēma ‘sign’), ZEN (Skt. dhyāti ‘he mediates’) [*dh > ր via Iranian]
օրհնել ‘bless’ via Iranian *prī- (afrinam) FRIEND, Rus. prijatel’, FREE, AFRAID (Old Fr. esfreer ‘disturb’), FRIDAY (Ger. frije-dagaz ‘day of Frigg’) see also երջանիկ, երանի
English Translation – Armenian Root
-ic -ցի
-ish -ցի
a lot շատ, բազում
a thing ի (իք, ինչ, հի, իրաւ, իմն, զի, իր)
abandon լքանել
abhor գարշել
above գեր
abundant առատ
abyss անդունդ, խաւար
according to ըստ
accumulate դիզել
accurate ճիշդ, ճշմարիտ
acorn կաղին
adjacent բաղ-
after ըստ, յետ
agent -իչ
agitation յոյզ, յուզել
ahead առաջ
air օդ
alive ողջ
all ամէն, բոլոր
alone մի, մէն, միայն, միմեանք, միւս
also եւ
am եմ
ambush դաւ
ancestor նաhապետ
and եւ, ու
anger բարկանալ
angle անկիւն
angry ցասում
anoint աւծանել, օծել
ant մրջիւն
anvil post խէչ
anxiety յոյզ, յուզել
apart զատիկ
appear երեւիլ
appetite ախորժակ
approach մատչիլ
appropriate պատշաճ
approve հաւան (հաւանել)
arise բառնալ , համբարձում, յառնել
arm արմուկ
armenian հայ
aroma բոյր
around շուրջ
arouse քրքիր
arrive եկ
arrow նետ, սլաք
as իբր, իբրեւ
ash աճիւն
ash tree հացի
ask հայց, հարց, հարցանել
ask after այցելել
assure ստոյգ
at ի
athanasius աթանաս
atrocity եղեռն
attentive ուշ-, ուշիմ
authentic վաւեր
autumn աշուն
bachelor ամուրի
backgammon թաւլի
backside քամակ
bad վատ, վատնել, վատթար
bald լերկ
ball գնդակ
baptize մկրտել
barbeque խորովել
barefoot բոկ (բոբիկ)
baron նախարար
bass բամբ
bath բաղնիք
battle մարտ
be եղ (անիմ, լինեմ), լինել
be ware զգոյշ
bear արջ, բերել
beard մօրուք
beat ձաղկել
beauty գեղ
because զի
become եղ (անիմ, լինեմ), լինել
bedside մերձ
bee մեղր, մեղու
before ընդ
beg աղաչել, աղօթ, ողոքել
belch ործ
believe հաւատ
bend ծուռ, կոր
bent թեքել
bile լեղի, մաղձ
bird թռչել, թռչուն
bishop եպիսկոպոս
bite խածանեմ, կրծել
black սեւ
blackberry մոր
blaze փայլ, փաղփաղիլ, փողփողել
bless օրհնել
blessed water զոհ
blood արիւն
bloom բողբոջ
blow փուչ, փչել, փուք
blunt բութ
boat նաւ
body մարմին
boil եռալ
bone ոսկր
boulevard պողոտայ
box արկղ
boy մանուկ, մանր, մանչ
braided ման, մանուած
brave արի
bread հաց
break բեկանել, երգիծանալ
brew եռալ
bride հարս, նու
bridge կամուրջ
bright բանալ, բաց, պայծառ
bring ածել
brother եղբայր
bubble պղպջակ
buck բուծ
bud ծիլ
build պարտէզ
building շէն
built -ապատ
bull ցուլ
bullet փամփուշտ
burden բեռն
burn խանձ, խարել, խարոյկ, վառել
burned up ցասում
burning խանդ
bush թուփ
butt ոռ
butterfly թիթեռն
by զ-
by chance պատահական
cabbage կաղամբ
caesar կայսր
cage վանդակ
calendar տոմար
calf հորթ
call կոչել
callout կարդալ
calm հանդարտ
campaign արշաւ
cancer քաղցկեղ
canvas պաստառ
captive պանդուխտ
car կառք
care փոյթ
carriage կառք
castle բերդ
catch ունիլ, ունելի
caterpillar թրթուռ
cattle տաւար
cedar մայրի
ceiling առաստաղ
chair աթոռ
chapel մատուռն
check ստոյգ
cheese պանիր
chew with teeth ծամել
chin ծնօտ
christ Քրիստոս
church եկեղեցի
clan տոհմ
class դաս
clean սուրբ
cloth հագուստ, հագնել
clothes վարտիք, տարազ
clothing զգեստ
cloud ամպ
cold ոյծ-, սառն
collapse փուլ, փլել
collect հաւաքել
comb fleece հիւս
come գալ, ելանել, եկ
come close մատչիլ
complain բողոք, տրտունջ
conduct վարք
conduit ուղի
confess խոստովանել
confuse շեղել
continuously հանապազ
count համար
cow կով, կոգի, տաւար
crane կռունկ
creak կռնչիլ
create ստեղծել
crooked սխալ
cross խաչ
crow ագռաւ
crown թագ
crush մալել, մլմլել
cry լալ
crystal բիւրեղ
cult դիք
cup բաժին (բաժակ)
cure դարման
curse անէծք, նզովել
curved շուրջ
cut off բուրդ, բրդել
daily wage ռոճիկ
dam թումբ
damp մուր, -ճ, մրուր, մրրիկ
dance պար
danger վտանգ
dark մայրամուտ
darkness խաւար
daughter դուստր
dawn այգ
day աւր, տիւ, տիք, տիցաբանութիւն, օր (աւր)
day of the lord կիւրակէ
day-time ցերեկ
dead body դի, դիակն
death մահ
debt պարտք
deceive դրուժ
decrease նուազ
dedication ձօն
defect բիծ
defender պաշտպան
delicacy խորտիկ
descend էջ, իջանել
desert անապատ
desire բաղձ, գեղձ, իղձ
destination վախճան, վերջ
destructive չար
device սարք
diamond ադամանդ
die մեռանիլ
difficult դժուար
diocese թեմ
dirty պիղծ, պղտոր, փին, փնթի
disperse սփիւռ
distort աղաւաղել
distorted խեղ
do առնել, արար
do not! մի, միթե
dog շուն
domesticated ընտանի
donkey էշ
door դուռն
dove աղաւնի, տատրակ
down ներգեւ
downcast տրտում
dried meat ապուխտ
drink արբ, ըմպել, ումպ
drive ածել, վարք
drive away վանել
drought երաշտ
dry թառամիմ, չոր, չիր
dull բութ, թմրիլ
dung թրիք, կոյ
duo-ply կուղ
dusk մայրամուտ
dwelling վան, -աւան
each other իւր, իրար
eagle արծիւ
ear ականջ, ունկն-ականջ
earth երկիր
eat կեր, ուտել
edge եզր
effort ջան(ք), փոյթ
eight ութ
eighteen ութսուն
elder երէց
empty ունայն, սին
enclosure պատ
end բաւ, եզր, վախճան, վերջ
endure տոկալ
enemy թշնամի
engender սերիլ, սեռ (սերմն)
enter մուղ, մուտ, մոյծ, մուծ
enthusiasm աւիւն
equal հաւասար
erase ջինջ, ջնջել
essence գոմ, գոյ –
establish ստանալ
eternity յաւիտեան
ethnos ազն
eve of a feast day խթում, խթել
evening երեկոյ, երէկ
evil չար
exile աքսոր, վտարել
expect սպասել
expectation յոյս
expression բան, բառ, բառբար
eye աչք, ակն
fabric ման, մանուած
face երես
fall անկանել
false սուտ
falter դողալ
family գերդաստան, ընտանիք
far հեռի, հեռու
farewell հրաժարել, հրաժեշտ
farm ագարակ
father հայր
fear երկիւղ
feather փետուր
feces քաք
feed բոյծ
fertile բեղուն
field արտ
fifty յիսուն
fight մարտ
filth կեղտ
find գէտ, գիտենալ, գիւտ
finger մատն
fir tree եղեւ(նի)
fire բոց (բաց), հուր
firm հաստ, -ատ, պինդ
first /child/ անդրանիկ
first fruit երախայրի
first warriors նահատակ
fish ձուկն
fishhook կարթ
fit յարմար
fitting արդար
five հինգ
flag դրօշ
flat հարթ
flat rock սալ
flaw բիծ
flea տիզ
flee լու
fleet -տորմ
flock հօտ
floor յատակ
flour ալիւր
flow յեղուլ
flower ծաղիկ
fly թռչել, թռչուն, սլանալ
fog մառախուղ
fold փաթ
foot ոտն
for the sake of վասն
force ստէպ, ստիպել
ford հուն
forest անտառ
foretell գուշակ
forget մոռանալ
forgive թողուլ, թոյլ
fortune բախտ
forty քառ, քառասուն
four չորս
fox աղուէս
fragile մեղկ, մեղմ
free ազատ, զերծ
fresh թարմ –
friend ընկեր
frigid սառն
frog գորտ
from ի
frost եղեամ
froth փրփուր
fry տապակ
full լի
fume մուխ, մխալ
furnace հնոց
fury մոլի, մոլոր
fusion ձոյլ
garment բաճկոն
generate ծին, ծնանիլ
giant հսկայ, հսկել
gift ընծայ, նուէր, տուրք
give տալ
give away տանիլ
give birth երկնել, ծին, ծնանիլ
glass ապակի
gleaming ցայտել
glistening խայտ
gloomy մռայլ
glory փառք
gnat մլակ, մլուկ, մուն
gnaw կրծել
go ընթանալ, չոգ, չոգայ, չու, վազ
go down էջ, իջանել, իջնել, էջ
goat այծ, ուլ, տիկ
goatskin տիկ
god Աստուած, բագ, բագին, դիք
gold ոսկի
good բարի, լաւ
gospel աւետարան
gossip բամբասել
grandchild թոռն
grandfather հաւ
grandmother հան (մեծ մայր)
grapes որթ
grass դալար
grassland արօտ
graze արածել
great մեծ
green դալար
grey ալի(ք), գորշ
grime կեղտ
grind աղամ
grinded corn կորկոտ
groats գարի
grow բոյս, բուխ
gulp down լափել
gums լինդ
habit օրէն
hail կարկուտ
hallelujah ալէլու
hand ձեռն, ձեռք
happy երանի, երջանիկ
hard բիրտ, կարծր
harvest քաղել
hate ատել
haughty սէգ
have ունիլ, ունելի
head գլուխ
healthy ողջ
heart սիրտ
heart felt խանդ
heaven երկինք
heifer երինջ
helmet սաղաւարտ
help նպաստ, օգնել, օգուտ, օժանդակել
her իւր, իրար
herb դեղ
here հոս, հոն, սա, այս, սոյն, աստ, աւասիկ
hide թաքչիլ, թաքուն
high բարձր
hike արշաւ
hill բլուր
hip քամակ
his իւր, իրար
hold դարել, կալ
holy սուրբ
holy oil միւռոն
honey մեղր, մեղու
hope յոյս
horse ձի
hostage պատանդ
hot տապ, տաք, տափք, ցասում
hotel պանդոկ
house տուն
how many քան, քանի
hunger քաղց
hurt ցաւ
husband ամուսին, սկեսուր
i ես
if եթէ
ill հիւանդ
illusion անուրջ
impious ամբարիշտ
imposing յաղթ
in ի
in front of առ-
in way իբր, իբրեւ
inattentive ապուշ
incite արծարծել
infertile ամուլ
inflame բորբոք
ink մելան
inn պանդոկ
inside ներ
instruction պատուէր
insult լոյտ, լուտալ
interest վաշխ, տոկոս, քրքիր
interesting հետաքրիր
into ի
iron երկաթ
irrigate առոգել, ոռոգ
irritate բորբոք
january յունուար
jealousy նախանձ
join յար-
joint յօդ
joy խինդ
joyful ուրախ
judgment դատ
juice հիւթ
july յուլիս
jump up ընդոստ
june յունիս
just արդար
keep պահել
keep quiet պապանձիլ
kid ուլ
kill սպաննել, սպանդ
kin արմ (զարմ)
king արքայ
kiss համբոյր, պագանել
knead շաղաղել, շաղիլ
knee ծունկ, ծունր
knock թակել
knock down տապալել
know գէտ, գիտենալ, գիւտ, ծան(օթ), յօրինել
lake լիճ
lamb գառն
last հուսկ
latch նիգ
laugh խնդալ, ծաղր, ծիծաղ
law օրէն
lazy խօթ
lead վարել
leader պետ
leak լկիլ, լխկել
leaning toward մէտ
ledger տոմար
legend առասպել
leopard ինձ
let թողուլ, թոյլ, թոյլ
letter նամակ
libation զոհ
lick լէզ, լիզել
life կեանք
lift up բառնալ , համբարձում
light թեթեւ, լոյս, լոյց, լուցանել
limb մոլ (ծիլ)
limit բաւ
lion առիւծ
lip շուրթ
lips շուրջ
list ցանկ (ց + անկ)
listen լսել, լուր, հլու, լիս, լուս
little աղքատ, փոքր
live ապրիլ, բնակ
liver լեարդ
lodge օթեակ
log ատաղձ
long երկար (երկայն)
look հայիլ, նայիլ
loop օղ
loose լոյծ
lord տէր
love սէր, սիրել
low sound բամբ
low-voiced թաւ
lynx լուսան
machine մեքենայ
magician կախարդ, մոգ
magnificent հոյակապ
make white hot բարկանալ
male որձ
man մարդ
manly արի
manner պէս
many բազում, հոյլ, յոլով
mark նշմար
martyr նահատակ
master ուստայ, տէր
matter նիւթ
me իմ, ինձ, ինծի
meal ալիւր
measure չափ
meat միս
melt հալել
men այր
merely լոկ
merry երանի
message պատգամ
middle մէջ
might զօր
mild մեղկ, մեղմ
milk կաթն
millstone երկան
mind միտ, միտք
minister նախարար
mist մէգ, մէզ
mistake սխալ
miter ցուպ
mix շաղաղել, շաղիլ
money դրամ
month ամիս
moon լուսին
more աւել
mortal մարդ
mother մայր
mountain լեռ
mountaintop սար
mouse մկան, մուկն, մկան
mouth բերան
movement երթ
mud տիղմ
multiple of ten -ասուն
muscle մուկն, մկան
mushroom սունկ
music նուագ
my իմ, ինձ, ինծի
myriad բիւր
nail եղունգ
naked մերկ
name անուն
nature գոմ, գոյ –
near առ-, բաղ-, հուպ, մերձ, ց-
needle ասեղ
nerve նեարդ, ջիլ, ջիղ
neutral չէզոք
new նոր
next to հար-
night գիշեր
nightingale ծիծեռնակ
nine ինը, իննսուն
no ոչ (ո+չ)
no one չէզոք
noble ազատ
noise աղմուկ
nostril ռունգն
nothing չիք
novel վէպ
numb թմրիլ
number թիւ, համար
nurse դայեակ
nut կաղին
obedient հնազանդ
obstacle խոչ
ode ձօն
odor հոտ
offer ընծայ
offering նուէր, պատարագ, սպաննել, սպանդ
oil իւղ, նաւթ
old ծեր, հին
old woman պառաւ
older man ուստայ
one մի, մէն, միայն, միմեանք, միւս
open բանալ, բաց
orchard այգի
order պատուէր
orphan որբ
other այլ
oven բով, հնոց, փուռ
overseer հսկայ, հսկել
ox եզն
palate քիմք
palm ափ
pane փեղկ
pant հեւալ
paper թուղթ
paradise դրախտ
park պուրակ
part մասն
partial թեր-, թերի
pass through անց
passion մոլի, մոլոր
path արահետ
pause դուլ
percent տոկոս
perch դարել, թառիլ
perennial անթառամ
peril փորձ
permit թոյլ
picture պատկեր
piece պատառ
pile բարդ
place տեղ
plain պարզ
plank տախտակ
plant բոյս, ցան, ցիր, ցրել
plate ափսէ
plateau բարձրաւանդակ
play խաղ
pleasant հաճելի, վայել
plow հերկ
poison թոյն
poor աղքատ
portion բաժին (բաժակ)
possible հնար
post հուսկ
pour հեղուլ, զեղուլ, հեղեղ
power զօր
powerful հզօր
praise գովել
praise the Lord ալէլու
pray աղաչել, աղօթ
pregnant յղի
press մամուլ
price գին
priest երէց
prince իշխան
prison բանտ
profit շահ
profitable լաւ
profound նսեմ
prohibit արգել
prominent ցայտել
property գերդաստան
prophet մարգարէ
protect պահել
proud հպարտ, պարծ
proverb առակ
province մարզ
publish հրատարակ
pus թարախ
put դնել
pyramid բուրգ
quarrel հեռ-
quarry որս
quarter քառ, քառասուն
quick արագ
radish բող(կ)
raft լաստ
rainbow ծիածան
raise բուխ
raw հում
raw material ատաղձ
reach հասանել, հասուն
read կարդալ
read aloud ընթեռնուլ
ready պատրաստ
real իսկ
rebel ըմբոստ
receive ստանալ
recognize ճանաչել
recur դառնալ
reflect հայիլ
refugee պանդուխտ
release արձակ, զերծ
remain մնալ
remedy բոյժ, դեղ, ճար
remember յիշել
renounce հրաժարել, հրաժեշտ, ուրանալ
repent քաւել
respect յարգանք
rest դուլ, հանդարտ
return դարձ
revenge վրէժ
rich հարուստ
ride հեծ-անել (հեծնել)
ring գինդ, օղ
river գետ
roar ոռնալ
roast խարկել
rod ձող
roll գելուլ, գելում
rooster աքաղաղ, աքլոր
rotate գելուլ, գելում, հոլով
row շար(ք), շարունակել, շարական
ruminate որոճալ
run ընթանալ, վազ
sabbath շաբաթ
sack բաճկոն
sacrifice զատիկ, զենուլ, զոհ
sad տխուր, տրտում
safe ապահով
salt աղ
sand աւազ
satellite արբանեակ
satisfied յագենալ
saturday շաբաթ
say ասել, խօս
saying առած
scatter ցան, ցիր, ցրել
scoff երգիծանալ
scold սաստ
scorpion կարիճ
scratch քերել, քերթել, քերծել, քորել
secret գաղտնի
see յօրինել, տեսանել
seed սերիլ, սեռ (սերմն)
select ընտիր, քաղել
sell վաճառ
send առաքել, սլանալ
serpent իժ
set aside զատիկ
settlement վան, -աւան
seven եօթն
shake դողալ
shallow water հուն
shameless լիրբ
shape ձեւ
she bird մարի
sheet պաստառ
sheet of paper թերթ
shepherd հովիւ
shield վահան
shine փայլ, փաղփաղիլ, փողփողել
shirt շապիկ
shoulder ուս
shovel բահ
show ցոյց
sick խօթ
sickle մանգաղ
side թեր-, թերի, կող
sigh հեւալ
silent լուռ, մունջ, մուռ
silo ամբար
silver արծաթ
simmer եռալ
sin մեղ(ք)
sister քոյր
sister-in-law նու
sit նիստ, նստել
six վեց
sixty վաթսուն
skilled վարժ
slaughter սպաննել, սպանդ
slave գերի
sleep քուն
slice շերտ
slime մուր, -ճ, մրուր, մրրիկ, տիղմ
slippery լպիրծ
slope լանջ
slow դանդաղ, տարտամ
small մանուկ, մանր, փոքր
smith դարբին
smoke մուխ, մխալ
snake օձ
snow ձիւն
soar ճախրել
soil հող
soiled փին, փնթի
soldier ռազմ
solid տրամ-
solution հնար
son որդի, ուստր
song երգ
soul անձն, հոգ, հոգի, ջան
spark կայծ
speckled խայտ
spend the night ագանիմ, օթեւան
sphere գնդակ
spider սարդ
spin ճախրել
spirit հոգ, հոգի
spit թուք
spleen փայծաղն
split ցելում
spoon գդալ, դգալ (գդալ)
spread փռել
spring աղբիւր, գարուն
squeak կռնչիլ
squeeze քամել
stable ախոռ, գոմ
staff ցուպ
stained պիղծ
stair աստիճան
stairs սանդուղ
stake ցից
stalk ստեղն
star աստղ
static դանդաղ
stay դադար
steal գող
steer ստերջ
still դեռ
sting խայթ, խէթ
stone քար
stop դադար
stork արագիլ
storm ամպ, ամպրոպ, բուք, փուչ, փչել, փուք
stream առու, երթ
street ուղի
strength ոյժ
strike գանել, զարնել (զառնել), ըմբոստ, հարկանել
string լար
strong առոյգ, թունդ
struggle պայքար
study ուս, ուսանիլ
stumbling block խոչ
stutter թոթով
subgroup ցեղ
sublime նսեմ, վեհ
submerge ընկղմիլ, մխրճել
substance հիւղէ
suck the milk դիել
sugar շաքար
suitable վայել
summer ամառ, նաւասարդ
sun արեւ, արեգակն
sunday կիւրակէ
supplies պաշար
support նպաստ
surround ընկղմիլ
swallow կուլ, կլանել, մարի
swear երդում
sweat քրտինք
sweet անոյշ, քաղցր
swim լոգանալ, լողալ
sword թուր, սուր
syllable վանգ (վանկ)
take առնուլ
talent ձիր, տաղանդ
talk low about բամբասել
tame ընտանի
tasty անոյշ
teacher վարդապետ
tear արտասուք, արտօսր, երգիծանալ
ten տասն
ten thousand բիւր
tender մատաղ, մատղաշ
territory տարած(ք)
than քան, քանի
that այն, -դ (դու, դա), թէ, նա, նոյն
the other մի, մէն, միայն, միմեանք, միւս
theater թատրոն
theif սրիկայ
there անդ, հոս, հոն
thick թանձր, թաւ, հաստ, -ատ, ստուար
thirteen երեք, երեսուն
this սա, այս, սոյն, աստ, աւասիկ
threaten սպառնալ
three երեք, երեսուն
throat կոկորդ
throw արկանել (զարնել), ընկենուլ
thug սրիկայ
thunder որոտում
thunderous թունդ
ticket տոմս
tight անձուկ
till վարել
title տիտղոս
to be եմ
to burn այրեմ
to comfort մխիթար
to increase աճել
to last տեւել
tomb դամբան
tongue լեզու
tooth ատամն
torment լլուկ, տամջ
toward առ-
toward evening ցերեկ
tower բուրգ
trace հետ(ք), նշմար
translator թարգման
tree ծառ
tree trunk բուն
tremble երեր
trial փորձ
tribe ազն, տոհմ, ցեղ
tribunal ատեան
tribute տուրք
trick դաւ
true իսկ, ճիշդ, ճշմարիտ, վաւեր
tumor կեղ
turn դառնալ, դարձ
turn over շուռ
turned sour դառն
twenty քսան
twin զոյգ
twist թեքել
two երկու
underground ընդերք
unfading անթառամ
unhappy տխուր
until մինչ
urine մէգ, մէզ
usury վաշխ
vain ունայն
vanquish վանել
vein երակ
vengeance քէն
verse երգ
vertebra ողն
victorious յաղթ
victuals խորտիկ, պաշար
village գիւղ
vine որթ
virtuous առաքինի
visit այցելել
vomiting ործ
vow ուխտ， երդում
wait սպասել
wake up արթուն
walk քայլ
wall որմ, պատ, ցանկ (ց + անկ)
wandering մոլի, մոլոր
warm գաղջ, գոլ, նաւասարդ, ջերմ
warn of գուշակ
wash լուանալ
waste վատ, վատնել, վատթար
water ջուր
wave ալի(ք)
way -բար, պէս, օրէն
we մեք (մենք), մեր, մեզ
weak թոյլ, մեղկ, մեղմ
weapon զէն
wear out մաշել
weather օդ
weave հէն, հիւս
wet թաց
when երբ
where ուր (ուրեմն, ուրեք, հան-ուր)
whether թէ
which որ
white սպիտակ
who ո, ով, ոմն, որ, ոք, ով, ոք
whole ամբողջ, ողջ
whom ում
why զի
wick պատրոյգ
wide լայն
wife քենի
will կամք
wilt թառամիմ, թորմիլ
wind հողմ, հով
winter ձմեռ
wish գեղձ, իղձ, մաղթել
witch կախարդ
woe վայ
wolf գայլ
woman կին
womb արգանդ, որովայն
wonder զմայլիլ
woods պուրակ
wool ասր, բուրդ, բրդել, գեղմն
word բան, բառ, բառբար
work -աւն (-օն), գործ, երկ, -օն (-աւն)
world աշխարհ
worship պաշտել
worthy արժան
wound խոց, կեղ
woven ման, մանուած
wretched թշուառ
write գիր
yell գոչ
yellow դեղին
yes այո
yesterday երէկ
yogurt մածուն, մակարդ
yogurt dissolved in water թան
yoke լուծ
yon նա, նոյն
you -դ (դու, դա), դու, քո, քեզ, քո
young մատաղ, մատղաշ
yours դու, քո, քեզ, քո
Indo-European Roots-Armenian Roots
*(e)su- հաւան (հաւանել), հնազանդ, հնար, հնար
*(s)kel-1 ցելում, ցուլ, քաղել
*(s)kel-3 խաղ, խեղ, շաղաղել, շաղիլ, շեղել, սխալ
*(s)ker-1 ցան, ցիր, ցրել, քերել, քերթել, քերծել, քորել
*(s)kerb կաղամբ
*(s)keuə- ցոյց, քաւել
*(s)lagw– լաւ
*(s)lei- լիրբ, լիրբ, լպիրծ
*(s)mei- զմայլիլ
*(s)mer-1 համար, մատուռն, նշմար
*(s)mer-3 միւռոն
*(s)meug- մուխ, մխալ
*(s)n(e)u- ներգեւ
*(s)nē- ներգեւ
*(s)pen- հէն, փին, փնթի
*(s)peud- փոյթ
*(s)plei- փեղկ
*(s)teg-1 թակել
*(s)teg-2 թագ
*(s)tenə- թունդ
*(s)teu-1 թոթով, ստոյգ
*(s)twer-1 -տորմ
*-(i)ko -իչ, -ցի
*-isko -ցի
*-r իւր, իրար, ուր (ուրեմն, ուրեք, հան-ուր)
*-ti- ընծայ
*ad- ց-, ցանկ (ց + անկ), ցերեկ
*ag-1 ագարակ, ազատ, ածել, հաւաքել, հաւաքել, յարգանք
*ag-2 առած, ասել
*agwhno եզն
*agh- բաղձ, բաղձ, իղձ
*agro- ագարակ, արտ
*aig- այծ
*ais- այցելել, հայց
*aiw- այգ, այո, յաւիտեան, ոչ (ո+չ), չար, չէզոք, չիք
*ak- ասեղ, սուր, քամել
*aks- անց
*al-1 աղաւաղել, այլ, նա, նոյն, նա, նոյն
*al-2 ելանել
*al-4 ալիւր, աղամ
*albho- աղաւնի
*algwh- արժան, յարգանք
*ambhi ամբողջ
*amēr- աւր, օր (աւր)
*an-1 այն, անդ, ընդոստ, նա, նոյն
*an-2 հան (մեծ մայր)
*ang- անկիւն
*angwhi- իժ, օձ
*angh- անձուկ
*ank- անկիւն
*ant- անդրանիկ, ընդ, ընդ
*anə- անձն, հողմ, ջան
*ap-1 ափ, ափսէ
*ap-2 ապակի
*apo- ապահով, ապուշ, ապրիլ, ըստ, հուպ, հուսկ, հուսկ
*ar- առնել, առնուլ, արար, արդար, արմուկ, յար-, յարմար, չար
*arg-1 արծաթ, արծարծել, արծիւ
*ark- արգել, արկղ
*arkhein- արքայ
*arə- արօր
*as- աճիւն, հացի
*asinus էշ
*āter- այրեմ
*au-1 օրէն
*au-4 ականջ, աւիւն, օգնել, օգուտ, օժանդակել
*aug-1 աճել, ոյժ, վաշխ
*aulo- ուղի, օղ
*aus-2 ոսկի
*awi- արագիլ, հաւան (հաւանել)
*awo- հաւ, ուստայ
*ayer- երբ
*ayu- այո, հաւան (հաւանել), ոչ (ո+չ)
*beu- փամփուշտ
*bha-1 բանալ, բաց, բոց (բաց), կայծ
*bhā-2 բամբ, բամբասել, բան, բառ, բառբար
*bhag- բագ, բագին, բաժին (բաժակ), բախտ, բաճկոն
*bhāghu- բաղ-
*bhau- բութ, ըմբոստ
*bhē- բով
*bheg բեկանել
*bheid բիրտ
*bheidh- անապատ, -ապատ
*bhel-1 բաղձ, բարկանալ, բիւրեղ
*bhel-2 բլուր, բոլոր, բող(կ), պղպջակ
*bhel-3 բեղուն, բողբոջ, բուխ
*bhel-4 բողոք
*bhelgh- բողոք
*bhendh- բանտ, բարձրաւանդակ, պանդուխտ, պապանձիլ, պատանդ, պինդ, վանդակ
*bhengh- բազում, հանապազ
*bher-1 բարդ, -բար, բարի, բեռն, բերել, իբր, իբրեւ
*bher-2 բահ, բերան
*bherdh բուրդ, բրդել
*bhereg- պայծառ, պարծ
*bherg-2 բառնալ , համբարձում, բարձր, բարձրաւանդակ, բերդ, բուրգ
*bhes-1 աւազ
*bheudh- բոյր, համբոյր
*bheug-2 բոյժ
*bheuə- բաւ, բոյս, փամփուշտ
*bhi երբ
*bhoso բոկ (բոբիկ)
*bhrāter եղբայր
*bhreus- արգանդ
*bhreuə- աղբիւր, բորբոք
*bhrūg- բոյծ
*bhudh- անդունդ, բնակ, բուն
*bhugo- բուծ
*dail- ատաղձ
*dakru- արտասուք, արտօսր
*dap- տաւար
*de- տխուր
*deigh- պարտէզ, տիզ
*deik- տէր
*dek-1 պանդոկ, տէր
*dekm- -ասուն, ութսուն, վաթսուն, տասն
*dem- ընտանի, ընտանիք, տուն
*demə- ադամանդ
*dent- ատամն
*der-2 դրօշ, պատառ, տրտունջ
*dergh- դրամ
*derk- տեսանել
*deru- անտառ, գդալ, դգալ (գդալ), տարած(ք), տարած(ք), տրամ-
*deuə- երկաթ, երկար (երկայն), տարած(ք), տեւել, տոկալ
*dhabh- դարբին, դաւ
*dhal- դալար, դեղ, դեղին
*dhē(i)- դայեակ, դիել
*dhē- դատ, դնել, ընտիր, թեմ
*dheigh- դաս, դիզել
*dheiə- յօրինել, օրէն
*dhembh- դամբան
*dher-1 դառն, դառնալ, դարձ, թրիք, տարազ
*dher-2 աթոռ, դադար, դանդաղ, դարել, դարման, դեռ, դողալ, հանդարտ, սաղաւարտ, տարազ
*dhes- դիք
*dheu-1 դուլ
*dheu-3 դի, դիակն
*dheuə- դի, դիակն
*dhghū- ձուկն
*dhrag- արածել
*dhregh- դարձ, դարձ
*dhreugh- դրուժ
*dhugəter դուստր
*dhwenə- աթանաս
*dhwer դուռն
*digh- տիկ
*dnghū- լեզու
*dō- տալ, տանիլ, տուրք
*dragh- արօտ
*drem- տարտամ, տրտում
*dreu- դրախտ
*dus- դժուար, թշնամի, թշուառ
*dwei- երկիւղ
*dwo- երկու, կուղ
*dyeu- յուլիս, տիւ, տիք, տիցաբանութիւն
*e(s)u- հաւաքել, հաւաքել
*ed- ուտել
*eg ես
*eghs- աքսոր, եզր, եկեղեցի, հուսկ, հուսկ
*ei-1 էջ, իջանել, իջնել, էջ, յունուար
*ei-2 այգի
*ekwo էշ, էշ
*el-1 ողն
*elaiā եղեւ(նի)
*elaiwa եղեւ(նի), իւղ
*en- ըմբոստ, ընդոստ, ըմպել, ընդ, ընդ, ընթանալ, ընթեռնուլ, ընծայ, ընկենուլ, ընկեր, ընկղմիլ, ընտանի, ընտանիք, ընտիր, ի, իբր, իբրեւ, յառնել, յար-, յարգանք, յարմար, յիշել, յղի, յոլով, յոյս, յօրինել, ումպ
*epi- եպիսկոպոս, եւ, ու
*er-1 երթ, երինջ
*er-2 երկինք, երկիր
*ergh- որթ, որձ
*erkw– արեւ, արեգակն, երգ
*erkw– արեւ, արեգակն
*ers-1 եռալ, հեռ-
*es- եմ, չէզոք
*es-en- աշուն
*euk- ամուսին, յոյս, ուս, ուսանիլ, սկեսուր
*euə- ունայն
*g(a)lag կաթն
*g(e)r-2 կարթ
*g(e)r-2 ծառ, ծուռ, կոր, կռնչիլ
*gwā- եկ, պատգամ
*gwābh-1 կամուրջ
*gwadh- կեղտ
*gweiə-1 կեանք
*gwelə-1 եղեռն, կեղ, քաղցկեղ
*gwelə-2 կաղին
*gwelə-3 ընկղմիլ, կող, կուլ, կլանել
*gwem պատգամ
*gwen կին
*gwerm- գոլ
*gwerə-1 լեռ
*gwerə-2 երկան, որմ
*gwerə-4 ընկեր, կեր, կոկորդ, կրծել
*gwet-3 կոյ
*gwhedh- կայծ
*gwhen- գանել, թոյն
*gwher- գաղջ, ջերմ, փուռ
*gwhī- ջիլ, ջիղ
*gwou- բաճկոն, կով, կոգի
*gar- ծիծեռնակ, կարդալ
*gel-1 ծաղր, ծիծաղ
*gel-2 եղեամ
*gembh- ծաղիկ, ծամել, ծիլ
*genu-1 ծունկ, ծունր
*genu-2 ծնօտ
*genə- ծին, ծնանիլ
*ger-1 սրիկայ
*gerbh- կարիճ
*gerə-1 ծեր
*gerə-2 ագռաւ, կռունկ
*gh(a)id-o- ձի
*gh(e)r-3 գորշ
*ghwen- ջինջ, ջնջել
*gha- զ-
*ghabh- զօր, ընծայ, հզօր, հպարտ
*ghai- խաւար
*ghalgh- ձաղկել, ձող
*ghē- զատիկ, զենուլ, զէն
*ghebh-el գլուխ
*ghei-2 ձիւն, ձմեռ
*ghel- լեղի
*gher-1 գերդաստան
*gher-5 ձիր
*ghers- գարշել
*ghes- ձեռն, ձեռք
*gheu- զատիկ, զոհ, խաւար, հիւթ, հիւթ, ձեւ, ձոյլ, ձօն, նիւթ
*gho- հոս, հոն
*ghomo գոմ
*ghow-ē- գովել, գուշակ, զգոյշ, նզովել
*ghrēi- Քրիստոս
*ghrēu- գարի, կորկոտ
*gnō- ծան(օթ), ճանաչել
*gorg- կարծր
*grod- կարկուտ
*gwelə-3 բաղնիք
*isto իսկ
*kweg- խօս
*kwei-1 քաւել
*kweiə-1 քէն
*kwek- խօս
*kwel-1 եղ (անիմ, լինեմ), լինել, հոլով, ճախրել, յեղուլ
*kwenth- խինդ, խինդ, խնդալ
*kwer- ճար
*kwetwer- չորս, քառ, քառասուն
*kwezd- խածանեմ
*kwi ճիշդ, ճշմարիտ
*kwo- զի, ի (իք, ինչ, հի, իրաւ, իմն, զի, իր), ճիշդ, ճշմարիտ, ո, ով, ոմն, որ, ոք, ով, որ, ում, ուր (ուրեմն, ուրեք, հան-ուր), ոք, չափ, չէզոք, քան, քանի
*kwrep- որովայն
*kā- կամք
*kakka- քաք
*kal-3 սալ
*kamp- քամակ
*kand- խանդ, խանձ, նախանձ
*kar-1 խաչ, խէչ, խոչ, նախարար, սառն, քար
*karlaz սրիկայ
*kat աստիճան
*kaə-id- խայթ, խէթ, խթում, խթել, խոց, խօթ, կայսր, մխիթար
*kei-1 շէն, սէր, սիրել
*keiə- արշաւ, չոգ, չոգայ, չու, սէգ
*kel-3 սլանալ, սլաք, քայլ
*kelə-1 նաւասարդ, նաւասարդ
*kelə-2 աքաղաղ, աքլոր, եկեղեցի
*kem-2 քամել
*kemb քամակ
*ken- սին
*kend- խանդ, նախանձ
*ker-1 սաղաւարտ, սար
*ker-2 հետաքրիր, քրքիր
*ker-3 պայքար, պատկեր, սարք, սարդ, սերիլ, սեռ (սերմն)
*ker-4 խարել, խարոյկ, խարկել, խորովել
*kerd-1 սիրտ
*kers-1 նսեմ, սեւ, ցասում, ցաւ
*kers-2 կառք
*kes-2 սաստ
*keuk- սուրբ
*keuə- կիւրակէ, շուռ, շուրթ, շուրջ
*khvāra- խորտիկ, քիմք
*kleu- լսել, լուր, հլու, լիս, լուս, լուռ
*kneigwh- նիգ
*kō- սուր
*komt յիսուն, վաթսուն
*ksero- չոր, չիր, ցասում, ցաւ
*kweid- խայտ
*kweit- սպիտակ
*kwen- խինդ
*kwēt- խայտ
*kwon շուն
*lab- լափել
*lē-2 լլուկ
*leg-2 լկիլ, լխկել
*legwh- արագ, լանջ
*leid- լոյտ, լուտալ
*leig-2 աղքատ, լոկ
*leigh- լեզու, լէզ, լիզել
*leikw– լքանել
*leizd- լաստ
*lendh- լինդ
*lerg լերկ
*leu(ə)- լոգանալ, լողալ, լուանալ
*leu- լիճ, լոյծ
*leug- լուծ, ռոճիկ
*leuk- լերկ, լոյս, լուսին, լոյց, լուցանել, լուսան, պատրոյգ
*mag- մածուն, մակարդ
*magh-1 մեքենայ, մոգ
*mai-2 մոլ (ծիլ)
*man-1 մանչ
*mari- մարի
*māter- մայր, մայրի
*me-1 իմ, ինձ, ինծի
*mē-2 ամիս, մասն, մատն, մերձ, մէտ
*mē-4 մանգաղ
*med- միտ, միտք, միտ, միտք
*medhu մեղր, մեղու
*medhyo- մէջ
*meg- մեծ
*mei-2 մանուկ, մանր
*mei-3/4 ման, մանուած
*meigh- մէգ, մէզ
*mel-1 մատաղ, մատղաշ, մեղկ, մեղմ
*mel-2 մաղձ, մելան
*mel-3 մարմին, մոլ (ծիլ)
*mel-5 մեղ(ք), մոլի, մոլոր
*meldh- մաղթել
*melg կաթն
*melit- մեղր, մեղու
*melə- մալել, մլմլել, մամուլ
*mems- միս
*men-1 թշնամի, մարգարէ, միտ, միտք, միտ, միտք
*men-3 մնալ
*men-4 մանուկ, մանր
*mer-1 մայրամուտ, մառախուղ, մռայլ
*mer-2 մահ, մաշել, մարդ, մարտ, մեռանիլ, մոռանալ, մոռանալ
*merg- մարզ
*mergh- մխրճել, մկրտել
*mers- մաշել, մոռանալ
*meug մուր, -ճ, մրուր, մրրիկ
*meus մուր, -ճ, մրուր, մրրիկ
*meuə-1 մուղ, մուտ, մոյծ, մուծ
*meuə-2 բիւր
*meuə-3 մունջ, մուռ
*mezg-1 մխրճել, մկրտել
*mōd- մատչիլ
*moro- մոր
*morwi- մրջիւն
*mu- մլակ, մլուկ, մուն
*mus- մկան, մուկն, մկան
*ndher- ընդ, ընդ, ընդերք
*ne- ամուլ, ամուրի, անդունդ, անթառամ, ապուխտ, մխիթար, մի, միթե, նզովել
*nebh- ամպ, ամպ, ամպրոպ, նաւթ
*ned- նետ
*nei- անէծք, հնազանդ
*nek-1 անոյշ
*ner-1 ներ
*ner-2 այր, արահետ, արի, հնար, հնար, տէր
*nes- մեք (մենք), մեր, մեզ
*neu-1 նուագ
*newn ինը, իննսուն
*newo- նաւասարդ, նաւասարդ, նոր
*ni- նայիլ, նիստ, նստել, նիւթ, նշմար, նուազ, նուէր, նպաստ, նսեմ
*nigh- նիգ
*nō-mn- անուն
*nobh- նախարար, նաhապետ, նահատակ
*nogw– մերկ
*nogh- եղունգ
*ō- հաւատ
*obhel- աւել
*od-1 հոտ
*od-2 ատել
*ogwhi- օձ
*okw– աչք, ակն, առակ, վեհ
*oktō(ū) ութ, ութսուն
*om(e)so ուս
*om- հում
*oner- անուրջ
*ongw– աւծանել, օծել
*op-1 -աւն (-օն), ունիլ, ունելի, -օն (-աւն)
*or- աղաչել, աղօթ
*orbh- արբանեակ, որբ
*ōrd- արդար
*ors- ոռ
*os- հացի
*ost- ոսկր
*ous- ապուշ, հսկայ, հսկել, յիշել, ունկն-ականջ, ուշ-, ուշիմ
*owi- հովիւ, հովիւ
*p(h)ū-1 բուք, հեւալ, հոգ, հոգի, հով, փամփուշտ, փուչ, փչել, փուք
*pā- հաց, հովիւ, հովիւ, հօտ, պահել, պանիր, պաշար, պաշտպան, վարդապետ
*pag- պագանել
*pant- պանդոկ
*past- Աստուած, հաստ, -ատ
*pau- ամուրի, ուլ, փոքր
*paəwr- հնոց, հուր
*pe(i) հիւանդ
*ped-1 արահետ, հետաքրիր, հետ(ք), յատակ, յետ, ոտն
*peig-1 բիծ, պէս, պիղծ, պղտոր
*pek-2 հիւս
*pekw ապուխտ
*peku- ասր
*pel-1 հող
*pel-2 ալի(ք), արագիլ
*pel-6 աղմուկ, հարկանել, հարուստ, որոտում
*pelə-1 ամբար, ամուլ, լի, հեղուլ, զեղուլ, հեղեղ, հեղուլ, զեղուլ, հեղեղ, հոյլ, յղի, յոլով
*pelə-2 հող
*pelə-3 պուրակ
*penkwe- հինգ, յիսուն
*pent- հուն
*per-1 ամբարիշտ, առ-, առակ, առած, առաջ, առասպել, առաստաղ, առաքինի, առաքել, երախայրի, երէց, հար-, հարթ, հեռի, հեռու, հրատարակ, պայքար, պաշտել, պաշտպան, պառաւ, պաստառ, պատ, պատգամ, պատարագ, պատկեր, պատուէր, պատշաճ, պատրաստ, պատրաստ, պատրոյգ, պատրոյգ, պար, պարծ, պարտք, պարտէզ, վտարել, փաթ
*per-3 փորձ
*per-4 հարկանել, հարկանել, հարուստ, որոտում
*perk-2 հերկ
*perə-1 հորթ, որդի
*pet- թեթեւ, թեր-, թերթ, թերի, թիթեռն, թռչել, թռչուն, նայիլ, պատահական, տատրակ, փետուր
*petə-2 հայիլ
*plāk-2 լալ
*plat- լայն, յաղթ, պողոտայ
*plē-(i)k- պարզ
*pleu- հալել, հեղուլ, զեղուլ, հեղեղ, հեղուլ, զեղուլ, հեղեղ
*plou լու
*pō(i) ըմպել, ումպ
*pŏl- փուլ, փլել
*porko- հորթ, որս
*poti- հայ, հոյակապ, նաhապետ, պետ
*prek- հարս, հարց, հարցանել
*prep- երես, երեւիլ
*pres-gwu- երէց
*preu- արթուն
*pri- բարձր, երանի, երջանիկ, օրհնել
*pseudo սուտ
*pŭ-1 հեւալ, հոգ, հոգի, հով, փամփուշտ, փուչ, փչել, փուք
*pəter- հայր
*r իւր, իրար
*rē(i) առատ
*rēd- որոճալ
*reg- պատարագ, ռազմ
*regw-es- երեկոյ, երէկ, ցերեկ
*rei-1 յառնել
*reidh պատրաստ
*reig- պատարագ
*reiə- առու, երակ, յառնել
*reu- առիւծ, արեւ, արեգակն, արեւ, արեգակն, ոռնալ
*reudh- արեւ, արեգակն
*reug- առիւծ, ործ
*rtko արջ
*s(w)e- իւր, իրար, խոստովանել, փառք
*s(w)eks- վաթսուն, վեց
*swel-1 քիմք
*sā- յագենալ, շատ
*sai-1 արիւն
*sai-2 իշխան
*sal- աղ
*saəwel- հիւղէ, քաղց
*sed-1 ատեան, ընդոստ, հեծ-անել (հեծնել), նիստ, նստել, տեղ
*sed-2 պողոտայ
*sek- շերտ, ցան, ցեղ, ցիր, ցրել, ցուլ
*sekw–1 հաճելի, պատշաճ
*selg(w)- արկանել (զարնել), արձակ, զարնել (զառնել), զերծ, հրաժարել, հրաժեշտ
*sem-1 ամբար, ամէն, ամուսին, համբոյր, հանապազ, հանդարտ, հաւասար, հաւասար, մի, մէն, միայն, միմեանք, միւս, մինչ
*sem-2 ամառ
*sen- հին
*sengw– անկանել, ընկենուլ, ցանկ (ց + անկ)
*sent- ընթանալ
*septm եօթն
*ser-3 շար(ք), շարունակել, շարական
*ser-4 հաւասար, հաւասար
*seuə-1 ուստր
*seuə-2 հիւթ, նիւթ, ուստր
*singha ինձ, պուրակ
*sk- ց-, ցերեկ
*skabh- ցուպ
*skai-1 ցայտել
*skand- սանդուղ, ցայտել
*sked- ցան, ցիր, ցրել
*skei- շերտ, շերտ, ցից
*skel-1 ցեղ
*skeud- հսկայ, հսկել
*slak- արկանել (զարնել), արձակ, զարնել (զառնել), զերծ, հրաժարել, հրաժեշտ
*sleubh- լիրբ, լիրբ
*smei- մօրուք
*snēu- նեարդ
*sneubh- նու
*so- սա, այս, սոյն, աստ, աւասիկ
*sol- ողջ
*solə- ամբողջ
*sp(y)eu- թուք
*spek- եպիսկոպոս, սպասել
*spel-1 փեղկ
*spel-2 առասպել
*spelgh- փայծաղն
*spend- սպաննել, սպանդ
*sper-4 սփիւռ, փռել, փրփուր
*sperə- սպառնալ
*splend- փայլ, փաղփաղիլ, փողփողել
*srebh- արբ
*srenk- ռունգն
*sreu- ոռոգ
*stā- ամբարիշտ, նպաստ, պաշտել, պաշտպան, ստանալ, տաւար
*stebh- ստէպ, ստիպել
*steigh- աստիճան
*steip- ստէպ, ստիպել
*stel- առաստաղ, ստեղծել, ստեղն, տիղմ
*ster-2 աստղ
*ster-4 ստերջ
*sterə- պաստառ
*steu-1 խոստովանել, ստուար, տաւար
*steu-2 խոստովանել, խոստովանել
*swād- քաղցր
*swe- ազն, քենի
*sweid-1 սպիտակ
*sweid-2 քրտինք
*swel-1 ախոռ, ախորժակ, խորտիկ, ուրախ, տխուր
*swel-2 փառք, քաղց
*swen- խինդ, խինդ
*swen-to- առաքինի, սուրբ
*swep-1 քուն
*swer-4 փառք
*swesor- սկեսուր, քենի, քոյր
*swombho- սունկ
*swordo- կախարդ
*tā- թան, թաց, թաւ, թաքչիլ, թաքուն
*tag- վտանգ, տամջ
*tak-1 թաքչիլ, թաքուն
*tap տապալել
*tauro- տաւար
*tegu- թանձր, տամջ
*tek- տոկոս
*tekw– նահատակ
*teks- թեքել, տախտակ
*tel- թուղթ, տիտղոս
*telə- թողուլ, թոյլ, թոյլ, տաղանդ
*tem- տոմար, տոմս
*tep- տապ, տապակ, տաք, տափք
*ter- արմ (զարմ)
*ters- անթառամ, երաշտ, թառամիմ, թառիլ, թորմիլ
*terə-1 ընթեռնուլ, թարախ, թարմ -, թոռն, թուր, թրթուռ
*terə-2 հրատարակ, վտարել, տարած(ք)
*teutā- տոհմ
*teuə-2 դամբան, թաւ, թիւ, թմրիլ, թումբ, թուփ
*ting- թանձր
*tkē- աշխարհ, իշխան, շահ
*tkei- շէն, սէր, սիրել
*to- -դ (դու, դա), եթէ, թէ
*tolkw– ողոքել
*tragh- արածել, արօտ
*trei- երեք, երեսուն
*trem- երեր
*tres- երեր
*tu- դու, քո, քեզ, քո
*uper- գեր, հուպ
*upo նպաստ
*wadh-2 գալ
*wai- վայ
*wē- ոյծ-, օդ
*wed-1 գետ
*wed-2 աւետարան
*wedhə- վարք
*weg-2 առոյգ
*wegh- նուազ, վազ
*wegs աճել
*weid- գէտ, գիտենալ, գիւտ, նուէր, պատուէր
*weidh- վարել
*weik-1 գիւղ
*weiə- վասն
*wekw– գոչ, կոչել, ուխտ, վանգ (վանկ), վէպ
*wel-2 գեղ, գեղձ, վայել
*wel-3 գաղտնի, գելուլ, գելում, գող, լար
*welə-1 գեղմն
*wen-2 վանել
*wendh- գինդ, գնդակ
*wēr- ջուր
*wer-1 գորտ
*wer-3 գառն, գերի, գիր, վախճան, վերջ
*wer-5 ապրիլ, գեր, վահան, վարտիք
*wer-6 վառել
*werg- գործ, երգիծանալ, երկ, երկնել, վարժ
*wers- վատ, վատնել, վատթար
*werə-3 գիր, երդում, վարդապետ
*wērə-o- վաւեր
English Cognate – Armenian Root
AARDVARK երկիր
ABANDON բան, բառ, բառբար
ABDOMEN դատ
ABHOR գարշել
ABIDE անապատ
ABLE զօր, ընծայ
ABODE անապատ
ABORT երթ
ABOUND գետ
ABOVE նպաստ
ABSENT եմ
ABSOLUTE լոյծ
ABSORB արբ
ABSTRACT արածել, արօտ
ACCELERATE սլանալ, սլաք, քայլ
ACCOLADE եղ (անիմ, լինեմ), հոլով
ACCOMMODATE միտ, միտք
ACCORD սիրտ
ACCRUE պայքար, սարք, սարդ
ACCUMULATE կիւրակէ, շուրջ
ACERBIC ասեղ
ACETIC ասեղ
ACID ասեղ
ACME ասեղ
ACQUAINT ծան(օթ)
ACRE ագարակ
ACRID սուր
ACROBAT ասեղ, եկ
ACROMION ուս
ACROSTIC աստիճան
ACT ազատ, ածել, հաւաքել
ACTIVE ազատ, ածել
ACUITY ասեղ
ACUMEN ասեղ, սուր
ACUTE ասեղ, սուր
AD ց-
ADAGE ասել
ADAGIO ասել
ADAMANT ադամանդ
ADD տալ
ADDRESS պատարագ
ADEPT ափ
ADJOURN տիւ, տիք, տիցաբանութիւն
ADJUST զոյգ, լուծ
ADMIRE զմայլիլ, մօրուք
ADMONISH մարգարէ
ADORE աղաչել, աղօթ, ուրանալ
ADVANCE անդրանիկ
ADVANTAGE անդրանիկ
ADVENTURE եկ, պատգամ
ADVISE գիւտ, նուէր, պատուէր
ADVOCATE գոչ, կոչել, վանգ (վանկ), վէպ
AEGIS այծ
AESTHETIC ականջ, օգնել, օգուտ
AFFABLE բան, բառ, բառբար
AFFAIR դնել
AFFECT դնել
AFFORD առ-, հարթ
AFRAID երանի, օրհնել
AFTER ապահով, ապուշ, ըստ, հուսկ
AFTERMATH մանգաղ
AGE այգ, -իչ, յաւիտեան, -ցի
AGENT ազատ, ածել
AGGRAVATE երկան, որմ
AGGREGATE սրիկայ
AGILE ազատ, ածել
AGITATE ազատ, ածել, հաւաքել
AGNOSTIC ծան(օթ)
AGNUS եզն
AGONY ազատ, ածել, հաւաքել
AGRICULTURE ագարակ, արտ
AHRIMAN մարգարէ
AID ց-
AIL բաղձ, բաղձ, իղձ
AIR գեր
ALAS լլուկ
ALBERT պայծառ, պարծ
ALBINO աղաւնի
ALBUMIN աղաւնի
ALEURONE ալիւր, աղամ
ALEXANDER այր, հնար, տէր
ALIAS այլ
ALIBI այլ
ALIEN այլ, նա, նոյն
ALIKE նա, նոյն
ALLEGE ազատ, ածել, հաւաքել
ALLEGORY այլ
ALLEVIATE արագ, լանջ
ALLEY ելանել, երբ
ALOFT նա, նոյն
ALPENHORN սար
ALSO -օն (-աւն)
ALTAR աճիւն
ALTER այլ
ALVEOLAR ուղի
ALVEOLUS օղ
ALWAYS նուազ, վազ
AM եմ, չէզոք
AMARETTO հում
AMBASSADOR ազատ, ածել, հաւաքել
AMBIDEXTROUS ամբողջ
AMBIGUOUS ազատ, ածել
AMBITION էջ, իջանել, յունուար
AMBROSIA կեր, մաշել, մարդ
AMBULANCE ամբողջ, երբ
AMBULATE ելանել
AMMUNITION ման, մանուած
AMONG մածուն
AMOUNT ց-
AMPLIFY դնել
ANABASIS եկ
ANADEM ծիածան
ANALYSIS լոյծ
ANATOMY տոմար
ANCHOR անկիւն
ANCHORITE զատիկ
ANCIENT անդրանիկ, ընդ
ANCILLARY եղ (անիմ, լինեմ), խաղ
AND ըմբոստ, ընդոստ, ընդ, ի
ANDANTE երբ
ANDROID այր, արահետ, արի, հնար, տէր
ANECDOTE տալ
ANEMIA արիւն
ANESTHESIA ականջ
ANGER անձուկ
ANGINA անձուկ
ANGLE անկիւն
ANGST անձուկ
ANGUISH անձուկ
ANILE հան (մեծ մայր)
ANIMAL անձն, հողմ, ջան
ANIMUS հողմ, ջան
ANKLE անկիւն
ANNEX նետ
ANNIHILATE մի, միթե
ANNIVERSARY վախճան, վերջ
ANNOUNCE նուագ
ANNOY ատել
ANNUI ատել
ANNUL մի, միթե
ANOINT աւծանել, օծել
ANOMALOUS ամէն, մի, մէն, միայն, միմեանք, միւս
ANONYMOUS անուն
ANOPHELES աւել
ANTAGONIZE ազատ, ածել
ANTE ընդ
ANTERIOR անդրանիկ, ընդ
ANTIC անդրանիկ
ANTIQUE անդրանիկ
ANVIL հարկանել
ANXIOUS անձուկ
APATHY խինդ
APERTURE ապրիլ, վահան
APOPLEXY լալ
APOSTLE առաստաղ, ստեղծել
APPALL արագիլ
APPARATUS որդի
APPEAL հարկանել
APPEND հէն
APPENDIX հէն, փին, փնթի
APPETITE թերի
APPLICATION լի, հեղուլ, զեղուլ, հեղեղ
APPROACH առ-, հար-
APSE ափսէ
APT ափ
APTITUDE ափ
ARABLE արօր
ARCANE արգել, արկղ
ARCHITECT տախտակ
ARCHIVE արքայ
ARCTIC արջ
ARDENT աճիւն
ARDOR աճիւն, հացի
ARGENT արծիւ
ARGENTINA արծաթ
ARGENTINE արծարծել
ARGUE արծաթ, արծարծել, արծիւ
ARGULA գարշել
ARHAT արժան
ARIES երինջ
ARISE երթ
ARISTOCRACY առնել, արմուկ
ARITHMETIC առատ
ARK արգել, արկղ
ARM առնել, արմուկ
ARMY արդար, արմուկ
ARRAY պատրաստ
ARREST նպաստ, ստանալ
ARSE ոռ
ARSON աճիւն, հացի
ART առնել, արար, չար, չէզոք
ARTHUR արջ
ARTICLE արդար, արմուկ, յար-
ARTIFACT արդար, արմուկ
ARTIST արդար, արմուկ
ASCEND սանդուղ, ցայտել
ASH աճիւն, հացի
ASK այցելել, հայց
ASPECT եպիսկոպոս, սպասել
ASS էշ, ոռ
ASSEMBLE ամէն, համբոյր, հաւասար, մի, մէն, միայն, միմեանք, միւս
ASSENT ընթանալ
ASSERT շար(ք), շարունակել, շարական
ASSES ատեան, նիստ, նստել
ASSET յագենալ
ASSIGN հաճելի
ASSININE էշ
ASSIST նպաստ, ստանալ
ASSUAGE քաղցր
ASTERISK աստղ
ASTONISH թունդ
ASTRONAUT նաւ
ASTRONOMY աստղ
ASTUTE գոմ, գոյ -, վան, -աւան, օթեւան
AT ց-, ցերեկ
ATAVISM հաւ, ուստայ
ATHANASIUS դի, դիակն, թոյն
ATOM տոմար
ATRIUM այրեմ
ATROCIOUS այրեմ
ATTACH թակել
ATTACK թակել
ATTORNEY ընթեռնուլ
ATTRACT արօտ
AUCTION ագարակ, աճել, ոյժ, վաշխ
AUDACIOUS աւիւն, օգնել, օգուտ, օժանդակել
AUDIO ականջ, օգնել, օգուտ
AUDIT ականջ, օգնել, օգուտ
AUGMENT ոյժ, վաշխ
AUGUR աճել
AUGUST աճել
AUIENCE ականջ, օգնել, օգուտ
AURA գեր
AURAL ականջ, ապուշ, յիշել, ունկն-ականջ, ուշ-, ուշիմ, օգնել, օգուտ
AUREATE ոսկի
AUTARKY արգել, արկղ
AUTHOR աճել
AUTOCEPHALIS գլուխ
AUTOMATIC մարգարէ
AUXILIARY աճել, վաշխ
AVATAR ուստայ, վտարել
AVENUE եկ, պատգամ
AVID աւիւն, օգնել, օգուտ, օժանդակել
AVUNCULAR հաւ, ուստայ
AWARE գառն
AWE բաղձ, բաղձ, իղձ
AWKWARD ըստ
AXIOM ազատ, արժան, յարգանք
AXIS անց
AXLE անց
AYE այո
AZALEA աճիւն, հացի
BAKE բով
BAKSHISH բագ, բագին
BALANCE երկու
BALL բոլոր, բող(կ), պղպջակ
BALLAST բոկ (բոբիկ)
BALLISTIC կալ, կեղ, քաղցկեղ
BALLOON բոլոր, բող(կ)
BAN բամբասել, բան, բառ, բառբար
BANAL բան, բառ, բառբար
BAND բարձրաւանդակ
BANDIT բան, բառ, բառբար
BANDOLEER բանալ, բաց, բոց (բաց)
BANE գանել, ջինջ, ջնջել
BANG բեկանել
BANK բեկանել
BANNER բանալ, բաց, բոց (բաց)
BAPTIST կամուրջ
BAR որմ
BARBICAN վահան
BARD պատգամ, պար
BARE բոկ (բոբիկ)
BARITONE երկան, որմ
BARIUM երկան, որմ
BAROMETER երկան
BARRIER որմ
BARROW բարդ
BASIS եկ
BATH բով
BATHOS կեղտ
BATTLE ըմբոստ
BAWL բողոք
BAZAAR գին, վաճառ
BE բաւ, բոյս, փամփուշտ
BEACON բանալ, բաց, բոց (բաց)
BEAR բարդ, բերել, իբր, իբրեւ
BEARING -բար
BEAT բութ, ըմբոստ
BEEF կով, կոգի
BEER ըմպել
BEETLE բութ
BEFALL փուլ, փլել
BEFORE առ-
BEHEST սէգ
BELCH բողոք
BELEAGUER ամբողջ, երբ
BELFRY բարձր
BELL բողոք
BELLOW բողոք
BEMA եկ
BENCH բեկանել
BEND պանդուխտ
BENEATH նայիլ, նուազ
BENEFIT դնել
BENEVOLENT վայել
BENIGN ծին, ծնանիլ
BERRY բանալ, բաց, բոց (բաց)
BESET ատեան, նիստ, նստել
BETRAY տալ
BETWEEN երկու, կուղ
BEVERAGE ըմպել
BEYOND այն, անդ, նա, նոյն
BEZOAR թոյն
BHAGA բագ, բագին
BHAGAVADA բագ, բագին
BIBLIOTHECA դատ
BID բոյր, կայծ
BILE լեղի
BILLOW բոլոր
BIND պանդուխտ, պապանձիլ, պատանդ, պինդ, վանդակ
BINDING բանտ
BIOLOGY կեանք
BIRCH պայծառ, պարծ
BIRTH բարդ, բերել
BISHOP եպիսկոպոս, սպասել
BITE բիրտ
BITTER բիրտ
BLACK բարկանալ
BLACKMAIL մատչիլ
BLADE բողբոջ
BLAME բան, բառ, բառբար, մեղ(ք), մոլի, մոլոր
BLAND մատաղ, մատղաշ, մեղկ, մեղմ
BLASPHEME բան, բառ, բառբար, մեղ(ք)
BLAZE բարկանալ
BLEAK բարկանալ
BLEND բարկանալ
BLESS բողբոջ
BLIND բարկանալ
BLINI մալել, մլմլել
BLITZKREIG երկան
BLOAT բոլոր
BLOOD բողբոջ
BLOOM բեղուն, բողբոջ
BLOSSOM բողբոջ
BLOW բոլոր, բողբոջ
BOARD բուրդ, բրդել
BOATSWAIN ազն
BODE բոյր
BOIL աղբիւր, փամփուշտ
BOLD բոլոր
BONANZA մեղկ, մեղմ
BOND բանտ, վանդակ
BONDAGE բաւ, բոյս, փամփուշտ
BOOTH բաւ, բոյս
BORDER բուրդ, բրդել
BORE բահ, բերան
BOREALIS լեռ
BOREAS լեռ
BOROUGH բարձր
BOTTOM անդունդ, բուն
BOTULISM կոյ
BOUGH բաղ-
BOULDER բոլոր, պղպջակ
BOULEVARD բոլոր
BOUND բանտ, պապանձիլ, պատանդ, պինդ, վանդակ
BOURGEOIS բարձր
BOVINE կով, կոգի
BOWEL կոյ
BOWL բոլոր, պղպջակ, փամփուշտ
BRAISE բորբոք
BRAND ջերմ
BRAWN աղբիւր, բորբոք
BREAD աղբիւր, բորբոք
BREAK բեկանել
BREAKFAST Աստուած, հաստ, -ատ
BREAST արգանդ
BREED աղբիւր, բորբոք
BREW աղբիւր, բորբոք
BRIDGET բարձր
BRIGADE երկան
BRIGHT պայծառ, պարծ
BRING բարդ
BROIL բորբոք
BRONCHIAL կեր
BROOK բոյծ
BROTHER եղբայր
BRUTE երկան, որմ
BUCK բուծ
BUCOLIC կով, կոգի
BUDDHA բոյր, համբոյր
BUFFALO կով, կոգի
BUGLE կով, կոգի
BUILD բաւ, բոյս, փամփուշտ
BULB բող(կ)
BULGE բոլոր
BULK բոլոր, բող(կ)
BULLET փամփուշտ
BUMBOAT անդունդ
BUNDLE բանտ, պանդուխտ
BUNGALOW բնակ
BUOY բանալ, բաց, բոց (բաց)
BURDEN բարդ, բերել, իբր, իբրեւ
BURG բարձր
BURGHER բարձր
BURGLAR բարձր
BURGUNDY բարձր
BURN ջերմ, փուռ
BUT ամբողջ, երբ
BUTCHER բուծ
BUTTER թաւ, կով, կոգի
BUTTON բութ
BUTTRESS բութ
BY ամբողջ, երբ
CACOPHANY քաք
CADASTRE աստիճան
CADRE չորս, քառ, քառասուն
CAESAR կայսր
CAESARIAN մխիթար
CAESURA կայսր
CALENDAR աքլոր, եկեղեցի
CALLOUS սալ
CALORIE նաւասարդ
CAN ծան(օթ)
CANARY շուն
CANCER սալ, քար
CANDID խանդ
CANDIDATE խանդ
CANDLE խանդ
CANINE շուն
CANTERBURY բարձր
CANTON քամակ
CAR կառք
CARAT սար
CARBON խարել, խարոյկ, խորովել
CARCINOMA քար
CARDIAC սիրտ
CARE ծիծեռնակ, կարդալ
CAREER կառք
CARICATURE կառք
CARL սրիկայ
CARNAGE ցան
CARNAL քերել
CARNIVAL արագ, ցան
CAROL ուղի, օղ
CARPENTER կառք
CARROT սար
CARRY կառք
CART ծառ, կառք
CARTWRIGHT կառք
CASSATION սաստ
CASTIGATE սաստ
CASTLE սաստ
CATHEDRAL ատեան, նիստ, նստել, տեղ
CATHOLIC ողջ
CAULDRON նաւասարդ
CAUTION ցոյց, քաւել
CAVE կիւրակէ, շուռ, շուրթ
CAVEAT ցոյց, քաւել
CELEBRATE սլանալ, քայլ
CELTIC -ցի
CEMENT խայթ, կայսր
CEMETERY շէն, սէր, սիրել
CENOTAPH սին
CENT տասն
CENTURY տասն
CERAMIC խարել, խարոյկ
CEREAL պայքար, սերիլ, սեռ (սերմն)
CHAIR ատեան, հեծ-անել (հեծնել), նիստ, նստել, տեղ
CHAKHRA ճախրել
CHANGE քամակ
CHAOS խաւար
CHARGE կառք
CHARIOT կառք
CHARISMA ձիր
CHARITY կամք
CHARKHA եղ (անիմ, լինեմ), խաղ, հոլով
CHARY ծիծեռնակ, կարդալ
CHASM խաւար
CHASTISE սաստ
CHECK աշխարհ, իշխան
CHECKMATE աշխարհ, իշխան
CHEESE ճիշդ, ճշմարիտ, ո, ով, ոմն, որ, ոք, չափ
CHEETAH ցայտել
CHERISH կամք
CHERNEY սեւ
CHERNOZEM նսեմ, սեւ
CHILL եղեամ
CHIME ծաղիկ, ծամել, ծիլ
CHIMERA ձմեռ
CHIN ծնօտ
CHIROPRACTOR ձեռն, ձեռք
CHISEL խայթ, խայթ, խթում, խթել, խոց, խօթ
CHLORINE լեղի
CHOLIC լեղի
CHORUS գերդաստան
CHOWDER նաւասարդ
CHRESTOMATHY ձիր
CHRISM Քրիստոս
CHRISTIANITY Քրիստոս
CHROMA գարի, կորկոտ
CHURCH կիւրակէ, շուրջ
CHURL սրիկայ
CINEMA չու, սէգ
CINQUE հինգ
CIRCUIT էջ, իջանել, յունուար
CIRCUMSTANCE նպաստ
CITY շէն, սէր, սիրել
CIVIL շէն, սէր, սիրել
CLAIM աքաղաղ
CLAIRVOYANT աքլոր
CLAMOR աքաղաղ
CLAN լայն, յաղթ
CLEAN ծաղր, ծիծաղ
CLEANSE ծաղր, ծիծաղ
CLEAR աքլոր, եկեղեցի
CLIO լսել, լուր, հլու, լիս, լուս
COERCE արգել, արկղ
COGENT ազատ, ածել
COHORT գերդաստան
COLD եղեամ
COLLUDE լոյտ, լուտալ
COLON խաղ, խեղ, շաղաղել, շաղիլ, շեղել, սխալ
COLONIZE եղ (անիմ, լինեմ), լինել, խաղ, հոլով
COLONY յեղուլ
COLUMBUS աղաւնի
COMB ծամել, ծիլ
COME եկ
COMEDY աւետարան
COMFORT բարձր
COMMEMORATE համար
COMMENCE էջ, իջանել, յունուար
COMMENT մարգարէ
COMMODITY միտ, միտք
COMPACT պագանել
COMPANION պաշտպան
COMPANY հաց
COMPEL աղմուկ
COMPETE թերի, տատրակ
COMPLAIN լալ
COMPLETE ամուլ
COMPLEX ներգեւ
COMPLY լի, հեղուլ, զեղուլ, հեղեղ
COMPONENT ըստ
COMPOSE ըստ, հուսկ
CONE սուր
CONFIDENT անապատ
CONGEAL եղեամ
CONNECT նետ
CONNIVE նիգ
CONSCIOUS շերտ, ցից
CONSENT ընթանալ
CONSIDER սպիտակ
CONTACT վտանգ, տամջ
CONTAMINATE վտանգ, տամջ
CONTEMPLATE տոմար
CONTEXT տախտակ
CONTOUR ընթեռնուլ
CONVECTION նուազ
CONVENIENT եկ
CONVEY նուազ
COOK ապուխտ
COOL եղեամ
COPIOUS -աւն (-օն), ունիլ, ունելի
COPY -աւն (-օն), ունիլ, ունելի
CORDIAL սիրտ
CORN ասեղ, սաղաւարտ
CORNER սար
CORNET սար
CORPORATE որովայն
CORPUS որովայն
CORRECTRIGHT պատարագ
CORRIDOR կառք, կառք
CORROBORATE արեւ, արեգակն
CORRODE որոճալ
COSSET ատեան
COST նպաստ, ստանալ
COUNCIL աքաղաղ, եկեղեցի
COUNTY էջ, իջանել
COURAGE սիրտ
COURIER կառք
COURSE կառք
COURT գերդաստան
COUSIN սկեսուր
COVER ապրիլ, գեր, վահան, վարտիք
COWER ծուռ, կոր
CRAB կարիճ
CRACK ագռաւ, կռունկ
CRADLE ծառ, կռնչիլ
CRAM սրիկայ
CRANE կռունկ
CRANK կարթ, կռնչիլ
CRAW ընկեր, կեր
CRAYFISH կարիճ
CREAK հետաքրիր, քրքիր
CREAM Քրիստոս
CREATE պայքար, պատկեր, սարք, սարք, սարդ, սերիլ, սեռ (սերմն)
CREDO սիրտ
CREEK ծառ
CREEP ծառ, կարթ, կռնչիլ
CREMATE խարել, խարոյկ
CREOLE պայքար, պատկեր
CREPITATE քրքիր
CRESCENT պայքար, պատկեր, սարք
CRICKET քրքիր
CRINKLE կռնչիլ
CROAK քրքիր
CROCHET ծառ
CROOK ծառ, կարթ
CROOKED ծուռ, կարթ, կոր
CROON ագռաւ, կռունկ
CROP ծառ, կռնչիլ
CROSIER ծառ
CROSS ծառ
CROUCH ծառ
CROUPIER ծառ
CROW ագռաւ
CRUMPET ծառ
CRUMPLE կռնչիլ
CULLET եղ (անիմ, լինեմ), հոլով
CULTURE եղ (անիմ, լինեմ), խաղ, հոլով
CUMULUS կիւրակէ, շուրջ
CUNNING ծան(օթ)
CURRENT կառք
CURRIER ցան, քերել
CUSTOM ազն
CWED կեղտ
CYAN սեւ
CYCLE եղ (անիմ, լինեմ), խաղ, հոլով, յեղուլ
CYGNUS սուրբ, սուրբ
CYLINDER խաղ, սխալ
CYMRY մարզ
CYNIC շուն
CYNOSURE ոռ
CYRIL շուրջ
DACHA տալ
DAIRY դիզել
DAISY աչք, ակն
DAMAGE տաւար
DAMNUM տաւար
DANDELION ատամն
DARIUS դադար, վեհ
DARK դարձ
DARROCH լերկ
DATIVE տալ
DAUGHTER դուստր
DAUNT ադամանդ
DEAD դի, դիակն
DEAL ատաղձ
DEAN -ասուն, տասն
DEATH դի, դիակն
DEBOUCH փամփուշտ
DECADE -ասուն, յիսուն, վաթսուն, տասն
DECAMERON օր (աւր)
DECANT քամակ
DECEMBER -ասուն, տասն
DECENT պանդոկ
DECIDE խայթ, կայսր
DECIMATE -ասուն, տասն
DECIMETER տասն
DECK թագ
DEFEND գանել, թոյն
DEFIANCE անապատ
DEFT դարբին
DEFUNCT բոյժ
DEI եզն
DEITRICH տոհմ
DEITY յուլիս, տիւ, տիք, տիցաբանութիւն
DELUGE լուանալ
DEMAGOGUE ազատ, ածել, հաւաքել
DEMARCATION մարզ
DEMERSAL մկրտել
DEMETER մայր
DEMONSTRATE մարգարէ
DENDRON անտառ, տրամ-
DENMARK մարզ
DENTAL ատամն
DENY մի, միթե
DEPEND հէն, փին, փնթի
DEPOSIT ըստ
DEPRECATE հարս
DEPRIVE երախայրի
DEPT զօր, ընծայ
DERIVE առու, երակ, յառնել
DERMATOLOGY դրօշ
DESINATION ստանալ
DESIRE սպիտակ
DESPOT տուն
DESTROY պաստառ
DETERMINE արմ (զարմ)
DETONATE թունդ
DEVANAGARI տիւ, տիք, տիցաբանութիւն
DEVIATE նուազ, վազ
DEVIL թշնամի, կալ, կեղ, քաղցկեղ
DEVISE վարել
DEVOUR կեր, կրծել
DHARMA դադար
DIABETES եկ
DIABOLIC կալ, կեղ, քաղցկեղ
DIADEM ծիածան, ծիածան
DIAGNOSIS ծան(օթ)
DIAGONAL ծունկ, ծունր
DIAGRAM կարիճ
DIAMOND ադամանդ
DIANA տիւ, տիք, տիցաբանութիւն
DIAPASON պանդոկ
DIARRHEA առու, ոռոգ
DIASPORA սփիւռ, փռել
DIATESSARON քառ, քառասուն
DIATRIBE ընթեռնուլ
DICHOTOMY տոմար
DICTATE տէր
DIE դի, դիակն
DIGNITY պանդոկ, տէր
DILUTE լուանալ
DIMENSION ամիս, մասն
DIMINISH մանուկ, մանր
DINAR տասն
DINOSAUR երկիւղ
DIOCESE գիւղ
DIONE յուլիս
DIPLOAM երկու
DIRE երկիւղ
DIRT թրիք
DISCUSS խայտ
DISMAL տիւ, տիք, տիցաբանութիւն
DISPOSE ըստ, հուսկ
DISSASTER աստղ
DISSIDDENT նիստ, նստել
DISSIDENT ատեան
DISSOLVE լոյծ
DISSONANT խինդ
DISTANT նպաստ
DISTRACT արածել
DISTURB -տորմ
DIVA տիւ, տիք, տիցաբանութիւն
DIVAN վան, -աւան, օթեւան
DIVERGE վախճան
DIVIDE վարել
DIVINE յուլիս, տիւ, տիք, տիցաբանութիւն
DO դատ, ընտիր
DOCTRINE պանդոկ
DODO ոռ
DOGMA պանդոկ, տէր
DOLDRUMS դուլ
DOLE ատաղձ
DOLT դուլ
DOME տուն
DOMESTIC ընտանի, ընտանիք
DOMICILE տուն
DOMINATE տուն
DOMINUS տուն
DOMO տուն
DON տուն
DONATE տալ, տանիլ, տուրք
DONOR տալ
DOOM դատ
DOOR դուռն
DORMANT տարտամ, տրտում
DORMITORY տարտամ, տրտում
DOSE տալ
DOTE տալ
DOUBLE երկու
DOUBT երկու, կուղ
DOUGH դաս, դիզել, պարտէզ
DOWER տալ
DOWN դի, դիակն
DOYEN -ասուն
DOZEN -ասուն, երկու, կուղ, յիսուն, վաթսուն
DRAB դրօշ
DRACHMA դրամ
DRAFT արածել
DRAGOMAN թարգման
DRAGON տեսանել
DRAPE դրօշ
DRAW արածել
DREAM դրուժ
DREGS դարձ, թրիք, տարազ
DRENCH դարձ
DRIBBLE դարձ
DRILL ընթեռնուլ, թուր, թրթուռ
DRINK դարձ
DRIVEL դարձ
DROSS դարձ, թրիք
DROWN դարձ
DRUID անտառ, գիւտ, պատուէր, տրամ-
DRUNK դարձ
DUAL երկու, կուղ
DUBIOUS երկու, կուղ
DULL դուլ, թմրիլ
DUNE դի, դիակն
DUNK թանձր
DUOPSONY գին, ու, վաճառ
DURABLE երկաթ, երկար (երկայն), տարած(ք)
DURATION տեւել
DURESS անտառ, տրամ-
DUTCH տոհմ
DUTY զօր, ընծայ
DWELL դուլ
DWINDLE դի, դիակն
EAGER ասեղ
EAR ապուշ, ասեղ, յիշել, ունկն-ականջ, ուշ-, ուշիմ
EARLY երբ
EARN աշուն
EARNEST երթ
EARTH երկինք, երկիր
EAT ուտել
EAVESDROP նպաստ
ECCLESIASTICAL աքլոր, եկեղեցի
ECHELON սանդուղ
ECHIDNA օձ
ECHINUS իժ, օձ
ECLIPSE լքանել
ECOLOGY գիւղ
ECONOMICS գիւղ
EDELWEISS խայտ, սպիտակ
EDGE ասեղ, սուր
EDIBLE ուտել
EEL իժ
EFFORT բարձր
EGO ես
EITHER ի (իք, ինչ, հի, իրաւ, իմն, զի, իր), ո, ով, ոմն, որ, ոք, քան, քանի
EKE աճել, ոյժ, վաշխ, օրէն
ELBOW ողն
ELEVATE արագ
ELEVATION լանջ
ELF աղաւնի
ELIXIR չոր, չիր, ցասում, ցաւ
ELL ողն
ELLIPSIS լքանել
ELSE այլ, նա, նոյն
EMBASSY ազատ, ածել
EMBROCATE մկրտել
EMOLLIENT մատաղ, մատղաշ, մեղկ, մեղմ
EMOTION մուտ, մոյծ, մուծ
EMPEROR որդի
EMPHASIS բանալ, բաց, բոց (բաց)
EMPHYSEMA բուք, հեւալ, հոգ, հոգի, փամփուշտ, փուչ, փչել, փուք
EN ի
ENCORE հոս, հոն
ENCYCLOPEDIA ամուրի, ուլ, փոքր
END անդրանիկ
ENDEAVOR զօր, ընծայ
ENDUE հագուստ, հագնել
ENDURE անտառ, տարած(ք), տեւել, տոկալ, տրամ-
ENERGY գործ, երգիծանալ, երկնել, վարժ
ENFORCE բարձր
ENGINE ծին, ծնանիլ
ENGLAND անկիւն
ENGLISH -ցի
ENORMOUS ծան(օթ)
ENOUGH հասանել, հասուն
ENSUE հաճելի
ENTER ընդ, ի
ENTHUSIASM դիք
ENTITY եմ
ENTRAILS ընդերք
ENUNCIATE նուագ
EON յաւիտեան
EPHEMERAL աւր, օր (աւր)
EPIC գոչ, վէպ
EPICENTER եւ
EPIDERMIS եւ, ու
EPIGRAM ու
EPILEPSY լաւ
EPISCOPAL եպիսկոպոս
EPISCOPLE սպասել
EPISODE ի
EPITAPH դամբան
EPITOME տոմս
EPSILON աւազ
EQUINE էշ
EQUIVOCAL կոչել, վէպ
ERASE որոճալ
EREBUS երեկոյ, ցերեկ
ERG գործ
ERIS հեռ-
ERODE որոճալ
ERR հեռ-
ERRANT էջ, իջանել
ERRATIC եռալ
ERROR եռալ
ERSTWHILE երբ
ERUCT առիւծ, ործ
ESCADRILLE չորս
ESCALADE սանդուղ
ESCHATOLOGY հուսկ
ESCULENT ուտել
ESOTERIC ի
ESPOUSE սպաննել, սպանդ
ESSENCE եմ
ESSEX ցեղ
ESTABLISH ստանալ
ESTHER աստղ
ESTRANGE եզր, հուսկ
ETCH ուտել
ETERNAL այգ, յաւիտեան
ETHNOS ազն, քենի
ETHOS փառք
EULOGY հաւան (հաւանել), հաւաքել, հնազանդ, հնար
EUPHORIA բարդ
EUTHANASIA աթանաս, թոյն
EVACUATE ունայն
EVANESCE ունայն
EVENT եկ
EVER այգ, այո, յաւիտեան, չէզոք, չիք
EVOKE գոչ
EVOLVE գաղտնի
EWE հովիւ
EXACERBATE ասեղ
EXAMINE ազատ, ածել, հաւաքել
EXCAVATE շուրջ
EXCISE խայթ
EXCITE չու, սէգ
EXCLAIM եկեղեցի
EXCORIATE ցան, քերել, քերթել, քերծել
EXCURSION կառք
EXECUTE հաճելի
EXERCISE արգել, արկղ
EXILE ելանել
EXIST նպաստ, ստանալ
EXIT էջ, իջանել, իջնել, էջ, յունուար
EXODUS պողոտայ
EXOTIC եզր, հուսկ
EXPECT եպիսկոպոս, սպասել
EXPEDITE հետ(ք), յատակ
EXPEL հարկանել, որոտում
EXPERIENCE փորձ
EXPERT փորձ
EXPOUND ըստ
EXTERMINATE արմ (զարմ)
EXTERNAL եզր, հուսկ
EXTRACT արածել
EXTREME եզր
EXTRINSIC հաճելի
EXUDE քրտինք
EYE աչք, ակն
FABRIC դարբին
FABRICATE դարբին
FABULOUS բան, բառ, բառբար
FACE դնել
FACILITATE դնել
FACT դնել
FACTORY դնել, ընտիր
FACULTY դնել
FAINT դիզել
FAITH անապատ
FALCON ալի(ք), արագիլ
FALL փուլ, փլել
FAMOUS բամբասել, բան, բառ, բառբար
FANATIC դիք
FANG պագանել
FANTASY բանալ, բաց, բոց (բաց)
FAR առ-, առաքել, հեռի, հեռու
FARM աթոռ, դադար, դանդաղ, դողալ, հանդարտ, սաղաւարտ
FARROW հորթ, որս
FARTHING քառ, քառասուն
FAST Աստուած, հաստ, -ատ
FASTEN Աստուած, հաստ, -ատ
FATHER հայր
FAVOR գովել, գուշակ, նզովել
FAWN դայեակ
FEAR փորձ
FEATHER թեթեւ, թեր-, թերի, թիթեռն, թռչել, թռչուն, պատահական, տատրակ, փետուր
FECUNDITY դայեակ
FEDERAL անապատ
FEE ասր
FEET յետ, ոտն
FEIN ազն
FELICITOUS դայեակ
FELICITY դայեակ
FELL փուլ, փլել
FELLOW ասր
FEMALE դայեակ
FEND թոյն, ջինջ, ջնջել
FERMENT աղբիւր, բորբոք
FERRY բերել
FERTILE բարդ, բարի, բերել
FERVOR աղբիւր, բորբոք
FESTIVAL դիք
FETAL դայեակ
FEUD ասր
FEW ուլ, փոքր
FICTION դիզել, պարտէզ
FIESTA դիք
FIFTEEN -ասուն
FIFTY հինգ, յիսուն
FIGHT հիւս
FIGURE դիզել, պարտէզ
FILAMENT ջիլ, ջիղ, ջիլ, ջիղ
FILE բիծ, պէս, ջիլ, ջիղ
FILET ջիլ, ջիղ
FILIAL դայեակ
FILIGREE ջիլ, ջիղ
FILLY փոքր
FILTER աղմուկ, հարկանել
FILUM ջիլ, ջիղ
FIND հուն
FINGER հինգ, յիսուն
FIRE հնոց
FIRM աթոռ, դադար, դանդաղ, դեռ, դողալ, հանդարտ, սաղաւարտ
FIRST ամբարիշտ, պաշտել, պաշտպան
FISSURE բիրտ
FIVE հինգ, յիսուն
FLAGRANT բարկանալ
FLAME բարկանալ
FLAMINGO բարկանալ
FLANNEL գեղմն
FLAT լայն, յաղթ, պողոտայ
FLAY պարզ
FLEA լու
FLEDGE հալել, հեղուլ, զեղուլ, հեղեղ
FLEET հալել
FLESH պարզ
FLIGHT հալել
FLING լալ
FLINT փեղկ
FLIT հալել
FLOOD հալել
FLORA բողբոջ
FLORID բողբոջ
FLOUNDER յաղթ
FLOUR բողբոջ
FLOURISH բեղուն, բողբոջ
FLOW հալել, հեղուլ, զեղուլ, հեղեղ
FLOWER բողբոջ
FLY հալել, հեղուլ, զեղուլ, հեղեղ
FOAL ամուրի, ուլ
FOCUS բանալ, բաց, բոց (բաց)
FOIL բողբոջ
FOLIAGE բեղուն, բողբոջ
FOLK ամուլ, լի
FOND անդունդ, բուն, զոհ
FONT ձեւ
FOOD հաց, հովիւ, պահել, պանիր, պաշար
FOOL բոլոր
FOOT արահետ, հետաքրիր, հետ(ք), յատակ, յետ, ոտն
FOR առ-, հար-, հարթ
FORBEAR բաւ, բոյս, փամփուշտ
FORBID բոյր
FORCE բարձր
FOREIGN դուռն
FOREMOST առ-, հար-
FOREST դուռն
FORESTALL առաստաղ, ստեղծել
FORGE դարբին
FORLORN լոյծ
FORMICARY մրջիւն
FORT բարձր
FORTE բարձր
FORTH առ-, հար-, հարթ, հրատարակ, պայքար, պաստառ, պատարագ, պատկեր, պատուէր, պատրաստ, պատրոյգ, փաթ
FORTITUDE բարձր
FORTUNATE բարի
FORTY քառ, քառասուն
FORUM դուռն
FORWARD հրատարակ
FOSTER հաց
FOUND անդունդ
FOUNDATION բնակ
FOUNDRY ձեւ, ձոյլ
FOUR չորս, չորս, քառ, քառասուն
FOURTEEN -ասուն
FRACTION բեկանել
FRAGILE բեկանել
FRAME առ-, հար-, փաթ
FRATERNAL եղբայր
FRAU պառաւ
FRAUD դրուժ
FREE երանի, երջանիկ, օրհնել
FRET ուտել
FRIDAY երանի, օրհնել
FRIEND երանի, երջանիկ, օրհնել
FROG արթուն
FROLIC արթուն
FROM առ-
FRONT հաւասար
FRONTIER հաւասար
FRUCTOSE բոյծ
FRUGAL բոյծ
FRUIT բոյծ
FRUITION բոյծ
FRUMP պառաւ
FRUSTRATE դրուժ
FULL ամուլ, լի, հեղուլ, զեղուլ, հեղեղ, հոյլ, յղի, յոլով
FULMINATE բարկանալ
FUNCTION բոյժ
FUNDAMENT անդունդ, բուն
FUNERAL դի, դիակն, դի, դիակն
FUNGIBLE բոյժ
FUNGUS սունկ
FUNNEL զոհ
FURBISH երես, երեւիլ
FURNACE ջերմ, փուռ
FURNITURE առ-, հար-
FURROW հերկ
FURTHER առ-, հար-, հարթ, պայքար
FUSE զոհ, հիւթ, ձեւ, ձոյլ
FUSION ձեւ, ձոյլ
FUTILE ձեւ
FUTURE բաւ, բոյս, փամփուշտ
GABLE գլուխ
GAIN վասն
GALACTIC կաթն
GALAXY կաթն
GALL լեղի
GALLANT գեղ, վայել
GALLOP գեղ, վայել
GALLOWS ձաղկել, ձող
GAMBOL քամակ
GAP խաւար
GAPE խաւար
GARAGE ապրիլ, վահան
GARDEN գերդաստան
GARMENT ապրիլ, վահան, վարտիք
GARRULOUS ծիծեռնակ, կարդալ
GAS խաւար
GASP խաւար
GASTARBEITER արբանեակ, որբ
GATE զատիկ
GAUGE ձաղկել
GAWK գովել, գուշակ, նզովել
GELATIN եղեամ
GEM ծաղիկ, ծամել, ծիլ
GEMMATE ծամել
GENDARME ծին, ծնանիլ
GENE ծին, ծնանիլ
GENEALOGY ծին, ծնանիլ
GENERAL ծին, ծնանիլ
GENERATE ծին, ծնանիլ
GENRE ծին, ծնանիլ
GENTLE ծին, ծնանիլ
GENUFLECT ծունկ, ծունր
GENUINE ծին, ծնանիլ
GEOMETRY մասն
GEOPONIC փին, փնթի
GERATOL ծեր
GERIATRIC ծեր
GERONTOLOGIST ծեր
GESUNDHEIT առաքինի, սուրբ
GEYSER զոհ
GHEE ջերմ
GIDDY ձօն
GIRDLE գերդաստան
GIVE զօր, ընծայ
GIZZARD լեարդ
GLACIER եղեամ
GLAND կաղին
GLANDERS կաղին
GLANS կաղին
GLUT ընկղմիլ, կող
GLUTTON բաղնիք
GNATHAL ծնօտ
GNOSTIC ծան(օթ)
GO զատիկ
GOAT ձի
GOD զոհ, ձօն
GORGE ընկեր, կեր, կեր, կոկորդ, կրծել
GORGON կարծր
GOSPEL առասպել
GOSSIP ազն, իւր, իրար
GRAND արգանդ
GRANT սիրտ
GRAPE ծառ, կարթ
GRAPHIC կարիճ
GRAPPLE կարթ, կռնչիլ
GRAVE երկան
GRAVEL գարի
GRAVITY երկան, որմ
GRAY գորշ
GREAT գարի, կորկոտ
GREEDY ձիր
GREGARIOUS սրիկայ
GRIEF երկան
GRISAILLE գորշ
GRIT գարի, կորկոտ
GROATS գարի, կորկոտ
GROUP կռնչիլ
GUARANTEE ապրիլ, վահան
GUARD գառն
GUERRILLA վատ, վատնել, վատթար
GUIDE գիւտ, նուէր, պատուէր
GUITAR երեք, երեսուն
GULLET բաղնիք, ընկղմիլ, կող, կուլ, կլանել
GUN գանել, թոյն, ջինջ, ջնջել
GUNNYSACK բաճկոն
GURU երկան
GUSH զոհ, հիւթ, ձեւ, նիւթ
GUST զոհ
GUY գիւտ
GYMNASIUM մերկ
GYNECOLOGIST կին
GYROSCOPE ծուռ, կոր
HABIT զօր, ընծայ
HADES գիւտ, նուէր
HAIL աքաղաղ
HALE եկեղեցի
HALF ցելում
HALITE աղ
HALT սլանալ, քայլ
HAMLET շէն, սէր, սիրել
HAMMER քամել
HANUMAN ծնօտ
HARD խաչ, խոչ, նախարար, սալ, սառն, քար
HARMONY առնել, յար-
HART սար
HEART սիրտ
HEARTH խարել, խարոյկ, խորովել
HECATOMB կով, կոգի
HEDONISTIC քաղցր
HEIL աքաղաղ
HEIR զատիկ
HELICOPTER գելուլ, գելում, գող, լար
HELIO քաղց
HELIUM հիւղէ
HELIX գելուլ, գելում, գող
HEM քամել
HEMOGLOBIN արիւն
HEPATIC լեարդ
HERBERT պայծառ
HERCULES լսել, լուր, հլու, լիս, լուս
HERITAGE զատիկ
HERMAN մանչ
HESPERIAN գիշեր
HEXAGON վաթսուն, վեց
HIATUS խաւար
HIBERNATE ձիւն, ձմեռ
HIDALGO դայեակ
HIDROSIS քրտինք
HIGHT սէգ
HIMALAYA ձմեռ
HIPPOCRATES էշ
HIPPODROME -տորմ
HIPPOPOTAMUS պատահական
HIPPOPOTOMAS էշ, թերի
HIRSUTE գարշել
HISTORY գիւտ, նուէր
HOCUS հոս, հոն
HOLD սլանալ
HOME շէն, սէր, սիրել
HOMEWARD վախճան, վերջ
HOMOGENEOUS մի, մէն, միայն, միմեանք, միւս
HONE սուր
HORIZON աքսոր
HORMONE երթ
HORN սաղաւարտ, սար
HORRIBLE գարշել
HORTICULTURE գերդաստան
HOUND շուն
HUMERUS ուս
HUMP քամակ
HUNDRED տասն
HUSBAND բաւ, բոյս
HUSSAR կառք
HYDRAULIC ուղի, օղ
HYDRO գետ
HYGIENE կեանք
HYPER գեր
HYPERBOLE կալ
HYPHEN ամէն, հաւասար
HYPNOSIS քուն
I ես, ես
ICEBERG բառնալ , համբարձում, բարձր, բարձրաւանդակ, բուրգ
IDEA գիւտ, նուէր, պատուէր
IDIOM ազն
IDOL նուէր
IGNORANT ծան(օթ)
ILLUMINATE լոյս
ILLUSION լոյտ, լուտալ
IMBIBE ըմպել
IMMANENT մնալ
IMMEDIATELY մէջ
IMPACT պագանել
IMPEACH հետ(ք), յատակ
IMPECUNIOUS ասր
IMPEDE հետ(ք), յատակ
IMPETUS թերի, պատահական
IMPREST ձեռն, ձեռք
IMPROVE առ-, եմ, հար-, հար-
IMPUDENT փոյթ
IMPULSE աղմուկ
IN ընդ, ի
INAUGURATE աճել
INCARNATE ցան, քերել
INCENSE խանդ
INCISE խայթ, խոց, կայսր
INCITE չու, սէգ
INCREASE պայքար, պատկեր, սարք
INDEED դատ
INDIGENOUS ծին, ծնանիլ
INDIGENT ի
INDIGNANT պանդոկ
INDUSTRY ի, պաստառ
INERT առնել, արդար, արմուկ, չար
INEXORABLE ուրանալ
INFAMOUS բամբասել
INFANT բան, բառ, բառբար
INFERIOR ընդ
INFERNO ընդերք
INFIDEL անապատ
INFIRMARY դարման
INGENIOUS ծին, ծնանիլ
INHABIT զօր, ընծայ
INITIATE էջ, իջանել, յունուար
INNATE ծին, ծնանիլ
INNER ընդ, ի
INNOCENT անոյշ
INNOVATE նաւասարդ
INNOVATION նոր
INSERT շար(ք), շարունակել, շարական
INSIDIOUS ատեան
INSOLATE հիւղէ, քաղց
INSOMNIA քուն
INSTALL առաստաղ, ստեղծել
INSTITUTE նպաստ, ստանալ
INTEGRATE վտանգ, տամջ
INTER անթառամ, երաշտ
INTEREST եմ
INTERIOR ընդերք
INTERNAL ի
INTERSECT շերտ, ցան
INTERVENE եկ
INTRINSIC հաճելի
INTRODUCE ընդ, ի
INTROINE ընդ
INVADE գալ
INVEIGLE աչք, ակն
INVENT եկ
INVERT վախճան
INVEST զգեստ, հագուստ, հագնել
INVITE վասն
IRK երգիծանալ, վարժ
IRRIGATE առոգել
IS եմ, չէզոք
ISOSCELES խեղ, շաղաղել, շաղիլ, շեղել, սխալ
ISSUE էջ, իջանել
ITINERARY էջ, իջանել, իջնել, էջ
IVY այգի
JAMB քամակ
JAMBON քամակ
JANITOR էջ, իջանել
JANUARY էջ, իջանել, յունուար
JANUS յունուար
JEALOUS ջան(ք)
JOIN զոյգ, լուծ
JOURNEY տիւ, տիք, տիցաբանութիւն
JOVE տիւ, տիք, տիցաբանութիւն
JOVIAL յուլիս, տիւ, տիք, տիցաբանութիւն
JOWL ընկղմիլ, կող, կուլ, կլանել
JUGGERNAUT եկ, պատգամ
JULEP ապակի
JULY յուլիս, տիւ, տիք, տիցաբանութիւն
JUNCTURE զոյգ
JUNE յունիս
JUNIOR յունիս
JUNIPER որդի
JUNKER յունիս
JUPITER յուլիս, տիւ, տիք, տիցաբանութիւն
JUSSIVE յոյզ, յուզել
JUVENILE յունիս
KAMASUTRA կամք
KARL սրիկայ
KARMA ճար
KENNEL շուն
KENOSIS սին
KENOTIC սին
KHEDIVE փառք
KILL եղեռն, կալ, քաղցկեղ
KIN ծին, ծնանիլ
KIND ծին, ծնանիլ, ծին, ծնանիլ
KINE կով, կոգի
KINETIC արշաւ, չու, սէգ
KING ծին, ծնանիլ
KINGDOM թեմ
KIRK կիւրակէ
KITCHEN ապուխտ
KNEE ծունկ, ծունր
KNEEL ծունկ, ծունր
KNOW ծան(օթ), ճանաչել
KRISHNA նսեմ, սեւ, ցասում
KSHATRIYA իշխան, շահ
KYRIE շուրջ
LABIAL լափել
LACE լաւ
LACK լկիլ, լխկել
LACRIMOSE արտասուք, արտօսր
LACTIC կաթն
LADY դիզել
LAMBADA լինդ
LAMPOON լափել
LANGUAGE լեզու
LANOLIN գեղմն
LAP լափել
LASSITUDE լլուկ
LASSO լաւ
LATCH լաւ
LATE լլուկ
LATHER լուանալ
LATRINE լուանալ
LAUNDER լուանալ
LAVATORY լուանալ
LAVISH լուանալ
LEA լերկ, լոյս
LEAK լկիլ, լխկել
LEARG լերկ
LEASING լոյծ
LEAVEN արագ, լանջ
LEBED աղաւնի
LEER լսել, լուր, հլու, լիս, լուս
LEGERDEMAIN արագ
LEND լքանել
LEONARD սալ
LEPRECHAUN որովայն
LET լլուկ
LETHARGY գործ, երգիծանալ
LETTUCE կաթն
LEVER արագ, լանջ
LICHEN լէզ, լիզել
LICK լեզու, լէզ, լիզել
LIGHT արագ, լոյս, պատրոյգ, ռոճիկ
LILAC հնազանդ
LINGUAL լեզու
LIP լափել
LIST լաստ, լսել, լուր, հլու, լիս, լուս
LISTEN լսել, լուր, հլու, լիս, լուս
LITIGATE ազատ, ածել
LITMUS լկիլ, լխկել
LLOYD արագիլ
LOAN լքանել
LOGARITHM առատ
LOIN լինդ
LOMENT լուանալ
LOO լերկ
LOOSE լոյծ
LOQUACIOUS ողոքել
LOSE լոյծ
LOSS լոյծ
LOTION լուանալ
LOUD լսել, լուր, հլու, լիս, լուս
LUBRICATE լիրբ
LUCID լոյս
LUCIFER լոյս, պատրոյգ
LUDICROUS լոյտ, լուտալ
LUKEWARM նաւասարդ
LUMBAR լինդ
LUMINOUS լոյս
LUNAR լոյս, պատրոյգ
LUNATIC լոյս, պատրոյգ
LUNG արագ, լանջ
LUPUS գայլ
LUSTER լոյս
LUX լոյս, ռոճիկ
LYE լուանալ
LYNX ռոճիկ
MACHINE մեքենայ
MACHO մանչ
MADAM տուն
MADAME իմ, ինձ, ինծի
MADONNA իմ, ինձ, ինծի
MAELSTROM մալել, մլմլել, ոռոգ
MAGI մոգ
MAGIC մոգ
MAGISTRATE մեծ
MAGMA մածուն
MAGNANIMITY անձն
MAGNANIMOUS հողմ
MAGNATE մեծ
MAGNIFY մեծ
MAHAL թագ, մեծ
MAHARAJA մեծ
MAHATMA մեծ
MAIL մատչիլ
MAJESTY մեծ
MAJOR տուն
MAJORITY մեծ
MAKE մածուն, մակարդ
MALADY մեղ(ք), մոլի, մոլոր
MALARIA մեղ(ք)
MALEVOLENCE մեղ(ք)
MALICE մեղ(ք), մոլի, մոլոր
MALLEABLE մալել, մլմլել
MALLET մալել, մլմլել
MAN մանչ
MANDARIN մարգարէ
MANEUVER -աւն (-օն), ունիլ, ունելի
MANIA մարգարէ
MANIFEST կայծ
MANIKIN մանչ
MANOMETER մանուկ, մանր
MANSION մնալ
MANTICORE ուրախ
MANTRA մարգարէ
MAR մաշել, մոռանալ
MARASCHINO հում
MARCH մարզ
MARGIN մարզ
MARITAL մարի
MARK մարզ
MARKHOR խորտիկ, քիմք
MARMALADE մեղր, մեղու
MARQUISE մարզ
MARRIAGE մարի
MARRY մարի
MARTIN մարի
MARTYR մատուռն
MARVEL զմայլիլ, մօրուք
MASCULINE մանչ
MASON մածուն
MASS մածուն
MASTER մեծ
MASTODON ատամն
MATCH մածուն
MATERIAL մայր, մայրի
MATERNAL մայր
MATRIX մայր
MATTER մայր
MATTERHORN սար
MAULSTICK մաղձ
MAXIMUM մեծ
MAY մեծ, մեքենայ
MAYOR մեծ
ME իմ, ինձ, ինծի
MEAD մեղր, մեղու
MEADOW մանգաղ
MEAL ամիս, մալել, մլմլել
MEAN մէջ
MEASURE ամիս, մասն, մէտ
MECHANIC -իչ, -ցի
MECHANICAL մեքենայ
MEDAL մէջ
MEDICAL միտ, միտք
MEDICINE միտ, միտք
MEDIEVAL մէջ, յաւիտեան
MEDIOCRE ասեղ
MEDITATE միտ, միտք
MEDITERRANEAN երաշտ, թառամիմ
MEDIUM մէջ, մէջ
MEDIUS մէջ
MEDULLA միւռոն
MEET մատչիլ
MEGA մեծ
MELANCHOLY լեղի, մաղձ, մելան
MELANOMA մելան
MELD մաղթել
MELISMA մարմին, մոլ (ծիլ)
MELISSA մեղր, մեղու
MELLIFLUOUS մեղր, մեղու
MELODRAMA մարմին, մոլ (ծիլ)
MELODY աւետարան, մարմին
MELT մատաղ, մատղաշ, մեղկ, մեղմ
MEMBER միս
MEMBRANE միս
MEMORY մատուռն, նշմար
MENSCH մանչ
MENSHEVIK մանուկ, մանր
MENTAL մարգարէ, միտ, միտք
MENTION մարգարէ
MENTOR մարգարէ
MERE մայրամուտ
MERIDIAN տիւ, տիք, տիցաբանութիւն
MESOPOTAMIA թերի, տատրակ
METAPHOR բարդ, բերել, իբր, իբրեւ
METER ամիս, մասն, մատն, մէտ
METHOD պողոտայ, պողոտայ
METROPOLIS մայր
MIASMA մոլ (ծիլ)
MICROBE կեանք
MICTURATE մէգ, մէզ
MIDDLE մէջ
MIDGE մլակ, մլուկ, մուն
MIDRIFF որովայն
MIDST մէջ
MIDWIFE մերձ
MIGHT մեքենայ
MIGRAINE սար
MILD մատաղ, մատղաշ, մեղկ, մեղմ
MILDEW մեղր, մեղու, մեղր, մեղու
MILK կաթն
MILL մալել, մլմլել, մամուլ
MINCE մանուկ, մանր
MIND թշնամի, մարգարէ, միտ, միտք
MINE իմ, ինձ, ինծի
MINGLE մածուն
MINIMUM մանուկ, մանր
MINISTER մանուկ, մանր
MINNOW մանուկ, մանր
MINOR մանուկ, մանր
MINUTE մանուկ, մանր
MIR ման, մանուած
MIRACLE զմայլիլ, մօրուք
MIRAGE մօրուք
MIRE մուր, -ճ, մրուր, մրրիկ
MIROSLAV լսել, լուր, հլու, լիս, լուս
MIST մէգ, մէզ
MISTER մեծ
MISTLETOE մէգ, մէզ
MITHRAS ման, մանուած
MIZZLE մէգ, մէզ
MOB մուտ, մոյծ, մուծ
MOBILE մուտ, մոյծ, մուծ
MODE միտ, միտք
MODEL միտ, միտք
MODERATE միտ, միտք
MODERN միտ, միտք
MODEST միտ, միտք
MOIST մուր, -ճ, մրուր, մրրիկ
MOLAR մալել, մլմլել
MOLASSES մեղր, մեղու, մեղր, մեղու
MOLD մուր, -ճ, մրուր, մրրիկ
MOLE մոլ (ծիլ)
MOLLIFY մատաղ, մատղաշ, մեղկ, մեղմ
MOLLUSK մեղկ, մեղմ
MOMENTUM մուտ, մոյծ, մուծ
MONARCH արքայ
MONASTERY մանուկ, մանր
MONDAY ամիս, մասն
MONITOR մարգարէ
MONK մանուկ, մանր
MONOPSONY գին
MONSTER մարգարէ
MONUMENT մարգարէ
MOON ամիս, մասն
MOOT մատչիլ
MORBID մաշել, մարդ
MORDANT մաշել, մարդ
MORIBUND մաշել, մարդ
MORN մայրամուտ
MORNING մայրամուտ
MORSEL մոռանալ
MORTAL մաշել, մարդ, մարտ, մեռանիլ
MORTAR մոռանալ
MORTGAGE մաշել, մարդ
MOSQUITO մլակ, մլուկ, մուն
MOSS մուր, -ճ, մրուր, մրրիկ
MOTHER մայր
MOTION մուտ, մոյծ, մուծ
MOTIVE մուտ, մոյծ, մուծ
MOTOR մուտ, մոյծ, մուծ
MOURN համար, մատուռն, նշմար
MOUSE մուկն, մկան
MOVE մուղ, մուտ, մոյծ, մուծ
MOW մանգաղ
MUCH մեծ
MUCOUS մուր, -ճ, մրուր, մրրիկ
MUD մուր, -ճ, մրուր, մրրիկ
MULBERRY մոր
MULCH մատաղ, մատղաշ, մեղկ, մեղմ
MUM մունջ
MURAL ման, մանուած
MURDER մաշել, մարդ, մարտ, մեռանիլ
MURKY մայրամուտ, մառախուղ, մռայլ
MURREY մոր
MUSCAT մուկն, մկան
MUSCLE մուկն, մկան
MUSK մուկն, մկան
MUSKET մլակ, մլուկ
MUSSEL մուկն, մկան
MUSTY մուր, -ճ, մրուր, մրրիկ
MUTE մունջ, մուռ
MUTTON մեղկ, մեղմ
MUZHIK մանչ
MY իմ, ինձ, ինծի
MYOPIA մունջ
MYRIAD բիւր
MYSTERY մանուկ, մանր, մունջ
MYSTIC մունջ
NAIAD նու
NAIL եղունգ
NAKED մերկ
NAME անուն
NARRATE ծան(օթ)
NASTY գիւղ
NATION ծին, ծնանիլ
NATIVE ծին, ծնանիլ
NAUGHTY մի, միթե
NAUSEA նաւ
NAUTICAL նաւ
NAVAL նաւ
NAVEL նախարար, նաhապետ, նահատակ
NAVIGATE ազատ, ածել, նաւ
NEAT հնազանդ
NEBBISH բագ, բագին
NEBULOUS ամպ, ամպ, ամպրոպ, նաւթ
NECTAR անոյշ
NEEDLE ներգեւ
NEFARIOUS մի, միթե
NEGATE մի, միթե
NEGLECT մի, միթե
NEGOTIATE մի, միթե
NEIL հնազանդ
NEITHER մի, միթե
NEON նաւասարդ
NERVE նեարդ, ներգեւ
NEST ատեան, նայիլ, նիստ, նստել
NET նետ
NETHER նայիլ, նուազ
NETTLE նետ
NEURON նեարդ
NEUTER ո, ով, ոմն, որ, ոք
NEVER մի, միթե
NEW նաւասարդ, նոր
NICE շերտ, ցից
NICK ատեան, նիստ, նստել
NICKNAME աճել
NIGHTMARE մաշել, մարդ, մարտ, մոռանալ
NIHILISM մի, միթե
NIMBUS ամպ, ամպ, ամպրոպ, նաւթ
NINE ինը, իննսուն
NIRVANA ոյծ-, օդ
NITPICK անէծք
NO մխիթար, մի, միթե
NOBLE ծան(օթ)
NODE նետ
NOEL ծին, ծնանիլ
NOISE նաւ
NOISOME ատել
NOMINATE անուն
NONE մի, միթե
NOON ինը, իննսուն
NORDIC ներ
NORM ծան(օթ)
NORMAL ծան(օթ)
NORMAN մանչ, ներ
NORTH ներ
NORWEGIAN ներ, նուազ, վազ
NOSTRUM մեք (մենք), մեր, մեզ
NOTE ծան(օթ)
NOTICE ծան(օթ), ճանաչել
NOUN անուն
NOURISH նու
NOVEL նաւասարդ, նոր
NOVEMBER ինը, իննսուն
NOXIOUS անոյշ
NUBILE նու
NUDE մերկ
NULL մի, միթե
NUPTIAL նու
NURSE նու
NURTURE նու
NYMPH նու
OAF աղաւնի
OBDURATE տրամ-
OBEY ականջ, օգնել, օգուտ
OBLAST ու
OBLIVION լիրբ
OBSTACLE նպաստ
OBTUND տաւար
OBVIOUS նուազ
OCCUR կառք
OCTAGON ութ
OCTAVE ութ
OCTOBER ութ
OCTOPUS ութ
OCULUS աչք, ակն
ODE աւետարան
ODIOUS ատել
ODOMETER պողոտայ
ODOR հոտ
OE կոյ
OF ասեղ, ըստ
OFF ապահով, ապուշ, ըստ, հուսկ
OFFEND գանել, թոյն, ջինջ, ջնջել
OFFICE դնել, թեմ, ունիլ, ունելի
OFTEN նպաստ
OIL եղեւ(նի), իւղ
OINTMENT օծել
OLEO եղեւ(նի)
OLFACTORY հոտ
OLIGARCH աղքատ, արքայ, լոկ
OLIVE եղեւ(նի), իւղ
OMBUDSMAN ամբողջ, բոյր, երբ, մանչ
OMEGA մեծ
OMEN հաւատ
ONCOLOGY հասանել, հասուն
ONEIROMANCY անուրջ
ONYX եղունգ
OPEN նպաստ
OPERATE -աւն (-օն), ունիլ, ունելի, -օն (-աւն)
OPHIDIAN օձ
OPHIOLOGY իժ, օձ
OPHTHALAMOS աչք, ակն
OPPRESS հարկանել, որոտում
OPPROBRIUM բարդ
OPTIC աչք, ակն
OPTIMUM -աւն (-օն)
OR երբ
ORACLE ուրանալ
ORATOR աղաչել, աղօթ
ORATORY ուրանալ
ORBIT որթ
ORCHID որթ, որձ
ORDEAL ատաղձ
ORDER արդար
ORGAN գործ, երգիծանալ, երկնել, վարժ
ORIENT երթ
ORIFLAMME ոսկի
ORIGIN երթ, երթ
OROLOGY աքսոր
ORPHAN արբանեակ, որբ
ORTHODONTIST ատամն
ORTHODOX պանդոկ, տէր
ORTHOPEDICS ուլ, փոքր
OS ուս
OSMOSIS վարք
OSSIFY ոսկր
OSTEOPOROSIS ոսկր
OSTRACIZE ոսկր
OTHER այլ, նա, նոյն
OTTER գետ
OUNCE ռոճիկ
OUR մեք (մենք), մեր, մեզ
OVER գեր, հուպ, վահան, վարտիք
OVERTURE ապրիլ
OVINE հովիւ
OXYGEN ասեղ
OYSTER ոսկր
OZONE հոտ
PACHISI քսան
PACHYDERM բազում, հանապազ
PACT պագանել
PADISHAH նաhապետ, պետ
PAGAN պագանել
PAGE պագանել
PAIN քաւել
PAINT բիծ, պէս, պիղծ, պղտոր
PALE ալի(ք)
PALIMPSEST աւազ
PALINDROME եղ (անիմ, լինեմ), խաղ, -տորմ
PALLID արագիլ
PALUMBO աղաւնի
PANDORA տուրք
PANJAB յիսուն
PARA պարտէզ
PARABLE կալ, կեղ, քաղցկեղ
PARABOLA կալ
PARACHUTE որդի
PARADE որդի
PARADIGM տէր
PARADISE առ-, դիզել, պատ, պար, պարտէզ, պարտէզ
PARAGON ասեղ
PARALLEL այլ
PARAMOUNT առ-, հար-, հեռի, հեռու
PARDON տալ
PARENT հորթ, որդի
PARENTHESIS ի
PARLIAMENT կալ, կեղ
PAROCHIAL գիւղ
PART հորթ, որդի
PASHA աշխարհ, իշխան, նաhապետ, պետ
PASSION հիւանդ
PASSIVE հիւանդ
PASTE խայտ
PASTEL խայտ
PASTOR հաց, հովիւ, պաշտպան
PASTURE հաց, հովիւ, պահել, պանիր, պաշար
PATCH խածանեմ
PATENT հայիլ
PATERNAL հայր
PATERNOSTER մեք (մենք), մեր, մեզ
PATH հուն
PATHOS խինդ, խնդալ
PATIENT հիւանդ
PATRIARCH հայր
PATRIOT հայր
PATRON հայր
PATTY խայտ
PAUCITY ուլ, փոքր, փոքր
PAUPER փոքր
PEACE պագանել
PEAL աղմուկ
PEASANT պագանել
PECUNIARY ասր
PEDAGOGY ամուրի
PEDAL հետ(ք), յատակ, յետ, ոտն
PEDESTAL առաստաղ, ստեղծել, տիղմ
PEDESTRIAN հետ(ք), յատակ
PEDIATRIC ամուրի, փոքր
PEDIGREE ագռաւ, կռունկ
PELT աղմուկ, հարկանել, հարուստ
PEN թեր-, թերի, տատրակ, փետուր
PENALTY քաւել
PENCE հինգ
PENINSULA թերի, տատրակ
PENSION հէն
PENTAGON հինգ, յիսուն
PENTECOST -ասուն, յիսուն, տասն
PENURY փին, փնթի
PEPTIN ապուխտ
PERCENT տասն
PERESTROIKA հար-, հեռի, հեռու, պաստառ, փաթ
PERFORATE բահ, բերան
PERFUNCTORY բոյժ
PERIL փորձ
PERIOD պողոտայ
PERIPHERY պատ, պար, պարտէզ
PERMANENT մնալ
PERPETUAL թերի, պատահական, տատրակ
PERSUADE քաղցր
PETAL թերի, թիթեռն, թռչել, թռչուն
PETITION հայիլ, նայիլ
PETULANT թերի
PHAEDRUS կայծ
PHAETHON կայծ
PHAGE բագ, բագին
PHARYNX բերան
PHASE բանալ, բաց, բոց (բաց)
PHENOMENON բանալ, բաց, բոց (բաց)
PHEW հեւալ, հոգ, հոգի
PHILIPP էշ
PHLEGM բարկանալ
PHONE բան, բառ, բառբար
PHOSPHORUS բանալ, բաց, բոց (բաց)
PHOTO բանալ, բաց, բոց (բաց)
PHYSIC բաւ, բոյս
PHYSICS փամփուշտ
PICTURE բիծ, պէս
PIE ընդ
PIECE խածանեմ
PIECEMEAL մասն
PIERCE տաւար
PIGMENT բիծ, պէս, պիղծ, պղտոր
PILGRIM արտ
PILIGRIM ագարակ
PIN թերի, տատրակ, փետուր
PIONEER հետ(ք), յատակ
PISMIRE մրջիւն
PLACE լայն
PLAINTIFF լալ
PLAN լայն, յաղթ
PLANE յաղթ
PLANKTON լալ
PLANT լայն, յաղթ
PLATE լայն
PLATINUM յաղթ, պողոտայ
PLATITUDE լայն, յաղթ
PLAZA յաղթ, պողոտայ
PLEBESCITE ամուլ
PLENTY ամուլ, լի, հեղուլ, զեղուլ, հեղեղ, հոյլ, յղի, յոլով
PLETHORA ամուլ
PLURAL լի
PLUS ամուլ, լի, հեղուլ, զեղուլ, հեղեղ, հոյլ
PLUTO հալել
PLUTOCRACY հալել, հեղուլ, զեղուլ, հեղեղ
PLUVIAL հալել
PNEUMONIA հալել, հեղուլ, զեղուլ, հեղեղ
POCO փոքր
PODIATRICT հետ(ք)
PODIATRIST հետ(ք), ոտն
PODIATRY յատակ
PODIUM հետ(ք), յատակ
POGODA բագ, բագին
POISE փին, փնթի
POISON ըմպել
POLE եղ (անիմ, լինեմ), խաղ
POLEMIC աղմուկ
POLICE պուրակ
POLIS պուրակ
POLISH աղմուկ
POLITY պուրակ
POLLEN հող
POLLUTE լիճ
POLYP հետ(ք)
PONTIFF հուն
PONTOON հուն
PONY ամուրի, ուլ, փոքր
POOR ամուրի, փոքր
POPPYCOCK քաք
PORGY բագ, բագին
PORK հորթ, որս
PORPOISE հորթ
PORTFOLIO բողբոջ
PORTRAY արածել, արօտ
POSESS ատեան, նիստ, նստել
POSITIVE ըստ, հուսկ
POSSESS հայ, հոյակապ, նաhապետ, պետ
POSSIBLE հայ, հոյակապ, նաhապետ, պետ
POST ապահով, ըստ, հուսկ
POSTPARTUM որդի
POSTULATE հարս, հարց, հարցանել
POTABLE ըմպել
POTENT հայ, հոյակապ, պետ
POTION ըմպել
POTOMAC թերի, տատրակ
POUCH փամփուշտ
POULTRY ամուրի
POUND հէն, փին, փնթի
POVERTY ամուրի, փոքր
POWDER հող
POWER հայ, հոյակապ, նաhապետ, պետ
PRAY հարս
PREAMBLE ամբողջ
PRECARIOUS հարս
PRECISE մխիթար
PREEN օծել
PREFER բարդ
PREGNANT ծին, ծնանիլ
PRELUDE լոյտ, լուտալ
PREMIER երախայրի
PRESENT եմ
PRESIDE ատեան, հեծ-անել (հեծնել)
PRESS հարկանել, հարուստ, ձեռն, ձեռք, որոտում
PRIDE առ-, հար-, պարծ
PRIEST առ-, երէց
PRIMARY առ-, երախայրի
PRIMATE առ-, երախայրի, հար-
PRIMAVERA գարուն
PRIME պատարագ
PRIMO երախայրի, հար-, պարծ
PRINCE երախայրի, հար-
PRINCIPLE առ-, երախայրի
PRINT հարկանել
PRIOR երախայրի, հար-
PRIVATE առ-, երախայրի, հար-
PRIVILEGE առ-, երախայրի, հար-, պարծ
PROBABLE հար-
PROBE առ-
PROBLEM կալ, կեղ, քաղցկեղ
PRODIGY ասել
PROFILE ջիլ, ջիղ
PROFIT դնել
PROFOUND անդունդ, բուն
PROGENY ծին, ծնանիլ
PROGRAM կարիճ
PROHIBIT զօր, ընծայ
PROLOCUTOR ողոքել
PRONOUN անուն
PROOF հար-
PROPER առ-, երախայրի, հար-, պարտք
PROPERTY պարտք
PROPHET բան, բառ, բառբար
PROPITIOUS թերի, պատահական, տատրակ, փետուր
PROTECT թագ
PROTEIN առ-, հար-
PROTEST երեք, երեսուն
PROUD եմ, հար-, պարծ
PROVE առ-
PROVERB երդում, վարդապետ
PROVIDE գիւտ, պատուէր
PROVOKE կոչել, վանգ (վանկ)
PROXIMATE առ-, հար-
PSYCHEDELIC տիւ, տիք, տիցաբանութիւն
PTERODACTYL թեթեւ, փետուր
PTEWEY թուք
PTOOEY թուք
PUCE լու
PUER փոքր
PUERILE ամուրի, ուլ, փոքր
PULLET ուլ, փոքր
PULLEY խաղ
PULP հող
PULSATE հարկանել, որոտում
PULVERIZE հող
PUNISH քաւել
PUNJAB ապակի
PURCHASE առ-, հար-
PURPLE ջիլ, ջիղ
PUSH աղմուկ, հարկանել, հարուստ, որոտում
PUSSILANIMUS փոքր
PUSTULE փամփուշտ
QUAD կոյ
QUADRANT քառ, քառասուն
QUALITY ի (իք, ինչ, հի, իրաւ, իմն, զի, իր), ճիշդ, ճշմարիտ, ո, ով, ոմն, որ, ոք
QUANTITY ի (իք, ինչ, հի, իրաւ, իմն, զի, իր), ճիշդ, ճշմարիտ, չափ, քան, քանի
QUARRY քառ, քառասուն
QUARTER չորս, քառ, քառասուն
QUASH սաստ
QUATRAIN չորս
QUATTRO քառ, քառասուն
QUEEN կին
QUELL եղեռն, կալ, քաղցկեղ
QUICK կեանք
QUID ի (իք, ինչ, հի, իրաւ, իմն, զի, իր), ո, ով, ոմն, որ, ոք
QUIDITY ճիշդ, ճշմարիտ
QUINSY շուն
QUINTET յիսուն
QUIRE քառ, քառասուն
QUORUM ի (իք, ինչ, հի, իրաւ, իմն, զի, իր), ո, ով, ոմն, որ, ոք, քան, քանի
QUOTA ի (իք, ինչ, հի, իրաւ, իմն, զի, իր), ո, ով, ոմն, որ, ոք, չափ, քան, քանի
RACE եռալ, հեռ-
RACK վրէժ
RAIN առոգել
RANKLE տեսանել
RAT որոճալ
RATION առատ
RAUCOUS առիւծ, ոռնալ
RAVEN քրքիր
REACH պատարագ, պատարագ
REALM պատարագ, ռազմ
REBUT բութ
RECOGNIZE ծան(օթ), ճանաչել
RECONCILE աքաղաղ
RECRUIT պայքար, սարք
RED արեւ, արեգակն
REEK առիւծ, ործ
REFULGENT բարկանալ
REFUTE բութ, ըմբոստ
REGARD գառն
REGIMENT ռազմ
REGION պատարագ, ռազմ
REGULATE ռազմ
REGURGITATE կեր
REIGN պատարագ, ռազմ
RELATE տաղանդ
RELEVANT արագ, լանջ
RELIC լքանել
RELIEVE լանջ
RELINQUISH լքանել
REMAIN մնալ
REMARK մարզ
REMEDY միտ, միտք
REMEMBER համար, մատուռն, նշմար
REMINISCENT մարգարէ
REMOVE մուտ, մոյծ, մուծ
RENAISSANCE ծին, ծնանիլ
RENDER տալ
RENOVATION նոր
REPAIR որդի
REPEAT թերի, պատահական
REPINE քաւել
REPUDIATE փոյթ
RESCIND շերտ, ցից
RESCUE խայտ
RESIDE ատեան, հեծ-անել (հեծնել), նիստ, նստել, տեղ
RESPONSE սպաննել, սպանդ
RETALIATE տաղանդ
RETICENT թաքչիլ, թաքուն
REVEILLE առոյգ
REVENUE եկ
REVERT վախճան
REVILE գին
REVOLVE գելուլ, գելում, գող, լար
RHETOR երդում
RHETORIC վարդապետ
RHINE առու, յառնել
RHINOCEROS սար
RHINOCEROUS ռունգն
RHONCHUS ռունգն
RHYTHM առու, ոռոգ
RIDE պատրաստ
RIG արեւ, արեգակն, երգ
RIGHT պատարագ, ռազմ
RIGID պատարագ
RING քրքիր
RIOT առիւծ, արեւ, արեգակն, ոռնալ
RIPARIAN երակ
RIVAL երակ, յառնել
RIVER առու, երակ, յառնել
RIVERS յիսուն
ROAD պատրաստ
ROAR առիւծ
ROBOT արբանեակ, որբ
ROBUST արեւ, արեգակն
ROCKET գարշել
RODENT որոճալ
ROGATORY պատարագ
ROOK քրքիր
ROUT ոռնալ
ROYAL պատարագ, ռազմ
RUBRIC արեւ, արեգակն
RUDDY արեւ, արեգակն
RULER ռազմ
RUMOR առիւծ, արեւ, արեգակն, ոռնալ
RUMPLE կաղամբ
RUN առու, երակ, յառնել
SABBATH շաբաթ
SABLE աւազ
SAD յագենալ
SADDLE տեղ
SAFE ողջ
SAG ընկենուլ
SAGE ողջ
SALAMI աղ
SALSA աղ
SALT աղ
SALUTE ողջ
SALVAGE ողջ
SALVATION ամբողջ
SAME ամէն, համբոյր, հաւասար, մի, մէն, միայն, միմեանք, միւս
SAMITE ման, մանուած
SAMIZDAT մի, մէն, միայն, միմեանք, միւս, տալ
SAMOVAR մի, մէն, միայն, միմեանք, միւս, վառել
SAND աւազ
SANG ցանկ (ց + անկ)
SANSKRIT ամէն, ճար, մի, մէն, միայն, միմեանք, միւս
SARDAR դադար, սաղաւարտ
SARDARAPAT -ապատ
SATE յագենալ
SATIATE յագենալ
SATIRE յագենալ
SATISFY յագենալ, շատ
SATRAP աշխարհ, իշխան, պաշտպան
SATURATE յագենալ
SAUCE աղ
SAUSAGE աղ
SAVE ողջ
SAVIOR ողջ
SAXON ցեղ
SCALD նաւասարդ
SCALE սանդուղ, ցայտել, ցայտել, ցելում, քաղել
SCALP ցելում, ցուլ
SCALPEL ցելում, քաղել
SCAN սանդուղ, ցայտել
SCANDAL սանդուղ
SCAR քերել, քերթել, քերծել
SCARLET հաճելի
SCATTER ցան, ցիր, ցրել
SCHISM շերտ, ցից
SCHMALTZ մեղկ, մեղմ
SCHOOL ցելում, ցեղ, ցուլ
SCIENCE շերտ, ցից
SCISSION ցից
SCISSOR խայթ, մխիթար
SCISSORS խթում, խթել, խօթ, շերտ
SCOPE եպիսկոպոս, սպասել
SCORCH կաղամբ
SCORE ցան
SCOUT հսկայ, հսկել, յիշել, ունկն-ականջ, ուշ-, ուշիմ
SCRAPE ցան, քերել, քերել, քերթել, քերծել, քորել
SCREAM քրքիր
SCREEN քերել
SCREW քերել
SCRUB քերել, քերթել, քերծել
SCULPTURE ցելում, ցուլ, քաղել
SEAT ատեան, նիստ, նստել
SECLUDE իւր, իրար, խոստովանել
SECRET ազն, իւր, իրար, խոստովանել, փառք, քենի
SECT հաճելի
SECTION ցեղ, ցուլ
SECTOR շերտ, ցան
SECURE ազն
SEE -օն (-աւն)
SEGMENT շերտ, ցան, ցեղ, ցիր, ցրել, ցուլ
SELECT ազն, իւր, իրար, փառք
SELF ազն, իւր, իրար, խոստովանել, փառք, քենի
SEMANTIC յօրինել, օրէն
SEMAPHORE օրէն
SEMESTER ամիս, մասն, վաթսուն
SENATE հին
SEND ընթանալ
SENILE հին
SENIOR հին
SENSE ընթանալ
SENTENCE ընթանալ
SENTIMENT ընթանալ
SEPARATE ազն, որդի
SEPTEMBER եօթն
SEQUEL պատշաճ
SEQUENCE առաքել, հաճելի, պատշաճ
SERENE չոր, չիր, ցասում
SERIES շար(ք), շարունակել, շարական
SERIOUS փառք, քենի
SERMON շար(ք), շարունակել, շարական
SESSION ատեան, հեծ-անել (հեծնել), նիստ, նստել, տեղ
SETTLE տեղ
SEVEN եօթն
SEVER որդի
SEXTET վեց
SEXTON վաթսուն
SHAH աշխարհ, իշխան, շահ
SHAMBLES ցուպ
SHARE ցան, ցիր, ցրել, քերել
SHARP քերել
SHEAF ցից
SHEAR քերել
SHEEN ցոյց
SHEER ցան
SHELF ցելում, քաղել
SHELL ցելում, քաղել
SHIELD ցելում, ցուլ
SHIN ցից
SHIRT ցան
SHIVA սէր, սիրել
SHORT ցան, քերել
SHOUT հսկայ, հսկել
SHOW ցոյց, քաւել
SHRIMP կաղամբ
SIBBLING իւր, իրար
SIBLING ազն
SIC սա, այս, սոյն, աստ, աւասիկ
SIDERAL սպիտակ
SIESTA վաթսուն
SIGN հաճելի, պատշաճ
SIGNORE հին
SILT աղ
SIMBA ինձ
SIMHA ինձ
SIMPLICITY հաւասար
SIMULTANEOUS ամէն, հանապազ, հանդարտ, հաւասար, մի, մէն, միայն, միմեանք, միւս
SIN եմ
SINEW իշխան
SINGAPORE ինձ, պուրակ
SINGLE ամէն, հաւասար, մի, մէն, միայն, միմեանք, միւս
SINK անկանել, ընկենուլ, ցանկ (ց + անկ)
SINN ազն
SIP հիւթ, ուստր
SIR հին
SISTER սկեսուր, քենի, քոյր
SISTINE վաթսուն
SIT ատեան, ընդոստ, հեծ-անել (հեծնել), նիստ, նստել, տեղ
SITAR երեք, երեսուն
SITUATE շէն
SIX վաթսուն
SIXTY վեց
SKEPTIC եպիսկոպոս, սպասել
SKI ցից
SKILL ցելում, քաղել
SLAY արկանել (զարնել), արձակ, հրաժարել, հրաժեշտ
SLICK լիրբ
SLIGHT լիրբ
SLIMY լիրբ
SLIPPERY լիրբ
SLOB լիրբ
SLOGAN ծիծեռնակ, կարդալ
SLOP լիրբ
SLOVENLY լիրբ
SLURP արբ
SMEAR միւռոն
SMELT մեղկ, մեղմ
SMILE զմայլիլ, մօրուք
SMIRK զմայլիլ, մօրուք
SMOKE մուխ, մխալ
SMUGGLE մուր, -ճ, մրուր, մրրիկ
SMUT մուր, -ճ, մրուր, մրրիկ
SNICKER անէծք
SNIDE անէծք
SNOOD ներգեւ
SOAK հիւթ, նիւթ, ուստր
SOAKED թանձր
SOBER ազն
SODALITY քենի
SOJOURN տիւ, տիք, տիցաբանութիւն
SOLAR հիւղէ, քաղց
SOLDIER ամբողջ, ողջ
SOLE ազն
SOLEMN ողջ, ողջ
SOLICIT ողջ
SOLID ամբողջ, ողջ
SOLIDUS ողջ
SOLITARY ազն
SOLO ազն
SOLUBLE լոյծ
SOMA թաւ
SOMNOLENT քուն
SON ուստր
SONATA խինդ
SOPORIFIC քուն
SORB արբ
SORDID կախարդ
SORORITY քենի, քոյր
SORT հաւասար, շար(ք), շարունակել, շարական
SOUND առաքինի, խինդ, սուրբ
SOUP հիւթ
SOURCE պատարագ
SOUTH հիւղէ, քաղց
SOVEREIGN հուպ
SPAN հէն, փին, փնթի, փին, փնթի
SPECIOUS եպիսկոպոս
SPECTACLE եպիսկոպոս, սպասել
SPECULATE եպիսկոպոս, սպասել
SPELL առասպել
SPERM սփիւռ, փռել
SPEW թուք
SPICE եպիսկոպոս
SPIDER հէն, փին, փնթի
SPILL փեղկ
SPIN հէն, փին, փնթի
SPIT թուք
SPLEEN փայծաղն
SPLENDID փայլ, փաղփաղիլ, փողփողել
SPLENDOR փայլ, փաղփաղիլ, փողփողել
SPLICE փեղկ
SPLINTER փեղկ
SPLIT ցելում, ցեղ, ցուլ, փեղկ, քաղել
SPONGE սունկ
SPONSOR սպաննել, սպանդ
SPONTANEOUS հէն, փին, փնթի
SPORADIC սփիւռ, փռել
SPORE սփիւռ, փռել
SPOUSE սպաննել, սպանդ
SPRAWL սփիւռ, փռել
SPRAY սփիւռ, փռել, փրփուր
SPREAD սփիւռ, փռել
SPROUT սփիւռ
SPUR սպառնալ
SPURN սպառնալ
SPUTNIK հուն
SPY եպիսկոպոս
SQUARE չորս, քառ, քառասուն
SQUIRREL ոռ
STACK թակել
STAFF ստէպ, ստիպել
STAGE նպաստ
STAIR աստիճան
STAKE թակել
STALE տիղմ
STALK ստեղն
STAMP ստէպ, ստիպել
STANCE նպաստ, ստանալ
STAND նպաստ, պաշտել, պաշտպան, ստանալ
STANDARD խաչ, նախարար, սալ, քար
STAR աստղ
STARBOARD բուրդ, բրդել
STATE նպաստ, ստանալ
STATION նպաստ, պաշտել, ստանալ, տաւար
STEEPLE ստոյգ
STEER ստերջ, տաւար, տաւար
STELE ստեղն
STELLAR աստղ
STENTORIAN թունդ
STEP ստէպ, ստիպել
STERILE ստերջ
STICKLE աստիճան
STIFF ստէպ, ստիպել
STILL առաստաղ, տիղմ
STILT առաստաղ, ստեղն
STIPEND հէն, փին, փնթի
STIPULATE ստէպ, ստիպել
STIR -տորմ
STIRRUP աստիճան
STOCK ստոյգ, ստուար, տաւար
STOLID առաստաղ, ստեղծել, տիղմ
STORE նպաստ
STORM -տորմ
STRATEGY պաստառ
STRATUS պաստառ
STREAM ոռոգ
STREET պաստառ
STREW պաստառ
STRUCTURE պաստառ
STUDENT ստոյգ
STUDY ստոյգ
STUN թունդ
STUPID ստոյգ
STUTTER թոթով
SUASION քաղցր
SUAVE քաղցր
SUBMERGE մխրճել, մկրտել
SUBSIDY ատեան, նիստ, նստել
SUBSTANCE նպաստ, պաշտել, ստանալ, տաւար
SUBSTRATE պաստառ
SUBTRACT արածել
SUCCULENT հիւթ
SUCK ուստր
SUCKLING ուստր
SUDDEN էջ, իջանել
SUDORIFIC քրտինք
SUGAR շաքար
SUICIDE ազն, իւր, իրար, խոստովանել
SUIT հաճելի
SULK արկանել (զարնել), արձակ, զերծ, հրաժարել, հրաժեշտ
SULLEN ազն, փառք, քենի
SULTRY քաղց
SUM հուպ
SUMMER ամառ
SUMMIT հուպ
SUMP սունկ
SUN հիւղէ, քաղց
SUNDAY հիւղէ
SUPERIOR հուպ
SUPPLY լի, հոյլ
SURE ազն, իւր, իրար, փառք, քենի
SURGEON ձեռն, ձեռք
SURGERY երգիծանալ
SURVIVE կեանք
SUSPEND հէն
SWAIN իւր, իրար, քենի
SWALE փառք, քաղց
SWALLOW ախոռ, ախորժակ, ախորժակ, խորտիկ, ուրախ, տխուր, քիմք
SWAMI ազն
SWAMP սունկ
SWART կախարդ
SWARTHY կախարդ
SWASTIKA եմ
SWEAT քրտինք
SWEET քաղցր
SWELTER փառք, քաղց
SWILL ուրախ
SYCAMORE մոր
SYLLABLE լաւ
SYMBOLE կալ
SYMPOSIUM ըմպել
SYMPTOM թերի, պատահական, փետուր
SYNAGOGUE ազատ, ածել
SYNDETIC ծիածան
SYNDROME -տորմ
TABLE թաւլի
TACIT թաքչիլ, թաքուն
TAJ թագ, մեծ
TALENT տաղանդ
TALISMAN եղ (անիմ, լինեմ), խաղ
TALK ողոքել
TAME ադամանդ
TANGIBLE վտանգ, տամջ
TANTALIZE տաղանդ
TAPAS տապ
TARGET դրամ
TARRAGON տեսանել
TASK վտանգ
TAURUS տաւար
TAX վտանգ, տամջ
TEACH տէր
TEAR արտասուք, արտօսր, պատառ
TECHNICAL թեքել, տախտակ
TECTONIC տախտակ
TELLURIAN տիտղոս
TELLURIC տիտղոս
TEMPLE տոմար
TEN -ասուն, տասն
TEPID տապ, տաք, տափք
TERM արմ (զարմ)
TERRA երաշտ, թառամիմ
TERRACE անթառամ, թառամիմ
TERRAIN անթառամ
TERRITORY անթառամ, երաշտ, թառամիմ
TEST երեք, երեսուն
TESTAMENT երեք, երեսուն
TESTIMONY երեք, երեսուն
TETRA չորս, քառ, քառասուն
TETTER պատառ
TEUTONIC տոհմ
TEXT տախտակ
TEXTILE թեքել
THALLUS դալար
THANE տոկոս
THAT -դ (դու, դա), թէ
THATCH թագ
THAW թան, թաց
THE թէ, սա, այս, սոյն, աստ, աւասիկ
THEA թատրոն
THEATRE թատրոն
THECA դատ
THEE քեզ, քո
THEMA դնել
THEME թեմ
THEOPHANY բանալ, բաց, բոց (բաց)
THEORY թատրոն
THEOTOKOS տոկոս
THERE -դ (դու, դա)
THERMAL ջերմ, փուռ
THERMO գաղջ, գոլ
THESIS դնել
THICK թանձր, տամջ
THIGH թաւ
THINE քեզ, քո
THIRST անթառամ, երաշտ
THIRSTY թառամիմ, թորմիլ
THIRTEEN երեք, երեսուն
THIRTY երեք, երեսուն
THIS -դ (դու, դա), թէ, սա, այս, սոյն, աստ, աւասիկ
THOR թունդ
THOU դու, քո, քեզ, քո
THOUSAND թաւ, թիւ
THREE երեք, երեսուն
THRILL վտարել
THRONE աթոռ, դադար
THROUGH հրատարակ, վտարել, տարած(ք)
THUG թագ
THUMB թաւ, թմրիլ, թումբ
THUNDER թունդ
THURSDAY թունդ
THY -դ (դու, դա), քեզ, քո
THYROID դուռն
TICK տիզ
TILE թագ
TIMBER տուն
TIMOCRACY քէն
TINCTURE թանձր
TISSUE տախտակ
TITLE թուղթ, տիտղոս
TOCOLOGY տոկոս
TOGA թագ
TOLERATE թողուլ, թոյլ, թոյլ, տաղանդ
TOLL թողուլ, թոյլ, թոյլ, տաղանդ
TOMB դամբան, թաւ, թմրիլ, թումբ, թուփ
TOME տոմար
TONGUE լեզու
TOOTH ատամն
TORERO տաւար
TORRID անթառամ, երաշտ, թառամիմ
TOTAL տոհմ
TOWARD վախճան, վերջ
TOWN դի, դիակն
TOXIC նահատակ
TRACHEA դարձ, թրիք
TRACT արածել
TRACTION արածել, արօտ
TRADITION տալ
TRAGEDY արածել, աւետարան
TRAIL արածել, արօտ
TRAIN արածել, արօտ
TRANS վտարել, տարած(ք)
TRANSACT ազատ, ածել, հաւաքել
TRANSFER բերել, իբր, իբրեւ
TRANSPLANT յաղթ
TRAP -տորմ
TRAPPINGS դրօշ
TRASIT էջ, իջանել
TRAUMA թարախ, թարմ -, թոռն
TRAVESTY զգեստ, հագուստ, հագնել
TRAY անտառ, գդալ, դգալ (գդալ)
TREAT արածել
TREE անտառ, գդալ, դգալ (գդալ), դրախտ, յաղթ, տրամ-
TREMENDOUS երեր
TREMULOUS երեր
TRINITY երեք, երեսուն
TRIO երեք, երեսուն
TRIVIAL նուազ
TROIKA երեք, երեսուն
TROUBLE -տորմ
TROUGH անտառ, տրամ-
TROUT ընթեռնուլ
TRUANT թարմ -, թոռն
TRUCE անտառ
TRUCULENT վտարել, տարած(ք)
TRUST անտառ, տրամ-
TRUTH անտառ
TUBER թուփ
TUESDAY յուլիս, տիւ, տիք, տիցաբանութիւն
TUFT թուփ
TUMOR դամբան, թաւ
TURBINE -տորմ
TURBULENCE -տորմ
TURMOIL -տորմ
TURN դառն, դառնալ, ընթեռնուլ
TUSK ատամն
TWICE երկու, կուղ
TWILIGHT երկու
TWIXT երկու
TWO երկու, կուղ
TYKE տիկ
UBIQUITY ո, ով, ոմն, որ, ոք
UDDER ջուր
UKASE խօս
ULTRA այլ, նա, նոյն
UN մի, միթե
UNANIMOUS անձն
UNCLE հաւ, ուստայ
UNCTION օծել
UNDER ըմբոստ, ընդոստ, ընդ, ընդերք
UNDERNEATH նուազ
UNDULATE գետ
UNFILLED ամուլ
UNGUENT օծել
UNGUIS եղունգ
UNGULATE եղունգ
UNICORN սար
UNIVERSE վախճան
UNKEMPT ծամել
UNTIL անդրանիկ
UP լափել, նպաստ
URCHIN գարշել
URGE վրէժ
URINE ջուր
URSINE արջ
US մեք (մենք), մեր, մեզ
UTOPIA յաւիտեան, ոչ (ո+չ), չէզոք, չիք
UXORIAL ամուսին
UXORIOUS յոյս, ուս, ուսանիլ, սկեսուր
VACANT ունայն
VACUUM ունայն
VAGHARSHAPAT -ապատ
VAHAKN վեհ
VAHE վեհ
VAIN ունայն
VALET նպաստ
VALLEY գելուլ, գելում, գող, լար
VALONIA կաղին
VALVE գելուլ, գելում, գող
VANDAL գինդ, գնդակ
VANGUARD անդրանիկ
VANISH ունայն
VARIOUS գորտ
VASSAL նպաստ
VEDA արեւ, արեգակն, գիւտ, նուէր, պատուէր
VEGETABLE առոյգ
VEHICLE նուազ, վազ
VENAL գին
VEND գին, վաճառ
VENT օդ
VERACIOUS վաւեր
VERB գիր, երդում
VERDICT վաւեր
VERITY վաւեր
VERNAL գարուն
VERSION վախճան
VERY վաւեր
VESPER գիշեր
VESPERS շապիկ
VEST զգեստ, հագուստ, հագնել, յօդ, օթեւան
VESTA վան, -աւան
VIA նուազ, վազ
VICENARY քսան
VICINITY գիւղ
VIDEO գիւտ
VIEW նուէր
VIGESIMAL քսան
VIGILANT առոյգ
VILIPEND գին
VILLAGE գիւղ
VILLAIN գիւղ
VIM վասն
VINEGAR սուր
VIOLATE վասն
VISION գիւտ, նուէր, պատուէր
VITAL կեանք
VIVID կեանք
VOCAL գոչ, կոչել, ուխտ, վանգ (վանկ), վէպ
VOICE գոչ, կոչել, վանգ (վանկ), վէպ
VOID ունայն
VOLUME գելուլ, գելում, գող, լար
VOLUNTARY գեղ, վայել
VOLUPTUOUS գեղ, վայել
VOLVE գող
VORACIOUS ընկեր, կեր
VOYAGE նուազ, վազ
VULPINE աղուէս
WADE գալ
WAGON նուազ, վազ
WAIL վայ
WAIST աճել
WAIT առոյգ
WAKEN առոյգ
WALK գելուլ, գելում, գող, լար
WALLET գելուլ, գելում, գող, լար
WALLOP վայել
WALLOW գաղտնի, գելուլ, գելում, գող
WALTZ գելուլ, գելում, գող, լար
WANDER գինդ, գնդակ
WANT ունայն
WAR վատ, վատնել, վատթար
WARD գառն
WARE գառն
WARM գաղջ, գոլ
WARN ապրիլ
WARRANT ապրիլ, վահան
WART գորտ
WARY գառն
WAS ագանիմ, գոմ, գոյ -, վան, -աւան, օթեւան, օթեակ
WASH գետ
WASSAIL գոմ, գոյ -, վան, -աւան, օթեւան
WATCH առոյգ
WATER գետ
WAX աճել, վաշխ
WAY նուազ, վազ
WEALTH գեղ, վայել
WEAR զգեստ, հագուստ, հագնել, հագուստ, հագնել, յօդ
WEATHER օդ
WEIGH նուազ, վազ
WEIGHT նուազ
WELL գեղ, վայել
WELTER գաղտնի, գելուլ, գելում, գող
WEN վանել
WEND գինդ, գնդակ
WENT գինդ, գնդակ
WERE գոմ, գոյ -, վան, -աւան
WEST գիշեր
WET գետ
WHEAT խայտ, սպիտակ
WHEEL եղ (անիմ, լինեմ), լինել, խաղ, հոլով, յեղուլ
WHEN ի (իք, ինչ, հի, իրաւ, իմն, զի, իր), քան, քանի
WHERE ի (իք, ինչ, հի, իրաւ, իմն, զի, իր)
WHICH ի (իք, ինչ, հի, իրաւ, իմն, զի, իր), ո, ով, ոմն, որ, ոք, չէզոք, քան, քանի
WHISKEY գետ
WHITE խայտ, սպիտակ
WHO ի (իք, ինչ, հի, իրաւ, իմն, զի, իր), ճիշդ, ճշմարիտ, ո, ով, ոմն, որ, ոք, ով, որ, ում, ոք, չէզոք
WHOM ում
WHY ճիշդ, ճշմարիտ
WICKED առոյգ
WIDOW վարել
WILL գեղ, վայել
WILLOW գելուլ, գելում, գող, լար
WIN վանել
WIND գինդ, գնդակ, ոյծ-, օդ
WINDOW աչք, ակն, օդ
WING ոյծ-, օդ
WINTER գետ
WISE գէտ, գիտենալ, գիւտ, նուէր
WIT գէտ, գիտենալ, գիւտ, նուէր
WOE վայ
WOLF գայլ
WOOL գեղմն
WORD գիր, երդում, վարդապետ
WORK գործ, երգիծանալ, երկնել, վարժ
WORSE վատ, վատնել, վատթար
WORST վատ, վատնել, վատթար
WOUND վանել
WRACK վրէժ
WRAP գերի, վախճան
WREAK վրէժ
WRECK վրէժ
WRITE գիր
WRONG վախճան
WROUGHT գործ, երգիծանալ
XEROX չոր, չիր, ցասում, ցաւ
XERXES աշխարհ, իշխան
YARD գերդաստան
YAWN խաւար
YEAN եզն
YEARN ձիր
YELLOW լեղի
YES եմ
YEW այգի
YOGA զոյգ, լուծ
YOKE զոյգ, լուծ
YON այն, անդ, նա, նոյն
YONDER այն, անդ, նա, նոյն
YOUNG յունիս
YOUTH յունիս
ZEAL ջան(ք)
ZEN յօրինել, օրէն
ZEUS յուլիս
ZITHER երեք, երեսուն
ZODIAC կեանք
ZYGOTE զոյգ, լուծ
TRUE անտառ, դրախտ, տրամ-
Sound Change – Armenian Root
*bh > բ ամպ, ամպրոպ, արբ, արբանեակ, բամբասել, բան, բառ, բառբար, բանալ, բաց, բանտ, բառնալ , համբարձում, բարդ, -բար, բարի, բարկանալ, բարձր, բարձրաւանդակ, բաւ, բեկանել, բեղուն, բեռն, բերան, բերդ, բերել, բիծ, բիրտ, բիւրեղ, բլուր, բոլոր, բողբոջ, բող(կ), բողոք, բոյծ, բոյս, բոյր, բորբոք, բոց (բաց), բութ, բուխ, բուծ, բուն, բուրգ, բուրդ, բրդել, դամբան, եղբայր, երբ, ըմբոստ, իբր, իբրեւ, լիրբ, լպիրծ, համբոյր, որբ
*bh > ւ աղաւնի, աւազ, աւել, բարձրաւանդակ, դաւ
*d > տ անտառ, ատեան, ատել, գետ, գէտ, գիտենալ, գիւտ, ընտանի, ընտանիք, լոյտ, լուտալ, խայտ, հետաքրիր, հետ(ք), ուտել, տալ, տանիլ, տասն, տեսանել, տեւել, տէր, տիզ, տիկ, տիղմ, տիւ, տիք, տիցաբանութիւն, -տորմ, տուրք, տրամ-, տրտում, տրտունջ
*d > ր via Iranian նուէր
*dh > դ բարձրաւանդակ, բուրդ, բրդել, դադար, դալար, դամբան, դայեակ, դանդաղ, դառն, դառնալ, դաս, դատ, դարել, դարձ, դարման, դաւ, դեղ, դեղին, դեռ, դի, դիակն, դիել, դիզել, դիք, դնել, դողալ, դուլ, դուռն, դուստր, դրամ, դրուժ, դրօշ, ընդ, ընդերք
*dh > ր via Iranian բոյր, համբոյր, յօրինել, վարել, վարք, օրէն
*dhy > ջ մէջ
*dw > երկ երկաթ, երկան, երկար (երկայն), երկիւղ, երկու
*g > զ թանձր
*g > զ via Iranian ազատ
*g > ծ ածել, այծ, առած, առիւծ, արածել, արծաթ, արծարծել, արծիւ, բիծ, բոյծ, բուծ, գործ, ծաղիկ, ծաղր, ծիծաղ, ծամել, ծան(օթ), ծառ, ծեր, ծիլ, ծիծեռնակ, ծին, ծնանիլ, ծնօտ, ծունկ, ծունր, ծուռ, մածուն, մեծ, ործ
*g > ծ > ձ բարձր, բարձրաւանդակ
*g > կ կաղամբ, կամք, կարդալ, կարթ, կարծր, կռունկ, մակարդ
*g > ճ աճել
*g > ս ասել, ես
*gw > լ լեռ
*gw > ծ օծել
*gw > կ անկանել, արկանել (զարնել), եկ, երեկոյ, երէկ, երես, երկ, երկնել, ընկենուլ, ընկեր, ընկղմիլ, կալ, կաղին, կայծ, կեանք, կեղ, կեղտ, կեր, կին, կով, կոգի, կոկորդ, կող, կոյ, կոր, կուլ, կլանել, կուղ, կրծել, կռնչիլ, ցերեկ, քաղցկեղ
*gw>ւ լաւ
*gwh > ժ իժ
*gwh > ջ լանջ
*gwh > գ գաղջ, գոլ
*gwh > զ եզն, արժան
*gwh > ձ օձ, ջերմ, ջիլ, ջիղ, ջինջ, ջնջել
*gwh> գ արագ
*gh > ձ ինձ, իղձ
*gh > գ գարի, գերդաստան, գլուխ, գովել, գորշ, գուշակ, զգոյշ, նիգ
*gh > զ դիզել, եզր, զ-, զատիկ, զենուլ, զէն, զոհ, լէզ, լիզել, մէգ, մէզ, տիզ
*gh > ժ դրուժ, անձուկ, դարձ, ձաղկել, ձեռն, ձեռք, ձեւ, ձի, ձիր, ձիւն, ձմեռ, ձող, ձոյլ, ձուկն, ձօն, որձ
*k > խ խայթ, խանդ, խանձ, խաչ, խարել, խարոյկ, խարկել, խեղ, խէչ, խէթ, խթում, խթել, խոչ, խորովել, խոց, խօթ, խօս, նախանձ, նախարար, սխալ
*k > կ կառք, հերկ
*k > շ շուն, շուռ, շուրթ, շուրջ
*k > ս ամուսին, ասեղ, -ասուն, ասր, արտասուք, արտօսր, լսել, լուր, հլու, լիս, լուս, լոյս, լուսին, լոյց, լուցանել, լուռ, խօս, յոյս, նսեմ, ուս, ուսանիլ, սալ, սանդուղ, սառն, սաստ, սար, սարք, սարդ, սերիլ, սեռ (սերմն), սեւ, սէգ, սէր, սիրել, սին, սիրտ, սլանալ, սլաք, սկեսուր, սուր, սուրբ, սպաննել, սպանդ, սպառնալ, սպասել, տեսանել
*k > ք քաղել, քամակ, քամել, քայլ, քար, քերել, քերթել, քերծել, քորել, քրքիր, քսան
*kw > խ խածանեմ, խաղ, խայտ, խինդ, խնդալ
*kw > կ աչք, ակն, առակ
*kw > ք առաքել, լքանել, քան, քանի, քառ, քառասուն, քաւել, քաք, քեզ, քո, քէն, քիմք
*kwy > չ գոչ
*kw > չ չոգ, չոգայ, չոր, չիր, չորս, չու
*l > r ռոճիկ
*l > լ ալի(ք), ալիւր, գելուլ, գելում, թոյլ, լէզ, լիզել, լիճ, լինդ, լիրբ, լլուկ, լկիլ, լխկել, լսել, լուր, հլու, լիս, լուս, լոգանալ, լողալ, լոկ, լոյծ, լոյս, լուսին, լոյտ, լուտալ, լոյց, լուցանել, լուռ, լպիրծ, լքանել
*l > ղ աղ, աղամ, աղաւաղել, աղաւնի, աղմուկ, աղուէս, աղքատ, ամբողջ, առաստաղ, ատաղձ, աքաղաղ, բեղուն, բողբոջ, բող(կ), բողոք, բուխ, գաղտնի, գայլ, գարշել, գեղ, գեղձ, գեղմն, գիւղ, գող, եկեղեցի, եղեամ, եղեռն, եղեւ(նի), եղունգ, թողուլ, թոյլ, լեղի, խաղ, խեղ, կաղին, կեղ, հեղուլ, զեղուլ, հեղեղ, հող, մաղթել, մաղձ, մատաղ, մատղաշ, մեղ(ք), մեղկ, մեղմ, յղի, յոլով, ողն, ստեղծել, ստեղն, տիղմ, փեղկ, օղ
*l > ր ախոռ, ախորժակ, ամբար, բարկանալ, բիւրեղ, խորտիկ, մարմին, ուրախ, տխուր
*m ~ r արիւն
*n > մ մերկ, մեք (մենք), մեր, մեզ, մխիթար, մի, միթե
*p > h Աստուած, արահետ, հալել, հայիլ, հայ, հայր, հայց, հաստ, -ատ, հար-, հարթ, հարկանել, հարս, հարց, հարցանել, հարուստ, հաց, հեղուլ, զեղուլ, հեղեղ, հեռի, հեռու, հետաքրիր, հետ(ք), հեւալ, հզօր, հէն, հինգ, հիւանդ, հիւս, հնոց, հոգ, հոգի, հող, հոյակապ, հոյլ, հով, հովիւ, հորթ, հուն, հուպ, հուսկ, հուր, հպարտ, հօտ
*p > h > ø աղմուկ, ամուլ, առ-, առակ, առած, առաքել, ասր, արագիլ, յղի, յոլով, ոտն, որդի, որս, ուլ
*p > հ հերկ, յաղթ, յատակ, յետ, յիսուն, նայիլ
*pl > լ լալ, լայն, լի, լու, լուանալ, լուծ
*r > լ գոլ
*r > ղ աղաչել, աղօթ, աղբիւր, աստղ, գաղջ, դանդաղ, դառնալ, դեղ, դեղին, դեռ, դողալ, եղբայր
*r > տ via Iranian պատ, պատառ, պատգամ, պատարագ, պատկեր, պատուէր, պատշաճ
*s > h հեծ-անել (հեծնել), հին, հիւթ, հիւղէ, յագենալ
*s > h > ø ամառ, ամբար, ամբողջ, ամէն, ամուսին, անկանել, առաքել, ատեան, արբ, արիւն, արկանել (զարնել), եօթն, ընկենուլ, համբոյր, ուստր
*s > շ աշուն, ապուշ, էշ
*s > փ փեղկ
*s(k) > շ շաղաղել, շաղիլ, շատ, շար(ք), շարունակել, շարական, շերտ, շեղել
*sk > ց այցելել, անց, հայց, հարց, հարցանել, վեց, ց-, ցայտել, ցան, ցանկ (ց + անկ), ցասում, ցաւ, ցելում, ցեղ, ցերեկ, ցիր, ցրել, ցից, ցոյց, ցուլ, ցուպ
*sp > սպ առասպել
*sp > փ փայլ, փաղփաղիլ, փողփողել, փայծաղն, փին, փնթի, փոյթ, փռել, փրփուր
*st > ստ առաստաղ
*sw > խ via Iranian ախոռ, ախորժակ, խորտիկ, կախարդ, ուրախ, տխուր
*sw > փ փառք
*sw > ք առաքինի, քաղց, քաղցր, քենի, քիմք, քուն, քոյր, քրտինք
*t > թ անթառամ, եթէ, ընթեռնուլ, թագ, թակել, թան, թանձր, թառամիմ, թառիլ, թարախ, թարմ -, թաց, թեթեւ, թեր-, թերթ, թերի, թեքել, թէ, թիթեռն, թիւ, թմրիլ, թորմիլ, թողուլ, թոյլ, թոյլ, թոռն, թոթով, թումբ, թունդ, թուր, թուփ, թռչել, թռչուն, թրթուռ
*tw > ք դու, քո
*VpV > VւV եւ, եօթն, ու, ունիլ, ունելի, -օն (-աւն)
*VtV > Vյ այրեմ, հայիլ, հայ, հայր, հայց, հոյակապ, մայր, մայրի, քոյր
*w > գ ագանիմ, այգ, արագիլ, արեւ, արեգակն, գալ, գաղտնի, գայլ, գառն, գարշել, գարուն, գելուլ, գելում, գեղ, գեղձ, գեղմն, գետ, գեր, գերի, գէտ, գիտենալ, գին, գինդ, գիշեր, գիր, գիւղ, գիւտ, գնդակ, գող, գոմ, գոյ -, գոչ, գործ, գորտ, երգիծանալ, երդում, զգեստ, լոգանալ, լողալ, հագուստ, հագնել, յօդ, օգնել, օգուտ
*y > լ լեարդ
*y/w > ջ անուրջ, երջանիկ, էջ, իջանել, իջնել, էջ, մունջ, ողջ, ջան(ք), ջան, ջուր, ստերջ, վերջ
*ə > ձ անձն, ատաղձ, բաղձ, գեղձ
*գ ~ ժ ոյժ, ոյծ-
fricative արժան, մուտ, մոյծ, մուծ, յարգանք, նախանձ, պարծ, պիղծ, տամջ, օժանդակել
Gk. ch > ք արքայ, Քրիստոս
Gk. th > թ աթանաս, աթոռ, թատրոն, թեմ
initial aspiration հացի, հաւ, հաւան (հաւանել), հաւատ, հաւաքել, հեռ-, հոտ, հում
metathesis աղբիւր, արգանդ, արթուն, արտ, արտասուք, արտօսր, գդալ, դգալ (գդալ), եղբայր, երանի, երաշտ, երեք, երեսուն, երէց, երջանիկ, լսել, լուր, հլու, լիս, լուս, լուռ
nasalization անտառ, անց, բեկանել, բուն, թանձր, միս, միտ, միտք, մունջ, ուս
parallel form ալիւր
prothetic vowel ալի(ք), աղբիւր, աղմուկ, աղուէս, ամպ, ամպրոպ, արածել, արգանդ, արեւ, արեգակն, արթուն, արտասուք, արտօսր, եղբայր, երակ, երանի, երաշտ, երեկոյ, երէկ, երես, երեք, երեսուն, երէց, երջանիկ
reduplication աղաւաղել, արծարծել, դադար, ծաղր, ծիծաղ, մարմին, պղպջակ, տրտում, տրտունջ
s-movable զմայլիլ, թագ, թակել, թոթով, թունդ, թուք, լաւ, լիրբ, լպիրծ, խաղ, խեղ, կաղամբ, համար, հզօր, հէն, մատուռն, միւռոն, մօրուք, ներգեւ, նու, շեղել, սխալ, ստոյգ, տիղմ, -տորմ, փեղկ, փոյթ, քաղել, քերել, քերթել, քերծել, քորել
գ ~ ժ արժան, յարգանք, օժանդակել
գ ~ ջ տամջ
թ ~ ջ շուրթ, շուրջ
ո ~ ա մատչիլ
տ ~ ծ մուտ, մոյծ, մուծ, պարծ, պիղծ
տ ~ ձ նախանձ
ւ ~ գ արեւ, արեգակն
[1] The PIE roots used in this site correspond to the American Heritage dic-tion-ar-y of Indo-European Roots, revised and edited by Calvert Watkins, 2nd ed., (Boston: Houghton Mifflin Company, 2000).
[2] On this site, Iranian is used as a generic term covering all stages and sub-branches of the Iranian branch of Indo-European (Avestan, Persian, Parthian, etc.).
[3] H.Hübschmann, “On the Position of Armenian in the Sphere of the Indo-European Languages,” [1875] 165-189 in W.F. Lehmann, ed. & trans., A Reader in 19th Century Historical Indo-European Linguistics (Bloomington: Indiana U. Press, 1967); see also, A. Meillet, Esquisse d’une grammaire comparée de l’arménien classique (Vienna: Mekhitarist Press, 1936); Robert Godel, An Introduction to the Study of Classical Armenian (Wiesbaden: Dr. Ludwig Reichert Verlag, 1975); Sarkis Saryan, Language Connections: Kinship of Armenian with Sister Indo-European Languages (Yarmouth, MA: Sarmen, 1982).
[4] See, e.g., Isidore Dyen, Joseph B. Kruskal & Paul Black, An Indoeuropean Classification: A Lexicostatistical Experiment, Transactions of the American Philosophical Society, vol. 82, pt. 5 (Philadelphia: The American Philosophical Society, 1992); E. D. Polivanov, “Even Mathematics can be Useful,” 226-272, in Selected Works, ed. Leont’ev, ed., D. Armstrong, trans. (The Hague: Mouton, 1974).
[5] See, Colin Renfrew, Language and Archaeology, 98-119; Winfred P. Lehmann, ed. & trans., A Reader in 19th-Century Historical Indo-European Linguistics (Bloomington: Indiana U. Press, 1967); George Cardona, Henry M. Hoenigswald & Alfred Senn, Indo-European and Indo-Europeans (Philadelphia: University of Pennsylvania, 1970).
[6] Nicholas Wade, “Biological dig for the roots of language,” International Herald Tribune, (March 18, 2004) 10; Gray & Atkinson, “Anatolian Theory of Indo-European origin,” 437.
[7] J.P. Mallory, In Search of the Indo-Europeans: Language, Archaeology and Myth (London: Thames and Hudson, 1989) 143-147. On the ambiguity of archeological and linguistic evidence generally, see, e.g.,Ward Goodenough, “The Evolution of Pastoralism and Indo-European Origins,” 253-266 in Cardona, Hoenigswald & Senn, Indo-European and Indo-Europeans (Philadelphia: University of Pennsylvania, 1970) 262.
[8] See, e.g., Cavalli-Sforza, History and Geography, 264-65; Luigi. L. Cavalli-Sforza & Francesco. Cavalli-Sforza, The Great Human Diasporas: The History of Diversity and Evolution, (NY: Addison-Wesley, 1995) 160-161; The Journal of Indo-European Studies, Spring/Summer 1985, vol. 13, Nos. 1 & 2; Spring/Summer 1990 (vol. 18, nos. 1 & 2.); J.P. Mallory, In Search of the Indo-Europeans, 144; Book Review of Archaeology and Language: The Puzzle of Indo-European Origins, Current Anthropology, vol. 29, no. 3 (June 1988) 437-468.
[9] Johannes Schmidt, Die Urheimat der Indogermanen und das europaïsche Zahlensystem, Weimar, 1890; Renfrew, Archaeology and Language, 159-60; Thomas V. Gamkrelidze & Vyacheslav V. Ivanov,Indoevropejskij jazyk i indoevropejtsy (Tbilisi, 1984); Thomas V. Gamkrelidze & Vyacheslav V. Ivanov, “The Ancient Near East and the Indo-European Question: Temporal and Territorial Characteristics of Proto-Indo-European Based on Linguistic and Historico-Cultural Data,” Journal of Indo-European Studies, vol. 13, no. 1 & 2 (Spring/Summer 1985) 3-48; Thomas V. Gamkrelidze & Vyacheslav V. Ivanov, “The Migration of Tribes Speaking Indo-European Dialects from their Original Homeland in the Near East to their Historical Habitation in Eurasia,” Journal of Indo-European Studies, vol. 13, no. 1 & 2 (Spring/Summer 1985) 49-91; Ishkhanian, Origins, 28; Robert Drews, The Coming of the Greeks: Indo-European Conquests and the Near East (Princeton: Princeton University, 1987); Luigi Cavalli-Sforza & Francesco Cavalli-Sforza, Great Human Diasporas, 160; Cavalli-Sforza, History and Geography 265; Cavalli-Sforza, Genes, Peoples and Languages, 159-164; Gray & Atkinson, “Anatolian Theory of Indo-European origin,” 437.
[10] Igor M. Diakanov, “On the Original Home of the Speakers of Indo-European,” Journal of Indo-European Studies, vol. 13, no. 1 & 2 (Spring/Summer 1985) 92-174. Marija Gimbutas, “Primary and Secondary Homeland of the Indo-Europeans,” Journal of Indo-European Studies, vol. 13, no. 1 & 2 (Spring/Summer 1985) 185-202; Marija Gimbutas, “Proto-Indo-European Culture: The Kurgan Culture during the Fifth, Fourth, and Third Millennia B.C.,” 155-198 in Cardona, Hoenigswald & Senn, Indo-European and Indo-Europeans (Philadelphia: University of Pennsylvania Press, 1970); Gerd Steiner, “The Immigration of the First Indo-Europeans Into Anatolia Reconsidered,” Journal of Indo-European Studies, vol. 18, no. 1 & 2 (Spring/Summer 1900) 185-214; Gevorg B. Jahukian, Hayots’ lezvi patmut’yun: nakhagrayin zhamanakashrjan (Yerevan: Academy of Sciences, 1987) 73-76.
[11] Russell D. Grey & Quentin D. Atkinson, “Language-tree divergence times support the Anatolian Theory of Indo-European origin,” Nature 426(26 Nov. 2003) 435-439; Cavalli-Sforza, Genes, Peoples and Languages, 159-163; Cavalli-Sforza, History and Geography, 300, 297, 264-65.
[12] Renfrew, Archaeology and Language, 9-13.
[13] Johannes Schmidt, Die Urheimat der Indogermanen und das europaïsche Zahlensystem (Weimar, 1890); Mallory, In Search of the Indo-Europeans, 182; Ishkhanian, Origin, 12; Renfrew, Archaeology and Language, 159-60.
[14] Marija Gimbutas, “Primary and Secondary Homeland of the Indo-Europeans,” Journal of Indo-European Studies, vol. 13, no. 1 & 2 (Spring/Summer 1985) 185-202; Marija Gimbutas, “Proto-Indo-European Culture: The Kurgan Culture during the Fifth, Fourth, and Third Millennia B.C.,” 155-198 inCardona, Hoenigswald & Senn, Indo-European and Indo-Europeans (Philadelphia: University of Pennsylvania Press, 1970).
[15] “The Gimbutas hypothesis . . . is not really an alternative to the Anatolian origin suggested by Renfrew and others; both hypotheses can be correct.” Luigi L. Cavalli-Sforza, Paolo Menozzi & Alberto Piazza, “Demic Expansions and Human Evolution,” Science vol. 259 (January 29, 1993) 642. See Louise Levanthes, “A Geneticist Maps Ancient Migrations,” The New York Times, July 27, 1993, C1; Cavalli-Sforza, History and Geography, 264-65.
[16] Cavalli-Sforza, History and Geography, 300.
[17] Gray & Atkinson, “Anatolian Theory of Indo-European Origin,” 435.
