30:1 Զայս ասէ այր ցհաւատացեալս Աստուծոյ. Եթէ լուռ եղէց:
| 30:1 [493] The words of Agur the son of Jakeh, [even] the prophecy: the man spake unto Ithiel, even unto Ithiel and Ucal:
|
30:2 զի անմտագոյն եմ քան զամենայն մարդիկ, եւ իմաստութիւն մարդոյ ոչ գոյ յիս:
| 30:2 Surely I [am] more brutish than [any] man, and have not the understanding of a man:
|
30:3 [471]Աստուած ուսոյց ինձ իմաստութիւն, եւ`` գիտութեան սրբոց խելամուտ եղէ, [472]եւ ճանաչեմ զսրբութիւնս:
| 30:3 I neither learned wisdom, nor have the knowledge of the holy:
|
30:4 Ո՞վ ել յերկինս` եւ էջ. ո՞վ ժողովեաց զհողմս ի գոգ իւր. ո՞վ ամփոփեաց զջուրս ի ձորձս իւր. ո՞վ կալաւ զծագս երկրի. զի՞նչ անուն է նորա, կամ զի՞նչ անուն որդւոյ նորա, [473]զի գիտասցես թէ:
| 30:4 Who hath ascended up into heaven, or descended? who hath gathered the wind in his fists? who hath bound the waters in a garment? who hath established all the ends of the earth? what [is] his name, and what [is] his son' s name, if thou canst tell:
|
30:5 ամենայն`` բանք Աստուծոյ ընտրեալք են, եւ վերակացու է նա երկիւղածաց իւրոց:
| 30:5 Every word of God [is] pure: he [is] a shield unto them that put their trust in him:
|
30:6 Մի՛ յաւելուցուս ի բանս նորա, զի մի՛ յանդիմանեսցէ զքեզ, եւ սուտ լինիցիս:
| 30:6 Add thou not unto his words, lest he reprove thee, and thou be found a liar:
|
30:7 Երկուս ինչս խնդրեմ ի քէն. մի՛ [474]հաներ յինէն զշնորհս մինչչեւ մեռեալ իցեմ:
| 30:7 Two [things] have I required of thee; deny me [them] not before I die:
|
30:8 զբան զուր եւ սուտ` հեռի արա յինէն. մեծութիւն եւ տնանկութիւն մի՛ տար ինձ, այլ կշռեա ինձ զարժանն բաւականութեամբ:
| 30:8 Remove far from me vanity and lies: give me neither poverty nor riches; feed me with food convenient for me:
|
30:9 զի [475]մի՛ մեծացայց եւ ստեցից, եւ ասիցեմ, թէ` Ո՞վ տեսանիցէ զիս. կամ`` աղքատացայց եւ գողացայց. եւ երդուայց յանուն Աստուծոյ իմոյ:
| 30:9 Lest I be full, and deny [thee], and say, Who [is] the LORD? or lest I be poor, and steal, and take the name of my God:
|
30:10 Մի՛ [476]մատներ զծառայ ի ձեռս տեառն իւրոյ``, զի մի՛ երբեք անիծանիցէ զքեզ` եւ [477]ապականիցիս:
| 30:10 Accuse not a servant unto his master, lest he curse thee, and thou be found guilty:
|
30:11 Ծնունդ չար`` զհայր իւր անիծանէ, եւ զմայր իւր ոչ օրհնէ:
| 30:11 There is a generation [that] curseth their father, and doth not bless their mother:
|
30:12 [478]ծնունդ չար`` առ արդարս ունի զանձն իւր, եւ [479]զելս անձին իւրոյ`` ոչ լուացաւ:
| 30:12 There is a generation [that are] pure in their own eyes, and [yet] is not washed from their filthiness:
|
30:13 [480]Ծնունդ չար`` ամբարտաւան աչս ունի, եւ յարտեւանունս իւր հպարտանայ:
| 30:13 There is a generation, O how lofty are their eyes! and their eyelids are lifted up:
|
30:14 [481]Ծնունդ չար`` իբրեւ զսուսեր ունի զատամունս իւր, եւ զժանիս իւր իբրեւ զկտրոցս, մաշել եւ ուտել զխոնարհս երկրի եւ զտնանկս ի մարդկանէ:
| 30:14 There is a generation, whose teeth [are as] swords, and their jaw teeth [as] knives, to devour the poor from off the earth, and the needy from [among] men:
|
30:15 [482]Տզրկի երեք դստերք էին սիրով սիրեցեալք, եւ երեքին սոքա ոչ յագեցուցին զնա, եւ չորրորդն ոչ լցաւ ասել շատ:
| 30:15 The horseleach hath two daughters, [crying], Give, give. There are three [things that] are never satisfied, [yea], four [things] say not, [It is] enough:
|
30:16 դժոխք եւ կորուստ եւ սէր կանանց եւ տարտարոսն եւ երկիր` ոչ յագի ջրով, եւ ջուր եւ հուր` ոչ երբեք ասեն շատ:
| 30:16 The grave; and the barren womb; the earth [that] is not filled with water; and the fire [that] saith not, [It is] enough:
|
30:17 Ակն որ արհամարհէ զհայր եւ անարգէ [483]զծերութիւն մօր, խլեսցեն զնա ագռաւք ձորոց. եւ գէշ գէշ արասցեն զնա ձագք արծուեաց:
| 30:17 The eye [that] mocketh at [his] father, and despiseth to obey [his] mother, the ravens of the valley shall pick it out, and the young eagles shall eat it:
|
30:18 Երեք են` զորս անհնար է ինձ իմանալ, եւ [484]զչորրորդն ոչ ճանաչեմ:
| 30:18 There be three [things which] are too wonderful for me, yea, four which I know not:
|
30:19 զհետս արծուոյ թռուցելոյ, եւ զճանապարհս օձի ի վերայ վիմի, եւ զշաւիղս նաւի ընդ ծով գնացելոյ, եւ զճանապահս առն [485]երիտասարդի:
| 30:19 The way of an eagle in the air; the way of a serpent upon a rock; the way of a ship in the midst of the sea; and the way of a man with a maid:
|
30:20 նոյնպիսի է եւ ճանապարհ կնոջ շնացողի. [486]զի յորժամ գործէ ինչ` լուանայ եւ ասէ. Իմ չիք ինչ գործեալ:
| 30:20 Such [is] the way of an adulterous woman; she eateth, and wipeth her mouth, and saith, I have done no wickedness:
|
30:21 Երիւք շարժի երկիր, եւ չորրորդին ոչ կարէ հանդարտել:
| 30:21 For three [things] the earth is disquieted, and for four [which] it cannot bear:
|
30:22 եթէ ծառայ թագաւորեսցէ, եւ անմիտն եթէ յագեսցի հացիւ:
| 30:22 For a servant when he reigneth; and a fool when he is filled with meat:
|
30:23 [487]եւ աղախին եթէ հանիցէ զտիկին իւր, եւ կին ատելի եթէ դիպեսցի առն բարւոյ:
| 30:23 For an odious [woman] when she is married; and an handmaid that is heir to her mistress:
|
30:24 Չորք են որ փոքր են յերկրի, եւ նոքա իմաստնագոյնք են քան զիմաստունս:
| 30:24 There be four [things which are] little upon the earth, but they [are] exceeding wise:
|
30:25 մրջիւն` որոյ ոչ գոյ զօրութիւն, եւ պատրաստէ ամարայնւոյ զկերակուր իւր:
| 30:25 The ants [are] a people not strong, yet they prepare their meat in the summer:
|
30:26 եւ ճագար` ազգ անհզօր, որ արարին ի վէմս զդադարս իւրեանց:
| 30:26 The conies [are but] a feeble folk, yet make they their houses in the rocks:
|
30:27 առանց թագաւորի է մարախ, եւ [488]զօրաժողով լինի իբրեւ ի միոջէ հրամանէ օրինօք:
| 30:27 The locusts have no king, yet go they forth all of them by bands:
|
30:28 եւ սարդ` կռուեալ ձեռօք յորմ, [489]որ դիւրին է առ որսալ,`` բնակէ ի յարկս թագաւորաց:
| 30:28 The spider taketh hold with her hands, and is in kings' palaces:
|
30:29 Երեք են որ պարծ շրջին, եւ [490]չորրորդն գեղեցիկ ճեմի:
| 30:29 There be three [things] which go well, yea, four are comely in going:
|
30:30 կորիւն առիւծու հզօր է քան զանասունս, [491]որ ոչ զանգիտէ`` եւ ոչ թիկունս դարձուցանէ [492]յանասնոց:
| 30:30 A lion [which is] strongest among beasts, and turneth not away for any:
|
30:31 եւ աքաղաղ` որ շրջի ի մէջ մարեաց սիգալով. եւ նոխազ` առաջնորդ հօտի. եւ թագաւոր` որ հրապարակախօս լինի ի մէջ ազգաց:
| 30:31 A greyhound; an he goat also; and a king, against whom [there is] no rising up:
|
30:32 Եթէ զանձն դիւրութեան տացես, եւ ձեռն ի բերան կռուով ձգեսցես, անարգեսցիս:
| 30:32 If thou hast done foolishly in lifting up thyself, or if thou hast thought evil, [lay] thine hand upon thy mouth:
|
30:33 Կթեա կաթն` եւ եղիցի եւղ. ապա եթէ կարի ճմլեսցես զպտկունսն, ելանէ արիւն. եւ եթէ ձգեսցես զբանս, ելցեն դատաստանք եւ կռիւք:
| 30:33 Surely the churning of milk bringeth forth butter, and the wringing of the nose bringeth forth blood: so the forcing of wrath bringeth forth strife:
|