5:1 Եւ տեսեալ զժողովուրդսն` ել ի լեառն. եւ իբրեւ նստաւ անդ, մատեան առ նա աշակերտք նորա:
| 5:1 And seeing the multitudes, he went up into a mountain: and when he was set, his disciples came unto him:
|
5:2 եւ բացեալ զբերան իւր ուսուցանէր զնոսա եւ ասէր:
| 5:2 And he opened his mouth, and taught them, saying:
|
5:3 Երանի աղքատաց հոգւով, զի նոցա է արքայութիւն երկնից:
| 5:3 Blessed [are] the poor in spirit: for their' s is the kingdom of heaven:
|
5:4 Երանի սգաւորաց, զի նոքա մխիթարեսցին:
| 5:4 Blessed [are] they that mourn: for they shall be comforted:
|
5:5 Երանի հեզոց, զի նոքա ժառանգեսցեն զերկիր:
| 5:5 Blessed [are] the meek: for they shall inherit the earth:
|
5:6 Երանի որ քաղցեալ եւ ծարաւի իցեն արդարութեան, զի նոքա յագեսցին:
| 5:6 Blessed [are] they which do hunger and thirst after righteousness: for they shall be filled:
|
5:7 Երանի ողորմածաց, զի նոքա ողորմութիւն գտցեն:
| 5:7 Blessed [are] the merciful: for they shall obtain mercy:
|
5:8 Երանի այնոցիկ որ սուրբ են սրտիւք, զի նոքա զԱստուած տեսցեն:
| 5:8 Blessed [are] the pure in heart: for they shall see God:
|
5:9 Երանի խաղաղարարաց, զի նոքա որդիք Աստուծոյ կոչեսցին:
| 5:9 Blessed [are] the peacemakers: for they shall be called the children of God:
|
5:10 Երանի որ հալածեալ իցեն վասն արդարութեան, զի նոցա է արքայութիւն երկնից:
| 5:10 Blessed [are] they which are persecuted for righteousness' sake: for their' s is the kingdom of heaven:
|
5:11 Երանի է ձեզ յորժամ նախատիցեն զձեզ եւ հալածեսցեն, եւ ասիցեն զամենայն բան չար զձէնջ սուտ վասն իմ:
| 5:11 Blessed are ye, when [men] shall revile you, and persecute [you], and shall say all manner of evil against you falsely, for my sake:
|
5:12 ցնծացէք եւ ուրախ լերուք, զի վարձք ձեր բազում են յերկինս. զի այսպէս հալածեցին զմարգարէսն որ յառաջ քան զձեզ էին:
| 5:12 Rejoice, and be exceeding glad: for great [is] your reward in heaven: for so persecuted they the prophets which were before you:
|
5:13 Դուք էք աղ երկրի. ապա թէ աղն անհամի, ի՞ւ յաղիցի. ոչ իմիք ազդիցէ այնուհետեւ, բայց եթէ ընկենուլ արտաքս եւ կոխան լինել ի մարդկանէ:
| 5:13 Ye are the salt of the earth: but if the salt have lost his savour, wherewith shall it be salted? it is thenceforth good for nothing, but to be cast out, and to be trodden under foot of men:
|
5:14 Դուք էք լոյս աշխարհի. ոչ կարէ քաղաք թաքչել որ ի վերայ լերին կայցէ:
| 5:14 Ye are the light of the world. A city that is set on an hill cannot be hid:
|
5:15 Եւ ոչ լուցանեն ճրագ եւ դնեն ընդ գրուանաւ, այլ ի վերայ աշտանակի, եւ լոյս տայ ամենեցուն որ ի տանն իցեն:
| 5:15 Neither do men light a candle, and put it under a bushel, but on a candlestick; and it giveth light unto all that are in the house:
|
5:16 Այնպէս լուսաւորեսցէ լոյս ձեր առաջի մարդկան, որպէս զի տեսցեն զգործս ձեր բարիս, եւ փառաւորեսցեն զՀայր ձեր որ յերկինս է:
| 5:16 Let your light so shine before men, that they may see your good works, and glorify your Father which is in heaven:
|
5:17 Մի՛ համարիք եթէ եկի լուծանել զօրէնս կամ զմարգարէս. ոչ եկի լուծանել, այլ լնուլ:
| 5:17 Think not that I am come to destroy the law, or the prophets: I am not come to destroy, but to fulfil:
|
5:18 Ամէն ասեմ ձեզ. Մինչեւ անցցեն երկինք եւ երկիր, յովտ մի [11]որ նշանախեց մի է`` ոչ անցցէ յօրինացն եւ ի մարգարէից մինչեւ ամենայն եղիցի:
| 5:18 For verily I say unto you, Till heaven and earth pass, one jot or one tittle shall in no wise pass from the law, till all be fulfilled:
|
5:19 Որ ոք լուծցէ մի ինչ ի պատուիրանացս յայսցանէ ի փոքունց եւ ուսուսցէ այնպէս զմարդիկ` փոքր կոչեսցի յարքայութեան երկնից. իսկ որ արասցէ եւ ուսուսցէ` նա մեծ կոչեսցի յարքայութեան երկնից:
| 5:19 Whosoever therefore shall break one of these least commandments, and shall teach men so, he shall be called the least in the kingdom of heaven: but whosoever shall do and teach [them], the same shall be called great in the kingdom of heaven:
|
5:20 Բայց ասեմ ձեզ, զի` Եթէ ոչ առաւելուցու արդարութիւն ձեր աւելի քան զդպրացն եւ զփարիսեցւոց, ոչ մտանիցէք յարքայութիւն երկնից:
| 5:20 For I say unto you, That except your righteousness shall exceed [the righteousness] of the scribes and Pharisees, ye shall in no case enter into the kingdom of heaven:
|
5:21 Լուարուք զի ասացաւ առաջնոցն թէ` Մի՛ սպանաներ. զի որ սպանանիցէ` պարտական լիցի դատաստանի:
| 5:21 Ye have heard that it was said by them of old time, Thou shalt not kill; and whosoever shall kill shall be in danger of the judgment:
|
5:22 Այլ ես ասեմ ձեզ եթէ. Ամենայն որ բարկանայ եղբօր իւրում տարապարտուց` պարտաւոր լիցի դատաստանի. եւ որ ասիցէ ցեղբայր իւր Յիմար` պարտաւոր լիցի ատենի. եւ որ ասիցէ ցեղբայր իւր Մորոս` պարտաւոր լիցի ի գեհեն հրոյն:
| 5:22 But I say unto you, That whosoever is angry with his brother without a cause shall be in danger of the judgment: and whosoever shall say to his brother, Raca, shall be in danger of the council: but whosoever shall say, Thou fool, shall be in danger of hell fire:
|
5:23 Եթէ մատուցանիցես զպատարագ քո ի վերայ սեղանոյ, եւ անդ յիշեսցես եթէ եղբայր քո ունիցի ինչ խէթ զքէն:
| 5:23 Therefore if thou bring thy gift to the altar, and there rememberest that thy brother hath ought against thee:
|
5:24 թող զպատարագն քո առաջի սեղանոյն, եւ երթ նախ հաշտեաց ընդ եղբօր քում, եւ ապա եկեալ մատուսջիր զպատարագն քո:
| 5:24 Leave there thy gift before the altar, and go thy way; first be reconciled to thy brother, and then come and offer thy gift:
|
5:25 Լեր իրաւախոհ ընդ ոսոխի քում վաղագոյն, մինչդեռ իցես ընդ նմա ի ճանապարհի. գուցէ մատնիցէ զքեզ ոսոխն դատաւորի. եւ դատաւորն` դահճի, եւ արկանիցիս ի բանտ:
| 5:25 Agree with thine adversary quickly, whiles thou art in the way with him; lest at any time the adversary deliver thee to the judge, and the judge deliver thee to the officer, and thou be cast into prison:
|
5:26 Ամէն ասեմ քեզ, ոչ ելանիցես անտի մինչեւ հատուցանիցես զյետին նաքարակիտն:
| 5:26 Verily I say unto thee, Thou shalt by no means come out thence, till thou hast paid the uttermost farthing:
|
5:27 Լուարուք զի ասացաւ. Մի՛ շնար:
| 5:27 Ye have heard that it was said by them of old time, Thou shalt not commit adultery:
|
5:28 Բայց ես ասեմ ձեզ թէ` Ամենայն որ հայի ի կին մարդ առ ի ցանկանալոյ նմա` անդէն շնացաւ ընդ նմա ի սրտի իւրում:
| 5:28 But I say unto you, That whosoever looketh on a woman to lust after her hath committed adultery with her already in his heart:
|
5:29 Եթէ ակն քո աջ գայթակղեցուցանէ զքեզ, խլեա զնա եւ ընկեա ի քէն. զի լաւ է քեզ եթէ մի յանդամոց քոց կորիցէ, եւ մի՛ ամենայն մարմինդ քո անկանիցի ի գեհեն:
| 5:29 And if thy right eye offend thee, pluck it out, and cast [it] from thee: for it is profitable for thee that one of thy members should perish, and not [that] thy whole body should be cast into hell:
|
5:30 Եւ եթէ աջ ձեռն քո գայթակղեցուցանէ զքեզ, հատ զնա եւ ընկեա ի քէն. զի լաւ է քեզ եթէ մի յանդամոց քոց կորիցէ, եւ մի՛ ամենայն մարմինդ քո արկանիցի ի գեհեն:
| 5:30 And if thy right hand offend thee, cut it off, and cast [it] from thee: for it is profitable for thee that one of thy members should perish, and not [that] thy whole body should be cast into hell:
|
5:31 Ապաքէն ասացաւ եթէ. Որ արձակիցէ զկին իւր` տացէ նմա զարձակմանն:
| 5:31 It hath been said, Whosoever shall put away his wife, let him give her a writing of divorcement:
|
5:32 բայց ես ասեմ ձեզ եթէ. Ամենայն որ արձակէ զկին իւր առանց բանի պոռնկութեան` նա տայ նմա շնալ, եւ որ զարձակեալն առնէ` շնայ:
| 5:32 But I say unto you, That whosoever shall put away his wife, saving for the cause of fornication, causeth her to commit adultery: and whosoever shall marry her that is divorced committeth adultery:
|
5:33 Դարձեալ լուարուք զի ասացաւ առաջնոցն. Մի՛ երդնուցուս սուտ, բայց հատուսցես Տեառն զերդմունս քո:
| 5:33 Again, ye have heard that it hath been said by them of old time, Thou shalt not forswear thyself, but shalt perform unto the Lord thine oaths:
|
5:34 Այլ ես ասեմ ձեզ. Ամենեւին մի՛ երդնուլ, մի՛ յերկինս` զի աթոռ է Աստուծոյ:
| 5:34 But I say unto you, Swear not at all; neither by heaven; for it is God' s throne:
|
5:35 եւ մի՛ յերկիր` զի պատուանդան է ոտից նորա, եւ մի՛ յԵրուսաղէմ` զի քաղաք է մեծի Արքայի:
| 5:35 Nor by the earth; for it is his footstool: neither by Jerusalem; for it is the city of the great King:
|
5:36 եւ մի՛ ի գլուխ քո երդնուցուս, զի ոչ կարես մազ մի սպիտակ առնել կամ թուխ:
| 5:36 Neither shalt thou swear by thy head, because thou canst not make one hair white or black:
|
5:37 Այլ եղիցի ձեր բան` Այոն այո, եւ, Ոչն ոչ. զի աւելին քան զայն ի չարէն է:
| 5:37 But let your communication be, Yea, yea; Nay, nay: for whatsoever is more than these cometh of evil:
|
5:38 Լուարուք զի ասացաւ. Ակն ընդ ական եւ ատամն ընդ ատաման:
| 5:38 Ye have heard that it hath been said, An eye for an eye, and a tooth for a tooth:
|
5:39 Այլ ես ասեմ ձեզ. Մի՛ կալ հակառակ չարին. այլ եթէ ոք ածիցէ ապտակ յաջ ծնօտ քո, դարձո նմա եւ զմեւսն:
| 5:39 But I say unto you, That ye resist not evil: but whosoever shall smite thee on thy right cheek, turn to him the other also:
|
5:40 Եւ որ կամիցի ոք դատել եւ առնուլ զշապիկս քո` թող ի նա եւ զբաճկոն քո:
| 5:40 And if any man will sue thee at the law, and take away thy coat, let him have [thy] cloke also:
|
5:41 Եւ որ տարապարհակ վարիցէ զքեզ մղոն մի` երթ ընդ նմա եւ երկուս:
| 5:41 And whosoever shall compel thee to go a mile, go with him twain:
|
5:42 Որում խնդրէ ի քէն` տուր. եւ որ կամի փոխ առնուլ ի քէն` մի՛ դարձուցաներ զերեսս:
| 5:42 Give to him that asketh thee, and from him that would borrow of thee turn not thou away:
|
5:43 Լուարուք ապաքէն զի ասացաւ. Սիրեսցես զընկեր քո, եւ ատեսցես զթշնամին քո:
| 5:43 Ye have heard that it hath been said, Thou shalt love thy neighbour, and hate thine enemy:
|
5:44 Այլ ես ասեմ ձեզ. Սիրեցէք զթշնամիս ձեր, օրհնեցէք զանիծիչս ձեր, բարի արարէք ատելեաց ձերոց, եւ աղօթս արարէք ի վերայ այնոցիկ որ լլկենն զձեզ եւ հալածեն:
| 5:44 But I say unto you, Love your enemies, bless them that curse you, do good to them that hate you, and pray for them which despitefully use you, and persecute you:
|
5:45 զի եղիջիք որդիք Հօր ձերոյ որ յերկինսն է. զի զարեգակն իւր ծագէ ի վերայ չարաց եւ բարեաց, եւ ածէ անձրեւ ի վերայ արդարոց եւ մեղաւորաց:
| 5:45 That ye may be the children of your Father which is in heaven: for he maketh his sun to rise on the evil and on the good, and sendeth rain on the just and on the unjust:
|
5:46 Զի եթէ սիրիցէք զայնոսիկ որ սիրենն զձեզ` զի՞նչ վարձք իցեն. ո՞չ ապաքէն եւ մաքսաւորք զնոյն գործեն:
| 5:46 For if ye love them which love you, what reward have ye? do not even the publicans the same:
|
5:47 Եւ եթէ տայցէք միայն ողջոյն [12]բարեկամաց ձերոց, զի՞նչ աւելի առնէք. ո՞չ ապաքէն [13]մաքսաւորք [14]եւ մեղաւորք`` զնոյն գործեն:
| 5:47 And if ye salute your brethren only, what do ye more [than others]? do not even the publicans so:
|
5:48 Արդ եղերուք դուք կատարեալք, որպէս եւ Հայրն ձեր երկնաւոր կատարեալ է:
| 5:48 Be ye therefore perfect, even as your Father which is in heaven is perfect:
|