6:1 Եւ արարին որդիքն Իսրայելի չար առաջի Տեառն, եւ ետ զնոսա Տէր ի ձեռս Մադիամու ամս եւթն:
| 6:1 And the children of Israel did evil in the sight of the LORD: and the LORD delivered them into the hand of Midian seven years:
|
6:2 Եւ զօրացաւ ձեռն Մադիամու ի վերայ Իսրայելի. եւ արարին իւրեանց որդիքն Իսրայելի յերեսաց Մադիամու [118]գոմս ի լերինս եւ յայրս եւ յամուրս:
| 6:2 And the hand of Midian prevailed against Israel: [and] because of the Midianites the children of Israel made them the dens which [are] in the mountains, and caves, and strong holds:
|
6:3 Եւ լինէր իբրեւ վարէր այր Իսրայելի, ելանէր Մադիամ եւ Ամաղէկ եւ որդիքն արեւելեայց, հասանէին ի վերայ նոցա:
| 6:3 And [so] it was, when Israel had sown, that the Midianites came up, and the Amalekites, and the children of the east, even they came up against them:
|
6:4 եւ բանակէին առ նոքօք, եւ ապականէին զբերս երկրին մինչեւ ի մուտս Գազայ. եւ ոչ թողուին [119]դադար կենաց Իսրայելի, ոչխար եւ արջառ եւ էշ:
| 6:4 And they encamped against them, and destroyed the increase of the earth, till thou come unto Gaza, and left no sustenance for Israel, neither sheep, nor ox, nor ass:
|
6:5 Զի ինքեանք եւ խաշինք իւրեանց ելանէին, եւ զվրանս իւրեանց բերէին, եւ հասանէին իբրեւ զմարախ բազմութեամբ. եւ ոչ գոյր թիւ նոցա եւ ուղտուց իւրեանց. եւ հասանէին յերկիրն Իսրայելի ապականել զնա:
| 6:5 For they came up with their cattle and their tents, and they came as grasshoppers for multitude; [for] both they and their camels were without number: and they entered into the land to destroy it:
|
6:6 Եւ աղքատացաւ Իսրայէլ յոյժ յերեսաց Մադիամու. եւ աղաղակեցին որդիքն Իսրայելի առ Տէր:
| 6:6 And Israel was greatly impoverished because of the Midianites; and the children of Israel cried unto the LORD:
|
6:7 Եւ եղեւ իբրեւ աղաղակեցին որդիքն Իսրայելի առ Տէր վասն Մադիամու:
| 6:7 And it came to pass, when the children of Israel cried unto the LORD because of the Midianites:
|
6:8 եւ առաքեաց Տէր այր մարգարէ առ որդիսն Իսրայելի եւ ասէ ցնոսա. Այսպէս ասէ Տէր Աստուած Իսրայելի. Ես եմ որ հանի զձեզ յերկրէն Եգիպտացւոց, եւ կորզեցի զձեզ ի տանէ ծառայութեան:
| 6:8 That the LORD sent a prophet unto the children of Israel, which said unto them, Thus saith the LORD God of Israel, I brought you up from Egypt, and brought you forth out of the house of bondage:
|
6:9 եւ փրկեցի զձեզ ի ձեռաց Եգիպտացւոցն, եւ ի ձեռաց ամենայն նեղչաց ձերոց. եւ մերժեցի զնոսա յերեսաց ձերոց, եւ ետու ձեզ զերկիր նոցա:
| 6:9 And I delivered you out of the hand of the Egyptians, and out of the hand of all that oppressed you, and drave them out from before you, and gave you their land:
|
6:10 եւ ասացի ցձեզ. Ես եմ Տէր Աստուած ձեր, մի՛ երկնչիք յաստուածոց Ամովրհացւոցն, յորոց միջի դուք բնակեալ էք յերկրի նոցա. եւ ոչ լուարուք ձայնի իմում:
| 6:10 And I said unto you, I [am] the LORD your God; fear not the gods of the Amorites, in whose land ye dwell: but ye have not obeyed my voice:
|
6:11 Եւ եկն հրեշտակ Տեառն, եւ նստաւ ընդ կաղնեաւն որ էր յԵփրա Յովասու, հօր Եսրեայ, եւ Գեդէոն որդի նորա ծեծէր ցորեան ի [120]կալ, փախչել`` յերեսաց Մադիամու:
| 6:11 And there came an angel of the LORD, and sat under an oak which [was] in Ophrah, that [pertained] unto Joash the Abiezrite: and his son Gideon threshed wheat by the winepress, to hide [it] from the Midianites:
|
6:12 Եւ երեւեցաւ նմա հրեշտակ Տեառն եւ ասէ ցնա. Տէր ընդ քեզ, հզօր զօրութեամբ:
| 6:12 And the angel of the LORD appeared unto him, and said unto him, The LORD [is] with thee, thou mighty man of valour:
|
6:13 Եւ ասէ ցնա Գեդէոն. Յիս, Տէր իմ. եթէ էր Տէր ընդ մեզ, ընդէ՞ր գտին զմեզ ամենայն չարիքս այսոքիկ. եւ ո՞ւր են ամենայն սքանչելիքն նորա զոր պատմեցին մեզ հարքն մեր եւ ասեն. Ո՞չ ապաքէն յԵգիպտոսէ եհան զմեզ Տէր. եւ արդ ընդէ՞ր մերժեաց զմեզ, եւ մատնեաց զմեզ ի ձեռս Մադիամու:
| 6:13 And Gideon said unto him, Oh my Lord, if the LORD be with us, why then is all this befallen us? and where [be] all his miracles which our fathers told us of, saying, Did not the LORD bring us up from Egypt? but now the LORD hath forsaken us, and delivered us into the hands of the Midianites:
|
6:14 Եւ հայեցաւ ընդ նա [121]հրեշտակն Տեառն``, եւ ասէ ցնա. Երթ զօրութեամբդ քով այդուիկ, եւ փրկեսցես զԻսրայէլ ի ձեռաց Մադիամու. ո՞չ աւասիկ ես առաքեցի զքեզ:
| 6:14 And the LORD looked upon him, and said, Go in this thy might, and thou shalt save Israel from the hand of the Midianites: have not I sent thee:
|
6:15 Եւ ասէ ցնա Գեդէոն. Յիս, Տէր, ի՞ւ փրկեցից զԻսրայէլ. եւ ահա հազարաւորն իմ խոնարհագոյն է ի մէջ Մանասէի, եւ ես կրտսեր եմ ի տան հօր իմոյ:
| 6:15 And he said unto him, Oh my Lord, wherewith shall I save Israel? behold, my family [is] poor in Manasseh, and I [am] the least in my father' s house:
|
6:16 Եւ ասէ [122]ցնա. Տէր`` ընդ քեզ, եւ հարցես զՄադիամ իբրեւ զայր մի:
| 6:16 And the LORD said unto him, Surely I will be with thee, and thou shalt smite the Midianites as one man:
|
6:17 Եւ ասէ Գեդէոն. Եթէ գտի շնորհս առաջի աչաց քոց, արասցես ինձ նշան եթէ [123]դու խօսեսցիս`` ընդ իս:
| 6:17 And he said unto him, If now I have found grace in thy sight, then shew me a sign that thou talkest with me:
|
6:18 Մ՛ի գնասցես աստի մինչեւ եկից առ քեզ, եւ բերից զզոհ իմ եւ եդից առաջի քո: Եւ ասէ. Ես [124]եմ, եւ`` նստայց աստ մինչեւ դարձցիս առ իս:
| 6:18 Depart not hence, I pray thee, until I come unto thee, and bring forth my present, and set [it] before thee. And he said, I will tarry until thou come again:
|
6:19 Եւ եմուտ Գեդէոն եւ հասոյց ուլ մի յայծեաց, եւ արդու մի ալեւր բաղարջ. եւ զմիսն եդ ի վերայ խանի, եւ զարգանակն արկ ի պոյտն, եւ եհան առ նա ընդ կաղնեաւն եւ [125]երկիր եպագ:
| 6:19 And Gideon went in, and made ready a kid, and unleavened cakes of an ephah of flour: the flesh he put in a basket, and he put the broth in a pot, and brought [it] out unto him under the oak, and presented:
|
6:20 Եւ ասէ ցնա հրեշտակն [126]Տեառն. Առ դու զմիսդ եւ զհացդ բաղարջ, եւ դիր ի վերայ վիմին այնորիկ, եւ հեղ զարգանակն: Եւ արար այնպէս:
| 6:20 And the angel of God said unto him, Take the flesh and the unleavened cakes, and lay [them] upon this rock, and pour out the broth. And he did so:
|
6:21 Եւ ձգեաց հրեշտակն Տեառն զծայր գաւազանին որ ի ձեռին իւրում, եւ հասոյց ի միսն եւ ի բաղարջսն. եւ բորբոքեցաւ հուր ի վիմէ անտի, եւ եկեր զմիսն եւ զբաղարջսն. եւ հրեշտակն Տեառն գնաց յաչաց նորա:
| 6:21 Then the angel of the LORD put forth the end of the staff that [was] in his hand, and touched the flesh and the unleavened cakes; and there rose up fire out of the rock, and consumed the flesh and the unleavened cakes. Then the angel of the LORD departed out of his sight:
|
6:22 Եւ ետես Գեդէոն եթէ հրեշտակ Տեառն է. եւ ասէ Գեդէոն. Ա՛, ա՛, Տէր, Տէր, զի տեսի զհրեշտակն Տեառն դէմ յանդիման:
| 6:22 And when Gideon perceived that he [was] an angel of the LORD, Gideon said, Alas, O Lord GOD! for because I have seen an angel of the LORD face to face:
|
6:23 Եւ ասէ ցնա Տէր. Խաղաղութիւն ընդ քեզ. մի՛ երկնչիր. ոչ մեռանիցիս:
| 6:23 And the LORD said unto him, Peace [be] unto thee; fear not: thou shalt not die:
|
6:24 Եւ շինեաց անդ Գեդէոն սեղան Տեառն, եւ կոչեաց զնա Խաղաղութիւն Տեառն մինչեւ ցայսօր. [127]եւ մինչդեռ ինքն անդէն էր`` յԵփրա հօր իւրոյ Եսրեայ:
| 6:24 Then Gideon built an altar there unto the LORD, and called it Jehovah- shalom: unto this day it [is] yet in Ophrah of the Abiezrites:
|
6:25 Եւ եղեւ ի գիշերին յայնմիկ եւ ասէ ցնա Տէր. Առ դու քեզ զեզն պարարակ հօր քո, եւ զեզն երկրորդ զեւթնեմեան. եւ քակեսցես զսեղանն Բահաղու որ է հօր քո, եւ կոտորեսցես [128]զանտառն որ զնովաւ:
| 6:25 And it came to pass the same night, that the LORD said unto him, Take thy father' s young bullock, even the second bullock of seven years old, and throw down the altar of Baal that thy father hath, and cut down the grove that [is] by it:
|
6:26 Եւ շինեսցես սեղան Տեառն Աստուծոյ քում, [129]որ երեւեցաւ քեզ ի գլուխ լերինն Մանովզայ, ի տեղւոջ պատերազմին``. եւ առցես զեզն զերկրորդ, եւ հանցես յողջակէզ փայտիւք [130]անտառին զոր կոտորեսցես:
| 6:26 And build an altar unto the LORD thy God upon the top of this rock, in the ordered place, and take the second bullock, and offer a burnt sacrifice with the wood of the grove which thou shalt cut down:
|
6:27 Եւ ա՛ռ Գեդէոն [131]երեքտասան այր ի ծառայից իւրոց, եւ արար որպէս եւ խօսեցաւ ընդ նմա Տէր. եւ եղեւ իբրեւ երկեաւ ի տանէ հօր իւրոյ եւ յարանց քաղաքին առնել ի տուէ, արար գիշերի:
| 6:27 Then Gideon took ten men of his servants, and did as the LORD had said unto him: and [so] it was, because he feared his father' s household, and the men of the city, that he could not do [it] by day, that he did [it] by night:
|
6:28 Եւ կանխեցին արք քաղաքին ընդ առաւօտն, եւ ահա կործանեալ սեղանն Բահաղու, եւ [132]անտառն որ զնովաւ` կոտորեալ, եւ եզն պարարակ հանեալ ողջակէզ ի սեղանն շինեալ:
| 6:28 And when the men of the city arose early in the morning, behold, the altar of Baal was cast down, and the grove was cut down that [was] by it, and the second bullock was offered upon the altar [that was] built:
|
6:29 Եւ ասեն այր ցընկեր իւր. Ո՞ արար զիրս զայս. եւ յուզէին եւ քննէին եւ ասէին թէ Գեդէոն որդի Յովասու արար զիրդ զայդ:
| 6:29 And they said one to another, Who hath done this thing? And when they enquired and asked, they said, Gideon the son of Joash hath done this thing:
|
6:30 Եւ ասեն արք քաղաքին ցՅովաս. Հան արտաքս զորդին քո եւ մեռցի. զի կործանեաց զսեղանն Բահաղու, եւ կոտորեաց [133]զանտառն որ զնովաւ:
| 6:30 Then the men of the city said unto Joash, Bring out thy son, that he may die: because he hath cast down the altar of Baal, and because he hath cut down the grove that [was] by it:
|
6:31 Եւ ասէ Յովաս ցարսն ցյարուցեալս ի վերայ նորա. Դո՞ւք այժմ դատիցիք վասն Բահաղու, եւ կամ դո՞ւք ապրեցուցանիցէք զնա. որ [134]վնասեաց նմա`` մեռցի մինչեւ ցառաւօտ. եթէ Աստուած իցէ, ինքն խնդրեսցէ զվրէժ անձին իւրոյ, զի կործանեցին զսեղան նորա:
| 6:31 And Joash said unto all that stood against him, Will ye plead for Baal? will ye save him? he that will plead for him, let him be put to death whilst [it is yet] morning: if he [be] a god, let him plead for himself, because [one] hath cast down his altar:
|
6:32 Եւ կոչեաց զնա յաւուր յայնմիկ Յերոբաաղ, եւ ասէ. Դատաստան Բահաղու. զի կործանեաց զսեղան նորա:
| 6:32 Therefore on that day he called him Jerubbaal, saying, Let Baal plead against him, because he hath thrown down his altar:
|
6:33 Եւ ամենայն Մադիամ եւ Ամաղէկ եւ ամենայն որդիքն արեւելեայց ժողովեցան ի միասին, եւ եկին բանակեցան ի հովիտսն Յեզրայելի:
| 6:33 Then all the Midianites and the Amalekites and the children of the east were gathered together, and went over, and pitched in the valley of Jezreel:
|
6:34 Եւ Հոգի Տեառն [135]զօրացոյց զԳեդէոն``, եւ եհար փող եղջերեաւն. եւ խրախոյս եբարձ Աբիեզեր զկնի նորա:
| 6:34 But the Spirit of the LORD came upon Gideon, and he blew a trumpet; and Abiezer was gathered after him:
|
6:35 Եւ արձակեաց հրեշտակս ընդ ամենայն Մանասէ, եւ գոչեաց եւ նա զկնի նորա. եւ արձակեաց հրեշտակս յԱսեր եւ ի Զաբուղոն եւ ի Նեփթաղիմ, եւ ելին ընդ առաջ նորա:
| 6:35 And he sent messengers throughout all Manasseh; who also was gathered after him: and he sent messengers unto Asher, and unto Zebulun, and unto Naphtali; and they came up to meet them:
|
6:36 Եւ ասէ Գեդէոն ցԱստուած. Եթէ փրկեսցես ձեռամբ իմով զԻսրայէլ որպէս եւ խօսեցար:
| 6:36 And Gideon said unto God, If thou wilt save Israel by mine hand, as thou hast said:
|
6:37 ահա դնեմ գզաթ մի ասուի ի կալ. եթէ լինիցի [136]անձրեւ ի վերայ գզաթուն միայն եւ ի վերայ ամենայն երկրի ցամաքութիւն, գիտացից եթէ փրկեսցես ձեռամբ իմով զԻսրայէլ` որպէս եւ խօսեցար:
| 6:37 Behold, I will put a fleece of wool in the floor; [and] if the dew be on the fleece only, and [it be] dry upon all the earth [beside], then shall I know that thou wilt save Israel by mine hand, as thou hast said:
|
6:38 Եւ եղեւ այնպէս. եւ կանխեաց Գեդէոն ընդ առաւօտն ի վաղիւ անդր, եւ քամեաց զգզաթն, եւ էջ ցօղ ի գզաթէ անտի լի կոնքիւ ջրոյ:
| 6:38 And it was so: for he rose up early on the morrow, and thrust the fleece together, and wringed the dew out of the fleece, a bowl full of water:
|
6:39 Եւ ասէ Գեդէոն ցԱստուած. Մի՛ բարկասցի ցասումն քո ինձ, եւ խօսեցայց դարձեալ միւսանգամ, եւ փորձեցից միւսանգամ գզաթուն. եւ եղիցի միւսանգամ ցամաքութիւն ի վերայ գզաթուն միայնոյ, եւ ի վերայ ամենայն երկրի եղիցի [137]անձրեւ:
| 6:39 And Gideon said unto God, Let not thine anger be hot against me, and I will speak but this once: let me prove, I pray thee, but this once with the fleece; let it now be dry only upon the fleece, and upon all the ground let there be dew:
|
6:40 Եւ արար Աստուած այնպէս ի գիշերին յայնմիկ. եւ եղեւ ցամաքութիւն ի վերայ գզաթուն միայնոյ, եւ ի վերայ ամենայն երկրի եղեւ [138]անձրեւ:
| 6:40 And God did so that night: for it was dry upon the fleece only, and there was dew on all the ground:
|