36:1 Եւ եղեւ ի չորեքտասաներորդի ամի թագաւորութեանն Եզեկեայ, ել Սենեքերիմ արքայ Ասորեստանեայց ի վերայ ամուր քաղաքաց Հրէաստանի, եւ առ զնոսա:
| 36:1 Now it came to pass in the fourteenth year of king Hezekiah, [that] Sennacherib king of Assyria came up against all the defenced cities of Judah, and took them:
|
36:2 Եւ առաքեաց արքայն Ասորեստանեայց զՌափսակ ի Ղաքիսայ յԵրուսաղէմ առ արքայն Եզեկիա զօրօք բազմօք. եւ եկն եկաց ի վերայ ջրմղի վերնոյ աւազանին ի ճանապարհի ագարակին թափչաց:
| 36:2 And the king of Assyria sent Rabshakeh from Lachish to Jerusalem unto king Hezekiah with a great army. And he stood by the conduit of the upper pool in the highway of the fuller' s field:
|
36:3 Եւ ելին առ նա Եղիակիմ Քեղկեայ որ հազարապետն էր, եւ Սովմնաս` հրովարտակաց դպիր, եւ Յովաք Ասափայ` յիշատակաց դպիր:
| 36:3 Then came forth unto him Eliakim, Hilkiah' s son, which was over the house, and Shebna the scribe, and Joah, Asaph' s son, the recorder:
|
36:4 Եւ ասէ ցնոսա Ռափսակ. [512]Երթայք ասացէք ցԵզեկիա. Այսպէս ասէ [513]մեծ, արքայն Ասորեստանեայց. [514]Յո՞ յուսացեալ իցես:
| 36:4 And Rabshakeh said unto them, Say ye now to Hezekiah, Thus saith the great king, the king of Assyria, What confidence [is] this wherein thou trustest:
|
36:5 միթէ խորհրդով կամ բանիւք շրթանց պատերազմ վճարիցի՞.`` իսկ արդ յո՞ յուսացեալ իցես զի ոչ հնազանդիս ինձ:
| 36:5 I say, [sayest thou], ( but [they are but] vain words) [I have] counsel and strength for war: now on whom dost thou trust, that thou rebellest against me:
|
36:6 Ահաւասիկ յուսացեալ ես ի ցուպն եղեգնեայ ի ջախջախ` յԵգիպտացին, յոր թէ յենուցու ոք` խորտակի եւ ընդ ձեռս ելանէ. այնպէս է փարաւոն արքայն Եգիպտացւոց, [515]եւ ամենեքեան`` որ յուսացեալ են ի նա:
| 36:6 Lo, thou trustest in the staff of this broken reed, on Egypt; whereon if a man lean, it will go into his hand, and pierce it: so [is] Pharaoh king of Egypt to all that trust in him:
|
36:7 Իսկ եթէ ասիցէք, եթէ` Ի Տէր Աստուած մեր յուսացեալ եմք, ո՞չ ապաքէն նա է` [516]վասն որոյ`` քակեաց Եզեկիա զբարձունս եւ զսեղանս [517]նոցա, եւ պատուէր ետ Հրէաստանի եւ Երուսաղեմի, առաջի [518]նորա սեղանոյն`` միայն երկիր պագանել:
| 36:7 But if thou say to me, We trust in the LORD our God: [is it] not he, whose high places and whose altars Hezekiah hath taken away, and said to Judah and to Jerusalem, Ye shall worship before this altar:
|
36:8 Այլ արդ [519]եկայք խառնեցարուք`` ընդ տեառն իմում արքային Ասորեստանեայց, եւ տաց [520]ձեզ երկուս հազարս երիվարաց, եթէ [521]կարիցէք տալ հեծեալս ի վերայ նոցա:
| 36:8 Now therefore give pledges, I pray thee, to my master the king of Assyria, and I will give thee two thousand horses, if thou be able on thy part to set riders upon them:
|
36:9 Եւ զիա՞րդ [522]կարիցէք ի դիմի հարկանել միում ումեք [523]յաշխարհակալաց ծառայից տեառն [524]իմոյ, որք յուսացեալդ էք յԵգիպտոս ի հեծեալս եւ յերիվարս նոցա:
| 36:9 How then wilt thou turn away the face of one captain of the least of my master' s servants, and put thy trust on Egypt for chariots and for horsemen:
|
36:10 Իսկ արդ [525]մեք առանց Տեա՞ռն եկեալ [526]իցեմք յերկիրս յայս տալ ընդ սմա պատերազմ. Տէր ասաց ցիս. Ել յերկիրն յայն, եւ ապականեա զնա:
| 36:10 And am I now come up without the LORD against this land to destroy it? the LORD said unto me, Go up against this land, and destroy it:
|
36:11 Եւ ասեն ցնա Եղիակիմ եւ Սովմնաս եւ Յովաք. Խօսեաց ընդ ծառայս քո Ասորերէն, զի լսեմք, եւ մի՛ խօսիր ընդ մեզ Հրեարէն [527]եւ ընդէ՞ր խօսիցիս`` յականջս մարդկանս որ [528]անկեալ կան զպարսպաւս:
| 36:11 Then said Eliakim and Shebna and Joah unto Rabshakeh, Speak, I pray thee, unto thy servants in the Syrian language; for we understand [it]: and speak not to us in the Jews' language, in the ears of the people that [are] on the wall:
|
36:12 Ասէ ցնոսա Ռափսակ. Միթէ առ տէ՞րն ձեր կամ առ ձե՞զ առաքեաց զիս տէր իմ խօսել զբանս զայսոսիկ. ո՞չ ապաքէն առ մարդիկդ որ նստին ի վերայ պարսպիդ, [529]զի մի՛ ուտիցեն զաղբ եւ ըմպիցեն`` զմէզս իւրեանց ձեւք հանդերձ:
| 36:12 But Rabshakeh said, Hath my master sent me to thy master and to thee to speak these words? [hath he] not [sent me] to the men that sit upon the wall, that they may eat their own dung, and drink their own piss with you:
|
36:13 Յոտն եկաց Ռափսակ եւ աղաղակեաց ի ձայն մեծ Հրեարէն` եւ ասէ. Լուարուք զպատգամս թագաւորին մեծի արքային Ասորեստանեայց:
| 36:13 Then Rabshakeh stood, and cried with a loud voice in the Jews' language, and said, Hear ye the words of the great king, the king of Assyria:
|
36:14 Այսպէս ասէ արքայ. Մի՛ պատրեսցէ զձեզ Եզեկիա [530]բանիւք` որովք`` ոչ կարէ փրկել զձեզ:
| 36:14 Thus saith the king, Let not Hezekiah deceive you: for he shall not be able to deliver you:
|
36:15 Եւ մի՛ [531]խաբեսցէ զձեզ Եզեկիա` թէ Աստուած փրկեսցէ զձեզ``, եւ ոչ մատնիցի քաղաքս ի ձեռս թագաւորին Ասորեստանեայց:
| 36:15 Neither let Hezekiah make you trust in the LORD, saying, The LORD will surely deliver us: this city shall not be delivered into the hand of the king of Assyria:
|
36:16 Մի՛ անսայք Եզեկեայ. [532]այսպէս ասէ արքայն Ասորեստանեայց. [533]Եթէ կամիցիք դիւրել անձանց, եկայք`` ելէք առ իս. եւ կերիջիք իւրաքանչիւր զայգի իւր եւ զթզենի, եւ արբջիք ջուր ի ջրհորոց ձերոց:
| 36:16 Hearken not to Hezekiah: for thus saith the king of Assyria, Make [an agreement] with me [by] a present, and come out to me: and eat ye every one of his vine, and every one of his fig tree, and drink ye every one the waters of his own cistern:
|
36:17 մինչեւ եկից եւ տարայց զձեզ յերկիրն որ իբրեւ զերկիրս ձեր է, երկիր ցորենոյ եւ գինւոյ, հացաւէտ եւ այգաւէտ:
| 36:17 Until I come and take you away to a land like your own land, a land of corn and wine, a land of bread and vineyards:
|
36:18 Մի՛ խաբեսցէ զձեզ Եզեկիա` եւ ասասցէ թէ [534]Աստուած փրկէ զձեզ``. միթէ փրկեցի՞ն աստուածք ազգացն զիւրաքանչիւր երկիր ի ձեռաց արքային Ասորեստանեայց:
| 36:18 lest Hezekiah persuade you, saying, The LORD will deliver us. Hath any of the gods of the nations delivered his land out of the hand of the king of Assyria:
|
36:19 Ո՞ւր է աստուած Եմաթայն եւ Արփաթայ, եւ ո՞ւր է աստուած [535]քաղաքին Սեփարուիմ``. միթէ կարացի՞ն փրկել զՍամարիա ի ձեռաց իմոց:
| 36:19 Where [are] the gods of Hamath and Arphad? where [are] the gods of Sepharvaim? and have they delivered Samaria out of my hand:
|
36:20 Ո՞ ոք յաստուածոց ամենայն ազգացն այնոցիկ կարաց փրկել զերկիր իւր ի ձեռաց իմոց, զի [536]եւ ձեր Աստուածդ`` փրկեսցէ զԵրուսաղէմ ի ձեռաց իմոց:
| 36:20 Who [are they] among all the gods of these lands, that have delivered their land out of my hand, that the LORD should deliver Jerusalem out of my hand:
|
36:21 Լուռ եղեն եւ ոչինչ ետուն պատասխանի, վասն հրամանի թագաւորին չտալ պատասխանի:
| 36:21 But they held their peace, and answered him not a word: for the king' s commandment was, saying, Answer him not:
|
36:22 Եւ եմուտ Եղիակիմ Քեղկեայ որ հազարապետն էր, եւ Սովմնաս հրովարտակաց դպիր, եւ Յովաք Ասափայ յիշատակաց դպիր առ Եզեկիա` զօձիս պատառեալ, եւ պատմեցին նմա զբանս Ռափսակայ:
| 36:22 Then came Eliakim, the son of Hilkiah, that [was] over the household, and Shebna the scribe, and Joah, the son of Asaph, the recorder, to Hezekiah with [their] clothes rent, and told him the words of Rabshakeh:
|