37:1 Եւ բնակէր Յակոբ յերկրին ուր պանդխտեցաւ հայր նորա, յերկրին Քանանացւոց:
| 37:1 And Jacob dwelt in the land wherein his father was a stranger, in the land of Canaan:
|
37:2 Եւ այս են ծնունդք Յակոբայ. Յովսէփ եւթնեւտասնամեայ էր մինչ արածէր եղբարբքն հանդերձ խաշինս. եւ էր կրտսեր ընդ որդիսն Բալլայ եւ ընդ որդիսն Զելփայ կանանց հօր իւրոյ. եւ [509]բերէին համբաւ չար զՅովսեփայ առ Իսրայէլ հայրն իւրեանց:
| 37:2 These [are] the generations of Jacob. Joseph, [being] seventeen years old, was feeding the flock with his brethren; and the lad [was] with the sons of Bilhah, and with the sons of Zilpah, his father' s wives: and Joseph brought unto his father their evil report:
|
37:3 Բայց`` Իսրայէլ սիրէր զՅովսէփ առաւել քան զամենայն որդիսն իւր, քանզի որդի ծերութեան էր նորա. եւ արար նմա պատմուճան ծաղկեայ:
| 37:3 Now Israel loved Joseph more than all his children, because he [was] the son of his old age: and he made him a coat of [many] colours:
|
37:4 Իբրեւ տեսին եղբարքն նորա թէ սիրէ զնա հայրն քան զամենայն որդիս իւր, ատեցին զնա, եւ ոչ կարէին խօսել ինչ ընդ նմա խաղաղութեամբ:
| 37:4 And when his brethren saw that their father loved him more than all his brethren, they hated him, and could not speak peaceably unto him:
|
37:5 Ետես երազ Յովսէփ եւ պատմեաց եղբարցն իւրոց. եւ յաւելին եւս ատել զնա:
| 37:5 And Joseph dreamed a dream, and he told [it] his brethren: and they hated him yet the more:
|
37:6 Եւ ասէ ցնոսա. Լուարուք զերազն զոր տեսի:
| 37:6 And he said unto them, Hear, I pray you, this dream which I have dreamed:
|
37:7 Թուէր եթէ որայ կապէաք ի դաշտի միում, եւ կանգնեցաւ որայն իմ եկաց ուղղորդ. եւ դարձան որայքն ձեր եւ պագին երկիր իմում որայոյն:
| 37:7 For, behold, we [were] binding sheaves in the field, and, lo, my sheaf arose, and also stood upright; and, behold, your sheaves stood round about, and made obeisance to my sheaf:
|
37:8 Եւ ասեն ցնա եղբարքն իւր. Միթէ թագաւորելո՞վ թագաւորեսցես ի վերայ մեր, կամ տիրելո՞վ տիրեսցես մեզ: Եւ յաւելին եւս ատել զնա վասն երազոցն նորա եւ վասն բանիցն նորա:
| 37:8 And his brethren said to him, Shalt thou indeed reign over us? or shalt thou indeed have dominion over us? And they hated him yet the more for his dreams, and for his words:
|
37:9 Եւ ետես մեւս եւս երազ, եւ պատմեաց [510]հօր իւրում եւ`` եղբարց իւրոց, եւ ասէ. Ահա տեսանէի մեւս եւս այլ երազ, որպէս թէ արեգակնդ եւ լուսին եւ մետասան աստեղք երկիր պագանէին ինձ:
| 37:9 And he dreamed yet another dream, and told it his brethren, and said, Behold, I have dreamed a dream more; and, behold, the sun and the moon and the eleven stars made obeisance to me:
|
37:10 [511]Սաստեաց նմա հայրն իւր եւ ասէ. Զի՞նչ է երազն զոր տեսեր. արդ գալով գայցեմք ես եւ մայր քո եւ եղբարք քո եւ երկի՞ր պագանիցեմք քեզ:
| 37:10 And he told [it] to his father, and to his brethren: and his father rebuked him, and said unto him, What [is] this dream that thou hast dreamed? Shall I and thy mother and thy brethren indeed come to bow down ourselves to thee to the earth:
|
37:11 Եւ նախանձեցան ընդ նմա եղբարքն իւր. բայց հայրն պահէր զբանսն:
| 37:11 And his brethren envied him; but his father observed the saying:
|
37:12 Եւ գնացին եղբարքն նորա արածել զխաշինս հօրն իւրեանց ի Սիւքեմ:
| 37:12 And his brethren went to feed their father' s flock in Shechem:
|
37:13 Եւ ասէ Իսրայէլ ցՅովսէփ. Ո՞չ աւանիկ եղբարք քո արածեն զխաշինսն ի Սիւքեմ. եկ առաքեցից զքեզ առ նոսա: Եւ ասէ ցնա. Ահաւասիկ ես:
| 37:13 And Israel said unto Joseph, Do not thy brethren feed [the flock] in Shechem? come, and I will send thee unto them. And he said to him, Here:
|
37:14 Ասէ ցնա Իսրայէլ. Երթ տես եթէ ո՞ղջ իցեն եղբարքն քո եւ խաշինք, եւ բեր ինձ զրոյց: Եւ առաքեաց զնա ի ծործորոյն Քեբրոնի. եկն ի Սիւքեմ:
| 37:14 And he said to him, Go, I pray thee, see whether it be well with thy brethren, and well with the flocks; and bring me word again. So he sent him out of the vale of Hebron, and he came to Shechem:
|
37:15 Եւ եգիտ զնա այր մի` մոլորեալ ի դաշտին. եհարց ցնա այրն եւ ասէ. Զի՞նչ խնդրես:
| 37:15 And a certain man found him, and, behold, [he was] wandering in the field: and the man asked him, saying, What seekest thou:
|
37:16 Եւ նա ասէ. Զեղբարսն իմ խնդրեմ. պատմեա ինձ ո՞ւր արածիցեն:
| 37:16 And he said, I seek my brethren: tell me, I pray thee, where they feed:
|
37:17 Եւ ասէ ցնա այրն. Բարձին աստի. եւ լուայ զի ասէին, Երթիցուք ի Դովթայիմ: Եւ գնաց Յովսէփ զհետ եղբարց իւրոց, եւ եգիտ զնոսա ի Դովթայիմ:
| 37:17 And the man said, They are departed hence; for I heard them say, Let us go to Dothan. And Joseph went after his brethren, and found them in Dothan:
|
37:18 Տեսին զնա [512]եղբարքն յառաջագոյն`` ի հեռաստանէ` մինչչեւ մօտ եկեալ էր առ նոսա, խորհուրդ վատ ի մէջ առին սպանանել զնա:
| 37:18 And when they saw him afar off, even before he came near unto them, they conspired against him to slay him:
|
37:19 Եւ ասեն իւրաքանչիւր ցեղբայր իւր. Ահա երազատեսն գայ:
| 37:19 And they said one to another, Behold, this dreamer cometh:
|
37:20 եկայք սպանցուք զնա, եւ ընկեսցուք ի մի ի գբոց աստի, եւ ասասցուք եթէ Գազան չար եկեր զնա, եւ տեսցուք զինչ լինիցին երազքն նորա:
| 37:20 Come now therefore, and let us slay him, and cast him into some pit, and we will say, Some evil beast hath devoured him: and we shall see what will become of his dreams:
|
37:21 Իբրեւ լուաւ Ռուբէն, կորզեաց զնա ի ձեռաց նոցա եւ ասէ. Մի՛ հարցուք զդա յոգի:
| 37:21 And Reuben heard [it], and he delivered him out of their hands; and said, Let us not kill him:
|
37:22 Եւ ասէ ցնոսա Ռուբէն. Մի՛ հեղցուք արիւն, այլ արկէք զդա ի գուբ մի յանապատի աստ, եւ ձեռն մի՛ արկանէք ի նա. զի թափեսցէ զնա ի ձեռաց նոցա, եւ հասուցանիցէ զնա առ հայր իւր:
| 37:22 And Reuben said unto them, Shed no blood, [but] cast him into this pit that [is] in the wilderness, and lay no hand upon him; that he might rid him out of their hands, to deliver him to his father again:
|
37:23 Եւ եղեւ իբրեւ եկն Յովսէփ առ եղբարսն իւր, մերկացին զպատմուճանն նորա ծաղկեայ ի նմանէ:
| 37:23 And it came to pass, when Joseph was come unto his brethren, that they stript Joseph out of his coat, [his] coat of [many] colours that [was] on him:
|
37:24 Եւ առին ընկեցին զնա ի գուբն. եւ գուբն ունայն էր, եւ ջուր ոչ գոյր ի նմա:
| 37:24 And they took him, and cast him into a pit: and the pit [was] empty, [there was] no water in it:
|
37:25 Եւ նստան ուտել զհաց. զաչս ի վեր բարձեալ տեսին, եւ ահա ճանապարհորդք Իսմայելացիք գային ի Գաղաադէ, եւ ուղտք նոցա լի էին խնկովք, ստաշխամբ եւ ռետնիւ, եւ երթային իջուցանել յԵգիպտոս:
| 37:25 And they sat down to eat bread: and they lifted up their eyes and looked, and, behold, a company of Ishmeelites came from Gilead with their camels bearing spicery and balm and myrrh, going to carry [it] down to Egypt:
|
37:26 Եւ ասէ Յուդա ցեղբարսն իւր. Զի՞նչ օգուտ է եթէ սպանանիցեմք զեղբայրն մեր, եւ թաքուցանիցեմք զարիւն նորա:
| 37:26 And Judah said unto his brethren, What profit [is it] if we slay our brother, and conceal his blood:
|
37:27 եկայք վաճառեսցուք զնա Իսմայելացւոցն, եւ ձեռք մեր մի՛ շաղախեսցին ի նմա, զի եղբայր եւ մարմին մեր է: Եւ լուան նմա եղբարքն իւր:
| 37:27 Come, and let us sell him to the Ishmeelites, and let not our hand be upon him; for he [is] our brother [and] our flesh. And his brethren were content:
|
37:28 Եւ անցանէին արք Մադիանացիք, վաճառականք, եւ ձգեցին հանին զՅովսէփ ի գբոյ անտի, եւ վաճառեցին զՅովսէփ Իսմայելացւոցն քսան [513]դահեկանի. եւ իջուցին զՅովսէփ յԵգիպտոս:
| 37:28 Then there passed by Midianites merchantmen; and they drew and lifted up Joseph out of the pit, and sold Joseph to the Ishmeelites for twenty [pieces] of silver: and they brought Joseph into Egypt:
|
37:29 Դարձաւ Ռուբէն ի գուբն, եւ ոչ եգիտ զՅովսէփ ի գբի անդ. պատառեաց զհանդերձս իւր:
| 37:29 And Reuben returned unto the pit; and, behold, Joseph [was] not in the pit; and he rent his clothes:
|
37:30 Դարձաւ առ եղբարսն իւր եւ ասէ. Պատանեակն չէ անդ. եւ ես արդ յո՞ երթայց:
| 37:30 And he returned unto his brethren, and said, The child [is] not; and I, whither shall I go:
|
37:31 Եւ առեալ զպատմուճանն Յովսեփայ` զենին ուլ այծեաց, եւ թաթաւեցին զպատմուճանն յարեանն:
| 37:31 And they took Joseph' s coat, and killed a kid of the goats, and dipped the coat in the blood:
|
37:32 Եւ առաքեցին զպատմուճանն ծաղկեայ տանել առ հայրն իւրեանց, եւ ասեն. Զայդ գտաք. ծանիր եթէ որդւոյ քո՞ իցէ պատմուճանդ եւ եթէ ոչ:
| 37:32 And they sent the coat of [many] colours, and they brought [it] to their father; and said, This have we found: know now whether it [be] thy son' s coat or no:
|
37:33 Եւ ծանեաւ զնա եւ ասէ. Պատմուճանս որդւոյ իմոյ է. գազան չար եկեր զնա, գազան յափշտակեաց զՅովսէփ:
| 37:33 And he knew it, and said, [It is] my son' s coat; an evil beast hath devoured him; Joseph is without doubt rent in pieces:
|
37:34 Եւ պատառեաց զհանդերձս իւր, եւ քուրձ զգեցաւ ի վերայ միջոյ իւրոյ. եւ սուգ ունէր ի վերայ որդւոյն իւրոյ աւուրս բազումս:
| 37:34 And Jacob rent his clothes, and put sackcloth upon his loins, and mourned for his son many days:
|
37:35 Եւ ժողովեցան ամենայն ուստերք նորա եւ ամենայն դստերք նորա, եւ եկին մխիթարել զնա, եւ ոչ կամէր մխիթարել. ասէ. Զի իջից ես սովին սգով առ որդի իմ ի դժոխս: Եւ ելաց զնա հայրն իւր:
| 37:35 And all his sons and all his daughters rose up to comfort him; but he refused to be comforted; and he said, For I will go down into the grave unto my son mourning. Thus his father wept for him:
|
37:36 Իսկ Միադիանացիքն վաճառեցին զՅովսէփ յԵգիպտոս Պետափրեայ ներքինւոյ դահճապետի փարաւոնի:
| 37:36 And the Midianites sold him into Egypt unto Potiphar, an officer of Pharaoh' s, [and] captain of the guard:
|