22:1 Իսկ եթէ գողասցի ոք արջառ կամ ոչխար, եւ սպանցէ կամ վաճառեսցէ, հինգ արջառ ընդ արջառոյն տուժեսցի, եւ չորս ոչխար ընդ ոչխարին:
| 22:1 If a man shall steal an ox, or a sheep, and kill it, or sell it; he shall restore five oxen for an ox, and four sheep for a sheep:
|
22:2 Իսկ եթէ յական գտանիցի գող, եւ խոցեալ մեռանիցի, չէ այն նմա ի սպանութիւն:
| 22:2 If a thief be found breaking up, and be smitten that he die, [there shall] no blood [be shed] for him:
|
22:3 Ապա եթէ արեւն ի վերայ նորա ծագիցէ, մահապարտ է, [287]փոխարէն մեռցի``. ապա թէ ոչինչ գտանիցի նորա, վաճառեսցի փոխանակ գողութեանն իւրոյ:
| 22:3 If the sun be risen upon him, [there shall be] blood [shed] for him; [for] he should make full restitution; if he have nothing, then he shall be sold for his theft:
|
22:4 Իսկ եթէ ըմբռնեսցի եւ գտցի ի ձեռին նորա գողօնն` յարջառոյ եւ յիշոյ մինչեւ ցոչխար, կրկին տուժեսցի:
| 22:4 If the theft be certainly found in his hand alive, whether it be ox, or ass, or sheep; he shall restore double:
|
22:5 Եթէ արածիցէ ոք զանդ կամ զայգի, եւ թոյլ տայցէ խաշին իւրում արածել զանդ այլոց, [288]յիւրմէ անդոյ անտի տուժեսցի ըստ արդեանն: Ապա թէ զամենայն իսկ զանդն արածիցէ,`` զընտիր կողմն անդոյ իւրոյ եւ զընտիր այգւոյ իւրոյ տուժեսցի:
| 22:5 If a man shall cause a field or vineyard to be eaten, and shall put in his beast, and shall feed in another man' s field; of the best of his own field, and of the best of his own vineyard, shall he make restitution:
|
22:6 Իսկ եթէ ելանիցէ հուր եւ գտանիցէ փուշ, եւ ընդ նմին այրիցէ զկալ կամ զօրան կամ զանդ, տուժելով տուժեսցի որոյ զհրդեհն հանեալ իցէ:
| 22:6 If fire break out, and catch in thorns, so that the stacks of corn, or the standing corn, or the field, be consumed [therewith]; he that kindled the fire shall surely make restitution:
|
22:7 Իսկ եթէ ոք տացէ ընկերի իւրում արծաթ կամ այլ ինչ կարասի զիւր յաւանդ, եւ գողանայցի ի տանէ առնն, եթէ գտցի որ գողացաւն, կրկին տուժեսցի:
| 22:7 If a man shall deliver unto his neighbour money or stuff to keep, and it be stolen out of the man' s house; if the thief be found, let him pay double:
|
22:8 Ապա եթէ ոչ գտցի որ գողացաւն, մատիցէ տէր տանն առաջի [289]Աստուծոյ, եւ երդուիցի եթէ իւր չէ նենգեալ ամենեւին զաւանդ ընկերի իւրոյ:
| 22:8 If the thief be not found, then the master of the house shall be brought unto the judges, [to see] whether he have put his hand unto his neighbour' s goods:
|
22:9 Ըստ ամենայն [290]վնասակար բանի``, յարջառոյ եւ յիշոյ եւ յոչխարէ եւ ի հանդերձէ, եւ յամենայն կորստենէ [291]որում վնասակար առնիցեն, որ զինչ իցէ`` առաջի [292]Աստուծոյ եկեսցէ դատաստան երկոցուն, եւ [293]որ ոք ի նոցանէ ըմբռնեսցի ի ձեռն Աստուծոյ``, կրկին տուժեսցի ընկերի իւրում:
| 22:9 For all manner of trespass, [whether it be] for ox, for ass, for sheep, for raiment, [or] for any manner of lost thing, which [another] challengeth to be his, the cause of both parties shall come before the judges; [and] whom the judges shall condemn, he shall pay double unto his neighbour:
|
22:10 Եւ եթէ տացէ ոք ընկերի իւրում էշ կամ եզն կամ ոչխար կամ այլ ինչ անասուն ի պահեստ, եւ բեկցի կամ մեռցի կամ գերի վարեսցի, եւ ոչ ոք գիտասցէ:
| 22:10 If a man deliver unto his neighbour an ass, or an ox, or a sheep, or any beast, to keep; and it die, or be hurt, or driven away, no man seeing:
|
22:11 երդումն [294]Աստուծոյ լիցի ի մէջ երկոցուն, եթէ նենգանօք ինչ չիցէ գնացեալ ամենեւին ընդ աւանդ ընկերին իւրոյ. ապա յանձն առցէ տէր նորա, եւ մի՛ տուժեսցի:
| 22:11 Then shall an oath of the LORD be between them both, that he hath not put his hand unto his neighbour' s goods; and the owner of it shall accept [thereof], and he shall not make [it] good:
|
22:12 Իսկ եթէ գողութեամբ գողանայցի ի նմանէ, տուժեսցի տեառն նորա:
| 22:12 And if it be stolen from him, he shall make restitution unto the owner thereof:
|
22:13 Ապա թէ գազանաբեկ լինիցի, [295]ածցէ վկայ ի գէշ անդր``, եւ մի՛ տուժեսցի:
| 22:13 If it be torn in pieces, [then] let him bring it [for] witness, [and] he shall not make good that which was torn:
|
22:14 Իսկ եթէ խնդրեսցէ ոք [296]անօթ յընկերէ իւրմէ, եւ բեկցի կամ մեռցի [297]կամ գերի գնասցէ``, եւ տէր նորա չիցէ ընդ նմա, տուժելով տուժեսցի:
| 22:14 And if a man borrow [ought] of his neighbour, and it be hurt, or die, the owner thereof [being] not with it, he shall surely make [it] good:
|
22:15 Ապա թէ տէր նորա ընդ նմա իցէ, ոչ տուժեսցի. ապա թէ ի վարձու առեալ իցէ, ընդ վարձուց իւրոց եղիցի նմա:
| 22:15 But if the owner thereof [be] with it, he shall not make [it] good: if it [be] an hired [thing], it came for his hire:
|
22:16 Իսկ եթէ ոք խաբեսցէ զկոյս զոչ խօսեալ եւ ննջեսցէ ընդ նմա, վարձանօք վարձեսցի զնա իւր կնութեան:
| 22:16 And if a man entice a maid that is not betrothed, and lie with her, he shall surely endow her to be his wife:
|
22:17 Եւ եթէ ոչ առնուցու յանձն հայր նորա տալ զնա նմա կնութեան, տուժեսցի արծաթ [298]հօր նորա`` որպէս իցեն վարձանք կուսից:
| 22:17 If her father utterly refuse to give her unto him, he shall pay money according to the dowry of virgins:
|
22:18 [299]Զկախարդս մի՛ ապրեցուցանիցէք:
| 22:18 Thou shalt not suffer a witch to live:
|
22:19 Զամենայն որ խառնակիցի ընդ անասուն` մահու սպանանիջիք:
| 22:19 Whosoever lieth with a beast shall surely be put to death:
|
22:20 Որ դից զոհիցէ` սատակեսցի, բայց միայն Տեառն:
| 22:20 He that sacrificeth unto [any] god, save unto the LORD only, he shall be utterly destroyed:
|
22:21 Զպանդուխտն մի՛ չարչարիցէք եւ մի՛ նեղիցէք զնա, զի եւ դուք պանդուխտք էիք յերկրին Եգիպտացւոց:
| 22:21 Thou shalt neither vex a stranger, nor oppress him: for ye were strangers in the land of Egypt:
|
22:22 Զամենայն զայրի եւ զորբ մի՛ չարչարիցէք:
| 22:22 Ye shall not afflict any widow, or fatherless child:
|
22:23 Ապա եթէ չարչարելով չարչարիցէք զնոսա, եւ բողոք բարձեալ աղաղակիցեն առ իս, լսելով լուայց աղաղակի նոցա:
| 22:23 If thou afflict them in any wise, and they cry at all unto me, I will surely hear their cry:
|
22:24 Եւ բարկացայց սրտմտութեամբ եւ կոտորեցից զձեզ սրով, եւ եղիցին կանայք ձեր այրիք եւ մանկունք ձեր որբք:
| 22:24 And my wrath shall wax hot, and I will kill you with the sword; and your wives shall be widows, and your children fatherless:
|
22:25 Եւ եթէ արծաթ փոխ տայցես [300]եղբօր քում`` որ աղքատ իցէ առ քեզ, մի՛ [301]ճեպեսցես զնա``, եւ մի՛ արկանիցես նմա տոկոսիս:
| 22:25 If thou lend money to [any of] my people [that is] poor by thee, thou shalt not be to him as an usurer, neither shalt thou lay upon him usury:
|
22:26 Եւ եթէ գրաւեսցես զբաճկոն ընկերի քո, նախ քան զմտանել արեւու դարձուսցես անդրէն:
| 22:26 If thou at all take thy neighbour' s raiment to pledge, thou shalt deliver it unto him by that the sun goeth down:
|
22:27 Զի այն է վերարկու նորա, եւ այն է հանդերձ [302]առականաց նորա որով ննջիցէ. եւ եթէ բողոքիցէ առ իս, լուայց նմա, քանզի ողորմած եմ:
| 22:27 For that [is] his covering only, it [is] his raiment for his skin: wherein shall he sleep? and it shall come to pass, when he crieth unto me, that I will hear; for I [am] gracious:
|
22:28 [303]Զաստուածս քո`` մի՛ բամբասիցես, եւ զիշխան ժողովրդեան քո մի՛ հայհոյեսցես:
| 22:28 Thou shalt not revile the gods, nor curse the ruler of thy people:
|
22:29 Զպտուղ կալոյ քո եւ զհնձանի մի՛ [304]հատանիցես. զանդրանիկս որդւոց քոց ինձ տացես:
| 22:29 Thou shalt not delay [to offer] the first of thy ripe fruits, and of thy liquors: the firstborn of thy sons shalt thou give unto me:
|
22:30 Նոյնպէս արասցես զարջառ քո եւ զոչխար քո [305]եւ զէշ քո``. զեւթն օր եղիցի ընդ մարբ իւրով, եւ յաւուրն ութերորդի տացես զնա ինձ:
| 22:30 Likewise shalt thou do with thine oxen, [and] with thy sheep: seven days it shall be with his dam; on the eighth day thou shalt give it me:
|
22:31 Եւ մարդք սուրբք լինիջիք ինձ. եւ զմիս գազանաբեկին ի բացի` մի՛ ուտիցէք, այլ շան ընկեսջիք:
| 22:31 And ye shall be holy men unto me: neither shall ye eat [any] flesh [that is] torn of beasts in the field; ye shall cast it to the dogs:
|