19:1 Եւ եղեւ մինչդեռ Ապողոսն ի Կորնթոս էր, Պաւղոսի շրջեալ զվերին կողմամբքն եւ իջանել յԵփեսոս, եւ գտանել զոմանս զաշակերտս:
| 19:1 And it came to pass, that, while Apollos was at Corinth, Paul having passed through the upper coasts came to Ephesus: and finding certain disciples:
|
19:2 ասէ ցնոսա, եթէ` Հոգի Սուրբ ընկալարո՞ւք ի հաւատալն. նոքա ասեն ցնա. Այլ եւ ոչ թէ Հոգի Սուրբ գուցէ` լուեալ է մեր:
| 19:2 He said unto them, Have ye received the Holy Ghost since ye believed? And they said unto him, We have not so much as heard whether there be any Holy Ghost:
|
19:3 Եւ ասէ. Իսկ յի՞նչ մկրտեցարուք: Նոքա ասեն. Ի Յովհաննու մկրտութիւնն:
| 19:3 And he said unto them, Unto what then were ye baptized? And they said, Unto John' s baptism:
|
19:4 Եւ ասէ Պաւղոս. Յովհաննէս մկրտեաց մկրտութիւն ապաշխարութեան [78]ամենայն ժողովրդեանն եւ ասէր`` զի որ գալոցն է յետ նորա` ի նա հաւատասցեն, այսինքն է ի Յիսուս Քրիստոս:
| 19:4 Then said Paul, John verily baptized with the baptism of repentance, saying unto the people, that they should believe on him which should come after him, that is, on Christ Jesus:
|
19:5 Եւ իբրեւ լուան, մկրտեցան յանուն Տեառն Յիսուսի:
| 19:5 When they heard [this], they were baptized in the name of the Lord Jesus:
|
19:6 Եւ ի դնել ի վերայ նոցա Պաւղոսի զձեռն` եկն Հոգին Սուրբ ի վերայ նոցա, խօսէին լեզուս եւ մարգարէանային:
| 19:6 And when Paul had laid [his] hands upon them, the Holy Ghost came on them; and they spake with tongues, and prophesied:
|
19:7 Եւ էին ամենեքեան արք իբրեւ երկոտասան:
| 19:7 And all the men were about twelve:
|
19:8 Եւ մտեալ ի ժողովուրդն` համարձակէր ամիսս երիս, խօսէր եւ հաւանեցուցանէր վասն արքայութեանն Աստուծոյ:
| 19:8 And he went into the synagogue, and spake boldly for the space of three months, disputing and persuading the things concerning the kingdom of God:
|
19:9 Իբրեւ ոմանք խստանային եւ ընդդէմ դառնային բամբասել զճանապարհն առաջի բազմութեանն, մեկնեալ ի նոցանէ` որոշեաց զաշակերտսն, հանապազօր խօսէր ի դիւանին Տիւրանեայ որումն:
| 19:9 But when divers were hardened, and believed not, but spake evil of that way before the multitude, he departed from them, and separated the disciples, disputing daily in the school of one Tyrannus:
|
19:10 Եւ այս եղեւ զերկեամ մի, մինչեւ ամենայն բնակչացն Ասիացւոց լսել զբանն Տեառն, Հրէից եւ հեթանոսաց:
| 19:10 And this continued by the space of two years; so that all they which dwelt in Asia heard the word of the Lord Jesus, both Jews and Greeks:
|
19:11 Եւ զօրութիւնս ոչ սակաւս առնէր Աստուած ի ձեռն Պաւղոսի:
| 19:11 And God wrought special miracles by the hands of Paul:
|
19:12 մինչեւ ի հիւանդս տանել [79]ի քրտանէ նորա թաշկինակս կամ վարշամակս, եւ մերժել ի նոցանէ ախտիցն, եւ այսոց չարաց ելանել:
| 19:12 So that from his body were brought unto the sick handkerchiefs or aprons, and the diseases departed from them, and the evil spirits went out of them:
|
19:13 Յանդգնեցան ոմանք եւ ի շրջող Հրէիցն, որ երդմնեցուցիչքն էին, անուանել ի վերայ այնոցիկ որք ունէին այսս չարս` զանուն Տեառն Յիսուսի, եւ ասէին. Երդմնեցուցանեմ զձեզ ի Յիսուս զոր Պաւղոսն քարոզէ:
| 19:13 Then certain of the vagabond Jews, exorcists, took upon them to call over them which had evil spirits the name of the Lord Jesus, saying, We adjure you by Jesus whom Paul preacheth:
|
19:14 Էին որումն Սկեւեայ Հրէի քահանայապետի եւթն որդի, որ զայս առնէին:
| 19:14 And there were seven sons of [one] Sceva, a Jew, [and] chief of the priests, which did so:
|
19:15 Պատասխանի ետ այսն չար եւ ասէ ցնոսա. ԶՅիսուս գիտեմ եւ զՊաւղոս ճանաչեմ, բայց դուք ո՞վ էք:
| 19:15 And the evil spirit answered and said, Jesus I know, and Paul I know; but who are ye:
|
19:16 Եւ վազեաց այրն յորում էր այսն չար` ըմբռնեալ [80]զերկոսեան յաղթահարեաց զնոսա, մինչեւ մերկս եւ վիրաւորս փախչել ի տանէ անտի:
| 19:16 And the man in whom the evil spirit was leaped on them, and overcame them, and prevailed against them, so that they fled out of that house naked and wounded:
|
19:17 Եւ այս յայտնի եղեւ ամենայն Հրէից եւ հեթանոսաց որ բնակեալ էին յԵփեսոս. եւ անկաւ երկեւղ յամենեսեան ի նոսա, եւ մեծանայր անուն Տեառն Յիսուսի:
| 19:17 And this was known to all the Jews and Greeks also dwelling at Ephesus; and fear fell on them all, and the name of the Lord Jesus was magnified:
|
19:18 Եւ բազումք ի հաւատացելոցն գային, եւ խոստովան լինէին եւ պատմէին զգործս իւրեանց:
| 19:18 And many that believed came, and confessed, and shewed their deeds:
|
19:19 Եւ բազումք ի կախարդասարացն բերէին զգիրսն, այրէին առաջի ամենեցուն. եւ համարեցան զգինս նոցա եւ գտանէին արծաթոյ բեւրս հինգ:
| 19:19 Many of them also which used curious arts brought their books together, and burned them before all [men]: and they counted the price of them, and found [it] fifty thousand [pieces] of silver:
|
19:20 Եւ այսպէս բանն Աստուծոյ աճէր եւ զօրանայր:
| 19:20 So mightily grew the word of God and prevailed:
|
19:21 Եւ իբրեւ կատարեցաւ այս, եդ Պաւղոս ի մտի շրջել ընդ Մակեդոնիա եւ ընդ Աքայիայ եւ գալ յԵրուսաղէմ. ասէր եթէ` Յետ երթալոյն իմ անդր` պարտ է ինձ եւ զՀռովմ տեսանել:
| 19:21 After these things were ended, Paul purposed in the spirit, when he had passed through Macedonia and Achaia, to go to Jerusalem, saying, After I have been there, I must also see Rome:
|
19:22 Առաքեաց ի Մակեդոնիա երկուս ի պաշտօնէիցն իւրոց, զՏիմոթէոս եւ զԵրաստոս, եւ ինքն մնաց ժամանակս ինչ յԱսիա:
| 19:22 So he sent into Macedonia two of them that ministered unto him, Timotheus and Erastus; but he himself stayed in Asia for a season:
|
19:23 Եւ եղեւ ի ժամանակին յայնմիկ խռովութիւն ոչ սակաւ վասն ճանապարհին:
| 19:23 And the same time there arose no small stir about that way:
|
19:24 Իսկ Դեմետրիոս ոմն անուն արծաթագործ գործէր մեհեանս արծաթիս Արտեմիս դից, եւ տայր ճարտարացն լինել ոչ սակաւ շահ:
| 19:24 For a certain [man] named Demetrius, a silversmith, which made silver shrines for Diana, brought no small gain unto the craftsmen:
|
19:25 որ ժողովեաց իսկ եւ զձեռագէտս արուեստին եւ ասէ. Արք, դուք ձեզէն իսկ գիտէք, զի յայսմ գործոյ է շահ մեզ:
| 19:25 Whom he called together with the workmen of like occupation, and said, Sirs, ye know that by this craft we have our wealth:
|
19:26 Եւ տեսանէք եւ լսէք եթէ ոչ միայն զԵփեսացւոց, այլ գրեթէ զամենայն իսկ Ասիացւոց, Պաւղոսս այս հաւանեցուցեալ շրջեաց բազում ժողովս ասել թէ` Ոչ են աստուածք ձեռագործք:
| 19:26 Moreover ye see and hear, that not alone at Ephesus, but almost throughout all Asia, this Paul hath persuaded and turned away much people, saying that they be no gods, which are made with hands:
|
19:27 Եւ ոչ միայն այս ճգնէ զմեր կողմնս գալ ի յանդիմանութիւն, այլ եւ զմեծին աստուածոյ Արտեմեայ զմեհեանն յոչինչ համարել. նա եւ քակելոց եւս իցէ մեծութիւն նորա, զոր ամենայն Ասիա եւ տիեզերք պաշտեն:
| 19:27 So that not only this our craft is in danger to be set at nought; but also that the temple of the great goddess Diana should be despised, and her magnificence should be destroyed, whom all Asia and the world worshippeth:
|
19:28 Եւ զայս իբրեւ լուան, լի եղեն բարկութեամբ. աղաղակէին եւ ասէին. Մեծ է Արտեմիս Եփեսացւոց:
| 19:28 And when they heard [these sayings], they were full of wrath, and cried out, saying, Great [is] Diana of the Ephesians:
|
19:29 Եւ լցաւ քաղաքն խռովութեամբ, դիմեցին առ հասարակ ի թէատրոնն, յափշտակեցին զԳայիոս եւ զԱրիստարքոս Մակեդոնացի, զուղեկիցսն Պաւղոսի:
| 19:29 And the whole city was filled with confusion: and having caught Gaius and Aristarchus, men of Macedonia, Paul' s companions in travel, they rushed with one accord into the theatre:
|
19:30 Բայց Պաւղոս իբրեւ կամեցաւ մտանել յամբոխն, ոչ թողին զնա աշակերտքն:
| 19:30 And when Paul would have entered in unto the people, the disciples suffered him not:
|
19:31 Ոմանք եւ յԱսիապետացն որ էին նորա բարեկամք` յղէին առ նա եւ աղաչէին, մի՛ տալ զանձն ի թէատրոնն:
| 19:31 And certain of the chief of Asia, which were his friends, sent unto him, desiring [him] that he would not adventure himself into the theatre:
|
19:32 Այլք այլ իմն աղաղակէին, զի էր ժողովն նոցա խռովեալ. եւ բազումք ի նոցանէ ոչ գիտէին թէ վասն ոյր ժողովեալ իցեն:
| 19:32 Some therefore cried one thing, and some another: for the assembly was confused; and the more part knew not wherefore they were come together:
|
19:33 Եւ յամբոխէն բազմութենէ յառաջ կալան զԱղեքսանդրոս. եւ իբրեւ ածին զնա յառաջ Հրեայքն, Աղեքսանդրոս շարժեաց զձեռն եւ կամէր պատասխանի առնել ամբոխին:
| 19:33 And they drew Alexander out of the multitude, the Jews putting him forward. And Alexander beckoned with the hand, and would have made his defence unto the people:
|
19:34 Իբրեւ գիտացին թէ այրն Հրեայ է, միաբարբառ եղեալ յամենեցունց` իբրեւ ժամս երկուս աղաղակել թէ` Մեծ է Արտեմիս Եփեսացւոց:
| 19:34 But when they knew that he was a Jew, all with one voice about the space of two hours cried out, Great [is] Diana of the Ephesians:
|
19:35 Լռեցոյց դպրապետն զամբոխն եւ ասէ. Արք Եփեսացիք, իսկ ո՞վ է ի մարդկանէ որ ոչ գիտէ զԵփեսացւոց քաղաքս մեհենազարդ մեծին Արտեմեայ դիցն եւ Դիոպետեայ:
| 19:35 And when the townclerk had appeased the people, he said, [Ye] men of Ephesus, what man is there that knoweth not how that the city of the Ephesians is a worshipper of the great goddess Diana, and of the [image] which fell down from Jupiter:
|
19:36 Եւ զի այդ այդպէս է անշուշտ, ձեզ պարտ է հանդարտել եւ մի՛ ինչ յանդգնութեամբ գործել:
| 19:36 Seeing then that these things cannot be spoken against, ye ought to be quiet, and to do nothing rashly:
|
19:37 Ածէք զարսդ զայդոսիկ այսր, ոչ մեհենակապուտս եւ ոչ հայհոյիչս աստուածոյն մերոյ:
| 19:37 For ye have brought hither these men, which are neither robbers of churches, nor yet blasphemers of your goddess:
|
19:38 Զի եթէ Դեմետրիոս եւ որք ընդ նմա ճարտարք ունիցին ինչ ընդ ումեք բանս, յատեան երթիցեն, եւ դատաւորք գոն, եւ ամբաստան լիցին զմիմեանց:
| 19:38 Wherefore if Demetrius, and the craftsmen which are with him, have a matter against any man, the law is open, and there are deputies: let them implead one another:
|
19:39 Ապա եթէ վասն այլ իրիք խնդիր իցէ, յօրինաւոր ժողովն վճարեսցի:
| 19:39 But if ye enquire any thing concerning other matters, it shall be determined in a lawful assembly:
|
19:40 Քանզի եւ մեզ վիշտ վտանգի է ընդ կռուոյս այսր աւուր` առանց իրիք յանցանաց լինելոյ, զորմէ ոչ կարասցուք պատասխանի տալ վասն ժողովոյս այսորիկ: Եւ զայս ասացեալ` արձակեաց զժողովսն:
| 19:40 For we are in danger to be called in question for this day' s uproar, there being no cause whereby we may give an account of this concourse. [41] And when he had thus spoken, he dismissed the assembly:
|