17:1 Եւ շրջեալ ընդ Ամփիպոլիս եւ ընդ Ապողոնիա` եկին ի Թեսաղոնիկէ, ուր էր ժողովուրդ Հրէիցն:
| 17:1 Now when they had passed through Amphipolis and Apollonia, they came to Thessalonica, where was a synagogue of the Jews:
|
17:2 Եւ ըստ սովորութեանն Պաւղոս եմուտ առ նոսա, եւ ի շաբաթս երիս խօսեցաւ ընդ նոսա ի գրոց:
| 17:2 And Paul, as his manner was, went in unto them, and three sabbath days reasoned with them out of the scriptures:
|
17:3 Բանայր եւ դնէր առաջի եթէ պարտ էր Քրիստոսի չարչարել եւ յառնել ի մեռելոց, եւ թէ` Նա է Քրիստոսն` Յիսուս զոր ես պատուիրեմ ձեզ:
| 17:3 Opening and alleging, that Christ must needs have suffered, and risen again from the dead; and that this Jesus, whom I preach unto you, is Christ:
|
17:4 Եւ ոմանք ի նոցանէ հաւանեցան, եւ վիճակեցան Պաւղոսի եւ Շիղայի, բայց պաշտօնէիցն հեթանոսաց էր բազմութիւն յոյժ, եւ ի կանանց գլխաւորաց ոչ սակաւք:
| 17:4 And some of them believed, and consorted with Paul and Silas; and of the devout Greeks a great multitude, and of the chief women not a few:
|
17:5 Եւ նախանձեցան [71]Հրեայքն, եւ առեալ արս ոմանս գռեհիկս անօրէնս, ամբոխ արարեալ խռովեցին զքաղաքն. եւ կուտեալ յապարանսն Յասովնի, խնդրէին զնոսա ածել ի հրապարակ:
| 17:5 But the Jews which believed not, moved with envy, took unto them certain lewd fellows of the baser sort, and gathered a company, and set all the city on an uproar, and assaulted the house of Jason, and sought to bring them out to the people:
|
17:6 Եւ իբրեւ ոչ գտին զնոսա, քարշէին զՅասովն եւ զոմանս եղբարս առ քաղաքապետսն, բողոք բարձեալ թէ` Որք զաշխարհս խռովեցին` սոքա եւ այսր հասին:
| 17:6 And when they found them not, they drew Jason and certain brethren unto the rulers of the city, crying, These that have turned the world upside down are come hither also:
|
17:7 զորս ընկալեալ է Յասովնի. եւ սոքա ամենեքեան հակառակ հրամանացն կայսեր գործեն, թագաւոր զոմն ասեն զՅիսուս:
| 17:7 Whom Jason hath received: and these all do contrary to the decrees of Caesar, saying that there is another king, [one] Jesus:
|
17:8 Եւ խռովեցուցին զժողովուրդսն եւ զքաղաքապետսն որ լսէին զայս:
| 17:8 And they troubled the people and the rulers of the city, when they heard these things:
|
17:9 Եւ առեալ երաշխաւորութիւն առ ի Յասովնայ եւ յայլոցն` արձակեցին զնոսա:
| 17:9 And when they had taken security of Jason, and of the other, they let them go:
|
17:10 Բայց եղբարք վաղվաղակի գիշերայն յուղարկեցին զՊաւղոս եւ զՇիղա ի Բերիա. որք իբրեւ հասին անդր, ի ժողովուրդն Հրէից գնացին:
| 17:10 And the brethren immediately sent away Paul and Silas by night unto Berea: who coming [thither] went into the synagogue of the Jews:
|
17:11 Զի սոքա էին ազնուագոյնք քան որ ի Թեսաղոնիկն էին. որք ընկալան զբանն ամենայն յօժարութեամբ, հանապազ քննէին զԳիրս եթէ իցէ՞ այս այսպէս:
| 17:11 These were more noble than those in Thessalonica, in that they received the word with all readiness of mind, and searched the scriptures daily, whether those things were so:
|
17:12 Եւ բազումք ի նոցանէ հաւատացին եւ ի Յունաց կանանց զգաստից եւ յարանց ոչ սակաւք:
| 17:12 Therefore many of them believed; also of honourable women which were Greeks, and of men, not a few:
|
17:13 Բայց իբրեւ գիտացին որ ի Թեսաղոնիկէ Հրեայքն էին եթէ եւ ի Բերիա պատմեցաւ ի Պաւղոսէ բանն Աստուծոյ, եկին եւ անդր շարժել եւ խռովեցուցանել զժողովուրդսն:
| 17:13 But when the Jews of Thessalonica had knowledge that the word of God was preached of Paul at Berea, they came thither also, and stirred up the people:
|
17:14 Յայնժամ զՊաւղոս վաղվաղակի առաքեցին եղբարք գնալ մինչեւ ի ծովեզր. եւ մնացին Շիղա եւ Տիմոթէոս անդէն:
| 17:14 And then immediately the brethren sent away Paul to go as it were to the sea: but Silas and Timotheus abode there still:
|
17:15 Եւ որք տանէին զՊաւղոս` ածին զնա մինչեւ յԱթէնս. եւ առեալ պատուէր առ Շիղա եւ Տիմոթէոս զի վաղվաղակի եկեսցեն առ նա, եւ գնացին:
| 17:15 And they that conducted Paul brought him unto Athens: and receiving a commandment unto Silas and Timotheus for to come to him with all speed, they departed:
|
17:16 Եւ յԱթէնս ի մնալն նոցա Պաւղոսի` զայրանայր հոգի նորա ի նմա, զի տեսանէր ի կռապաշտութեան զքաղաքն:
| 17:16 Now while Paul waited for them at Athens, his spirit was stirred in him, when he saw the city wholly given to idolatry:
|
17:17 Եւ խօսէր ի ժողովրդեանն ընդ Հրեայս եւ ընդ պաշտօնեայսն, եւ ի հրապարակսն զամենայն օր որոց եւ պատահէին:
| 17:17 Therefore disputed he in the synagogue with the Jews, and with the devout persons, and in the market daily with them that met with him:
|
17:18 Ոմանք յԵպիկուրեանցն եւ ի Ստոյկեանց փիլիսոփայից հակառակէին ընդ նմա. եւ ոմանք ասէին. Զի՞նչ կամիցի սերմանաքաղս այս խօսել: Իսկ այլք թէ` Օտարոտի իմն դից թուի պատմիչ լինելոյ. քանզի զՅիսուս եւ զյարութիւնն աւետարանէր:
| 17:18 Then certain philosophers of the Epicureans, and of the Stoicks, encountered him. And some said, What will this babbler say? other some, He seemeth to be a setter forth of strange gods: because he preached unto them Jesus, and the resurrection:
|
17:19 Եւ առեալ զնա ածին յԱրիսպագոսն, եւ ասէին. Կարասցո՞ւք իմանալ թէ զի՛նչ է նոր վարդապետութիւնդ որ ի քէն պատմի:
| 17:19 And they took him, and brought him unto Areopagus, saying, May we know what this new doctrine, whereof thou speakest:
|
17:20 Օտարացուցիչս իմն բերես ի լսելիս մեր, կամիմք գիտել թէ զի՛նչ կամիցի այս լինել:
| 17:20 For thou bringest certain strange things to our ears: we would know therefore what these things mean:
|
17:21 Զի Աթենացիք ամենեքին եւ եկքն օտարք ոչ յայլ ինչ պարապէին, բայց ասել ինչ կամ լսել նորագոյնս:
| 17:21 For all the Athenians and strangers which were there spent their time in nothing else, but either to tell, or to hear some new thing:
|
17:22 Եկաց Պաւղոս ի մէջ Արիսպագին եւ ասէ. Արք Աթենացիք, ըստ ամենայնի իբրեւ պաշտօնասէրս տեսանեմ զձեզ:
| 17:22 Then Paul stood in the midst of Mars' hill, and said, [Ye] men of Athens, I perceive that in all things ye are too superstitious:
|
17:23 Քանզի շրջեալ եւ տեսեալ զպաշտամունս ձեր, գտի բագին մի յորում գրեալ էր` Անծանօթի Աստուծոյ. զոր դուքն յանծանօթս պաշտէք` ես զնոյն պատմեմ ձեզ:
| 17:23 For as I passed by, and beheld your devotions, I found an altar with this inscription, TO THE UNKNOWN GOD. Whom therefore ye ignorantly worship, him declare I unto you:
|
17:24 Աստուած որ արար զաշխարհս եւ զամենայն որ ի նմա, նա երկնից եւ երկրի է Տէր. ոչ ի ձեռագործ տաճարս բնակէ:
| 17:24 God that made the world and all things therein, seeing that he is Lord of heaven and earth, dwelleth not in temples made with hands:
|
17:25 եւ ոչ ի ձեռաց մարդկան պաշտի իբրեւ կարօտ իմիք. նա տայ ամենայնի կեանս եւ շունչ եւ զամենայն ինչ:
| 17:25 Neither is worshipped with men' s hands, as though he needed any thing, seeing he giveth to all life, and breath, and all things:
|
17:26 Արար ի միոջէ արենէ զամենայն ազգս մարդկան` բնակել ի վերայ ամենայն երեսաց երկրի, հաստատեաց կարգեալ ժամանակս եւ սահմանադրութիւնս բնակութեան նոցա` խնդրել զԱստուած:
| 17:26 And hath made of one blood all nations of men for to dwell on all the face of the earth, and hath determined the times before appointed, and the bounds of their habitation:
|
17:27 զի թերեւս զննիցեն զնա եւ գտանիցեն. նա` եւ ոչ հեռի իսկ է յիւրաքանչիւր ումեքէ ի մէնջ:
| 17:27 That they should seek the Lord, if haply they might feel after him, and find him, though he be not far from every one of us:
|
17:28 Զի նովաւ կեամք եւ շարժիմք եւ եմք, որպէս եւ ոմանք ի ձերոց ճարտարաց ասացին. Թէ նորա եւ ազգ իսկ եմք:
| 17:28 For in him we live, and move, and have our being; as certain also of your own poets have said, For we are also his offspring:
|
17:29 Եւ արդ` որովհետեւ ազգ եմք Աստուծոյ, ոչ պարտիմք համարել ոսկւոյ կամ արծաթոյ կամ քարի որ ի ճարտարութենէ եւ ի մտաց մարդոյ քանդակեալ իցէ, զԱստուածականն լինել նմանող:
| 17:29 Forasmuch then as we are the offspring of God, we ought not to think that the Godhead is like unto gold, or silver, or stone, graven by art and man' s device:
|
17:30 Բայց զժամանակս անգիտութեանն անտես արարեալ Աստուծոյ, արդ զայս պատուիրէ [72]մարդկան` ամենայն ումեք`` ապաշխարել:
| 17:30 And the times of this ignorance God winked at; but now commandeth all men every where to repent:
|
17:31 Քանզի հաստատեաց օր յորում պարտ է դատել զաշխարհս արդարութեամբ ի ձեռն առնն որով սահմանեաց տալ հաւատս ամենեցուն` յարուցեալ զնա ի մեռելոց:
| 17:31 Because he hath appointed a day, in the which he will judge the world in righteousness by [that] man whom he hath ordained; [whereof] he hath given assurance unto all [men], in that he hath raised him from the dead:
|
17:32 Իբրեւ լուան զյարութիւն մեռելոց, ոմանք ծաղր առնէին, կէսքն ասէին. Լուիցուք ի քէն վասն այդորիկ մեւս անգամ:
| 17:32 And when they heard of the resurrection of the dead, some mocked: and others said, We will hear thee again of this:
|
17:33 Եւ ապա Պաւղոս ել գնաց ի միջոյ նոցա:
| 17:33 So Paul departed from among them:
|
17:34 Եւ ոմանք արք անկեալք ի նա` հաւատացին, ընդ որս էր եւ Դիոնեսիոս Արիսպագացի եւ կին մի անուն Դամարիս եւ այլք ընդ նոսա:
| 17:34 Howbeit certain men clave unto him, and believed: among the which [was] Dionysius the Areopagite, and a woman named Damaris, and others with them:
|