22:1 Եւ նստան զերեամ, եւ ոչ էր պատերազմ ի մէջ Ասորւոց եւ ի մէջ Իսրայելի:
| 22:1 And they continued three years without war between Syria and Israel:
|
22:2 Եւ եղեւ յամին երրորդի էջ Յովսափատ արքայ Յուդայ առ արքայ Իսրայելի:
| 22:2 And it came to pass in the third year, that Jehoshaphat the king of Judah came down to the king of Israel:
|
22:3 Եւ ասէ արքայն Իսրայելի ցծառայս իւր. Ո՞չ գիտէք եթէ մեր է Ռամովթ Գաղաադ, եւ մեք լռեալ կամք առնուլ զնա ի ձեռաց արքային Ասորւոց:
| 22:3 And the king of Israel said unto his servants, Know ye that Ramoth in Gilead [is] our' s, and we [be] still, [and] take it not out of the hand of the king of Syria:
|
22:4 Եւ ասէ [503]արքայ Իսրայելի`` ցՅովսափատ. Ելցե՞ս ընդ մեզ յՌամովթ Գաղաադ ի պատերազմ: Եւ ասէ Յովսափատ ցարքայն Իսրայելի. Որպէս ես` նոյնպէս եւ դու, եւ որպէս զօրք իմ` զօրք քո, եւ որպէս երիվարք իմ` երիվարք քո:
| 22:4 And he said unto Jehoshaphat, Wilt thou go with me to battle to Ramoth- gilead? And Jehoshaphat said to the king of Israel, I [am] as thou [art], my people as thy people, my horses as thy horses:
|
22:5 Եւ ասէ Յովսափատ [504]արքայ Յուդայ`` ցարքայն Իսրայելի. Աղէ, հարցէք այսօր զՏէր:
| 22:5 And Jehoshaphat said unto the king of Israel, Enquire, I pray thee, at the word of the LORD to day:
|
22:6 Եւ ժողովեաց արքայն Իսրայելի [505]զամենայն մարգարէս`` իբրեւ արս չորեքհարեւր. եւ ասէ ցնոսա արքայ. Երթա՞յց յՌամովթ Գաղաադ ի պատերազմ, թէ զտեղի կալայց: Եւ ասեն. Ել, եւ տալով տացէ Տէր ի ձեռս արքայի:
| 22:6 Then the king of Israel gathered the prophets together, about four hundred men, and said unto them, Shall I go against Ramoth- gilead to battle, or shall I forbear? And they said, Go up; for the Lord shall deliver [it] into the hand of the king:
|
22:7 Եւ ասէ [506]Յովսափատ ցարքայն Իսրայելի. Իցէ՞ ոք արդեւք աստ մարգարէ Տեառն` թէ չիցէ``, եւ հարցցուք զՏէր նովաւ:
| 22:7 And Jehoshaphat said, [Is there] not here a prophet of the LORD besides, that we might enquire of him:
|
22:8 Եւ ասէ արքայն Իսրայելի ցՅովսափատ. Է աստ այր մի հարցանել նովաւ զՏէր, եւ ես ատեցի զնա, զի ոչ խօսի զինէն բարի, այլ չար. Միքիա որդի Յեմլեայ: Եւ ասէ Յովսափատ [507]արքայ Յուդայ``. Մի՛ ասասցէ այդպէս արքայ:
| 22:8 And the king of Israel said unto Jehoshaphat, [There is] yet one man, Micaiah the son of Imlah, by whom we may enquire of the LORD: but I hate him; for he doth not prophesy good concerning me, but evil. And Jehoshaphat said, Let not the king say so:
|
22:9 Եւ կոչեաց արքայն Իսրայելի ներքինի մի եւ ասէ. Վաղվաղակի ած այսր զՄիքիա որդի Յեմլեայ:
| 22:9 Then the king of Israel called an officer, and said, Hasten [hither] Micaiah the son of Imlah:
|
22:10 Եւ արքայն Իսրայելի եւ Յովսափատ արքայ Յուդայ նստէին այր իւրաքանչիւր յաթոռ իւրում վառեալ ի դրունս Սամարեայ, եւ ամենայն մարգարէքն մարգարէանային առաջի նոցա:
| 22:10 And the king of Israel and Jehoshaphat the king of Judah sat each on his throne, having put on their robes, in a void place in the entrance of the gate of Samaria; and all the prophets prophesied before them:
|
22:11 Եւ արար իւր Սեդեկիա որդի Քանանու եղջեւրս երկաթիս եւ ասէ. Այսպէս ասէ Տէր. Սոքօք խեթկեսցես զԱսորիս մինչեւ սպառեսցին:
| 22:11 And Zedekiah the son of Chenaanah made him horns of iron: and he said, Thus saith the LORD, With these shalt thou push the Syrians, until thou have consumed them:
|
22:12 Եւ ամենայն մարգարէքն մարգարէանային նոյնպէս, եւ ասէին. Ել յՌամովթ Գաղաադ, եւ յաջողեսցիս, եւ տացէ Տէր ի ձեռս [508]քո զարքայն Ասորւոց:
| 22:12 And all the prophets prophesied so, saying, Go up to Ramoth- gilead, and prosper: for the LORD shall deliver [it] into the king' s hand:
|
22:13 Եւ հրեշտակն որ չոգաւ կոչել զՄիքիա, պատմեաց նմա եւ ասէ. Ահաւանիկ ամենայն մարգարէքն խօսին իբրեւ ընդ մի բերան բարի զարքայէ. արդ եղիցի բան քո իբրեւ զմիոյ ի նոցանէն, եւ խօսեաց բարի:
| 22:13 And the messenger that was gone to call Micaiah spake unto him, saying, Behold now, the words of the prophets [declare] good unto the king with one mouth: let thy word, I pray thee, be like the word of one of them, and speak [that which is] good:
|
22:14 Եւ ասէ Միքիա. Կենդանի է Տէր, եթէ ոչ զոր ինչ ասասցէ ցիս Տէր, զայն խօսեցայց:
| 22:14 And Micaiah said, [As] the LORD liveth, what the LORD saith unto me, that will I speak:
|
22:15 Եւ եկն առ արքայ, եւ ասէ ցնա արքայ. Միքիա, ելի՞ց յՌամովթ Գաղաադ ի պատերազմ, եթէ զտեղի կալայց: Եւ ասէ. Ել եւ յաջողեսցիս, եւ տացէ Տէր ի ձեռս արքայի:
| 22:15 So he came to the king. And the king said unto him, Micaiah, shall we go against Ramoth- gilead to battle, or shall we forbear? And he answered him, Go, and prosper: for the LORD shall deliver [it] into the hand of the king:
|
22:16 Եւ ասէ ցնա արքայ. [509]Դարձեալ կրկին երդմնեցուցեալ`` զքեզ, զի խօսեսցիս ընդ իս ճշմարտութեամբ յանուն Տեառն:
| 22:16 And the king said unto him, How many times shall I adjure thee that thou tell me nothing but [that which is] true in the name of the LORD:
|
22:17 Եւ ասէ. [510]Ոչ այդպէս է.`` Տեսի զամենայն Իսրայէլ ցրուեալ ընդ լերինս իբրեւ զհօտ որոյ ոչ գուցէ հովիւ. եւ ասէ Տէր. Ոչ գոն դոցա տեարք, դարձցին իւրաքանչիւր ոք ի տուն իւր խաղաղութեամբ:
| 22:17 And he said, I saw all Israel scattered upon the hills, as sheep that have not a shepherd: and the LORD said, These have no master: let them return every man to his house in peace:
|
22:18 Եւ ասէ արքայն Իսրայելի ցՅովսափատ [511]արքայ Յուդայ``. Ո՞չ ասացի քեզ թէ` Ոչ մարգարէանայ նա ինձ բարի, բայց եթէ չար:
| 22:18 And the king of Israel said unto Jehoshaphat, Did I not tell thee that he would prophesy no good concerning me, but evil:
|
22:19 Եւ ասէ Միքիա. [512]Ոչ այդպէս. ոչ ես ինչ, այլ`` լուր զպատգամ Տեառն. [513]ո՞չ ապաքէն տեսի զՏէր Աստուած Իսրայելի`` նստեալ ի վերայ աթոռոյ իւրոյ, եւ ամենայն զօրք երկնից կային շուրջ զնովաւ յաջմէ եւ յահեկէ:
| 22:19 And he said, Hear thou therefore the word of the LORD: I saw the LORD sitting on his throne, and all the host of heaven standing by him on his right hand and on his left:
|
22:20 եւ ասէ Տէր. Ո՞ պատրեսցէ զԱքաաբ [514]արքայ Իսրայելի``, եւ ելցէ անկցի յՌամովթ Գաղաադ. եւ ասէ ոմն այսպէս, եւ ոմն այնպէս:
| 22:20 And the LORD said, Who shall persuade Ahab, that he may go up and fall at Ramoth- gilead? And one said on this manner, and another said on that manner:
|
22:21 Եւ ել ոգի եւ եկաց առաջի Տեառն եւ ասէ. Ես պատրեցից զնա:
| 22:21 And there came forth a spirit, and stood before the LORD, and said, I will persuade him:
|
22:22 Եւ ասէ ցնա Տէր. Ի՞ւ: Եւ ասէ. Ելից եւ եղէց ոգի սուտ ի բերան ամենայն մարգարէից նորա: Եւ ասէ. Պատրեսցես եւ կարասցես. ել եւ արա այդպէս:
| 22:22 And the LORD said unto him, Wherewith? And he said, I will go forth, and I will be a lying spirit in the mouth of all his prophets. And he said, Thou shalt persuade [him], and prevail also: go forth, and do so:
|
22:23 Եւ արդ ահա ետ Տէր ոգի սուտ ի բերան ամենայն մարգարէիցդ քոց այդոցիկ, եւ Տէր խօսեցաւ ի վերայ քո չարիս:
| 22:23 Now therefore, behold, the LORD hath put a lying spirit in the mouth of all these thy prophets, and the LORD hath spoken evil concerning thee:
|
22:24 Եւ մատեաւ Սեդեկիա որդի Քանանու, եւ եհար Միքիայի զծնօտս նորա, եւ ասէ. Ո՞ր Հոգի Տեառն է այն, որ անց յինէն եւ խօսեցաւ ի քեզ:
| 22:24 But Zedekiah the son of Chenaanah went near, and smote Micaiah on the cheek, and said, Which way went the Spirit of the LORD from me to speak unto thee:
|
22:25 Եւ ասէ Միքիա. Ահա դու իսկ տեսցես յաւուր յայնմիկ յորում մտանիցես սենեակ ի սենեկէ թաքչել:
| 22:25 And Micaiah said, Behold, thou shalt see in that day, when thou shalt go into an inner chamber to hide thyself:
|
22:26 Եւ ասէ արքայն Իսրայելի. Կալայք զՄիքիա եւ տուք ցԱմոն քաղաքապետ եւ ցՅովաս որդի արքայի:
| 22:26 And the king of Israel said, Take Micaiah, and carry him back unto Amon the governor of the city, and to Joash the king' s son:
|
22:27 եւ ասասջիք. Այսպէս ասէ արքայ. Դիք զդա ի բանտի, եւ կերիցէ հաց նեղութեան եւ ջուր նեղութեան, մինչեւ դարձայց խաղաղութեամբ:
| 22:27 And say, Thus saith the king, Put this [fellow] in the prison, and feed him with bread of affliction and with water of affliction, until I come in peace:
|
22:28 Եւ ասէ Միքիա. Եթէ դու դառնալով դարձցիս խաղաղութեամբ, ապա ոչ խօսեցաւ յիս Տէր. եւ ասէ. Լուարուք, [515]զօրքդ ամենեքեան:
| 22:28 And Micaiah said, If thou return at all in peace, the LORD hath not spoken by me. And he said, Hearken, O people, every one of you:
|
22:29 Եւ ել արքայն Իսրայելի եւ Յովսափատ արքայն Յուդայ ընդ նմա յՌամովթ Գաղաադ:
| 22:29 So the king of Israel and Jehoshaphat the king of Judah went up to Ramoth- gilead:
|
22:30 Եւ ասէ արքայն Իսրայելի ցՅովսափատ [516]արքայն Յուդայ``. Այլակերպեցայց եւ մտից ի պատերազմ, եւ դու զգեցիր [517]զիմ հանդերձ``: Եւ այլակերպեցաւ արքայն Իսրայելի, եւ եմուտ ի ճակատն:
| 22:30 And the king of Israel said unto Jehoshaphat, I will disguise myself, and enter into the battle; but put thou on thy robes. And the king of Israel disguised himself, and went into the battle:
|
22:31 Եւ արքայն Ասորւոց պատուէր ետ կառապետաց իւրոց[518] եւ ասէ. Մի՛ մարտնչիցիք ընդ մեծի կամ ընդ փոքու, այլ միայն ընդ արքային Իսրայելի:
| 22:31 But the king of Syria commanded his thirty and two captains that had rule over his chariots, saying, Fight neither with small nor great, save only with the king of Israel:
|
22:32 Եւ եղեւ իբրեւ տեսին կառապետքն զՅովսափատ [519]արքայ Յուդայ``, եւ ասեն ցմիմեանս. Թուի թէ սա իցէ արքայն Իսրայելի: Եւ պատեցին զնա պատերազմել. եւ աղաղակեաց Յովսափատ:
| 22:32 And it came to pass, when the captains of the chariots saw Jehoshaphat, that they said, Surely it [is] the king of Israel. And they turned aside to fight against him: and Jehoshaphat cried out:
|
22:33 Եւ եղեւ իբրեւ տեսին կառապետքն եթէ չէ նա արքայն Իսրայելի, դարձան ի նմանէ:
| 22:33 And it came to pass, when the captains of the chariots perceived that it [was] not the king of Israel, that they turned back from pursuing him:
|
22:34 Եւ ձգեաց մի ոմն [520]կորովութեամբ զաղեղն իւր, եւ եհար զարքայն Իսրայելի ընդ զրահսն եւ ընդ թոքառաջսն. եւ ասէ ցկառապետն իւր. Դարձո զձեռն քո եւ հան զիս ի պատերազմէս զի խոցեալ եմ:
| 22:34 And a [certain] man drew a bow at a venture, and smote the king of Israel between the joints of the harness: wherefore he said unto the driver of his chariot, Turn thine hand, and carry me out of the host; for I am wounded:
|
22:35 Եւ սաստկացաւ պատերազմն յաւուր յայնմիկ. եւ արքայ կայր ի վերայ կառացն ընդդէմ Ասորւոցն [521]յայգուէ մինչեւ ցերեկոյ``. եւ հոսէր արիւնն ի վիրէ անտի [522]եւ լնոյր զծոց կառացն. եւ իբրեւ ընդ երեկս եղեւ, ել ոգին:
| 22:35 And the battle increased that day: and the king was stayed up in his chariot against the Syrians, and died at even: and the blood ran out of the wound into the midst of the chariot:
|
22:36 Եւ եկաց քարոզ զօրուն ի բանակին ընդ մտանել արեւուն եւ ասէ. Իւրաքանչիւր ոք ի քաղաք իւր եւ յերկիր [523]իւր, զի մեռաւ արքայ:
| 22:36 And there went a proclamation throughout the host about the going down of the sun, saying, Every man to his city, and every man to his own country:
|
22:37 Եւ եկն`` ի Սամարիա, եւ թաղեցին զարքայ ի Սամարիա:
| 22:37 So the king died, and was brought to Samaria; and they buried the king in Samaria:
|
22:38 Եւ լուացին զկառսն յաւազանս Սամարեայ. եւ լիզէին [524]խոզք եւ`` շունք զարիւն նորա, եւ [525]բոզք լուացան յարեանն``, ըստ բանին Տեառն զոր խօսեցաւ:
| 22:38 And [one] washed the chariot in the pool of Samaria; and the dogs licked up his blood; and they washed his armour; according unto the word of the LORD which he spake:
|
22:39 Եւ մնացորդք բանիցն Աքաաբու, եւ ամենայն ինչ զոր արար, եւ տունն փղոսկրեայ զոր շինեաց, եւ ամենայն քաղաքքն զորս արար, ահաւանիկ գրեալ է ի գիրս բանից աւուրց թագաւորացն Իսրայելի:
| 22:39 Now the rest of the acts of Ahab, and all that he did, and the ivory house which he made, and all the cities that he built, [are] they not written in the book of the chronicles of the kings of Israel:
|
22:40 Եւ ննջեաց Աքաաբ ընդ հարս իւր, եւ թագաւորեաց Ոքոզիա որդի նորա ընդ նորա:
| 22:40 So Ahab slept with his fathers; and Ahaziah his son reigned in his stead:
|
22:41 Եւ Յովսափատ որդի Ասայի թագաւորեաց ի վերայ Յուդայ, յամին չորրորդի Աքաաբու արքայի Իսրայելի [526]թագաւորեաց:
| 22:41 And Jehoshaphat the son of Asa began to reign over Judah in the fourth year of Ahab king of Israel:
|
22:42 Յովսափատ որդի երեսուն եւ հինգ ամաց էր ի թագաւորել իւրում, եւ քսան եւ հինգ ամ թագաւորեաց յԵրուսաղէմ. եւ անուն մօր նորա Ասուբա դուստր Սաղաղայ:
| 22:42 Jehoshaphat [was] thirty and five years old when he began to reign; and he reigned twenty and five years in Jerusalem. And his mother' s name [was] Azubah the daughter of Shilhi:
|
22:43 Եւ գնաց յամենայն ճանապարհս Ասայի հօր իւրոյ, եւ ոչ խոտորեցաւ ի նմանէ առնել ուղղութիւն առաջի Տեառն:
| 22:43 And he walked in all the ways of Asa his father; he turned not aside from it, doing [that which was] right in the eyes of the LORD:
|
22:44 Բաց ի բարձանցն զի ոչ եբարձ, քանզի տակաւին զոհէր ժողովուրդն եւ արկանէր խունկս ի վերայ բարձանց:
| 22:44 nevertheless the high places were not taken away; [for] the people offered and burnt incense yet in the high places:
|
22:45 Եւ խաղաղութեամբ էր Յովսափատ ընդ արքային Իսրայելի:
| 22:45 KJV [44] And Jehoshaphat made peace with the king of Israel:
|
22:46 Եւ մնացորդք բանիցն Յովսափատու եւ զօրութիւնքն զոր արար եւ որչափ պատերազմեցաւ, ո՞չ աւանիկ գրեալ են ի գիրս բանից աւուրց թագաւորացն Յուդայ:
| 22:46 KJV [45] Now the rest of the acts of Jehoshaphat, and his might that he shewed, and how he warred, [are] they not written in the book of the chronicles of the kings of Judah:
|
22:47 Եւ [527]զաւելորդս նուիրելոցն`` որ մնացին յաւուրս հօր նորա` քաղեաց յերկրէն:
| 22:47 KJV [46] And the remnant of the sodomites, which remained in the days of his father Asa, he took out of the land:
|
22:48 Եւ թագաւոր ոչ գոյր յԵդովմ հաստատեալ:
| 22:48 KJV [47] [There was] then no king in Edom: a deputy [was] king:
|
22:49 Եւ արքայ Յովսափատ արար նաւս Թարսսացիս երթալ յՈփիր զոսկւոյ, եւ ոչ գնացին, քանզի խորտակեցան նաւքն ի Գասիոնգաբեր:
| 22:49 KJV [48] Jehoshaphat made ships of Tharshish to go to Ophir for gold: but they went not; for the ships were broken at Ezion- geber:
|
22:50 Յայնժամ ասէ Ոքոզիա որդի Աքաաբու ցՅովսափատ. Երթիցեն ծառայք քո ընդ ծառայս [528]իմ, եւ նաւք քո ընդ նաւս իմ``. եւ ոչ կամեցաւ Յովսափատ:
| 22:50 KJV [49] Then said Ahaziah the son of Ahab unto Jehoshaphat, Let my servants go with thy servants in the ships. But Jehoshaphat would not:
|
22:51 Եւ ննջեաց Յովսափատ ընդ հարս իւր, եւ թաղեցաւ առ հարս իւր ի քաղաքի Դաւթի հօր իւրոյ. եւ թագաւորեաց Յովրամ որդի նորա ընդ նորա:
| 22:51 KJV [50] And Jehoshaphat slept with his fathers, and was buried with his fathers in the city of David his father: and Jehoram his son reigned in his stead:
|
22:52 Եւ Ոքոզիա որդի Աքաաբու թագաւորեաց ի վերայ Իսրայելի ի Սամարիա, յամին եւթնուտասներորդի Յովսափատայ արքայի Յուդայ. եւ թագաւորեաց Իսրայելի ամս երկուս:
| 22:52 KJV [51] Ahaziah the son of Ahab began to reign over Israel in Samaria the seventeenth year of Jehoshaphat king of Judah, and reigned two years over Israel:
|
22:53 Եւ արար չար առաջի Տեառն, եւ գնաց զճանապարհս [529]Աքաաբու հօր իւրոյ, եւ զճանապարհս [530]Յեզաբելայ մօր իւրոյ, եւ ի մեղս տանն Յերոբովամայ որդւոյ Նաբատայ որ յանցոյցն զԻսրայէլ:
| 22:53 KJV [52] And he did evil in the sight of the LORD, and walked in the way of his father, and in the way of his mother, and in the way of Jeroboam the son of Nebat, who made Israel to sin:
|
22:54 եւ ծառայեաց Բահաղիմացն, եւ երկիր եպագ նոցա. եւ բարկացոյց զՏէր Աստուած Իսրայելի [531]ըստ ամենայն եղելոցն յառաջ քան զնա:
| 22:54 KJV [53] For he served Baal, and worshipped him, and provoked to anger the LORD God of Israel, according to all that his father had done:
|