2:1 Եւ գտանի այս գրեալ ՛ի մատեանս առաջինս. եթէ Երեմիա մարգարէ հրամա՛ն ետ առնուլ ՛ի հրոյ անտի յայնմանէ յետո՛յ նոցա` որպէս ցուցանի. եւ ետ պատուէր մարգարէն զաւակի նոցա որ յետ նոցա էին[22]:
| 2:1 It is also found in the records, that Jeremy the prophet commanded them that were carried away to take of the fire, as it hath been signified:
|
2:2 Եւ օրէնս եդ նոցա զի մի՛ մոռասցին զհրամանս Տեառն, եւ մի՛ մոլորեսցին ՛ի խորհուրդս իւրեանց, յորժամ տեսանիցեն կուռս քանդակեալս, պատկերս կերպարանեալս ոսկեղէնս եւ արծաթեղէնս, եւ որ զնոքօք զա՛րդ ինչ իցէ[23]:
| 2:2 And how that the prophet, having given them the law, charged them not to forget the commandments of the Lord, and that they should not err in their minds, when they see images of silver and gold, with their ornaments:
|
2:3 աղաչէր պատուիրանօքն, մի՛ մոռանալ զօրէնս ՛ի սրտից իւրեանց[24]:
| 2:3 And with other such speeches exhorted he them, that the law should not depart from their hearts:
|
2:4 Եւ էր` գրեալ ՛ի մատեանս անդ` ա՛յսպէս. իբրեւ զի զվրան ժամուն` եւ զտապանակ կտակարանացն հրամայեաց մարգարէն ըստ երկնաւոր հրամանին ընդ իւրեանս շրջեցուցանել. իբրեւ ելանէր Մովսէս ՛ի լեառն անդր տեսանել զժառանգութիւնն Աստուծոյ[25]:
| 2:4 It was also contained in the same writing, that the prophet, being warned of God, commanded the tabernacle and the ark to go with him, as he went forth into the mountain, where Moses climbed up, and saw the heritage of God:
|
2:5 Արդ եկն եհաս Երեմիա մարգարէ ՛ի տեղի՛ անդր. եւ ա՛նդ եգիտ այրս ամուրս անտառախիտս. զվրան ժամուն, եւ զտապանակն կտակարանաց, եւ զսեղանն խնկոց ա՛նդ տարեալ դնէր ՛ի ներքս, եւ զդրունսն ինքնի՛ն առարկանէր[26]:
| 2:5 And when Jeremy came thither, he found an hollow cave, wherein he laid the tabernacle, and the ark, and the altar of incense, and so stopped the door:
|
2:6 Եւ անդէն մատեա՛ն որ ընդ նմա՛յն իսկ էին նշանակել զտեղին, եւ ամենեւին ճանապարհ ՛ի տեղի անդր ո՛չ կարացին գտանել[27]:
| 2:6 And some of those that followed him came to mark the way, but they could not find it:
|
2:7 Իբրեւ զգաց Երեմիա` պատուհասել սկսաւ զնոսա` եւ ասէ. Ի՞բր ո՛չ գիտէք` եթէ անծանօթ հրամա՛ն է զտեղիդ կացուցանել, մինչեւ հաճեսցի Տէր տերանց ընդ արարածս իւր, եւ ժողովել հրամայեսցէ Աստուած զժողովս ժողովրդեան իւրոյ[28]:
| 2:7 Which when Jeremy perceived, he blamed them, saying, As for that place, it shall be unknown until the time that God gather his people again together, and receive them unto mercy:
|
2:8 Եւ ապա Տէր յայտնեսցէ զայս. եւ երեւեսցին փառքն Տեառն ՛ի սիւն ամպոյ, որպէս ՛ի ժամանակսն Մովսիսի: Որպէս եւ Սողոմոն աղաչեաց զի տեղին սրբեսցի մեծապէս Տեառն[29]:
| 2:8 Then shall the Lord shew them these things, and the glory of the Lord shall appear, and the cloud also, as it was shewed under Moses, and as when Solomon desired that the place might be honourably sanctified:
|
2:9 Յա՛յտ իմն այսպէս առնէր, թէ իմաստութեան խորհրդով մատուցին զպատարագս նաւակատեաց եւ զկատարելեաց տաճարին:
| 2:9 It was also declared, that he being wise offered the sacrifice of dedication, and of the finishing of the temple:
|
2:10 Որպէս եւ Մովսէսն եկաց յաղօթս առ Տէր, եւ էջ հուր յերկնից եւ մաշեաց զփայտն, եւ զողջակէզս պատարագացն. սո՛յնպէս եւ Սողոմոն եկաց յաղօթս, եւ էջ հուր` եւ մաշեաց զողջակէզսն ՛ի վերայ սեղանոյն:
| 2:10 And as when Moses prayed unto the Lord, the fire came down from heaven, and consumed the sacrifices: even so prayed Solomon also, and the fire came down from heaven, and consumed the burnt offerings:
|
2:11 Զի Մովսիսի չէ՛ր հրամայեալ ուտելի առնել զվասն մեղացն, իջանէր հուրն եւ մաշէր զպատարագսն:
| 2:11 And Moses said, Because the sin offering was not to be eaten, it was consumed:
|
2:12 սոյնպէս եւ Սողոմոն առնէր զայն զութ օրն ՛ի գլուխ:
| 2:12 So Solomon kept those eight days:
|
2:13 Եւ խնդրէին ՛ի հին մատեանսն ՛ի գիրս հարցափորձից, որ առ ամօքն Նեէմեայ եղեալ. եւ իբրեւ զի՛ւր եդեալ զայս ամենայն ժողովէր, եւ զա՛յլ մատեանս թագաւորաց եւ մարգարէից, եւ զԴաւթի՛ ինքն ՛ի գլխովին, եւ զա՛յլ հրովարտակս թագաւորաց` որ վասն ինչ ինչ ՛ի պատիւ տաճարին տուեալ էր, զամենայն ՛ի մի վայր կուտէր[30]:
| 2:13 The same things also were reported in the writings and commentaries of Neemias; and how he founding a library gathered together the acts of the kings, and the prophets, and of David, and the epistles of the kings concerning the holy gifts:
|
2:14 Սոյնպէս եւ Յուդա զամենայն կործանեալն ՛ի պատերազմաց անտի եւ զցրուեալն ՛ի մի վայր ժողովեաց. եւ այժմ առ մեզ բովանդակեալ պահի[31]:
| 2:14 In like manner also Judas gathered together all those things that were lost by reason of the war we had, and they remain with us:
|
2:15 Եւ արդ որպէս զիարդ եւ պիտո՛յ իցէ ձեզ` յղեսջի՛ք, եւ մեք տացուք բերել ձեզ:
| 2:15 Wherefore if ye have need thereof, send some to fetch them unto you:
|
2:16 Եւ զա՛յն ինչ բարի գործեսջի՛ք, եթէ զաւուրս տօնիցն հանապազորդ առնիջիք[32]:
| 2:16 Whereas we then are about to celebrate the purification, we have written unto you, and ye shall do well, if ye keep the same days:
|
2:17 Այլ ինքն Աստուած որ փրկեաց զամենայն ժողովուրդ իւր, եւ դարձոյց զամենայն ՛ի ժառանգութիւն, զարքայութիւն եւ զքահանայութիւն` եւ զսրբութիւն:
| 2:17 We hope also, that the God, that delivered all his people, and gave them all an heritage, and the kingdom, and the priesthood, and the sanctuary:
|
2:18 որպէս եւ խոստացաւն ՛ի ձեռն կտակարանացն. յուսամք ՛ի Տէր եթէ հուպ ընդ հո՛ւպ ժողովեսցէ ՛ի սուրբ տեղին[33]:
| 2:18 As he promised in the law, will shortly have mercy upon us, and gather us together out of every land under heaven into the holy place:
|
2:19 Զի փրկեա՛ց իսկ զմեզ ՛ի մեծամեծ չարեաց, եւ զտեղին ՛ի սրբութի՛ւն դարձոյց:
| 2:19 for he hath delivered us out of great troubles, and hath purified the place:
|
2:20 Այլ վասն Յուդայ Մակաբեանց, եւ եղբարցն սորին, եւ տաճարին մեծի՛ սրբութեան, եւ սեղանոյն նաւակատեաց:
| 2:20 KJV [19] Now as concerning Judas Maccabeus, and his brethren, and the purification of the great temple, and the dedication of the altar:
|
2:21 եւ կամ վասն ընդ երեւեալ Անտիոքայ, կամ ընդ քաջահայր որդի նորա ճակատամարտս[34]:
| 2:21 KJV [20] And the wars against Antiochus Epiphanes, and Eupator his son:
|
2:22 կամ որ ինչ յերկնից յայտնութիւնք եղեն. ա՛յն որ ինչ վասն քաջութեան պնդութեան օրինացն, եւ կամ որ զքաջութիւն ՛ի մտի դնել. եւ սակաւուք զբազումս որ զաշխարհս յաչս դնէին, զխուժադուժ ազգս հալածել[35]:
| 2:22 KJV [21] And the manifest signs that came from heaven unto those that behaved themselves manfully to their honour for Judaism: so that, being but a few, they overcame the whole country, and chased barbarous multitudes:
|
2:23 Կամ զհոյակապ ընդ ամենայն տիեզերս զշքեղ տաճարն վերստին շինել, կամ զմեծ քաղաքն ամենայնիւ յամենայնէ յազատութիւն հասանել. կամ զի ամենայն քաղցրութեամբ հեզութեամբ, խաղաղութեամբ Տեառն Աստուծոյ ընդ մեզ հա՛ճ լինել[36]:
| 2:23 KJV [22] And recovered again the temple renowned all the world over, and freed the city, and upheld the laws which were going down, the Lord being gracious unto them with all favour:
|
2:24 Զա՛յն ամենայն որ ինչ միանգամ ՛ի ձեռն Յասոնեայ Կիւրենացւոյ ՛ի հինգ գլուխս դպրութեան ցուցեալ է. զայս ամենայն ջանասցուք ՛ի մի գլուխ հրովարտակիս կարճ ՛ի կարճոյ ցուցանել:
| 2:24 KJV [23] All these things, I say, being declared by Jason of Cyrene in five books, we will assay to abridge in one volume:
|
2:25 Զի հայեցաք մեք ՛ի խուռն մեծաթիւ համարոյ բանիցդ, եւ որ ՛ի ներքս ծանրութիւն թուիցի` որ կամիցին մխել ՛ի բանս մատենիցդ[37]:
| 2:25 KJV [24] For considering the infinite number, and the difficulty which they find that desire to look into the narrations of the story, for the variety of the matter:
|
2:26 այդրէն ՛ի դո՛յն թաւալել վասն թանձրութեան հիւթոյ խորութեան բանիցդ. հոգացա՛ք մեք առնել ընթերցանելեացն զբօսանս իմաստնոցն` յիշատակ առանց աշխատութեան, եւ ամենեցուն անեղծ անարատութեան[38]:
| 2:26 KJV [25] We have been careful, that they that will read may have delight, and that they that are desirous to commit to memory might have ease, and that all into whose hands it comes might have profit:
|
2:27 Եւ մեզ` որ զաշխատութիւնս զայս յա՛նձն առաք վասն համառօտ բանիս, մի՛ դիւրին ինչ ջան համարիջիք, կամ սակաւ քրտանց եւ տքնութեանց արժանի:
| 2:27 KJV [26] Therefore to us, that have taken upon us this painful labour of abridging, it was not easy, but a matter of sweat and watching:
|
2:28 Որպէս ոք զի պատրաստիցի առնե՛լ ուրախութիւն կոչնոց ընկերաց. մեծահա՛ց գործիցէ զընկերացն ուրախութիւն, եւ ո՛չ զիւր դիւրութիւն խորհիցի. սակայն վասն բազմացն հաճութեան ջա՛ն յանձն առաք:
| 2:28 KJV [27] Even as it is no ease unto him that prepareth a banquet, and seeketh the benefit of others: yet for the pleasuring of many we will undertake gladly this great pains:
|
2:29 Զճշդե՛լն եւ զճշմարտելն` զայն առաջնոյն թողաք. զեղչելն եւ զբազկելն, եւ զկարճառօտ բանն ՛ի համառօտ կացուցանել, զայն մեք ո՛չ դանդաղեցաք:
| 2:29 KJV [28] Leaving to the author the exact handling of every particular, and labouring to follow the rules of an abridgement:
|
2:30 Որպէս վասն հասարակաց շինութեան ապարանից` բազմաց զգործ բաժանեալ, բայց սկի՛զբն եւ կատարածն շինուածոցն ՛ի բո՛ւն ճարտարապետ անդր հայի. այլ ծեփելն եւ գունելն եւ արծնելն եւ նկարելն, այն ՛ի զարդարի՛չ անդր հայի[39]:
| 2:30 KJV [29] For as the master builder of a new house must care for the whole building; but he that undertaketh to set it out, and paint it, must seek out fit things for the adorning thereof: even so I think it is with us:
|
2:31 Սո՛յնպէս եւ մերս. հարցանելն եւ փորձելն եւ քննելն, եւ զհե՛տ վարել ճշմարտութեան բանիցն, եւ զխորին խորհուրդս խորագիտութեամբ ՛ի վե՛ր բերել. որ առաջնորդ եղեւ այնց դպրութեանց` ՛ի նմանէ՛ խնդրելի է[40]:
| 2:31 KJV [30] To stand upon every point, and go over things at large, and to be curious in particulars, belongeth to the first author of the story:
|
2:32 այլ զհամառօտ կարճառօտ բանից` որպէս այժմիկ պատմելոյ յանձն առեալս իցէ, յինէ՛ն պահանջելի է[41]:
| 2:32 KJV [31] But to use brevity, and avoid much labouring of the work, is to be granted to him that will make an abridgment:
|
2:33 Արդ` աստի՛ սկիզբն արասցուք բանիցդ պատմել խոստացելոց, ա՛յսչափ ինչ զօդեսցուք յառաջին անդր: Բայց սակայն եւ ա՛յս անագորոյն մտա՛ց է, զճառս մատենին յառաջագոյն երկայնել, եւ զմատեանն ՛ի գլխովին համառօտ կարճառօտ պատմել[42]:
| 2:33 KJV [32] Here then will we begin the story: only adding thus much to that which hath been said, that it is a foolish thing to make a long prologue, and to be short in the story itself:
|