10:1 Յամին հարիւրորդի վաթսներորդի ե՛լ Աղ՛էքսանդրոս Անտիոքեան Եպիփան, եւ ա՛ռ նա զքաղաքն Պտղոմայեցւոց. ընկալան զնա. եւ թագաւորեաց նա ա՛նդ ՛ի նմա[247]:
| 10:1 In the hundred and sixtieth year Alexander, the son of Antiochus surnamed Epiphanes, went up and took Ptolemais: for the people had received him, by means whereof he reigned there:
|
10:2 Լուաւ Դեմետր արքայ, եթէ ժողովեաց զօրս բազումս, եւ ե՛լ տալ ընդ նմա մարտ պատերազմի:
| 10:2 Now when king Demetrius heard thereof, he gathered together an exceeding great host, and went forth against him to fight:
|
10:3 Եւ յղեաց առ նա Դեմետր բանս խաղաղութեամբ, զի մեծարեսցեն նոքա զնա[248]:
| 10:3 Moreover Demetrius sent letters unto Jonathan with loving words, so as he magnified him:
|
10:4 Աճապարեսցուք ասէ դնել ընդ նմա ո՛ւխտ խաղաղութեամբ, մինչչեւ՛ եդեալ իցէ ընդ նոսա ուխտ Աղ՛էքսանդրեայ վասն մեր[249]:
| 10:4 For said he, Let us first make peace with him, before he join with Alexander against us:
|
10:5 Ե՛ս գիտեմ յուշ լիցին նմա չարիքն զոր անցուցաք մեք ընդ նմա եւ ընդ եղբարս նորա եւ յազգս նորա[250]:
| 10:5 Else he will remember all the evils that we have done against him, and against his brethren and his people:
|
10:6 Եւ ետ նմա իշխանութիւն ժողովել զօրս, եւ պատրաստել զէն, զի լիցի նա նիզակակից նորա. եւ զպատանդսն որ էին յակառն հրամայեաց տա՛լ ՛ի ձեռս նորա[251]:
| 10:6 Wherefore he gave him authority to gather together an host, and to provide weapons, that he might aid him in battle: he commanded also that the hostages that were in the tower should be delivered him:
|
10:7 Եւ եկն Յովնաթան յԵրուսաղէմ. ընթերցա՛ւ նա զթուղթն առաջի ամենայն ժողովրդեանն, առաջի այնոցիկ որ յամրի՛ անդ էին[252]:
| 10:7 Then came Jonathan to Jerusalem, and read the letters in the audience of all the people, and of them that were in the tower:
|
10:8 Եւ երկեա՛ն նոքա երկիւղ յոյժ. զի լուան եթէ ետ նմա իշխանութիւն արքայն ժողովել զօրս:
| 10:8 Who were sore afraid, when they heard that the king had given him authority to gather together an host:
|
10:9 Սակայն ածին կալան զպատանդսն առաջի նորա, եւ ետ զնոսա ցընտանիս իւրեանց:
| 10:9 Whereupon they of the tower delivered their hostages unto Jonathan, and he delivered them unto their parents:
|
10:10 Եւ բնակեցաւ Յովնաթան յԵրուսաղէմ, սկսաւ շինել եւ նորոգել զքաղաքն:
| 10:10 This done, Jonathan settled himself in Jerusalem, and began to build and repair the city:
|
10:11 եւ ասէ ցայնոսիկ, որ գործէին զգործն շինուածոց պարսպացն. Շինեցէ՛ք ասէ զպարիսպդ, եւ զլեառն Սիոն շուրջ, ՛ի չո՛րս կոյս յորձաքար վիմաց: Եւ արարին ա՛յնպէս[253]:
| 10:11 And he commanded the workmen to build the walls and the mount Sion and about with square stones for fortification; and they did so:
|
10:12 Փախստեայ գնացին այլազգիքն` որ էին յամուրս անդ. որոց շինեաց յայնժամ Բաքիդդ[254]:
| 10:12 Then the strangers, that were in the fortresses which Bacchides had built, fled away:
|
10:13 եւ եթող զնոսա յիւրաքանչիւր տեղւոջ. եւ գնաց նա յերկիրն ուստի էր:
| 10:13 Insomuch as every man left his place, and went into his own country:
|
10:14 Եւ ՛ի Բեթսովր մնացեալ էին ոմանք` որոց թողեալ էր զօրէնսն եւ զհրամանս. զի նա՛ էր ամուր[255]:
| 10:14 Only at Bethsura certain of those that had forsaken the law and the commandments remained still: for it was their place of refuge:
|
10:15 Իբրեւ լուաւ Աղ՛էքսանդրոս արքայ զաւետիսն զոր ետ բերել Դեմետրիոս առ Յովնաթան, եւ պատմեցին նմա զպատերազմ քաջութեամբ, որ արարեալ էր եղբարբք իւրովք, եւ զվիշտսն որ անցուցեալ էր ընդ նոսա[256]:
| 10:15 Now when king Alexander had heard what promises Demetrius had sent unto Jonathan: when also it was told him of the battles and noble acts which he and his brethren had done, and of the pains that they had endured:
|
10:16 եւ ասէ. Միթէ կարե՞մք ուրեք գտանել ա՛յր մի այնպիսի. առէ՛ք առնեմք զնա մեզ բարեկա՛մ եւ թիկունս[257]:
| 10:16 He said, Shall we find such another man? now therefore we will make him our friend and confederate:
|
10:17 Եւ հրամայեաց առնել առ նոսա հրովարտակ ըստ բանիցս այսոցիկ:
| 10:17 Upon this he wrote a letter, and sent it unto him, according to these words, saying:
|
10:18 Արքայ Աղ՛էքսանդրոս` առ եղբայր Յովնաթան ողջոյն:
| 10:18 King Alexander to his brother Jonathan sendeth greeting:
|
10:19 Ա՛զդ եղեւ մեզ վասն քո, եթէ այր քա՛ջ զօրութեամբ ես, եւ արժանի՛ ես դու լինել մեզ բարեկամ:
| 10:19 We have heard of thee, that thou art a man of great power, and meet to be our friend:
|
10:20 Արդ կացուցա՛ք մեք զքեզ այսօր գլուխ քահանայապետութեան ազգի քոյ. եւ բարեկա՛մ արքայի կոչել զքեզ: Եւ ետ տանել նմա պսակ ոսկի եւ ծիրանիս: Արդ կա՛լ լիցի քեզ յուխտի մերում, եւ պահել զհաւատ բարեկամութեան առ մեզ. ո՛ղջ լեր:
| 10:20 Wherefore now this day we ordain thee to be the high priest of thy nation, and to be called the king' s friend; ( and therewithal he sent him a purple robe and a crown of gold:) and require thee to take our part, and keep friendship with us:
|
10:21 Եւ ա՛ռ` զգեցաւ Յովնաթան զա՛յն ընտիր պատմուճան: Յամին հարիւրորդի վաթսներորդի եւթներորդի, ՛ի տօնին տարեկանաց տաղաւարահարա՛ց ժողովեցին զօրս, կազմեցին զէնս, եւ ուրա՛խ եղեն[258]:
| 10:21 So in the seventh month of the hundred and sixtieth year, at the feast of the tabernacles, Jonathan put on the holy robe, and gathered together forces, and provided much armour:
|
10:22 Եւ լուա՛ւ Դեմետր զբանս զայս, տրտմեցաւ յոյժ:
| 10:22 Whereof when Demetrius heard, he was very sorry, and said:
|
10:23 եւ ասէ. Զի՞նչ գործ գործեցաք, զի ո՛չ մեք մեզ արարաք զնոսա թիկունս: Եւ արդ աճապարեա՛ց Աղէքսանդրոս, եւ խօսեցաւ ընդ նոսա ՛ի հաշտութիւն, եւ արար իւր ձեռն հաստատութեան զՀրէաստան:
| 10:23 What have we done, that Alexander hath prevented us in making amity with the Jews to strengthen himself:
|
10:24 Արդ առէ՛ք եւ մեք գրեսցուք առ նոսա բանս մխիթարութեան մեծարանաց եւ պարգեւաց, զի եղիցին նոքա մեզ յօգնականութիւն:
| 10:24 I also will write unto them words of encouragement, and promise them dignities and gifts, that I may have their aid:
|
10:25 Եւ ետ տանել նոցա հրովարտակս ըստ բանիցս այսոցիկ. Արքայ Դեմետրիոս` առ ազգն Հրէից ողջոյն:
| 10:25 He sent unto them therefore to this effect: King Demetrius unto the people of the Jews sendeth greeting:
|
10:26 քանզի պահեցէք դուք զուխտս եւ զդաշինս զոր ընդ մեզ եդիք. կացէ՛ք մնացէք դուք ՛ի մերո՛ւմ բարեկամութեան, եւ ո՛չ ձեռնտու եղէք ՛ի թշնամի. լուա՛ք մեք եւ ուրախ եղեաք:
| 10:26 Whereas ye have kept covenants with us, and continued in our friendship, not joining yourselves with our enemies, we have heard hereof, and are glad:
|
10:27 Եւ արդ` կացէ՛ք մնացէ՛ք պահեցէ՛ք դուք առ մեզ զնոյն հաւատ:
| 10:27 Wherefore now continue ye still to be faithful unto us, and we will well recompense you for the things ye do in our behalf:
|
10:28 եւ մեք հատուսցուք ձեզ թողութիւնս բազումս, եւ տացուք ձեզ պարգեւս բազումս:
| 10:28 And will grant you many immunities, and give you rewards:
|
10:29 Եւ արձակեսցուք զձեզ` եւ թողցո՛ւք զամենայն Հրէայ ՛ի հարկաց, եւ զբաժ զաղտիցն եւ զպսակաց. եւ փոխանակ երրորդաց սերմանն[259]:
| 10:29 And now do I free you, and for your sake I release all the Jews, from tributes, and from the customs of salt, and from crown taxes:
|
10:30 Եւ զհասարակաց այգւոյն եւ զծառոյն որ գայր ինչ, թողում ձեզ յայսմ օրէ եւ առ յապա. եւ յերիցն օրինաց որ յաւելան ՛ի ձեզ, եւ ՛ի Շամրտացիս, եւ ՛ի Գալիլեացիս. յայսմ հետէ եւ ՛ի յաւիտեանս ժամանակաց[260]:
| 10:30 And from that which appertaineth unto me to receive for the third part or the seed, and the half of the fruit of the trees, I release it from this day forth, so that they shall not be taken of the land of Judea, nor of the three governments which are added thereunto out of the country of Samaria and Galilee, from this day forth for evermore:
|
10:31 Եւ յԵրուսաղէմ նուիրեալ` սուրբ թողեալ կացցէ շուրջ զսահմանօք իւրովք հանդերձ, եւ ՛ի տասանորդէ զմաքս ձեզ թողեա՛լ լիցի[261]:
| 10:31 Let Jerusalem also be holy and free, with the borders thereof, both from tenths and tributes:
|
10:32 Եւ զիշխանութիւն զամրիդ ՛ի ներքս տուեալ լիցի ցքահանայապետդ, եւ կացուսցէ դա ՛ի նմա արս զոր ինքն ընտրեսցէ պահել զդա:
| 10:32 And as for the tower which is at Jerusalem, I yield up authority over it, and give the high priest, that he may set in it such men as he shall choose to keep it:
|
10:33 Եւ ամենայն անձն Հրէի որ ՛ի գերութեան գտցի` յերկրէն Հրէաստանի յամենայն թագաւորութեան իմում, արձակեա՛լ ձրի առանց փրկանաց. զամենայն հարկս` հասի եւ մաքսի եւ գրաստու[262]:
| 10:33 Moreover I freely set at liberty every one of the Jews, that were carried captives out of the land of Judea into any part of my kingdom, and I will that all my officers remit the tributes even of their cattle:
|
10:34 Եւ յամենայն տօնս տարեկանաց, շաբաթք եւ գլուխք ամսոց, եւ աւուրք յառաջ քան զտօնն, եւ երեք երեք աւուրք զկնի տօնին, եղիցին ապահարկ թողեալ ամենայն Հրէից որ իցեն ՛ի թագաւորութեան իմում:
| 10:34 Furthermore I will that all the feasts, and sabbaths, and new moons, and solemn days, and the three days before the feast, and the three days after the feast shall be all of immunity and freedom for all the Jews in my realm:
|
10:35 մի՛ իշխեսցէ պահանջել նեղել զոք վասն ամենայն իրաց իմոց:
| 10:35 Also no man shall have authority to meddle with or to molest any of them in any matter:
|
10:36 Եւ առաջինք գտցին նոքա ՛ի զօրս արքունի ՛ի վեց հարիւր հազար զօրական. եւ պարգեւք ելցեն նոցա որպէս օրէն է ընդ առաջին զօրս արքունի` ընդ մեծամեծս[263]:
| 10:36 I will further, that there be enrolled among the king' s forces about thirty thousand men of the Jews, unto whom pay shall be given, as belongeth to all king' s forces:
|
10:37 Եւ ՛ի նոցանէ դարձեալ հաստատեսցի ՛ի ձեռանէ արքունի որ են հաւատարիմ: Եւ իշխանք եւ վերակացուք եղիցին նոցունց: Եւ գնասցեն նոքա ըստ օրէնս իւրեանց որպէս հրաման ետ արքայ երկրին Հրէաստանի:
| 10:37 And of them some shall be placed in the king' s strong holds, of whom also some shall be set over the affairs of the kingdom, which are of trust: and I will that their overseers and governors be of themselves, and that they live after their own laws, even as the king hath commanded in the land of Judea:
|
10:38 Եւ զերիս օրէնս որ յառաջագոյն եդեալ էր Հրէաստանեայց, յերկրէն Շամրտացւոց անդրէն դարձուցանել ՛ի Հրէաստան, եւ համարել ընդ երկոսին մի օրէնս. զի մի՛ այլ իշխան ձեռնահա՛ս լիցի ՛ի վերայ նոցա, այլ քահանայապետն[264]:
| 10:38 And concerning the three governments that are added to Judea from the country of Samaria, let them be joined with Judea, that they may be reckoned to be under one, nor bound to obey other authority than the high priest' s:
|
10:39 Եւ զքաղաքն Պտղոմայեցւոց տուեալ լիցին նոցա պարգեւ ՛ի նուէրս սրբութեանցն որ յԵրուսաղէմն են, ՛ի պէտս ծախիցն որ ՛ի սուրբս անդր ծախիցին[265]:
| 10:39 As for Ptolemais, and the land pertaining thereto, I give it as a free gift to the sanctuary at Jerusalem for the necessary expences of the sanctuary:
|
10:40 Եւ ես տաց ամ յամէ հնգետասան հազար կշիռ արծաթոյ` յարքունի համբարուէ, ՛ի կողմանց ուստի արժան իցէ[266]:
| 10:40 Moreover I give every year fifteen thousand shekels of silver out of the king' s accounts from the places appertaining:
|
10:41 Զամենայն մթեր զոր նոքա ո՛չն կարէին լնուլ` յարքունո՛ւստ լիցի, որպէս ընդ առաջին ազգսն:
| 10:41 And all the overplus, which the officers payed not in as in former time, from henceforth shall be given toward the works of the temple:
|
10:42 յայսմ հետէ տացեն յարքունի՛ տարազէ: Եւ ՛ի վերայ այսորիկ զհինգ հազար կշիռ արծաթոյն` զոր առնուն ՛ի մտիցն սրբութեանն ըստ համարոյ տարւոյն. եւ ա՛յդ թողեալ լիցի, զի ա՛նկ է այդ քահանայից եւ պաշտօնէից[267]:
| 10:42 And beside this, the five thousand shekels of silver, which they took from the uses of the temple out of the accounts year by year, even those things shall be released, because they appertain to the priests that minister:
|
10:43 Որ միանգամ դիմեսցէն ոք փախստեայ անկանե՛լ ՛ի տաճար անդր յԵրուսաղէմ, կամ որ միանգամ ՛ի սահմանաց դորա իցէ որ պարտիցի ոք ինչ յարքունիս, թողեա՛լ լիցի նմա. եւ ինքեանք արձակեա՛լ լիցին[268]:
| 10:43 And whosoever they be that flee unto the temple at Jerusalem, or be within the liberties hereof, being indebted unto the king, or for any other matter, let them be at liberty, and all that they have in my realm:
|
10:44 Եւ ամենայն ինչ որ արատեալ կործանեալ իցէ շինուածոց սրբոցդ, շինեսցին նորոգեսցին, եւ ծախ համարոյն յարքունո՛ւստ վճարեսցի:
| 10:44 For the building also and repairing of the works of the sanctuary expences shall be given of the king' s accounts:
|
10:45 Եւ շինեսցեն զպարիսպն Երուսաղեմի, ամրացուսցեն շուրջանակի. եւ ծախ համարոյն յարքունո՛ւստ վճարեսցի: Եւ ամենայն պարիսպք ամրա՛ց Հրէաստանի շինեսցին[269]:
| 10:45 Yea, and for the building of the walls of Jerusalem, and the fortifying thereof round about, expences shall be given out of the king' s accounts, as also for the building of the walls in Judea:
|
10:46 Եւ իբրեւ լուաւ Յովնաթան եւ ժողովուրդն զբանս զայս, ո՛չ ինչ հաստատեցին` եւ ո՛չ յանձն առին, զի յիշեցին զչարիսն մեծամեծս որ արարեալ էր յԵրուսաղէմ, եւ նեղութիւնս յոյժ զոր նեղեցին նոքա զնոսա[270]:
| 10:46 Now when Jonathan and the people heard these words, they gave no credit unto them, nor received them, because they remembered the great evil that he had done in Israel; for he had afflicted them very sore:
|
10:47 Այլ հաճեցան` հաւանեցան ընդ հաշտութիւնն Աղ՛էքսանդրի. զի նա եղեւ նոցա նախ առաջնորդ բանիցն խաղաղութեան. եւ էին նոքա նմա նիզակակիցք եւ թիկունք զամենայն աւուրս կենաց իւրեանց[271]:
| 10:47 But with Alexander they were well pleased, because he was the first that entreated of true peace with them, and they were confederate with him always:
|
10:48 Զօրաժողո՛վ լինէր արքայ, եւ կուտէր զօրս բազումս գա՛լ տալ պատերազմ ընդ Դեմետրեայ[272]:
| 10:48 Then gathered king Alexander great forces, and camped over against Demetrius:
|
10:49 Եւ եկին բախեցան թագաւորքն երկոքին ընդ միմեանս. ՛ի փախո՛ւստ դառնայր գունդն Դեմետրեայ, յաղթական լինէր նոցա Աղ՛էքսանդրոս:
| 10:49 And after the two kings had joined battle, Demetrius' host fled: but Alexander followed after him, and prevailed against them:
|
10:50 եւ սաստկացուցանէր զճակատ մարտին ՛ի վերայ նոցա մինչեւ արեւուն մտանելոյ: Ա՛նդ յայնմ աւուր անկանէր Դեմետր առաջի Աղ՛էքսանդրի. հարկանէին վանէին եւ առ օրին զգործն վճարէին[273]:
| 10:50 And he continued the battle very sore until the sun went down: and that day was Demetrius slain:
|
10:51 Հրեշտա՛կս արձակէր Աղ՛էքսանդրոս յերկիրն Եգիպտացւոց` զի դարձաւ տէրութիւն իմ յիս, առ Պտղոմէոս արքայ. պատգա՛մ տայր ՛ի բանից ըստ օրինակիս ըստ այսմիկ. Ա՛յս ինչ յայտնի լիցի քեզ արքայդ Եգիպտացւոց[274]:
| 10:51 Afterward Alexander sent ambassadors to Ptolemee king of Egypt with a message to this effect:
|
10:52 զի դարձա՛ւ տէրութիւն իմ յիս, եւ նստա՛յ ես յաթոռ հարց իմոց, ՛ի ձե՛ռն առի զիշխանութիւն իմ, հարի վանեցի զԴեմետրիոս զօրօք իւրովք, եւ նուաճեցի՛ անդրէն զաշխարհն իմ[275]:
| 10:52 Forasmuch as I am come again to my realm, and am set in the throne of my progenitors, and have gotten the dominion, and overthrown Demetrius, and recovered our country:
|
10:53 ՛ի մա՛րտ պատերազմի հարի վանեցի զնա եւ զզօրս իւր, եւ նստա՛յ յաթոռ թագաւորութեան նորա:
| 10:53 For after I had joined battle with him, both he and his host was discomfited by us, so that we sit in the throne of his kingdom:
|
10:54 Արդ ե՛կ հաստատեսցուք ՛ի միջի մերում զհաստատութիւն խաղաղութեան. տո՛ւր ինձ դու զդուստր քո կնութեան, զի արժանի՛ լիցի ինձ, եւ ես քեզ եղէց արժանի փեսայութեան[276]:
| 10:54 Now therefore let us make a league of amity together, and give me now thy daughter to wife: and I will be thy son in law, and will give both thee and her as according to thy dignity:
|
10:55 Ե՛տ պատասխանի արքայն Եգիպտացւոց եւ ասէ. Օրն յաւուրս բարութեան յորում դարձա՛ր դու յերկիր նախնեաց քոց, եւ նստար դու յաթոռ արքայութեան հարց քոց[277]:
| 10:55 Then Ptolemee the king gave answer, saying, Happy be the day wherein thou didst return into the land of thy fathers, and satest in the throne of their kingdom:
|
10:56 Եւ ես պատրաստեալ եմ ՛ի կամս քաղցրութեան առնել զայս ամենայն որպէս գրեցե՛ր դու առ իս. բայց ե՛կ յանդիմա՛ն լիցուք միմեանց ՛ի քաղաքն Պտղոմացւոց, զի տեսցուք զմիմեանս. եւ փեսայացուցից զքեզ ինձ` որպէս եւ ասացեր[278]:
| 10:56 And now will I do to thee, as thou hast written: meet me therefore at Ptolemais, that we may see one another; for I will marry my daughter to thee according to thy desire:
|
10:57 Եւ ե՛լ Պտղոմէոս արքայ յերկրէն Եգիպտացւոց, ինքն Կղէ՛ոպատրաւ դստերբն հանդերձ ՛ի քաղաքն Պտղոմէացւոց. յամին հարիւրորդի վաթսներորդի երկրորդի:
| 10:57 So Ptolemee went out of Egypt with his daughter Cleopatra, and they came unto Ptolemais in the hundred threescore and second year:
|
10:58 Եւ յանդիմա՛ն եղեն թագաւորքն երկոքեան միմեանց, եւ ետ զԿղէոպատրա զդուստր իւր. եւ արարին հարսանիս մեծաւ պատրաստութեամբ` մեծաւ փառօք ըստ օրէնս թագաւորաց ՛ի քաղաքին Պտղոմէացւոց[279]:
| 10:58 Where king Alexander meeting him, he gave unto him his daughter Cleopatra, and celebrated her marriage at Ptolemais with great glory, as the manner of kings is:
|
10:59 Ե՛տ հրովարտակս Աղ՛էքսանդրոս առ Յովնաթան, զի եկեսցէ նա առ նա:
| 10:59 Now king Alexander had written unto Jonathan, that he should come and meet him:
|
10:60 Խաղա՛ց գնաց Յովնաթան մեծաւ փառօք ՛ի քաղաքն Պտղոմէացւոց, եւ եկն յանդիման եղեւ թագաւորացն երկոցուն մեծապէս պատարագօք. եւ եգիտ շնո՛րհս ՛ի նոցանէ:
| 10:60 Who thereupon went honourably to Ptolemais, where he met the two kings, and gave them and their friends silver and gold, and many presents, and found favour in their sight:
|
10:61 Եւ կուտեցա՛ն ՛ի վերայ նորա արք անօրէնք յԵրուսաղեմէ, ամբաստան լինել զնմանէ. եւ ո՛չինչ անսայր թագաւորն նոցա:
| 10:61 At that time certain pestilent fellows of Israel, men of a wicked life, assembled themselves against him, to accuse him: but the king would not hear them:
|
10:62 Հրամա՛ն ետ արքայ մերկացուցանել զՅովնաթան ՛ի հանդերձից իւրոց. եւ զգեցուցին նմա ծիրանիս, եւ ընդ ի՛ւր նստոյց զնա:
| 10:62 Yea more than that, the king commanded to take off his garments, and clothe him in purple: and they did so:
|
10:63 Եւ ասէ ցիշխանսն. Արդ երթիջի՛ք դուք ընդ նմա, եւ ընդ ամենայն քաղաքս քարո՛զ տաջիք կարդալ. զի մի ոք իշխեսցէ ամբաստան լինել վասն դորա. եւ մի ոք նեղեսցէ զդա մինչեւ բանի՛ւ միով:
| 10:63 And he made him sit by himself, and said into his princes, Go with him into the midst of the city, and make proclamation, that no man complain against him of any matter, and that no man trouble him for any manner of cause:
|
10:64 Եւ եղեւ իբրեւ տեսանէին զփառս նորա, եւ լսէին զձայն բարբառոյ քարոզին, եւ տեսանէին զի զգեցեալ էր ծիրանիս` փախչէին, թաքչէին, կորնչէին ամենայն չարախօսքն:
| 10:64 Now when his accusers saw that he was honored according to the proclamation, and clothed in purple, they fled all away:
|
10:65 Եւ փառաւորեաց զնա թագաւորն ընդ առաջին բարեկամսն, եւ արա՛ր զնա սպարապե՛տ կուսակալ[280]:
| 10:65 So the king honoured him, and wrote him among his chief friends, and made him a duke, and partaker of his dominion:
|
10:66 Եւ գնաց Յովնաթան յԵրուսաղէմ լի՛ ուրախութեամբ եւ խաղաղութեամբ:
| 10:66 Afterward Jonathan returned to Jerusalem with peace and gladness:
|
10:67 Դարձեալ յամին հարիւրորդի վաթսներորդի` հինգերորդի. ե՛կն Դեմետրիոս որդի Դեմետրեայ ՛ի կողմանց Կրետացւոց` յերկիրն հարց իւրոց:
| 10:67 Furthermore in the; hundred threescore and fifth year came Demetrius son of Demetrius out of Crete into the land of his fathers:
|
10:68 Տրտմեցա՛ւ յոյժ Աղ՛էքսանդրոս` դարձա՛ւ անդրէն ՛ի քաղաքն Անտիոքացւոց:
| 10:68 Whereof when king Alexander heard tell, he was right sorry, and returned into Antioch:
|
10:69 Եւ կացո՛յց անդ Դեմետրիոս` զԱպողոնիոս, որ էր յառաջ ՛ի վերայ ստորին Ասորեստանեայց, եւ ժողովեաց նա զօրս բազումս. եւ եկն բանակեցաւ նա զՅամնեաւ: Առաքեաց նա առ Յովնաթան քահանայապետ, եւ ասէ[281]:
| 10:69 Then Demetrius made Apollonius the governor of Celosyria his general, who gathered together a great host, and camped in Jamnia, and sent unto Jonathan the high priest, saying:
|
10:70 Դու միայն վերացեալ հպարտացեալ կա՛ս ՛ի վերայ մեր, եւ ես եղէ ծաղր նախատանաց վասն քո. ընդէ՞ր դու նազիս ՛ի վերայ մեր լերամբքդ[282]:
| 10:70 Thou alone liftest up thyself against us, and I am laughed to scorn for thy sake, and reproached: and why dost thou vaunt thy power against us in the mountains:
|
10:71 Արդ աղէ՛ դու` եթէ յուսացեալ ես ՛ի զօրսդ քո. ե՛կ է՛ջ դու ՛ի դաշտ այսր առ մեզ զի յանդիման լիցուք միմեանց. զի գո՛ն եւ աստ ընդ իս զօրք քաղաքաց[283]:
| 10:71 Now therefore, if thou trustest in thine own strength, come down to us into the plain field, and there let us try the matter together: for with me is the power of the cities:
|
10:72 Արդ` հա՛րց փորձեա՛ դու` տե՛ս` ո՛ իցեմ ես, կամ ո՛ այն իցեն որ օգնականն իցեն ձեզ: Եւ ասեն. Ո՛չ գոյ ձեզ ոտից կռիւ առաջի մեր. զի երկիցս անգամ ՛ի պարտութիւն մատնեցան հարքն ձեր յերկրին իւրեանց[284]:
| 10:72 Ask and learn who I am, and the rest that take our part, and they shall tell thee that thy foot is not able to to flight in their own land:
|
10:73 Եւ արդ ո՛չ կարէք դուք զդէմ ունել զայդչափ այրուձիոյ, ՛ի դաշտի ուր ո՛չ գուցէ թուփ թաքստի, եւ ո՛չ տեղի փախստեան. եւ ո՛չ վէմ ապաւինի. եւ ո՛չ խի՛ճ ՛ի ձեռն` ՛ի քար ձգելոյ[285]:
| 10:73 Wherefore now thou shalt not be able to abide the horsemen and so great a power in the plain, where is neither stone nor flint, nor place to flee unto:
|
10:74 Իբրեւ լուաւ Յովնաթան զպատգամն զայն զԱպողոնեայ` բարկացաւ ՛ի միտս իւր, յո՛տն եկաց վաղվաղակի. ընտրէր զընտիր ընտիր զօրացն իբրեւ արս տասն հազար. եւ գա՛յր ՛ի դուրս յԵրուսաղեմէ. ընդ առաջ եղեւ նմա Շմաւոն եղբայր նորա, ձեռնտո՛ւ լինէր նմա յօգնականութիւն[286]:
| 10:74 So when Jonathan heard these words of Apollonius, he was moved in his mind, and choosing ten thousand men he went out of Jerusalem, where Simon his brother met him for to help him:
|
10:75 Եւ եկին հասին ՛ի քաղաքն Յոպպէացւոց. քաղաքացիքն զդուրս ընդդէ՛մ դնէին, զի պահապանք ոստիկանութեամբ կային Ապողոնեայ ՛ի վերայ նոցա, հարին` մա՛րտ պատերազմի եդին ՛ի վերայ քաղաքին:
| 10:75 And he pitched his tents against Joppa: but; they of Joppa shut him out of the city, because Apollonius had a garrison there:
|
10:76 Նոքա առ երկիւղի բացին զդրունսն. սոքա մտին եւ տիրեցին ՛ի վերայ քաղաքին:
| 10:76 Then Jonathan laid siege unto it: whereupon they of the city let him in for fear: and so Jonathan won Joppa:
|
10:77 Եւ իբրեւ զա՛յն լուաւ Ապողոնիոս, կազմեցաւ պատրաստեցաւ` ա՛ռ ընդ իւր երիս հազարս սպառազէնս, եւ այլ զօրս բազումս:
| 10:77 Whereof when Apollonius heard, he took three thousand horsemen, with a great host of footmen, and went to Azotus as one that journeyed, and therewithal drew him forth into the plain. because he had a great number of horsemen, in whom he put his trust:
|
10:78 եւ գնաց ՛ի կողմանս Ազովտայ, մօտ քերէր առ դաշտիւն, զի յուսացեալ էր ՛ի զօրս իւր: Զկնի՛ լինէր նորա Յովնաթան տա՛լ մարտ պատերազմի:
| 10:78 Then Jonathan followed after him to Azotus, where the armies joined battle:
|
10:79 Նա եթող հազար հեծեալ ՛ի դարանի զհե՛տ նորա[287]:
| 10:79 Now Apollonius had left a thousand horsemen in ambush:
|
10:80 Իբրեւ ետես Յովնաթան եթէ դարան գործեցին զհետ նորա, եկի՛ն փակեցին պաշարեցին զամրո՛ց դարանակալացն, եւ շուրջ զնոքօք արկին պատնէշ, եւ կային պահէին յառաւօտէ մինչեւ յերեկոյ. որպէս հրամա՛ն ետ նոցա Յովնաթան:
| 10:80 And Jonathan knew that there was an ambushment behind him; for they had compassed in his host, and cast darts at the people, from morning till evening:
|
10:81 Վաստակեցին` տաժանեցան հեծեալքն, եւ լուծան:
| 10:81 But the people stood still, as Jonathan had commanded them: and so the enemies' horses were tired:
|
10:82 Զգողուղի կալաւ Շմաւոն գնդիւն իւրով, եւ գայր ձորակին ՛ի վերայ, եւ անկանէր զնոքօք` մինչդեռ նոքա կային լուծեալք եւ ձանձրացեալք, անկանէր ՛ի վերայ. զբազումս անդրէն ՛ի դարանի՛ անդ սատակէր[288]:
| 10:82 Then brought Simon forth his host, and set them against the footmen, ( for the horsemen were spent) who were discomfited by him, and fled:
|
10:83 զբազումս հեծելազօրս ընդ երե՛սս դաշտին փախստեայ առաջի երեսաց իւրոց տանէր, հատուցանէր մինչեւ ՛ի կողմանս Հազովտայ. ա՛յնչափ շտապ տագնապի ՛ի վերայ հասուցանէր, զի փախստեայքն գնային ՛ի մեհեանն Դագովնայ ամրանա՛լ անկանէին[289]:
| 10:83 The horsemen also, being scattered in the field, fled to Azotus, and went into Bethdagon, their idol' s temple, for safety:
|
10:84 Հասանէ՛ր Յովնաթան զօրօքն հանդերձ. պատէր զմեհեանն Դագոնայ եւ զքաղաքն Ազովտացւոց, եւ որ շուրջ զնովաւ քաղաքքն էին առնո՛յր յաւարի. զմեհեանն Դագովնայ ամրացելովքն հանդերձ այրէր հրով:
| 10:84 But Jonathan set fire on Azotus, and the cities round about it, and took their spoils; and the temple of Dagon, with them that were fled into it, he burned with fire:
|
10:85 Եւ եղեն անկեալքն ՛ի սրոյ` այրեցելովքն հանդերձ` իբրեւ արք ութ հարիւր հազար[290]:
| 10:85 Thus there were burned and slain with the sword well nigh eight thousand men:
|
10:86 Չուեա՛ց խաղաց գնաց Յովնաթան անտի, եւ եկն բանակեցաւ ՛ի կողմանս Ասկաղոնեայ, եկին ելին ՛ի քաղաքէ անտի ընդ առա՛ջ նմա փառօք[291]:
| 10:86 And from thence Jonathan removed his host, and camped against Ascalon, where the men of the city came forth, and met him with great pomp:
|
10:87 Եւ դարձաւ Յովնաթան յԵրուսաղէմ գնդաւն իւրով, եւ բազում աւարաւ. զի բերէ՛ր զկապուտ զկողոպուտ բազում զթշնամեաց[292]:
| 10:87 After this returned Jonathan and his host unto Jerusalem, having any spoils:
|
10:88 Եւ իբրեւ լուա՛ւ զայս Աղ՛էքսանդրոս, յաւե՛լ փառաւորել առաւե՛լ եւս զՅովնաթան:
| 10:88 Now when king ALexander heard these things, he honoured Jonathan yet more:
|
10:89 եւ ետ տանել նմա շի՛նգղ ոսկի զորօրինակ օրէ՛ն էր ունել եղբա՛րց թագաւորին. եւ ետ նմա զԱկկարոն ամենայն սահմանօքն հանդերձ ՛ի ժառանգութիւն:
| 10:89 And sent him a buckle of gold, as the use is to be given to such as are of the king' s blood: he gave him also Accaron with the borders thereof in possession:
|