25:1 Եւ մեռաւ Սամուէլ, եւ ժողովեցան ամենայն Իսրայէլ եւ կոծեցան զնա, եւ թաղեցին զնա ի տան իւրում յԱրիմաթեմ: Եւ յարեաւ Դաւիթ եւ էջ յանապատն [461]Մաոնայ:
| 25:1 And Samuel died; and all the Israelites were gathered together, and lamented him, and buried him in his house at Ramah. And David arose, and went down to the wilderness of Paran:
|
25:2 Եւ էր այր մի ի Մաոն, եւ [462]հօտք իւր`` ի Կարմեղոս, եւ այրն մեծատուն էր յոյժ. եւ նորա էին ոչխարք երեք հազարք, եւ այծք հազար. եւ եղեն կտուրք հօտիցն ի Կարմեղոս:
| 25:2 And [there was] a man in Maon, whose possessions [were] in Carmel; and the man [was] very great, and he had three thousand sheep, and a thousand goats: and he was shearing his sheep in Carmel:
|
25:3 Եւ անուն նորա Նաբաղ, եւ անուն կնոջ նորա Աբիգեա. եւ կին նորա առատ իմաստութեամբ եւ գեղեցիկ տեսլեամբ յոյժ. եւ այրն խիստ եւ չար խորհրդովք եւ այր [463]շնաբարոյ:
| 25:3 Now the name of the man [was] Nabal; and the name of his wife Abigail: and [she was] a woman of good understanding, and of a beautiful countenance: but the man [was] churlish and evil in his doings; and he [was] of the house of Caleb:
|
25:4 Եւ լուաւ Դաւիթ [464]յաւուր յայնմիկ`` եթէ կտրէ Նաբաղ Կարմեղացի զհօտս իւր:
| 25:4 And David heard in the wilderness that Nabal did shear his sheep:
|
25:5 Եւ առաքեաց Դաւիթ մանկունս տասն, եւ ասէ Դաւիթ ցմանկունսն. Ելէք ի Կարմեղոս` եւ երթայք առ Նաբաղ, եւ հարցէք յանուն իմ զողջունէ նորա:
| 25:5 And David sent out ten young men, and David said unto the young men, Get you up to Carmel, and go to Nabal, and greet him in my name:
|
25:6 եւ ասասջիք այսպէս [465]ի սոյն աւուրս`` Ողջ իցես, դու եւ տուն քո եւ ամենայն որ ինչ քո` ողջ լիցի:
| 25:6 And thus shall ye say to him that liveth [in prosperity], Peace [be] both to thee, and peace [be] to thine house, and peace [be] unto all that thou hast:
|
25:7 Եւ արդ աւասիկ լուայ եթէ կտուրք են հօտից [466]քոց որ ընդ մեզ էին յանապատի աստ``, եւ ոչ արգելաք զդոսա, եւ ոչ խուեցաք զդոսա եւ ոչ իւիք զամենայն աւուրս որչափ եւ էին ընդ մեզ ի Կարմեղոս:
| 25:7 And now I have heard that thou hast shearers: now thy shepherds which were with us, we hurt them not, neither was there ought missing unto them, all the while they were in Carmel:
|
25:8 Հարց ցմանկտիդ քո եւ պատմեսցեն քեզ, եւ գտցեն մանկունքդ շնորհս առաջի աչաց քոց, զի ի բարի աւուր եկին. արդ տացես որչափ ինչ եւ գտցէ ձեռն քո ծառայից քոց, եւ որդւոյ քում Դաւթի:
| 25:8 Ask thy young men, and they will shew thee. Wherefore let the young men find favour in thine eyes: for we come in a good day: give, I pray thee, whatsoever cometh to thine hand unto thy servants, and to thy son David:
|
25:9 Եւ եկին մանկունքն Դաւթի, եւ խօսեցան զբանսն ընդ Նաբաղայ, ըստ ամենայն բանիցն այնոցիկ յանուն Դաւթի:
| 25:9 And when David' s young men came, they spake to Nabal according to all those words in the name of David, and ceased:
|
25:10 [467]Ըմբոստացաւ, եւ`` ետ պատասխանի ծառայիցն Դաւթի եւ ասէ. Ո՞ Դաւիթ, կամ ո՞ որդին Յեսսեայ. բազմացեալ են այսօր ծառայք գնացականք իւրաքանչիւր յերեսաց տեառն իւրոյ:
| 25:10 And Nabal answered David' s servants, and said, Who [is] David? and who [is] the son of Jesse? there be many servants now a days that break away every man from his master:
|
25:11 Արդ առնուցում զհաց իմ եւ [468]զգինի իմ եւ զզենլիս իմ զոր զենի կտրողաց իմոց պատրուճակս, եւ տայցե՞մ արանց զորս ոչ գիտիցեմ ուստի իցեն:
| 25:11 Shall I then take my bread, and my water, and my flesh that I have killed for my shearers, and give [it] unto men, whom I know not whence they:
|
25:12 Եւ դարձան մանկունքն Դաւթի ի ճանապարհ իւրեանց, եւ եկին պատմեցին Դաւթի ըստ բանիցն այնոցիկ:
| 25:12 So David' s young men turned their way, and went again, and came and told him all those sayings:
|
25:13 Եւ ասէ Դաւիթ ցարսն իւր. Ածէք ընդ մէջ իւրաքանչիւր զսուր իւր: Եւ ածին ընդ մէջ այր իւրաքանչիւր զսուսեր իւր. ած ընդ մէջ եւ Դաւիթ զսուր իւր. եւ ելին զհետ Դաւթի իբրեւ արք չորեքհարեւր, եւ երկերիւրն եւս անդէն նստան առ կարասին:
| 25:13 And David said unto his men, Gird ye on every man his sword. And they girded on every man his sword; and David also girded on his sword: and there went up after David about four hundred men; and two hundred abode by the stuff:
|
25:14 Եւ Աբիգեայ կնոջ Նաբաղու պատմեաց մի ոմն ի մանկտւոյ անտի եւ ասէ. Ահա առաքեաց Դաւիթ հրեշտակս յանապատէն օրհնել զտէր մեր, եւ նա [469]խուսեաց ի նոցանէն:
| 25:14 But one of the young men told Abigail, Nabal' s wife, saying, Behold, David sent messengers out of the wilderness to salute our master; and he railed on them:
|
25:15 Եւ արքն երախտաւոր էին մեզ յոյժ, եւ ոչ արգելին զմեզ, եւ ոչ իւիք խուեցին զմեզ` որչափ եղեաք ընդ նոսա ի բացի:
| 25:15 But the men [were] very good unto us, and we were not hurt, neither missed we any thing, as long as we were conversant with them, when we were in the fields:
|
25:16 Եւ իբրեւ զպարիսպ էին մեզ զցայգ եւ զցերեկ զամենայն աւուրսն որչափ էաք ընդ նոսա եւ արածէաք զխաշինսն:
| 25:16 They were a wall unto us both by night and day, all the while we were with them keeping the sheep:
|
25:17 Եւ արդ գիտասցես եւ տեսցես զինչ գործեսցես. զի վճարեալ է չարութիւն ի վերայ տեառն մերոյ, եւ ի վերայ ամենայն տան նորա. եւ նա այր ժանտ է, եւ ոչ գոյ խօսել ընդ նմա:
| 25:17 Now therefore know and consider what thou wilt do; for evil is determined against our master, and against all his household: for he [is such] a son of Belial, that [a man] cannot speak to him:
|
25:18 Եւ աճապարեաց Աբիգեա, եւ ա՛ռ երկերիւր նկանակ եւ երկուս ամանս գինւոյ եւ հինգ ոչխար հասուցեալ եւ հինգ արդու փոխնդոյ եւ [470]կայթ մի չամիչ``, եւ պաղատիտս երկերիւր, եւ եդ ի վերայ իշոց:
| 25:18 Then Abigail made haste, and took two hundred loaves, and two bottles of wine, and five sheep ready dressed, and five measures of parched [corn], and an hundred clusters of raisins, and two hundred cakes of figs, and laid [them] on asses:
|
25:19 Եւ ասէ ցմանկտին իւր. Երթայք յառաջագոյն քան զիս, եւ ես գամ զկնի ձեր: Եւ առն իւրում Նաբաղայ ոչ եհան ի վեր:
| 25:19 And she said unto her servants, Go on before me; behold, I come after you. But she told not her husband Nabal:
|
25:20 Եւ եղեւ ընդ ելանել նորա յէշն եւ ընդ իջանել ընդ զանխուլ լերինն, եւ ահա Դաւիթ եւ արք նորա իջանէին ընդ առաջ նորա, եւ դիպեցաւ նոցա:
| 25:20 And it was [so, as] she rode on the ass, that she came down by the covert of the hill, and, behold, David and his men came down against her; and she met them:
|
25:21 Եւ ասէ Դաւիթ. Զուր ուրեմն պահեցի զամենայն ինչ Նաբաղու յանապատի անդ, եւ ոչ խուեցաք առնուլ յամենայնէ որ ինչ էր նորա եւ ոչ ինչ. եւ հատոյց ինձ չար երախտեաց իմոց:
| 25:21 Now David had said, Surely in vain have I kept all that this [fellow] hath in the wilderness, so that nothing was missed of all that [pertained] unto him: and he hath requited me evil for good:
|
25:22 Օն եւ օն արասցէ Աստուած [471]Դաւթի, եւ օն եւ օն յաւելցէ, եթէ թողից յամենայնէ Նաբաղու մինչեւ ցառաւօտն որ զորմով միզիցէ:
| 25:22 So and more also do God unto the enemies of David, if I leave of all that [pertain] to him by the morning light any that pisseth against the wall:
|
25:23 Իբրեւ ետես Աբիգեա զԴաւիթ փութացաւ եւ վազեաց յիշոյն, եւ անկաւ առաջի Դաւթի ի վերայ երեսաց իւրոց, եւ երկիր եպագ նմա յերկիր:
| 25:23 And when Abigail saw David, she hasted, and lighted off the ass, and fell before David on her face, and bowed herself to the ground:
|
25:24 Եւ անկաւ առ ոտս նորա եւ ասէ. Յիս, տէր, վնաս իմ. բայց խօսեսցի աղախին քո յականջս քո, եւ լուիցես բանից աղախնոյ քո:
| 25:24 And fell at his feet, and said, Upon me, my lord, [upon] me [let this] iniquity [be]: and let thine handmaid, I pray thee, speak in thine audience, and hear the words of thine handmaid:
|
25:25 Մի՛ դիցէ տէր իմ զսիրտ իւր ի վերայ առն ժանտի Նաբաղայ. զի ըստ անուան նորա եւ ինքն է. [472]Նաբաղ անուն նորա, եւ անզգամութիւն ընդ նմա. եւ ես աղախին քո ոչ տեսի զմանկունս քո զոր առաքեցեր:
| 25:25 Let not my lord, I pray thee, regard this man of Belial, [even] Nabal: for as his name [is], so [is] he; Nabal [is] his name, and folly [is] with him: but I thine handmaid saw not the young men of my lord, whom thou didst send:
|
25:26 Եւ [473]արդ կենդանի է Տէր եւ կենդանի է անձն քո, որպէս արգել զքեզ Տէր չգալ յարիւն [474]անպարտ, այլ պահել զձեռն քո առ քեզ. եւ արդ եղիցին իբրեւ զՆաբաղ թշնամիք քո եւ որ խնդրիցեն տեառն իմում չարիս:
| 25:26 Now therefore, my lord, [as] the LORD liveth, and [as] thy soul liveth, seeing the LORD hath withholden thee from coming to [shed] blood, and from avenging thyself with thine own hand, now let thine enemies, and they that seek evil to my lord, be as Nabal:
|
25:27 Եւ արդ առ զօրհնութիւնս զայս զոր եբեր աղախին քո տեառն իմում. եւ տացես մանկտւոյդ որ կան առաջի տեառն իմոյ:
| 25:27 And now this blessing which thine handmaid hath brought unto my lord, let it even be given unto the young men that follow my lord:
|
25:28 Եւ բարձ զվնաս աղախնոյ քո. զի առնելով արասցէ Տէր տեառն իմում տուն հաւատարիմ. զի զպատերազմ [475]տեառն իմոյ Տէր`` պատերազմի, եւ չարութիւն մի՛ երբեք գտցի ի քեզ:
| 25:28 I pray thee, forgive the trespass of thine handmaid: for the LORD will certainly make my lord a sure house; because my lord fighteth the battles of the LORD, and evil hath not been found in thee [all] thy days:
|
25:29 Եւ [476]ոչ յարիցէ`` մարդ հալածել զքեզ, եւ խնդրել զանձն քո. եւ եղիցի անձն տեառն իմոյ ծրարեալ ի ծրարի կենաց [477]Տեառն Աստուծոյ``, եւ զանձն թշնամեաց քոց [478]պարսաքարեսցես ի մէջ պարսատկաց:
| 25:29 Yet a man is risen to pursue thee, and to seek thy soul: but the soul of my lord shall be bound in the bundle of life with the LORD thy God; and the souls of thine enemies, them shall he sling out, [as out] of the middle of a sling:
|
25:30 Եւ եղիցի յորժամ արասցէ Տէր տեառն իմում զամենայն բարիս զոր խօսեցաւ ածել ի վերայ քո, եւ տացէ զքեզ պատուիրանաւ առաջնորդ ի վերայ Իսրայելի:
| 25:30 And it shall come to pass, when the LORD shall have done to my lord according to all the good that he hath spoken concerning thee, and shall have appointed thee ruler over Israel:
|
25:31 մի՛ լիցի [479]պղծութիւն եւ գայթագղութիւն ի սրտի տեառն իմոյ հեղուլ զարիւն արդար տարապարտուց, եւ պահեսցի ձեռն տեառն իմոյ առ իւր``. եւ բարի արասցէ Տէր տեառն իմում, եւ յիշեսցես զաղախին քո [480]բարի առնել նմա:
| 25:31 That this shall be no grief unto thee, nor offence of heart unto my lord, either that thou hast shed blood causeless, or that my lord hath avenged himself: but when the LORD shall have dealt well with my lord, then remember thine handmaid:
|
25:32 Եւ ասէ Դաւիթ ցԱբիգեա. Օրհնեալ Տէր Աստուած Իսրայելի որ առաքեացն զքեզ այսօր ընդ առաջ իմ:
| 25:32 And David said to Abigail, Blessed [be] the LORD God of Israel, which sent thee this day to meet me:
|
25:33 եւ օրհնեալ բարք քո, եւ օրհնեալ լիցիս դու որ արգելեր զիս այսօր աստ չերթալ յարիւն, եւ պահել զձեռն իմ առ իս:
| 25:33 And blessed [be] thy advice, and blessed [be] thou, which hast kept me this day from coming to [shed] blood, and from avenging myself with mine own hand:
|
25:34 Բայց կենդանի է Տէր Աստուած Իսրայելի, որ արգել զիս այսօր յառնելոյ քեզ չար. զի թէ չէիր փութացեալ եւ եկեալ ընդ առաջ [481]իմ. քանզի ասացի, թէ ոչ մնասցէ`` Նաբաղայ մինչեւ ցլոյս առաւօտու որ զորմով միզիցէ:
| 25:34 For in very deed, [as] the LORD God of Israel liveth, which hath kept me back from hurting thee, except thou hadst hasted and come to meet me, surely there had not been left unto Nabal by the morning light any that pisseth against the wall:
|
25:35 Եւ ա՛ռ Դաւիթ ի ձեռաց նորա զամենայն ինչ զոր եբեր նմա. եւ ասէ ցնա. Ել ի տուն քո խաղաղութեամբ. տես զի լուայ ձայնի քում, եւ ակն առի երեսաց քոց:
| 25:35 So David received of her hand [that] which she had brought him, and said unto her, Go up in peace to thine house; see, I have hearkened to thy voice, and have accepted thy person:
|
25:36 Եւ գնաց Աբիգեա առ Նաբաղ. եւ էր խրախութիւն ի տան նորա իբրեւ զխրախութիւն թագաւորի, եւ սիրտ Նաբաղու զուարճացեալ էր յինքեան, եւ ինքն արբեալ էր յոյժ. եւ ոչ պատմեաց նմա բան մի մեծ կամ փոքր մինչեւ ցլոյս առաւօտուն:
| 25:36 And Abigail came to Nabal; and, behold, he held a feast in his house, like the feast of a king; and Nabal' s heart [was] merry within him, for he [was] very drunken: wherefore she told him nothing, less or more, until the morning light:
|
25:37 Եւ եղեւ ընդ առաւօտն, իբրեւ սթափեցաւ Նաբաղ ի գինւոյ անտի, պատմեաց նմա կինն իւր զբանս զայսոսիկ. եւ մեռաւ սիրտ նորա ի նմա, եւ եղեւ իբրեւ զքար:
| 25:37 But it came to pass in the morning, when the wine was gone out of Nabal, and his wife had told him these things, that his heart died within him, and he became [as] a stone:
|
25:38 Եւ եղեն իբրեւ աւուրք տասն, եւ եհար Տէր զՆաբաղ, եւ մեռաւ:
| 25:38 And it came to pass about ten days [after], that the LORD smote Nabal, that he died:
|
25:39 Եւ լուաւ Դաւիթ եթէ մեռաւ Նաբաղ, եւ ասէ. Օրհնեալ Տէր Աստուած որ դատեաց զդատաստանս նախատանաց իմոց ի ձեռաց Նաբաղայ. եւ զծառայ իւր ապրեցոյց ի ձեռաց չարեաց, եւ զչարութիւն Նաբաղայ դարձոյց Տէր ի գլուխ նորա: Եւ առաքեաց Դաւիթ եւ խօսեցաւ ընդ Աբիգեայ առնուլ զնա իւր կնութեան:
| 25:39 And when David heard that Nabal was dead, he said, Blessed [be] the LORD, that hath pleaded the cause of my reproach from the hand of Nabal, and hath kept his servant from evil: for the LORD hath returned the wickedness of Nabal upon his own head. And David sent and communed with Abigail, to take her to him to wife:
|
25:40 Եւ եկին ծառայքն Դաւթի առ Աբիգեա ի Կարմեղոս, խօսեցան ընդ նմա եւ ասեն. Դաւիթ առաքեաց զմեզ առ քեզ առնուլ զքեզ իւր կնութեան:
| 25:40 And when the servants of David were come to Abigail to Carmel, they spake unto her, saying, David sent us unto thee, to take thee to him to wife:
|
25:41 Եւ յարեաւ երկիր եպագ ի վերայ երեսաց իւրոց յերկիր եւ ասէ. Ահաւասիկ կայ աղախին քո ի ստրկութիւն լուանալոյ զոտս ծառայից տեառն իմոյ:
| 25:41 And she arose, and bowed herself on [her] face to the earth, and said, Behold, [let] thine handmaid [be] a servant to wash the feet of the servants of my lord:
|
25:42 Եւ փութացեալ յարեաւ Աբիգեա, ել յէշ. եւ հինգ աղջիկ գնացին զհետ նորա, եւ չոգաւ զհետ ծառայիցն Դաւթի, եւ եղեւ նորա կին:
| 25:42 And Abigail hasted, and arose, and rode upon an ass, with five damsels of hers that went after her; and she went after the messengers of David, and became his wife:
|
25:43 Եւ զԱքինովամ ա՛ռ Դաւիթ յԵզրայելէ. եւ էին նորա երկոքեան կանայք:
| 25:43 David also took Ahinoam of Jezreel; and they were also both of them his wives:
|
25:44 Եւ Սաւուղ ետ զՄեղքող դուստր իւր զկին Դաւթի` Փաղտիելի որդւոյ Յեմեսսեայ Ռովմացւոյ:
| 25:44 But Saul had given Michal his daughter, David' s wife, to Phalti the son of Laish, which [was] of Gallim:
|