58:0 Յաղագս չքննելոյ զբարձրագոյն իրս,
եւ զԱստուծոյ գաղտնի դատաստանս:
| 58:0 De altioribus rebus et occultis Dei judiciis non scrutandis:
| 58:1 Որդեակ, զգոյշ լեր չվիճել զխորին նիւթոց եւ զգաղտնի դատաստանացն Աստուծոյ, թէ զիա՛րդ այս ոք այդպէս բարձի թողի կայ, եւ այն ոք յայնչափ շնորհս ամբարձեալ է. զիա՛րդ սա այսչափ տառապի, եւ նա այնչափ փառաց ‘ի փառս բարձրանայ: Այդ ամենայն ‘ի վեր է քան զհասողութիւն մարդկան, եւ աստուածային դատաստանաց քննութեան ոչինչ բան կամ վիճումն դիմակալէ: Ապա յորժամ այսպիսի ինչ թելադրէ քեզ թշնամին, կամ ընդվայրաքնինք ‘ի խոյզ եւ ‘ի խնդիր արկանեն, դու զմարգարէինն ասա. Արդար ես, տէր, եւ ուղիղ են դատաստանք քո: Եւ թէ՝ Դատաստանք տեառն ճշմարիտ են, եւ արդար են ‘ի նոյն: Դատաստանք իմ սարսափելի են, եւ ոչ քննելի. զի մտաց մարդկան են անհասանելի:
| 58:1 Fili, caveas disputare de altis materiis et de occultis Dei judiciis: cur iste sic relinquitur, et ille ad tantam gratiam assumitur? cur etiam iste tantum affligitur, et ille tam eximie exaltatur? Ista omnem facultatem humanam excedunt, nec ad investigandum divum judicium ulla ratio prævalet vel disputatio. Quando ergo hæc tibi suggerit inimicus vel etiam quidam curiosi inquirunt homines, responde illud Prophetæ: Justus es, Domine, et justum judicium tuum; et illud: Judicia Domini vera justificata in semetipsa. Judicia mea metuenda sunt, non discutienda, quia humano intellectua sunt incomprehensibilia:
| 58:2 Մի՛ խնդիր առներ, եւ մի՛ վիճեր եւ ‘ի վերայ աստիճանի սրբոց, թէ ո՛ քան զո՛ սրբագոյն իցէ, կամ ո՛վ մեծ իցէ յարքայութեան երկնից: Խնդիրք այդպիսիք ծնանին յաճախ վէճս եւ հակառակութիւնս անպիտանս, եւ տածեն զհպարտութիւն եւ զսնափառութիւն. յորմէ ‘ի վեր երեւին մախանք եւ երկպառակութիւնք, ‘ի ջանալ ումեմն զայս սուրբ՝ եւ ումեմն զայն սուրբ հպարտութեամբ վերադասել: Ի գիտութիւն եւ ‘ի քննութիւն այդպիսի իրաց ձեռնարկել՝ ոչինչ օգուտ ‘ի մէջ բերէ. նա՝ անհաճոյ իսկ է սրբոց: Վասն զի չեմ ես Աստուած խռովութեան, այլ խաղաղութեան. որ առաւել հաստատի ‘ի ճշմարիտ խոնարհութեան, քան յինքնապարծ բարձրութեան:
| 58:2 Noli etiam inquirere nec disputare de meritis Sanctorum, quis alio sit sanctior; aut quis major sit in regno cælorum. Talia generant sæpe lites et contentiones inutiles, nutriunt quoque superbiam et vanam gloriam: unde oriuntur invidiæ et dissensiones, dum ille istum Sanctum, et alius alium conatur superbe præfferre. Talia autem velle scire et investigare nullum fructum afferunt, sed magis Sanctis displicent, quia non sum Deus dissensionis, sed pacis, quæ pax magis in humilitate vera, quam in propria exaltatione consisit:
| 58:3 Են որք նախանձու սիրոյ ձգին յայս կամ յայն սուրբ յորդագոյն ըղձմամբ. բայց մարդկային իմն է այն, քան աստուածային: Ես եմ ամենայն սրբոց հաստիչ, ես պարգեւեցի նոցա զշնորհս, ես ետու նոցա զփառս: Ես ծանեայ զմիոյ միոյ ‘ի նոցանէ զարժանիս, ես ժաման արարի զնոսա յօրհնութիւն քաղցրութեան իմոյ: Ես յառաջագոյն ծանեայ զսիրելիս իմ յառաջ քան զյաւիտեանս. ես ընտրեցի զնոսա յաշխարհէ, եւ ոչ թէ նոքա զիս նախ ընտրեցին: Ես կոչեցի զնոսա շնորհօք, ձգեցի յիս ողորմութեամբ, եւ առաջնորդեցի նոցա ընդ պէսպէս փորձութիւնս: Ես հեղի ‘ի նոսա մխիթարութիւնս մեծամեծս, ես ետու նոցա յարատեւութիւն, ես պսակեցի զնոցա համբերութիւն:
| 58:3 Quidam zelo devotionis trahuntur ad hos Sanctos vel ad illos, ampliori effectu, sed humano potius, quam divino. Ego sum qui cunctos condidi Sanctos; ego donavi gratiam; ego præstiti gloriam. Ego novi singulorum merita; ego præveni eos in benedictionibus dulcedinis meæ. Ego præscivi dilectos meos ante sæcula; ego eos elegi de mundo, non ipsi me præelegerunt. Ego vocavi per gratiam, attraxi per miscericordiam; ego perduxi eos per tentationes varias. Ego infudi consolationes magnificas; ego dedi perseverantiam; ego coronavi eorum patientiam:
| 58:4 Ես եմ՝ որ ճանաչեմ զառաջինն եւ զյետին, ես ընդ ամենեսին անչափ սիրով գրկախառնիմ: Ես եմ գովելի յամենայն սուրբս իմ. ինձ ‘ի վեր քան զամենայն վայելէ օրհնութիւն եւ պատիւ վասն միոյ միոյ ‘ի նոցանէ, զորս այնպէս փառօք մեծացուցի, եւ յառաջագոյն սահմանեցի՝ առանց ինչ արժանաւորութեան նոցա կանխելոյ: Ապա որ ոք զմի ‘ի փոքրկանց իմոց արհամարհէ, այնպիսին եւ ոչ զմեծն մեծարէ. զի զփոքրն եւ զմեծ ես արարի: Եւ որ ընդ վայր հարկանէ զմի ‘ի սրբոց, ընդ վայր հարկանէ եւ զիս եւ զամենայն սուրբս յարքայութեան երկնից: Ամենեքին մի են յօդիւ սիրոյ. զնոյն խորհին, զնոյն կամին, եւ ամենեքին միաբանութեամբ սիրեն զմիմեանս:
| 58:4 Ego primum et novissimum agnosco; ego omnes inæstimabili dilectione amplector. Ego laudandus sum in omnibus Sanctis meis; ego super omnia benedicendus sum et honorandus in singulis, quos sic gloriose magnificavi, et prædestinavi sine ullis præcedentibus propriis meritis. Qui ergo unum de minimis meis contemsit, nec magnum honorat: quia pusillum et magnum ego feci. Qui derogat alicui Sanctorum, derogat et mihi, et omnibus cæteris in regno cælorum. Omnes unum sunt per charitatis vinculum, idem sentiunt, idem volunt et omnes in unum se diligunt:
| 58:5 Այն զի, որ բարձրագոյն եւսն է, առաւել սիրեն զիս քան զինքեանս եւ քան զիւրեանց արժանաւորութիւն: Քանզի յափշտակեալք ‘ի վերոյ քան զանձինս, եւ ձգեալք արտաքոյ քան զիւրեանց սէր, գլխովին ‘ի սէր իմ դիմեն. յոր եւ զմայլմամբ հանգչին: չիք ինչ որ ‘ի բաց դարձուցանէ զնոսա, կամ ճնշէ: Իբր զի յաւիտենական ճշմարտութեամբ առլցեալք, վառին հրով անշէջ սիրոյ: Ապա կարկեսցին մարմնաւոր եւ շնչաւոր մարդիկ՝ խօսել զգերակայութենէ սրբոց, ոյք ոչ գիտեն սիրել, բայց միայն զիւրեանց խնդութիւնս: Նուազեն եւ յաւելուն զփառս նոցա ըստ իւրեանց յօժարութեան, եւ ոչ ըստ հաճոյս յաւիտենական ճշմարտութեան:
| 58:5 Adhuc autem, quod multo altius est, plus me quam se et sua merita diligunt. Nam supra se rapti et extra propriam dilectionem tracti, toti in amorem meum pergunt, in quo et fruitive quiescunt. Nihil est quod eos avertere possit aut deprimere: quippe qui æterna veritate pleni, igne ardescunt inexstinguibilis charitatis. Taceant igitur carnales et animales homines de Sanctorum statu differere: qui non norunt nisi privata gaudia diligere; demunt et addunt pro sua inclinatione, non prout placet æternæ Veritati:
| 58:6 Ի բազումս ‘ի սոցանէ է տգիտութիւն, մանաւանդ յայնս՝ որոց աղօտ է լոյս, եւ դուն ուրեք գիտեն սիրել զոք կատարեալ եւ հոգեւոր սիրելութեամբ: Այլեւ բնաւոր ախորժմամբ եւ մարդկային բարեկամութեամբ կարի իմն ձգին յայս ոք կամ յայն ոք. եւ որպէս բերին ‘ի ստորինս, նոյնպէս կարծեն եւ զերկնաւորս: Բայց անհամեմատ միջոցաւ տարատրոհին, զոր ինչ անկատարք խորհին, եւ զոր ինչ հոգեկիրք վերին յայտնութեամբ խորհրդածեն:
| 58:6 In multis est ignorantia, eorum maxime qui parum illuminati raro aliquem perfecta dilectione spirituali diligere norunt. Multi adhuc naturali affectu, et humana amicitia ad hos vel ad illos trahuntur; et sicut in inferioribus se habent, ita et de cælestibus imaginantur. Sed est distantia incomparabilis inter ea quæ imperfecti non cognitant, et ea quæ illuminati viri per revelationem contemplantur, et speculantur superna:
| 58:7 Ապա զգոյշ լեր, որդեակ, չխօսել ընդ վայրաքննութեամբ զայնպիսեաց՝ որ ‘ի վեր են քան զքո գիտութիւն: Այլ այսմ առաւել փո՛յթ կալ, եւ մի՛տ դիր, զի գէթ փոքրիկ յարքայութեանն Աստուծոյ մարթասցիս գտանել: Թէպէտ եւ գիտէր ոք, թէ ո՛ քան զո՛ սրբագոյն իցէ կամ մեծագոյն համարիցի յարքայութեան երկնից, զի՞նչ օգուտ էր նմա գիտութիւնս, թէ ոչ ‘ի գիտութենէ աստի առաջի իմ խոնարհէր, եւ յառաւելագոյն գովեստ անուան իմոյ խրախուսէր: Յոյժ աստուածահաճոյ ինչ գործէ, որ զմեղաց իւրոց մեծութիւն եւ զառաքինութեանց իւրոց փանաքութիւն խորհի, եւ թէ քանի՛ հեռի է ‘ի կարելութենէ սրբոց, քան զայն՝ որ զերիցութենէ կամ զկրտսերութենէ նոցա վիճի: Լաւ է ջերմեռանդն աղօթիւք եւ արտասուօք զսուրբս աղաչել, եւ զպանծալի օգնութիւն նոցա խոնարհամիտ հայցել, քան զգաղտնիս նոցա զրախնդիր քննել:
| 58:7 Cave ergo, fili, de istis curiose tractare, quæ scientiam tuam excedunt; sed hoc magis satage et intende, ut vel minimus in regno Dei queas inveniri. Et si quispiam sciret, quis alio sanctior esset, vel major haberetur in regno cælorum, quid ei hæc notitia prodesset, nisi se ex hac cognitione coram me humliaret, et in majorem mei nominis laudem exsurgeret? Multo acceptius Deo facit qui de peccatorum suorum magnitudine, et virtutum suarum parvitate cogitat, et quam longe a Sanctorum perfectione distat, quam is, qui de majoritate eorum vel parvitate disputat. Melius est Sanctos devotis precibus et lacrymis exorare et eorum gloriosa suffragia humili mente implicare, quam eorum secreta vana inquisitione perscrutari:
| 58:8 Քաջ իսկ հաճեալ են նոքա, եթէ ուսցին մարդիկ զգոյշ կալ եւ զզրախօսութիւն իւրեանց կարճել: Ոչ պարծին նոքա յիւրեանց արժանաւորութիւն. իբր զի ոչինչ բարի ընծայեն անձանց, այլ զամենայն ինձ. զի զամենայն յանբաւ սիրոյ իմոյ նոցա շնորհեսցի: Այնչափ լի են սիրով աստուածութեան եւ բազմազեղ խնդութեամբ, մինչեւ չպակասել ինչ նոցա ‘ի փառաց եւ յերանութենէ: Ամենայն սուրբք որչափ բարձր են ‘ի փառս՝ այնչափ խոնարհ են յինքեանս, եւ ինձ առաւել մերձաւոր եւ սիրելի: Վասն այսորիկ գրեալ է, թէ արկանէին զպսակս իւրեանց առաջի Աստուծոյ. եւ անկան ‘ի վերայ երեսաց իւրեանց առաջի գառինն, եւ երկիրպագին կենդանւոյն յաւիտեանս յաւիտենից:
| 58:8 Illi bene et optime contentantur, si homines scirent contentari et vaniloquia sua compescere. Non gloriantur de propriis meritis, quippe qui sibi nil bonitatis adscribunt; sed totum mihi, quoniam ipsis cuncta ex infinita mea charitate donavi. Tanto amore divinitatis et gaudio supereffluenti replentur, ut nil desit eis gloriæ, nihilque desit felicitatis. Omnes Sancti quanto altiores in gloria tanto humiliores in se ipsis, et mihi viciniores et dilectiores existunt. Ideoque habes scriptum, quia mittebant coronas suas ante Deum, et ceciderunt in facies suas coram Agno et adoraverunt viventem in sæcula sæculorum:
| 58:9 Բազումք խնդրեն՝ թէ ո՞վ մեծ իցէ յարքայութեանն Աստուծոյ, որք ոչ գիտեն՝ թէ արժանասցի՞ն արդեօք ընդ փոքունս դասիլ: Մեծ է փոքր իսկ լինել յերկինս, ուր ամենեքին են մեծ. զի ամենեքին որդիք Աստուծոյ կոչին եւ են: Կրտսերն եղիցի ‘ի հազարս, եւ մեղաւորն հարիւրամեայ մեռցի: Քանզի ‘ի խնդրել աշակերտաց, թէ ո՛վ մեծ իցէ յարքայութեան երկնից, այսպիսի լուան պատասխանի. Եթէ ոչ դարձջիք եւ եղիջիք իբրեւ զմանկտի, ոչ մտանիցէք յարքայութիւնն երկնից: Զի որ խոնարհեցուցանէ զանձն իբրեւ զմանուկս զայս, նա է մեծ յարքայութեանն երկնից:
| 58:9 Multi quærunt, quis major sit in regno Dei, qui ignorant an cum minimis erunt digni computari. Magnum est vel esse minimum in cælo, ubi omnes magni sunt: quia omnes filii Dei vocabuntur et erunt. Minimus erit in mille et peccator centum annorum morietur. Cum enim quærerent Discipuli, quis major esset in regno cælorum, tale audierunt responsum: Nisi conversi fueritis et efficiamini sicut parvuli, non intrabitis in regnum cælorum. Quicumque ergo humiliaverit se sicut parvulus iste: hic major est in regno cælorum:
| 58:10 Վա՜յ է նոցա, որք ընդ մանկունս կամաւ խոնարհիլ չառնուն յանձն, զի խոնարհ դուռն արքայութեան երկնից ոչ տացէ նոցա մուտ: Վա՜յ եւ մեծատանց, որք ընկալան աստէն զմխիթարութիւնս իւրեանց. զի ‘ի մտանել աղքատաց յարքայութիւնն Աստուծոյ, նոքա արտաքոյ կացեալ կականաւ լացցեն: Ուրախ լերուք խոնարհք, եւ ցնծացէք աղքատք, զի ձեր է արքայութիւնն Աստուծոյ. սակայն եթէ ճշմարտութեամբ գնայցէք:
| 58:10 Væ eis, qui cum parvulis se humiliare sponte dedignantur, quoniam humilis janua regni cælestis eos non admittet intrare. Væ et divitibus, qui habent consolationes suas hic, quia pauperibus intrantibus in regnum Dei, ipsi stabunt foris ejulantes. Gaudete humiles, et exultate pauperes, quia vestrum est regnum Dei, si tamen in veritate ambulatis:
|
Copyright (C) 2008-2022 |