29:1 Լաւ է այր յանդիմանիչ` քան զայր խստապարանոց. զի յանկարծակի հուր հարեալ զնովաւ` չլինիցի բժշկութիւն:
| 29:1 [470] He, that being often reproved hardeneth [his] neck, shall suddenly be destroyed, and that without remedy:
|
29:2 Ի գովութեան`` արդարոց` ուրախ եղիցին ժողովուրդք. ընդ իշխանութիւնս ամպարշտաց` [455]հեծեն արդարք:
| 29:2 When the righteous are in authority, the people rejoice: but when the wicked beareth rule, the people mourn:
|
29:3 Այր որ սիրէ զիմաստութիւն` բերկրեսցի հայր նորա, իսկ որ զբոզս արածէ` կորուսանէ զմեծութիւն:
| 29:3 Whoso loveth wisdom rejoiceth his father: but he that keepeth company with harlots spendeth [his] substance:
|
29:4 Թագաւոր արդար` կանգնէ զաշխարհ, եւ այր [456]անօրէն կործանէ:
| 29:4 The king by judgment establisheth the land: but he that receiveth gifts overthroweth it:
|
29:5 Որ կազմէ կռիւս յերեսս բարեկամի իւրոյ``, պատեսցէ հաղբս զոտիւք [457]իւրովք:
| 29:5 A man that flattereth his neighbour spreadeth a net for his feet:
|
29:6 Առն մեղաւորի որոգայթ սաստիկ դիցի``, իսկ արդարն` յուրախութեան եւ ի խնդութեան եղիցի:
| 29:6 In the transgression of an evil man [there is] a snare: but the righteous doth sing and rejoice:
|
29:7 Գիտէ արդար դատել զտնանկս, իսկ ամպարիշտն [458]գիտութեան ոչ խելամտէ. եւ աղքատի` ոչ գտանին միտք իրաւախոհք:
| 29:7 The righteous considereth the cause of the poor: [but] the wicked regardeth not to know:
|
29:8 Արք անօրէնք`` հուր հարին զքաղաքէ, եւ իմաստունք դարձուցին զբարկութիւն:
| 29:8 Scornful men bring a city into a snare: but wise [men] turn away wrath:
|
29:9 [459]Այր իմաստուն դատի զազգս, եւ այր անզգամ ի բարկանալ իւրում ծաղր լինի` եւ ոչ ակնածէ:
| 29:9 If a wise man contendeth with a foolish man, whether he rage or laugh, [there is] no rest:
|
29:10 Արք արեանց` ատեան զարդար, իսկ ուղիղք փափաքեսցեն յանձն նորա:
| 29:10 The bloodthirsty hate the upright: but the just seek his soul:
|
29:11 զամենայն [460]բարկութիւն իւր միանգամայն թափէ անզգամ, իսկ իմաստունն մեղմով համբերէ:
| 29:11 A fool uttereth all his mind: but a wise [man] keepeth it in till afterwards:
|
29:12 Թագաւոր` որ ունկնդիր է բանից անիրաւութեան, ամենեքեան որ ընդ նովաւ են` անօրէնք են:
| 29:12 If a ruler hearken to lies, all his servants [are] wicked:
|
29:13 [461]Փոխատուի եւ փոխառուի ի մի վայր հասելոց, երկոցունց հանդէս առնէ Տէր:
| 29:13 The poor and the deceitful man meet together: the LORD lighteneth both their eyes:
|
29:14 Թագաւոր որ ճշմարտութեամբ դատիցի զտնանկս, աթոռ նորա [462]ի վկայութիւն հաստատեսցի:
| 29:14 The king that faithfully judgeth the poor, his throne shall be established for ever:
|
29:15 Գանք եւ կշտամբանք տան զիմաստութիւն. մանուկ մոլորեալ` յամօթ առնէ [463]զծնողս իւր:
| 29:15 The rod and reproof give wisdom: but a child left [to himself] bringeth his mother to shame:
|
29:16 Ի բազմանալ ամպարշտաց` յաճախեն մեղք, իսկ արդարք ի նոցա [464]կործանելն` զահի հարկանին:
| 29:16 When the wicked are multiplied, transgression increaseth: but the righteous shall see their fall:
|
29:17 Խրատեա զորդի քո եւ հանգուսցէ զքեզ, եւ տացէ [465]զարդ անձին քում:
| 29:17 Correct thy son, and he shall give thee rest; yea, he shall give delight unto thy soul:
|
29:18 Ոչ գտցի առաջնորդ ազգի անօրինի``, իսկ որ պահէ զօրէնս` երանելի է:
| 29:18 Where [there is] no vision, the people perish: but he that keepeth the law, happy [is] he:
|
29:19 Բանիւք ոչ խրատի ծառայ խիստ, թէպէտ եւ իմանայցէ` չդնէ յունկան:
| 29:19 A servant will not be corrected by words: for though he understand he will not answer:
|
29:20 Յորժամ տեսանիցես զայր յանդուգն բանիւք, գիտասջիր զի յոյս գոյ յանզգամին քան ի նմա:
| 29:20 Seest thou a man [that is] hasty in his words? [there is] more hope of a fool than of him:
|
29:21 [466]Որ փափկասուն լինի ի մանկութենէ, ի ծառայութիւն մատնեսցի, եւ յետոյ մորմոքեսցի յանձն իւր:
| 29:21 He that delicately bringeth up his servant from a child shall have him become [his] son at the length:
|
29:22 Այր բարկացող յարուցանէ զհակառակութիւն, եւ այր [467]հեզ` դադարեցոյց զմեղս, եւ այր սրտմտող փորեաց զմեղս:
| 29:22 An angry man stirreth up strife, and a furious man aboundeth in transgression:
|
29:23 Ամբարտաւանութիւն զայր նկուն առնէ, իսկ [468]զխոնարհս փառաւոր առնէ Տէր:
| 29:23 A man' s pride shall bring him low: but honour shall uphold the humble in spirit:
|
29:24 Որ բաժանակից լինի գողոց` ատեայ զանձն իւր, [469]որք յորժամ երդումն առաջի դնիցի` լուեալ եւ ոչ պատմիցեն:
| 29:24 Whoso is partner with a thief hateth his own soul: he heareth cursing, and bewrayeth [it] not:
|
29:25 եւ առ երկիւղի եւ ամօթոյ մարդկան յայտնիցեն եւ կործանեսցին. իսկ որ յուսացեալ է ի Տէր` ուրախ լիցի: Ամպարշտութիւն առն` ածէ գայթակղութիւն, եւ որ յուսա ի Տէր` ապրեսցի:
| 29:25 The fear of man bringeth a snare: but whoso putteth his trust in the LORD shall be safe:
|
29:26 Բազումք ողոքեն զերեսս իշխանաց, բայց ի Տեառնէ ելանեն իրաւունք առն:
| 29:26 Many seek the ruler' s favour; but [every] man' s judgment [cometh] from the LORD:
|
29:27 Պիղծ է արդարոյ այր անօրէն, եւ պիղծ է անօրինի` ուղիղ ճանապարհ:
| 29:27 An unjust man [is] an abomination to the just: and [he that is] upright in the way [is] abomination to the wicked:
|