25:1 Առակք Սողոմոնի անքնինք. զոր գրեցին բարեկամքն Եզեկեայ արքայի Հրէաստանի:
| 25:1 These [are] also proverbs of Solomon, which the men of Hezekiah king of Judah copied out:
|
25:2 Փառք Աստուծոյ ծածկեն զբան, փառք թագաւորի պատուեն զհրամանս:
| 25:2 It is the glory of God to conceal a thing: but the honour of kings [is] to search out a matter:
|
25:3 Երկինք բարձունք եւ երկիր խորին, սիրտ թագաւորի առանց քննելոյ:
| 25:3 The heaven for height, and the earth for depth, and the heart of kings [is] unsearchable:
|
25:4 [390]Փորձ տես զանփորձ արծաթոյ, եւ սրբելով սրբի ամենայն:
| 25:4 Take away the dross from the silver, and there shall come forth a vessel for the finer:
|
25:5 Սատակեա`` զամպարիշտս յերեսաց թագաւորի, եւ [391]ուղղեսցի արդարութեամբ աթոռ նորա:
| 25:5 Take away the wicked [from] before the king, and his throne shall be established in righteousness:
|
25:6 Մի՛ հպարտանար առաջի թագաւորի, եւ մի՛ ի տեղիս մեծամեծաց մատչիր:
| 25:6 Put not forth thyself in the presence of the king, and stand not in the place of great:
|
25:7 զի լաւ է քեզ` թէ ասիցէ ոք. Ի վեր առ իս մատիր, քան թէ կորանայցես առաջի [392]հզօրի:
| 25:7 For better [it is] that it be said unto thee, Come up hither; than that thou shouldest be put lower in the presence of the prince whom thine eyes have seen:
|
25:8 Զոր տեսին աչք քո` խօսեաց. մի՛ յանդուգն անկանիցիս ի մարտ, զի մի՛ յետոյ զղջանայցես:
| 25:8 Go not forth hastily to strive, lest [thou know not] what to do in the end thereof, when thy neighbour hath put thee to shame:
|
25:9 Յորժամ նախատիցէ զքեզ բարեկամ քո, խոյս տուր` մի՛ արհամարհեր. գուցէ նախատիցէ զքեզ բարեկամն:
| 25:9 Debate thy cause with thy neighbour [himself]; and discover not a secret to another:
|
25:10 եւ թշնամութիւն եւ մարտ քո ոչ մեկնիցի. այլ լինիցի քեզ հանգոյն մահու: Շնորհք եւ բարեկամութիւն ազատք են, հաստատեա զնոսա ի քեզ` զի մի՛ նախատ լինիցիս. եւ պահեա զժամանակս քո հաշտութեամբ:
| 25:10 Lest he that heareth [it] put thee to shame, and thine infamy turn not away:
|
25:11 Ոսկի խնձոր ընդ սարդիոն յեռեալ, այնպէս է խօսել բանս իմաստունս:
| 25:11 A word fitly spoken [is like] apples of gold in pictures of silver:
|
25:12 Ի գինդ ոսկի սարդիոն պատուական յեռեալ, բան իմաստուն յունկնդիր լսելիս:
| 25:12 As an earring of gold, and an ornament of fine gold, [so is] a wise reprover upon an obedient ear:
|
25:13 Որպէս ձիւնաբեր ամարայնի` տօթացելոյ օգնական է, նոյնպէս եւ հրեշտակ հաւատարիմ որոց առաքեցին զնա, զանձինս յուսացելոց իւրոց շահի:
| 25:13 As the cold of snow in the time of harvest, [so is] a faithful messenger to them that send him: for he refresheth the soul of his masters:
|
25:14 Որպէս հողմք եւ ամպք եւ անձրեւք սաստիկք``, նոյնպէս են եւ որ պարծին ի տուրս ստութեան:
| 25:14 Whoso boasteth himself of a false gift [is like] clouds and wind without rain:
|
25:15 Յերկայնմտութենէ` [393]յաջողութիւն թագաւորի, լեզու արձակ`` փշրէ զոսկերս:
| 25:15 By long forbearing is a prince persuaded, and a soft tongue breaketh the bone:
|
25:16 Մեղր յորժամ գտանիցես, որդեակ, չափով կերիջիր, գուցէ յագիցիս եւ փսխիցես:
| 25:16 Hast thou found honey? eat so much as is sufficient for thee, lest thou be filled therewith, and vomit it:
|
25:17 մի՛ կարի յաճախեր ոտիւք քովք առ բարեկամ, գուցէ յագիցի քեւ եւ ատիցէ զքեզ:
| 25:17 Withdraw thy foot from thy neighbour' s house; lest he be weary of thee, and [so] hate thee:
|
25:18 Իբրեւ [394]սուսեր եւ սլաք սրեալ, նոյնպէս եւ այր որ վկայէ զբարեկամէ իւրմէ վկայութիւն ստութեան:
| 25:18 A man that beareth false witness against his neighbour [is] a maul, and a sword, and a sharp arrow:
|
25:19 [395]ճանապարհք չարի եւ ոտք անօրինի կորիցեն յաւուր չարի:
| 25:19 Confidence in an unfaithful man in time of trouble [is like] a broken tooth, and a foot out of joint:
|
25:20 Որ հանէ զբաճկոն յաւուր ցրտոյ, [396]որպէս քացախ` վիրի անօգուտ է, նոյնպէս հասեալ ցաւք մարմնոյ տրտմեցուցանեն զսիրտ: Իբրեւ ցեց հանդերձի եւ որդն փայտի, նոյնպէս տրտմութիւն վնասակար է սրտի առն:
| 25:20 As he that taketh away a garment in cold weather, [and as] vinegar upon nitre, so [is] he that singeth songs to an heavy heart:
|
25:21 Եթէ քաղցեալ է թշնամին քո` կերակրեա զնա, եւ եթէ ծարաւի` տուր նմա ըմպել:
| 25:21 If thine enemy be hungry, give him bread to eat; and if he be thirsty, give him water to drink:
|
25:22 Զայս իբրեւ առնես` կայծակունս հրոյ կուտեսցես ի վերայ գլխոյ նորա, եւ Տէր հատուսցէ քեզ [397]բարութիւն:
| 25:22 For thou shalt heap coals of fire upon his head, and the LORD shall reward thee:
|
25:23 Հողմ հիւսիսոյ զամպս յարուցանէ, եւ երեսք լիրբք զլեզու գրգռեն:
| 25:23 The north wind driveth away rain: so [doth] an angry countenance a backbiting tongue:
|
25:24 Լաւ է բնակել առ անկեան ի տամալոջ, քան ընդ կնոջ [398]բամբասողի ի տան միում:
| 25:24 It is better to dwell in the corner of the housetop, than with a brawling woman and in a wide house:
|
25:25 Որպէս ջուր ցուրտ անձին ծարաւոյ ախորժելի է, նոյնպէս աւետիք բարեաց յերկրէ հեռաստանէ:
| 25:25 As cold waters to a thirsty soul, so [is] good news from a far country:
|
25:26 [399]Որպէս թէ ոք զակն աղբեր խնուցու եւ զգնացս ջուրց ապականիցէ, նոյնպէս տգեղծ է արդարոյ անկանել`` առաջի ամպարշտի:
| 25:26 A righteous man falling down before the wicked [is as] a troubled fountain, and a corrupt spring:
|
25:27 Մեղր շատ ուտել չէ բարւոք, [400]բայց յարգել պարտ է զբանս պատուականս:
| 25:27 It is not good to eat much honey: so [for men] to search their own glory [is not] glory:
|
25:28 Որպէս քաղաք կործանեալ ի պարսպաց, նոյնպէս եւ այր [401]որ ոչ խորհրդով ինչ գործիցէ:
| 25:28 He that [hath] no rule over his own spirit [is like] a city [that is] broken down, [and] without walls:
|