3:1 Եւ այս ազգք են զորս եթող [51]Յեսու փորձել նոքօք զԻսրայէլ, զամենեսին որ ոչ գիտէին զամենայն պատերազմունս Քանանացւոց:
| 3:1 Now these [are] the nations which the LORD left, to prove Israel by them, [even] as many [of Israel] as had not known all the wars of Canaan:
|
3:2 բայց [52]վասն ազգաց որդւոցն Իսրայելի` ուսուցանել նոցա պատերազմ. [53]սակայն եւ`` որ յառաջագոյն քան զնոսա էին` ոչ գիտէին:
| 3:2 Only that the generations of the children of Israel might know, to teach them war, at the least such as before knew nothing thereof:
|
3:3 զհինգ նախարարութիւնս [54]այլազգեաց, եւ զամենայն Քանանացին եւ զՍիդոնացին եւ զԽեւացին զբնակեալն ի Լիբանան ի լեռնէն Բաղհերմոնեայ մինչեւ [55]ցԼաբովեմաթ:
| 3:3 Namely, five lords of the Philistines, and all the Canaanites, and the Sidonians, and the Hivites that dwelt in mount Lebanon, from mount Baal- hermon unto the entering in of Hamath:
|
3:4 Եւ եղեւ ի փորձել նոքօք զԻսրայէլ, գիտել եթէ լսիցե՛ն պատուիրանացն Տեառն զորս պատուիրեաց հարցն նոցա ի ձեռն Մովսիսի:
| 3:4 And they were to prove Israel by them, to know whether they would hearken unto the commandments of the LORD, which he commanded their fathers by the hand of Moses:
|
3:5 Եւ որդիքն Իսրայելի բնակեցին ի մէջ Քանանացւոյն եւ Քետացւոյն եւ Ամովրհացւոյն եւ Փերեզացւոյն եւ Խեւացւոյն եւ Յեբուսացւոյն [56]եւ Գերգեսացւոյն:
| 3:5 And the children of Israel dwelt among the Canaanites, Hittites, and Amorites, and Perizzites, and Hivites, and Jebusites:
|
3:6 Եւ առին զդստերս նոցա իւրեանց ի կանայս, եւ զդստերս իւրեանց ետուն ուստերաց նոցա, եւ պաշտեցին զդիս նոցա:
| 3:6 And they took their daughters to be their wives, and gave their daughters to their sons, and served their gods:
|
3:7 Եւ արարին որդիքն Իսրայելի չար առաջի Տեառն, եւ մոռացան զՏէր Աստուած իւրեանց եւ պաշտեցին զԲահաղ եւ [57]զանտառսն:
| 3:7 And the children of Israel did evil in the sight of the LORD, and forgat the LORD their God, and served Baalim and the groves:
|
3:8 Եւ բարկացաւ սրտմտութեամբ Տէր Իսրայելի, եւ մատնեաց զնոսա ի ձեռս Քուսարսաթեմայ արքային Ասորւոց Միջագետաց. եւ ծառայեցին նմա ամս ութ:
| 3:8 Therefore the anger of the LORD was hot against Israel, and he sold them into the hand of Chushan- rishathaim king of Mesopotamia: and the children of Israel served Chushan- rishathaim eight years:
|
3:9 Եւ աղաղակեցին որդիքն Իսրայելի առ Տէր. եւ յարոյց Տէր փրկիչ Իսրայելի, եւ ետ նոցա զԳոդոնիէլ որդի Կենեզեայ, զեղբայր Քաղեբայ` կրտսեր քան զնա. եւ [58]լուաւ նոցա:
| 3:9 And when the children of Israel cried unto the LORD, the LORD raised up a deliverer to the children of Israel, who delivered them, [even] Othniel the son of Kenaz, Caleb' s younger brother:
|
3:10 Եւ եղեւ ի նմա Հոգի Տեառն, եւ դատեաց զԻսրայէլ. եւ ել ի պատերազմ [59]ընդ Քուսարսաթեմայ``. եւ մատնեաց Տէր ի ձեռս նորա զՔուսարսաթեմ արքայ Ասորւոց. եւ սաստկացաւ ձեռն նորա ի վերայ Քուսարսաթեմայ:
| 3:10 And the Spirit of the LORD came upon him, and he judged Israel, and went out to war: and the LORD delivered Chushan- rishathaim king of Mesopotamia into his hand; and his hand prevailed against Chushan- rishathaim:
|
3:11 Եւ դադարեաց երկիրն ամս քառասուն. եւ մեռաւ Գոդոնիէլ որդի Կենեզի:
| 3:11 And the land had rest forty years. And Othniel the son of Kenaz died:
|
3:12 Եւ յաւելին որդիքն Իսրայելի առնել չար առաջի Տեառն. եւ զօրացոյց Տէր զԵգղոմ արքայ Մովաբու ի վերայ Իսրայելի` վասն առնելոյ նոցա չար առաջի Տեառն:
| 3:12 And the children of Israel did evil again in the sight of the LORD: and the LORD strengthened Eglon the king of Moab against Israel, because they had done evil in the sight of the LORD:
|
3:13 Եւ ժողովեաց ի վերայ նոցա զամենայն որդիսն Ամոնայ եւ զԱմաղէկ. եւ չոգաւ եհար զԻսրայէլ, եւ ժառանգեաց զքաղաքն Արմաւենեաց:
| 3:13 And he gathered unto him the children of Ammon and Amalek, and went and smote Israel, and possessed the city of palm trees:
|
3:14 Եւ ծառայեցին որդիքն Իսրայելի Եգղոմայ արքայի Մովաբու ամս ութուտասն:
| 3:14 So the children of Israel served Eglon the king of Moab eighteen years:
|
3:15 Եւ աղաղակեցին որդիքն Իսրայելի առ Տէր. եւ յարոյց նոցա Տէր փրկիչ զԱւովդ որդի Գերեայ` [60]զորդի առն Յեմինեցւոյ, զերկոցունց ձեռաց աջողակն``. եւ առաքեցին որդիքն Իսրայելի ի ձեռն նորա պատարագս Եգղոմայ արքայի Մովաբու:
| 3:15 But when the children of Israel cried unto the LORD, the LORD raised them up a deliverer, Ehud the son of Gera, a Benjamite, a man lefthanded: and by him the children of Israel sent a present unto Eglon the king of Moab:
|
3:16 Եւ արար իւր Աւովդ սուր երկսայրի` թզաւ յերկայնութիւն, եւ եդ յաջոյ ազդեր իւրում ընդ տառատոկաւն, [61]եւ գնաց:
| 3:16 But Ehud made him a dagger which had two edges, of a cubit length; and he did gird it under his raiment upon his right thigh:
|
3:17 Եւ մատոյց զպատարագսն Եգղոմայ արքայի Մովաբու. եւ Եգղոմ էր այր յոյլ յոյժ:
| 3:17 And he brought the present unto Eglon king of Moab: and Eglon [was] a very fat man:
|
3:18 Եւ եղեւ իբրեւ վախճանեաց Աւովդ մատուցանել զպատարագսն, եւ արձակեաց զպատարագաբարձսն:
| 3:18 And when he had made an end to offer the present, he sent away the people that bare the present:
|
3:19 եւ [62]Եգղոմ դարձաւ [63]ի դրօշելոցն [64]հանդերձ Գաղգաղաւն``. եւ ասէ Աւովդ. Բանք ինչ են ինձ ընդ քեզ լռելեայն, արքայ: Եւ ասէ Եգղոմ. Լուռ լեր: [65]Եւ ասէ ցամենեսին. Ի բաց գնացէք:`` Եւ ելին արտաքս որ զնովաւն կային:
| 3:19 But he himself turned again from the quarries that [were] by Gilgal, and said, I have a secret errand unto thee, O king: who said, Keep silence. And all that stood by him went out from him:
|
3:20 [66]եւ նա`` նստէր յամարանոցի ի վերնատանն իւրում միայն առանձինն. եւ ասէ Աւովդ. Պատգամ Աստուծոյ է իմ առ քեզ, արքայ: Եւ յարեաւ Եգղոմ [67]յաթոռոյն մերձ առ նա:
| 3:20 And Ehud came unto him; and he was sitting in a summer parlour, which he had for himself alone. And Ehud said, I have a message from God unto thee. And he arose out of [his] seat:
|
3:21 Եւ եղեւ ընդ յառնելն նորա`` ձգեաց Աւովդ զձեռն իւր զձախ, եւ առ զսուրն յաջոյ ազդերէ իւրմէ, եւ եհար ի կշտի Եգղոմայ:
| 3:21 And Ehud put forth his left hand, and took the dagger from his right thigh, and thrust it into his belly:
|
3:22 [68]արկ եւ զերախակալն եւս զհետ վիրին. եւ արգել ճարպն զվիրաբերանն``, զի ոչ ձգեաց ի բաց զսուրն ի կշտէ նորա:
| 3:22 And the haft also went in after the blade; and the fat closed upon the blade, so that he could not draw the dagger out of his belly; and the dirt came out:
|
3:23 [69]Եւ ել ի պատշգամն, եւ անց ընդ վանդակապատսն, եւ`` փակեաց զդուրս վերնատանն ընդդէմ նորա եւ աղխեաց:
| 3:23 Then Ehud went forth through the porch, and shut the doors of the parlour upon him, and locked them:
|
3:24 եւ ինքն ել գնաց. եւ ծառայքն նորա մտին եւ տեսին, եւ ահա դուրք վերնատանն փակեալ էին, եւ ասեն. Գուցէ յաթոռն նստիցի ի պէտս ի սենեկին:
| 3:24 When he was gone out, his servants came; and when they saw that, behold, the doors of the parlour [were] locked, they said, Surely he covereth his feet in his summer chamber:
|
3:25 Եւ կացին մնացին ամաչեցեալք. եւ ահա ոչ [70]ոք էր որ`` բանայր զդուրս վերնատանն. եւ առին զբանալին եւ բացին, եւ ահա տէրն իւրեանց անկեալ կայր մեռեալ ի գետնի:
| 3:25 And they tarried till they were ashamed: and, behold, he opened not the doors of the parlour; therefore they took a key, and opened [them]: and, behold, their lord [was] fallen down dead on the earth:
|
3:26 Եւ Աւովդ զերծաւ [71]ի Սիրովթա` մինչ նոքա զաղմկաւն էին. [72]եւ ոչ ոք էր որ փոյթ առնէր զնմանէ,`` եւ նա անց [73]առ դրօշելովքն``, եւ զերծաւ անկաւ ի Սիրովթա:
| 3:26 And Ehud escaped while they tarried, and passed beyond the quarries, and escaped unto Seirath:
|
3:27 Եւ եղեւ իբրեւ եկն Աւովդ [74]յերկիրն Իսրայելի``, եհար փող ի լերինն Եփրեմայ. եւ իջին ընդ նմա որդիքն Իսրայելի ի լեռնէ անտի, եւ ինքն առաջի նոցա:
| 3:27 And it came to pass, when he was come, that he blew a trumpet in the mountain of Ephraim, and the children of Israel went down with him from the mount, and he before them:
|
3:28 Եւ ասէ ցնոսա. Իջէք զկնի իմ, զի մատնեաց Տէր [75]Աստուած մեր`` զթշնամիս [76]մեր զՄովաբացիս ի ձեռս [77]մեր: Եւ իջին զկնի նորա, եւ կալան նախ զանցս Յորդանանու ի Մովաբայ, եւ ոչ թողին մարդոյ անցանել:
| 3:28 And he said unto them, Follow after me: for the LORD hath delivered your enemies the Moabites into your hand. And they went down after him, and took the fords of Jordan toward Moab, and suffered not a man to pass over:
|
3:29 Եւ հարին ի Մովաբայ յաւուր յայնմիկ իբրեւ տասն հազար արանց, զամենայն պատերազմողս ի նոցանէ եւ զամենայն այր զօրութեան, եւ ոչ ապրեցաւ եւ ոչ մի այր:
| 3:29 And they slew of Moab at that time about ten thousand men, all lusty, and all men of valour; and there escaped not a man:
|
3:30 Եւ վանեցաւ Մովաբ յաւուր յայնմիկ ընդ ձեռամբ Իսրայելի, եւ դադարեաց երկիրն ամս ութսուն. [78]եւ դատեաց զնոսա Աւովդ մինչեւ մեռաւ:
| 3:30 So Moab was subdued that day under the hand of Israel. And the land had rest fourscore years:
|
3:31 Եւ յետ նորա յարեաւ Սամեգար որդի Անաթայ, եւ եհար յայլազգեացն վեց հարեւր այր [79]մաճով արօրոյ, եւ առ յաւարի արջառ եւ ոչխար բազում յոյժ, թող զորթս արջառոց``. եւ փրկեաց նա զԻսրայէլ:
| 3:31 And after him was Shamgar the son of Anath, which slew of the Philistines six hundred men with an ox goad: and he also delivered Israel:
|