42:1 Եւ ետես Յակոբ եթէ գոյ [571]վաճառ յերկրին Եգիպտացւոց, ասէ Յակոբ ցորդիսն իւր. Ընդէ՞ր հեղգայք:
| 42:1 Now when Jacob saw that there was corn in Egypt, Jacob said unto his sons, Why do ye look one upon another:
|
42:2 Ահա լսեմ եթէ գոյ ցորեան յԵգիպտոս. իջէք անդր եւ գնեցէք մեզ սակաւ մի կերակուր, զի կեցցուք եւ մի՛ մեռցուք:
| 42:2 And he said, Behold, I have heard that there is corn in Egypt: get you down thither, and buy for us from thence; that we may live, and not die:
|
42:3 Եւ իջին եղբարքն Յովսեփայ տասնեքին` գնել ցորեան յԵգիպտոսէ:
| 42:3 And Joseph' s ten brethren went down to buy corn in Egypt:
|
42:4 Եւ զԲենիամին զեղբայրն Յովսեփայ ոչ արձակեաց Յակոբ ընդ եղբարսն. քանզի ասէր թէ Գուցէ պատահիցէ նմա [572]հիւանդութիւն:
| 42:4 But Benjamin, Joseph' s brother, Jacob sent not with his brethren; for he said, Lest peradventure mischief befall him:
|
42:5 Եւ եկին որդիքն Իսրայելի գնել ընդ այլ երթեւեկսն. քանզի էր սով յերկրին Քանանացւոց:
| 42:5 And the sons of Israel came to buy [corn] among those that came: for the famine was in the land of Canaan:
|
42:6 Եւ Յովսէփ էր իշխան երկրին, եւ նա վաճառէր ամենայն ժողովրդեան երկրին. եւ եկեալ եղբարքն Յովսեփայ երկիր պագանէին ի վերայ երեսաց խոնարհ յերկիր:
| 42:6 And Joseph [was] the governor over the land, [and] he [it was] that sold to all the people of the land: and Joseph' s brethren came, and bowed down themselves before him [with] their faces to the earth:
|
42:7 Եւ իբրեւ ետես Յովսէփ զեղբարսն իւր, ծանեաւ. եւ օտարանայր ի նոցանէ, եւ խօսեցաւ ընդ նոսա խստագոյնս, եւ ասէ. Ուստի՞ գայք: Եւ նոքա ասեն. Յերկրէն Քանանացւոց` գնել կերակուրս:
| 42:7 And Joseph saw his brethren, and he knew them, but made himself strange unto them, and spake roughly unto them; and he said unto them, Whence come ye? And they said, From the land of Canaan to buy food:
|
42:8 Ծանեաւ Յովսէփ զեղբարսն իւր, եւ նոքա ոչ ծանեան զնա:
| 42:8 And Joseph knew his brethren, but they knew not him:
|
42:9 Եւ յիշեաց Յովսէփ զերազսն իւր զոր ետես, եւ ասէ ցնոսա. Լրտեսք էք դուք, եւ դիտել [573]զել եւ զմուտ`` աշխարհիս եկեալ էք:
| 42:9 And Joseph remembered the dreams which he dreamed of them, and said unto them, Ye [are] spies; to see the nakedness of the land ye are come:
|
42:10 Եւ նոքա ասեն. Ոչ, տէր, ծառայք քո եկեալ եմք գնել կերակուրս:
| 42:10 And they said unto him, Nay, my lord, but to buy food are thy servants come:
|
42:11 Ամենեքին մեք եմք որդիք առն միոյ. արք խաղաղութեան եմք, եւ չեն ծառայք քո լրտեսք:
| 42:11 We [are] all one man' s sons; we [are] true [men], thy servants are no spies:
|
42:12 Ասէ ցնոսա. Ոչ, այլ [574]զել եւ զմուտ`` երկրիս եկեալ էք տեսանել:
| 42:12 And he said unto them, Nay, but to see the nakedness of the land ye are come:
|
42:13 Եւ նոքա ասեն. Երկոտասան եղբարք եմք ծառայք քո, որդիք առն միոյ, յերկրին Քանանացւոց. եւ կրտսերն առ հօր իւրում է այսօր, եւ մեւսն չէ ի միջի:
| 42:13 And they said, Thy servants [are] twelve brethren, the sons of one man in the land of Canaan; and, behold, the youngest [is] this day with our father, and one [is] not:
|
42:14 Ասէ ցնոսա Յովսէփ. Այդ իսկ է զոր ասացի ձեզ, թէ լրտեսք էք:
| 42:14 And Joseph said unto them, That [is it] that I spake unto you, saying, Ye [are] spies:
|
42:15 եւ դովին յայտ արարէք. երդուեալ յարեւն փարաւոնի, ոչ ելանէք աստի, եթէ ոչ եկեսցէ եղբայրն ձեր կրտսեր այսր:
| 42:15 Hereby ye shall be proved: By the life of Pharaoh ye shall not go forth hence, except your youngest brother come hither:
|
42:16 Արդ առաքեցէք զմի ոք ի ձէնջ եւ ածցէ զեղբայրն ձեր, եւ դուք կացէք ի դիպահոջ, մինչեւ յայտնի լինիցին բանք ձեր եթէ արդար խօսիցիք եւ թէ ոչ. ապա թէ ոչ, երդուեալ յարեւն փարաւոնի` թէ ոչ լրտեսք էք դուք:
| 42:16 Send one of you, and let him fetch your brother, and ye shall be kept in prison, that your words may be proved, whether [there be any] truth in you: or else by the life of Pharaoh surely ye [are] spies:
|
42:17 Եւ եդ զնոսա ի բանտի զերիս աւուրս:
| 42:17 And he put them all together into ward three days:
|
42:18 Եւ ասէ ցնոսա Յովսէփ յաւուրն երրորդի. Զայս արարէք եւ ապրիք. զի եւ ես յԱստուծոյ երկիւղած եմ:
| 42:18 And Joseph said unto them the third day, This do, and live; [for] I fear God:
|
42:19 Եթէ արք խաղաղութեան էք, եղբայր մի ի ձէնջ աստ մնասցէ ի բանտի, եւ դուք տարայք զվաճառ ցորենոյդ [575]ձերոյ:
| 42:19 If ye [be] true [men], let one of your brethren be bound in the house of your prison: go ye, carry corn for the famine of your houses:
|
42:20 Եւ զեղբայրն ձեր կրտսեր ածէք առ իս, եւ հաւատարիմ լինիցին բանք ձեր. [576]ապա թէ ոչ, մեռանիք: Արարին`` այնպէս:
| 42:20 But bring your youngest brother unto me; so shall your words be verified, and ye shall not die. And they did so:
|
42:21 Եւ ասեն իւրաքանչիւր ցեղբայր իւր. Այո, քանզի ի մեղս եմք վասն եղբօրն մերոյ. զի արհամարհեցաք զնեղութիւն ոգւոց նորա յորժամ աղաչէրն զմեզ, եւ ոչ լուաք նմա. վասն այնորիկ եկն ի վերայ մեր այս նեղութիւն:
| 42:21 And they said one to another, We [are] verily guilty concerning our brother, in that we saw the anguish of his soul, when he besought us, and we would not hear; therefore is this distress come upon us:
|
42:22 Պատասխանի ետ Ռուբէն եւ ասէ ցնոսա. Ո՞չ խօսեցայ ընդ ձեզ եւ ասեմ, թէ Մի՛ մեղանչէք մանկանդ. եւ ոչ լուարուք ինձ. եւ ահա արիւն նորա խնդրի:
| 42:22 And Reuben answered them, saying, Spake I not unto you, saying, Do not sin against the child; and ye would not hear? therefore, behold, also his blood is required:
|
42:23 Եւ նոքա ոչ գիտէին թէ լսէր Յովսէփ, զի թարգման կայր ի միջի:
| 42:23 And they knew not that Joseph understood [them]; for he spake unto them by an interpreter:
|
42:24 Եւ անցեալ մեկուսի ի նոցանէ` ելաց Յովսէփ. եւ եկն միւսանգամ առ նոսա, եւ խօսեցաւ ընդ նոսա. եւ առ ի նոցանէ զՇմաւոն եւ կապեաց առաջի նոցա:
| 42:24 And he turned himself about from them, and wept; and returned to them again, and communed with them, and took from them Simeon, and bound him before their eyes:
|
42:25 Եւ ետ հրաման Յովսէփ լնուլ զամանս նոցա ցորենով, եւ դնել զարծաթն իւրաքանչիւր ի քրձի իւրում, եւ տալ նոցա պաշար ի ճանապարհ: Եւ եղեւ նոցա այնպէս:
| 42:25 Then Joseph commanded to fill their sacks with corn, and to restore every man' s money into his sack, and to give them provision for the way: and thus did he unto them:
|
42:26 Եւ նոցա բարձեալ [577]իւրաքանչիւր իշոյ`` գնացին անտի:
| 42:26 And they laded their asses with the corn, and departed thence:
|
42:27 Եւ լուծեալ միոյ զքուրձ իւր տալ կերակուր գրաստու իւրում յիջաւանին, ետես զծրար արծաթոյն իւրոյ զի կայր ի բերան քրձի իւրոյ:
| 42:27 And as one of them opened his sack to give his ass provender in the inn, he espied his money; for, behold, it [was] in his sack' s mouth:
|
42:28 Ասէ ցեղբարս իւր. Դարձուցաւ ինձ այսրէն արծաթն, եւ ահա աստէն կայ ի քրձի իմում: Եւ զարմացան միտք նոցա, խռովեցան ընդ միմեանս եւ ասեն. Զի՞նչ է այս զոր արար ընդ մեզ Աստուած:
| 42:28 And he said unto his brethren, My money is restored; and, lo, [it is] even in my sack: and their heart failed [them], and they were afraid, saying one to another, What [is] this [that] God hath done unto us:
|
42:29 Եւ եկին առ Յակոբ հայրն իւրեանց յերկիրն Քանանու, եւ պատմեցին նմա զամենայն ինչ որ անց ընդ նոսա, եւ ասեն:
| 42:29 And they came unto Jacob their father unto the land of Canaan, and told him all that befell unto them; saying:
|
42:30 Խօսեցաւ այրն, տէր երկրին, ընդ մեզ խստագոյնս, եւ [578]եդ զմեզ ի բանտի`` իբրեւ լրտեսս երկրին:
| 42:30 The man, [who is] the lord of the land, spake roughly to us, and took us for spies of the country:
|
42:31 Եւ ասեմք ցնա. Արք խաղաղութեան եմք, եւ չեմք լրտեսք:
| 42:31 And we said unto him, We [are] true [men]; we are no spies:
|
42:32 Երկոտասան եղբարք եմք որդիք հօր մերոյ. մին չէ ի միջի, եւ կրտսերն այժմ ընդ հօր մերում է յերկրին Քանանացւոց:
| 42:32 We [be] twelve brethren, sons of our father; one [is] not, and the youngest [is] this day with our father in the land of Canaan:
|
42:33 Ասէ ցմեզ այրն, տէր երկրին. Այսու գիտացից թէ արք խաղաղութեան էք, եթէ զեղբայր մի ձեր աստ առ իս թողուցուք, եւ զվաճառս ցորենոյդ ի տունս ձեր առեալ տանիցիք:
| 42:33 And the man, the lord of the country, said unto us, Hereby shall I know that ye [are] true [men]; leave one of your brethren [here] with me, and take [food for] the famine of your households, and be gone:
|
42:34 եւ զեղբայրն ձեր կրտսեր ածիցէք առ իս, եւ գիտացից եթէ չէք լրտեսք, այլ արք խաղաղութեան էք. եւ զայս եւս եղբայր տաց ցձեզ, եւ յերկրի աստ առնիցէք վաճառ:
| 42:34 And bring your youngest brother unto me: then shall I know that ye [are] no spies, but [that] ye [are] true [men: so] will I deliver you your brother, and ye shall traffick in the land:
|
42:35 Եւ եղեւ ի թափելն նոցա զքուրձս իւրեանց, եւ կայր իւրաքանչիւր ուրուք ծրար արծաթոյ ի քրձի իւրեանց. եւ իբրեւ տեսին զծրարս արծաթոյ իւրեանց, ինքեանք եւ հայր իւրեանց, երկեան յոյժ:
| 42:35 And it came to pass as they emptied their sacks, that, behold, every man' s bundle of money [was] in his sack: and when [both] they and their father saw the bundles of money, they were afraid:
|
42:36 Եւ ասէ ցնոսա Յակոբ հայրն իւրեանց. Զիս անորդի արարէք. Յովսէփ չէ ի միջի, Շմաւոն չէ ի միջի, եւ զԲենիամին եւս առնուցուք. յիմ վերայ եկն այս ամենայն:
| 42:36 And Jacob their father said unto them, Me have ye bereaved [of my children]: Joseph [is] not, and Simeon [is] not, and ye will take Benjamin [away]: all these things are against me:
|
42:37 Խօսեցաւ Ռուբէն ընդ հօր իւրում եւ ասէ. Զերկոսին զորդիսն իմ սպանջիր, եթէ ոչ ածից զդա առ քեզ. տուր զդա յիմ ձեռս, եւ ես ածից զդա առ քեզ:
| 42:37 And Reuben spake unto his father, saying, Slay my two sons, if I bring him not to thee: deliver him into my hand, and I will bring him to thee again:
|
42:38 Եւ նա ասէ. Ոչ իջանէ որդի իմ ընդ ձեզ. զի եղբայր սորա մեռաւ, եւ սա միայն մնացեալ է. եւ դէպ լինիցի սմա [579]հիւանդանալ ի ճանապարհին զոր երթայցէք, եւ իջուցանիցէք [580]զծերութիւնս իմ տրտմութեամբ ի դժոխս:
| 42:38 And he said, My son shall not go down with you; for his brother is dead, and he is left alone: if mischief befall him by the way in the which ye go, then shall ye bring down my gray hairs with sorrow to the grave:
|