32:1 Եւ տեսեալ ժողովրդեանն եթէ յամեաց Մովսէս իջանել ի լեռնէ անտի, կուտեցաւ ժողովուրդն ի վերայ Ահարոնի եւ ասեն ցնա. Արի եւ արա մեզ աստուածս որ առաջնորդեսցեն մեզ. զի այրն այն Մովսէս որ եհան զմեզ յԵգիպտոսէ, ոչ գիտեմք զի՛ եղեւ նմա:
| 32:1 And when the people saw that Moses delayed to come down out of the mount, the people gathered themselves together unto Aaron, and said unto him, Up, make us gods, which shall go before us; for [as for] this Moses, the man that brought us up out of the land of Egypt, we wot not what is become of him:
|
32:2 Եւ ասէ ցնոսա Ահարոն. Կողոպտեցէք զգինդս ոսկիս յականջաց կանանց ձերոց եւ ուստերաց եւ դստերաց ձերաց, եւ բերէք առ իս:
| 32:2 And Aaron said unto them, Break off the golden earrings, which [are] in the ears of your wives, of your sons, and of your daughters, and bring [them] unto me:
|
32:3 Եւ կողոպտեաց ամենայն ժողովուրդն զգինդս ոսկիս յականջաց իւրեանց, եւ բերին առ Ահարոն:
| 32:3 And all the people brake off the golden earrings which [were] in their ears, and brought [them] unto Aaron:
|
32:4 Եւ ընկալաւ ի ձեռաց նոցա, եւ ձուլեաց զայն քանդակագործով, եւ արար որթ ձուլածոյ: Եւ ասեն. Այս են աստուածք քո, Իսրայէլ, որ հանին զքեզ յերկրէն Եգիպտացւոց:
| 32:4 And he received [them] at their hand, and fashioned it with a graving tool, after he had made it a molten calf: and they said, These [be] thy gods, O Israel, which brought thee up out of the land of Egypt:
|
32:5 Եւ իբրեւ ետես Ահարոն, շինեաց սեղան առաջի նորա. եւ քարոզ կարդաց Ահարոն եւ ասէ. Տօն Տեառն առ վաղիւ:
| 32:5 And when Aaron saw [it], he built an altar before it; and Aaron made proclamation, and said, To morrow [is] a feast to the LORD:
|
32:6 Եւ կանխեալ ի վաղիւ անդր եհան ողջակէզս, եւ մատոյց զոհս [514]փրկութեան. եւ նստաւ ժողովուրդն յուտել եւ յըմպել, եւ յարեան ի խաղալ:
| 32:6 And they rose up early on the morrow, and offered burnt offerings, and brought peace offerings; and the people sat down to eat and to drink, and rose up to play:
|
32:7 Եւ խօսեցաւ Տէր ընդ Մովսիսի եւ ասէ. Գնա էջ դու աստի [515]վաղվաղակի, զի անօրինեցաւ ժողովուրդն քո զոր հաներ յերկրէն Եգիպտացւոց:
| 32:7 And the LORD said unto Moses, Go, get thee down; for thy people, which thou broughtest out of the land of Egypt, have corrupted:
|
32:8 Անցին վաղվաղակի զճանապարհաւն զոր [516]պատուիրեցեր նոցա. արարին իւրեանց որթ ձուլածոյ, եւ երկիր պագին նմա, եւ զոհեցին նմա եւ ասեն. Այս են աստուածք քո, Իսրայէլ, որ հանին զքեզ յերկրէն Եգիպտացւոց:
| 32:8 They have turned aside quickly out of the way which I commanded them: they have made them a molten calf, and have worshipped it, and have sacrificed thereunto, and said, These [be] thy gods, O Israel, which have brought thee up out of the land of Egypt:
|
32:9 Եւ ասէ Տէր ցՄովսէս. Տեսի զժողովուրդն զայն, եւ ահա ժողովուրդ խստապարանոց է:
| 32:9 And the LORD said unto Moses, I have seen this people, and, behold, it [is] a stiffnecked people:
|
32:10 Եւ արդ թոյլ տուր ինձ, եւ բարկացեալ սրտմտութեամբ իմով ի նոսա` սատակեցից զնոսա, եւ արարից զքեզ յազգ մեծ:
| 32:10 Now therefore let me alone, that my wrath may wax hot against them, and that I may consume them: and I will make of thee a great nation:
|
32:11 Եւ աղաչեաց Մովսէս առաջի Տեառն Աստուծոյ իւրոյ եւ ասէ. Ընդէ՞ր, Տէր, բարկանաս սրտմտութեամբ քով ժողովրդեան քում, զոր հաներ յերկրէն Եգիպտացւոց զօրութեամբ մեծաւ եւ բարձր բազկաւ:
| 32:11 And Moses besought the LORD his God, and said, LORD, why doth thy wrath wax hot against thy people, which thou hast brought forth out of the land of Egypt with great power, and with a mighty hand:
|
32:12 [517]Գուցէ խօսիցին Եգիպտացիքն եւ ասիցեն. Առ չարութեան եհան զնոսա, կոտորել զնոսա ի լերինս եւ ջնջել զնոսա յերկրէ. դադարեա ի բարկութենէ սրտմտութեան քո, եւ ցածիր ի չարեաց ժողովրդեան քո:
| 32:12 Wherefore should the Egyptians speak, and say, For mischief did he bring them out, to slay them in the mountains, and to consume them from the face of the earth? Turn from thy fierce wrath, and repent of this evil against thy people:
|
32:13 Յիշեա դու զԱբրահամ եւ զԻսահակ եւ զՅակոբ զծառայս քո, որոց երդուար յանձն քո, խօսեցար ընդ նոսա եւ ասես. [518]Առաւել բազմացուցից զզաւակ ձեր իբրեւ զաստեղս երկնից բազմութեամբ. եւ զամենայն զերկիրն զայն զոր [519]ասացեր տալ զաւակի նոցա` կալցին զնա յաւիտեան:
| 32:13 Remember Abraham, Isaac, and Israel, thy servants, to whom thou swarest by thine own self, and saidst unto them, I will multiply your seed as the stars of heaven, and all this land that I have spoken of will I give unto your seed, and they shall inherit [it] for ever:
|
32:14 Եւ ցածեաւ Տէր ի չարեացն զոր ասաց առնել ժողովրդեան իւրում:
| 32:14 And the LORD repented of the evil which he thought to do unto his people:
|
32:15 Եւ դարձաւ Մովսէս էջ ի լեռնէ անտի, եւ երկու տախտակքն վկայութեան ի ձեռս նորա. տախտակք [520]քարեղէնք, գրեալք յերկոցունց կողմանց, աստի եւ անտի գրեալք:
| 32:15 And Moses turned, and went down from the mount, and the two tables of the testimony [were] in his hand: the tables [were] written on both their sides; on the one side and on the other [were] they written:
|
32:16 Եւ տախտակքն` գործ Աստուծոյ էին. եւ գիրն` Գիր Աստուծոյ դրոշմեալ ի տախտակսն:
| 32:16 And the tables [were] the work of God, and the writing [was] the writing of God, graven upon the tables:
|
32:17 Եւ լուեալ Յեսուայ զձայն ժողովրդեանն աղաղակելոյ, ասէ ցՄովսէս. Ձայն պատերազմի է ի բանակի անդ:
| 32:17 And when Joshua heard the noise of the people as they shouted, he said unto Moses, [There is] a noise of war in the camp:
|
32:18 Եւ ասէ. Ոչ է ձայն նահատակաց զօրութեան, եւ ոչ բարբառ նահատակաց [521]քաջութեան, այլ ձայն յանզգայելոց ի գինւոյ`` լսեմ ես:
| 32:18 And he said, [It is] not the voice of [them that] shout for mastery, neither [is it] the voice of [them that] cry for being overcome: [but] the noise of [them that] sing do I hear:
|
32:19 Եւ իբրեւ մերձեցաւ ի բանակ անդր, եւ ետես զորթն եւ զպարաւորսն, բարկացեալ սրտմտութեամբ Մովսէս` ընկէց ի ձեռաց իւրոց զտախտակսն [522]երկոսին, եւ խորտակեաց զնոսա առ ստորոտով լերինն:
| 32:19 And it came to pass, as soon as he came nigh unto the camp, that he saw the calf, and the dancing: and Moses' anger waxed hot, and he cast the tables out of his hands, and brake them beneath the mount:
|
32:20 Եւ առեալ զորթն զոր արարին` այրեաց հրով, եւ խարտեաց զնա մանր, եւ ցանեաց ի վերայ ջրոցն եւ արբոյց որդւոցն Իսրայելի:
| 32:20 And he took the calf which they had made, and burnt [it] in the fire, and ground [it] to powder, and strawed [it] upon the water, and made the children of Israel drink:
|
32:21 Եւ ասէ Մովսէս ցԱհարոն. Զի՞նչ արար քեզ ժողովուրդդ, զի ածեր ի վերայ դոցա զանհնարին մեղսդ:
| 32:21 And Moses said unto Aaron, What did this people unto thee, that thou hast brought so great a sin upon them:
|
32:22 Եւ ասէ Ահարոն ցՄովսէս. Մի՛ բարկանար սրտմտութեամբ, տէր իմ, զի դու ինքնին գիտես զյանդգնութիւն ժողովրդեանդ:
| 32:22 And Aaron said, Let not the anger of my lord wax hot: thou knowest the people, that they [are set] on mischief:
|
32:23 Զի ասացին` թէ Արա մեզ աստուածս որ առաջնորդեսցեն մեզ, զի այրն այն Մովսէս որ եհան զմեզ յԵգիպտոսէ` ոչ գիտեմք զի՛ եղեւ նմա:
| 32:23 For they said unto me, Make us gods, which shall go before us: for [as for] this Moses, the man that brought us up out of the land of Egypt, we wot not what is become of him:
|
32:24 Եւ ասեմ ցնոսա. Եթէ իցէ ուրուք ոսկի, կողոպտեցէք եւ բերէք: Եւ ետուն ցիս. եւ ընկեցի զայն ի հուր, եւ ել որթդ այդ:
| 32:24 And I said unto them, Whosoever hath any gold, let them break [it] off. So they gave [it] me: then I cast it into the fire, and there came out this calf:
|
32:25 Եւ ետես Մովսէս եթէ յանցեաւ ժողովուրդն, քանզի յանցոյց զնոսա Ահարոն յոտնհարութիւն թշնամեաց իւրեանց:
| 32:25 And when Moses saw that the people [were] naked; ( for Aaron had made them naked unto [their] shame among their enemies:
|
32:26 եւ եկաց Մովսէս առ դրան բանակին եւ ասէ. Որ ոք Տեառն իցէ` առ իս մատիցէ: Հասանէին առ նա ամենայն որդիքն Ղեւեայ:
| 32:26 Then Moses stood in the gate of the camp, and said, Who [is] on the LORD' S side? [let him come] unto me. And all the sons of Levi gathered themselves together unto him:
|
32:27 Եւ ասէ ցնոսա. Այսպէս ասէ Տէր Աստուած Իսրայելի. Դիք իւրաքանչիւր զսուր իւր յազդեր իւրում. անցէք եւ այսրէն դարձարուք դրանէ ի դուռն բանակիդ, եւ կոտորեցէք իւրաքանչիւր զեղբայր եւ իւրաքանչիւր զընկեր իւր, եւ իւրաքանչիւր զմերձաւոր իւր:
| 32:27 And he said unto them, Thus saith the LORD God of Israel, Put every man his sword by his side, [and] go in and out from gate to gate throughout the camp, and slay every man his brother, and every man his companion, and every man his neighbour:
|
32:28 Եւ արարին որդիքն Ղեւեայ որպէս ասաց Մովսէս. եւ անկան ի ժողովրդենէ անտի յաւուր յայնմիկ իբրեւ երեք հազար այր:
| 32:28 And the children of Levi did according to the word of Moses: and there fell of the people that day about three thousand men:
|
32:29 Եւ ասէ ցնոսա Մովսէս. [523]Լցէք զձեռս ձեր այսօր Տեառն իւրաքանչիւր յորդի իւր, եւ իւրաքանչիւր յեղբայր իւր, տալ ի վերայ ձեր այսօր օրհնութիւն:
| 32:29 For Moses had said, Consecrate yourselves to day to the LORD, even every man upon his son, and upon his brother; that he may bestow upon you a blessing this day:
|
32:30 Եւ եղեւ ի վաղիւ անդր, եւ ասէ Մովսէս ցժողովուրդն. Դուք մեղայք զմեղսդ զայդ զմեծ. բայց ես արդ ելից առ [524]Աստուած, զի ցածուցից վասն մեղացդ ձերոց:
| 32:30 And it came to pass on the morrow, that Moses said unto the people, Ye have sinned a great sin: and now I will go up unto the LORD; peradventure I shall make an atonement for your sin:
|
32:31 Դարձաւ Մովսէս անդրէն առ Տէր եւ ասէ. Աղաչեմ զքեզ, Տէր, մեղաւ ժողովուրդն այն մեղս անհնարինս, եւ արարին իւրեանց աստուածս ոսկեղէնս:
| 32:31 And Moses returned unto the LORD, and said, Oh, this people have sinned a great sin, and have made them gods of gold:
|
32:32 Արդ եթէ թողուս նոցա զմեղս իւրեանց, թող. ապա թէ ոչ, ջնջեա զիս ի դպրութենէ քումմէ յոր գրեցեր:
| 32:32 Yet now, if thou wilt forgive their sin--; and if not, blot me, I pray thee, out of thy book which thou hast written:
|
32:33 Եւ ասէ Տէր ցՄովսէս. Եթէ ոք մեղաւ առաջի իմ, ջնջեցից զնա ի դպրութենէ իմմէ:
| 32:33 And the LORD said unto Moses, Whosoever hath sinned against me, him will I blot out of my book:
|
32:34 Բայց արդ` երթ էջ եւ առաջնորդեա ժողովրդեանն այնմիկ ի տեղին յոր ասացի քեզ. եւ ահա հրեշտակ իմ երթիցէ առաջի երեսաց քոց. բայց յաւուր յորում այց արարից, ածից ի վերայ նոցա զմեղս իւրեանց:
| 32:34 Therefore now go, lead the people unto [the place] of which I have spoken unto thee: behold, mine Angel shall go before thee: nevertheless in the day when I visit I will visit their sin upon them:
|
32:35 Եւ եհար Տէր զժողովուրդն վասն առնելոյ զորթն զոր արար Ահարոն:
| 32:35 And the LORD plagued the people, because they made the calf, which Aaron made:
|