31:1 Եւ [446]կատարեաց Մովսէս խօսել զամենայն`` զբանս զայսոսիկ առ ամենայն որդիսն Իսրայելի:
| 31:1 [478] And Moses went and spake these words unto all Israel:
|
31:2 եւ ասէ ցնոսա. Հարեւր եւ քսան ամաց եմ ես այսօր, եւ ոչ եւս կարեմ ելանել եւ մտանել. [447]քանզի Տէր ասաց ցիս թէ ոչ անցանիցես ընդ այդ Յորդանան:
| 31:2 And he said unto them, I [am] an hundred and twenty years old this day; I can no more go out and come in: also the LORD hath said unto me, Thou shalt not go over this Jordan:
|
31:3 Տէր Աստուած քո երթայ առաջի երեսաց քոց, նա սատակեսցէ զազգսն զայնոսիկ յերեսաց քոց, եւ ժառանգեսցես զնոսա. եւ Յեսու երթայ առաջի երեսաց քոց որպէս խօսեցաւ Տէր:
| 31:3 The LORD thy God, he will go over before thee, [and] he will destroy these nations from before thee, and thou shalt possess them: [and] Joshua, he shall go over before thee, as the LORD hath said:
|
31:4 Եւ արասցէ Տէր ընդ նոսա որպէս արար ընդ Սեհոն եւ ընդ Ովգ, ընդ [448]երկոսին թագաւորսն Ամովրհացւոց [449]որ էին յայնկոյս Յորդանանու``, եւ ընդ երկիր նոցա, ո՛րպէս [450]սատակեցաք զնոսա:
| 31:4 And the LORD shall do unto them as he did to Sihon and to Og, kings of the Amorites, and unto the land of them, whom he destroyed:
|
31:5 եւ մատնեսցէ զնոսա Տէր առաջի ձեր, եւ արասջիք ընդ նոսա որպէս պատուիրեցի ձեզ:
| 31:5 And the LORD shall give them up before your face, that ye may do unto them according unto all the commandments which I have commanded you:
|
31:6 Քաջ լեր եւ զօրացիր, մի՛ երկնչիր, եւ մի՛ զանգիտեր, եւ մի՛ զարհուրեսցիս յերեսաց նոցա. զի Տէր Աստուած քո ինքնին է որ երթայցէ յառաջագոյն ընդ ձեզ ի միջի ձերում. ոչ թողցէ զքեզ եւ ոչ ընդ վայր հարկանիցէ:
| 31:6 Be strong and of a good courage, fear not, nor be afraid of them: for the LORD thy God, he [it is] that doth go with thee; he will not fail thee, nor forsake thee:
|
31:7 Եւ կոչեաց Մովսէս զՅեսու եւ ասէ ցնա առաջի ամենայն Իսրայելի. Քաջ լեր եւ զօրացիր. քանզի դու մտանելոց ես առաջի երեսաց ժողովրդեանդ այդորիկ յերկիրն զոր երդուաւ Տէր հարցն [451]ձերոց տալ նոցա, եւ դու ժառանգեցուսցես զնոսա:
| 31:7 And Moses called unto Joshua, and said unto him in the sight of all Israel, Be strong and of a good courage: for thou must go with this people unto the land which the LORD hath sworn unto their fathers to give them; and thou shalt cause them to inherit it:
|
31:8 Եւ Տէր որ երթալոց է [452]ընդ քեզ, ոչ թողցէ զքեզ եւ ոչ ընդ վայր հարցէ. մի՛ երկնչիր եւ մի՛ զանգիտեր:
| 31:8 And the LORD, he [it is] that doth go before thee; he will be with thee, he will not fail thee, neither forsake thee: fear not, neither be dismayed:
|
31:9 Եւ գրեաց Մովսէս [453]զամենայն բանս օրինացս այսոցիկ ի մատենի``, եւ ետ զայն ցքահանայսն, ցորդիսն Ղեւեայ, որ բառնային զտապանակ ուխտին Տեառն, եւ [454]ցծերս որդւոցն`` Իսրայելի:
| 31:9 And Moses wrote this law, and delivered it unto the priests the sons of Levi, which bare the ark of the covenant of the LORD, and unto all the elders of Israel:
|
31:10 եւ պատուիրեաց նոցա Մովսէս [455]յաւուր յայնմիկ`` եւ ասէ. Յետ եւթն ամի ժամանակի տարւոյն թողութեան ի տօնի տաղաւարահարացն:
| 31:10 And Moses commanded them, saying, At the end of [every] seven years, in the solemnity of the year of release, in the feast of tabernacles:
|
31:11 ի գումարել ամենայն Իսրայելի յանդիման լինելոյ առաջի Տեառն Աստուծոյ քո ի տեղւոջն զոր ընտրեսցէ Տէր, ընթեռնուցուք զօրէնս զայս առաջի [456]Իսրայելի յականջս նոցա:
| 31:11 When all Israel is come to appear before the LORD thy God in the place which he shall choose, thou shalt read this law before all Israel in their hearing:
|
31:12 եկեղեցուցեալ զժողովուրդն, զարս եւ զկանայս եւ զմանկունս, եւ զեկն որ ի քաղաքս ձեր. զի լուիցեն եւ ուսանիցին երկնչել ի Տեառնէ Աստուծոյ [457]մերմէ, եւ ուսցին առնել`` զամենայն պատգամս օրինացս այսոցիկ:
| 31:12 Gather the people together, men, and women, and children, and thy stranger that [is] within thy gates, that they may hear, and that they may learn, and fear the LORD your God, and observe to do all the words of this law:
|
31:13 եւ որդիք նոցա որ ոչ գիտիցեն` լուիցեն եւ ուսցին երկնչել ի Տեառնէ Աստուծոյ [458]մերմէ զամենայն աւուրս որչափ եւ կեցցեն նոքա`` ի վերայ երկրին յոր դուք անցանելոց էք ընդ Յորդանան ժառանգել զնա:
| 31:13 And [that] their children, which have not known [any thing], may hear, and learn to fear the LORD your God, as long as ye live in the land whither ye go over Jordan to possess it:
|
31:14 Եւ ասէ Տէր ցՄովսէս. Ահա մերձեցան աւուրք մահուան քո. կոչեա զՅեսու եւ կացէք [459]առաջի դրան խորանին վկայութեան``, եւ հրաման տաց նմա: Եւ գնացին Մովսէս եւ Յեսու [460]ի խորանն վկայութեան``, եւ կացին [461]առ դրան խորանին վկայութեան:
| 31:14 And the LORD said unto Moses, Behold, thy days approach that thou must die: call Joshua, and present yourselves in the tabernacle of the congregation, that I may give him a charge. And Moses and Joshua went, and presented themselves in the tabernacle of the congregation:
|
31:15 Եւ [462]էջ Տէր`` սեամբ ամպոյ [463]եւ եկաց առ դրան խորանին վկայութեան``, եւ եկաց սիւն ամպոյն առ դրան խորանին:
| 31:15 And the LORD appeared in the tabernacle in a pillar of a cloud: and the pillar of the cloud stood over the door of the tabernacle:
|
31:16 Եւ ասէ Տէր ցՄովսէս. Ահաւասիկ դու ննջեսցես ընդ հարս քո, եւ յարուցեալ ժողովուրդդ այդ պոռնկեսցի զհետ աստուածոց օտարաց երկրին յոր մտանիցէ դա ի նոսա, եւ թողուցուն զիս եւ ցրիցեն զուխտն իմ զոր ուխտեցի ընդ դոսա:
| 31:16 And the LORD said unto Moses, Behold, thou shalt sleep with thy fathers; and this people will rise up, and go a whoring after the gods of the strangers of the land, whither they go [to be] among them, and will forsake me, and break my covenant which I have made with them:
|
31:17 Եւ բարկացայց դոցա սրտմտութեամբ յաւուր յայնմիկ, եւ լքից զդոսա, եւ դարձուցից զերեսս իմ ի դոցանէ, եւ եղիցին կերակուր [464]թշնամեաց. եւ գտցեն զդոսա չարիք բազումք եւ նեղութիւնք, եւ ասասցեն յաւուր յայնմիկ. Քանզի չէ Տէր Աստուած մեր ընդ մեզ, գտին զմեզ չարիքս այսոքիկ:
| 31:17 Then my anger shall be kindled against them in that day, and I will forsake them, and I will hide my face from them, and they shall be devoured, and many evils and troubles shall befall them; so that they will say in that day, Are not these evils come upon us, because our God [is] not among us:
|
31:18 Եւ ես դարձուցանելով դարձուցից զերեսս իմ ի նոցանէ յաւուր յայնմիկ վասն ամենայն չարեացն զոր արարին, զի դարձան յաստուածս օտարոտիս:
| 31:18 And I will surely hide my face in that day for all the evils which they shall have wrought, in that they are turned unto other gods:
|
31:19 Եւ արդ գրեցէք զբանս օրհնութեանս այսորիկ, եւ ուսուսջիք զդա որդւոցն Իսրայելի, եւ արկջիք զդա ի բերան նոցա, զի եղիցի ինձ օրհնութիւնդ այդ ի վկայութիւն ի մէջ որդւոցդ Իսրայելի:
| 31:19 Now therefore write ye this song for you, and teach it the children of Israel: put it in their mouths, that this song may be a witness for me against the children of Israel:
|
31:20 Քանզի տարայց զդոսա յերկիրն [465]բարի զոր երդուայ հարց նոցա. երկիր` որ բղխէ զկաթն եւ զմեղր, եւ կերիցեն եւ լցեալ յագեսցին. եւ դառնայցեն յաստուածս օտարոտիս եւ պաշտիցեն զնոսա, եւ զայրացուցանիցեն զիս, եւ ցրիցեն զուխտն իմ զոր ուխտեցի նոցա:
| 31:20 For when I shall have brought them into the land which I sware unto their fathers, that floweth with milk and honey; and they shall have eaten and filled themselves, and waxen fat; then will they turn unto other gods, and serve them, and provoke me, and break my covenant:
|
31:21 [466]Եւ ընդդէմ`` կացցէ նոցա օրհնութիւնդ այդ յանդիման լինել վկայ. եւ մի՛ մոռասցի [467]ի բերանոց նոցա եւ`` ի բերանոյ զաւակի նոցա. քանզի գիտեմ [468]զչարութիւն նոցա զոր արարին աստ`` այսօր յառաջ քան զտանելն իմ զնոսա յերկիրն [469]բարութեան զոր երդուայ [470]հարցն նոցա:
| 31:21 And it shall come to pass, when many evils and troubles are befallen them, that this song shall testify against them as a witness; for it shall not be forgotten out of the mouths of their seed: for I know their imagination which they go about, even now, before I have brought them into the land which I sware:
|
31:22 Եւ գրեաց Մովսէս զօրհնութիւնս զայս յաւուր յայնմիկ, եւ ուսոյց զսա որդւոցն Իսրայելի:
| 31:22 Moses therefore wrote this song the same day, and taught it the children of Israel:
|
31:23 Եւ պատուիրեաց [471]Մովսէս Յեսուայ որդւոյ Նաւեայ եւ ասէ. Քաջ լեր եւ զօրացիր. զի դու տանելոց ես զորդիսն Իսրայելի յերկիրն զոր [472]խոստացաւ տալ նոցա Տէր, եւ նա եղիցի`` ընդ քեզ:
| 31:23 And he gave Joshua the son of Nun a charge, and said, Be strong and of a good courage: for thou shalt bring the children of Israel into the land which I sware unto them: and I will be with thee:
|
31:24 Եւ իբրեւ կատարեաց Մովսէս գրել զամենայն զբանս օրինացս այսոցիկ ի մատենի մինչեւ ի սպառ:
| 31:24 And it came to pass, when Moses had made an end of writing the words of this law in a book, until they were finished:
|
31:25 եւ պատուիրեաց Ղեւտացւոցն որ կրէին զտապանակ ուխտին Տեառն, ասէ:
| 31:25 That Moses commanded the Levites, which bare the ark of the covenant of the LORD, saying:
|
31:26 Առեալ զմատեան օրինացդ այդոցիկ դնիցէք ի կողմանէ տապանակի ուխտին Տեառն Աստուծոյ ձերոյ, եւ եղիցի անդ ընդ քեզ ի վկայութիւն:
| 31:26 Take this book of the law, and put it in the side of the ark of the covenant of the LORD your God, that it may be there for a witness against thee:
|
31:27 զի ես գիտեմ զհեստութիւն քո եւ զխիստ պարանոց քո. զի մինչդեռ ես ընդ ձեզ կենդանի եմ այսօր, դառնացուցիչք էք [473]Աստուածակողմանն, ո՞րպէս ոչ ապաքէն եւ յետ մահուան իմոյ:
| 31:27 For I know thy rebellion, and thy stiff neck: behold, while I am yet alive with you this day, ye have been rebellious against the LORD; and how much more after my death:
|
31:28 Արդ ժողովեցէք առ իս [474]զցեղապետս եւ զծերս ձեր եւ զդատաւորս ձեր`` եւ զատենադպիրս ձեր, [475]զի խօսեցայց յականջս նոցա [476]զամենայն զբանս զայսոսիկ, եւ կալայց [477]ձեզ վկայ զերկինս եւ զերկիր:
| 31:28 Gather unto me all the elders of your tribes, and your officers, that I may speak these words in their ears, and call heaven and earth to record against them:
|
31:29 քանզի գիտեմ եթէ յետ վախճանի իմոյ անօրինելով անօրինիցէք, եւ խոտորիցիք ի ճանապարհէն զոր պատուիրեցի ձեզ, եւ պատահիցեն ձեզ չարիքն ի վախճանի աւուրց. քանզի առնիցէք չար առաջի Տեառն` բարկացուցանել զնա գործովք ձեռաց ձերոց:
| 31:29 For I know that after my death ye will utterly corrupt [yourselves], and turn aside from the way which I have commanded you; and evil will befall you in the latter days; because ye will do evil in the sight of the LORD, to provoke him to anger through the work of your hands:
|
31:30 Եւ խօսեցաւ Մովսէս յականջս ամենայն եկեղեցւոյն Իսրայելի զբանս օրհնութեանս այսորիկ մինչեւ ի սպառ:
| 31:30 And Moses spake in the ears of all the congregation of Israel the words of this song, until they were ended:
|