19:1 Եւ եղեւ իբրեւ լուաւ արքայ Եզեկիա, պատառեաց զհանդերձս իւր եւ զգեցաւ քուրձ, եւ եմուտ ի տուն Տեառն:
| 19:1 And it came to pass, when king Hezekiah heard [it], that he rent his clothes, and covered himself with sackcloth, and went into the house of the LORD:
|
19:2 Եւ առաքեաց զԵղիակիմ հազարապետ եւ զՍովմնաս դպրապետ, եւ զծերս ի քահանայիցն քրձազգածս առ Եսայի մարգարէ որդի Ամովսայ:
| 19:2 And he sent Eliakim, which [was] over the household, and Shebna the scribe, and the elders of the priests, covered with sackcloth, to Isaiah the prophet the son of Amoz:
|
19:3 Եւ ասեն ցնա. Այսպէս ասէ Եզեկիա. Օր նեղութեան եւ կշտամբանաց, եւ զայրացուցանելոյ օրս այս. զի հասեալ են մանկունք յերկունս, եւ չիք զօրութիւն ի ծնանելիս:
| 19:3 And they said unto him, Thus saith Hezekiah, This day [is] a day of trouble, and of rebuke, and blasphemy: for the children are come to the birth, and [there is] not strength to bring forth:
|
19:4 Թերեւս լուիցէ [287]Աստուած քո զպատգամս Ռափսակայ, զոր առաքեաց զնա արքայն Ասորեստանեայց տէր իւր նախատել զԱստուած կենդանի եւ հայհոյել բանիւք, զորս լուաւ Տէր Աստուած քո. եւ արասցես աղօթս ի վերայ մնացորդացս որ մնացին:
| 19:4 It may be the LORD thy God will hear all the words of Rabshakeh, whom the king of Assyria his master hath sent to reproach the living God; and will reprove the words which the LORD thy God hath heard: wherefore lift up [thy] prayer for the remnant that are left:
|
19:5 Եւ եկին ծառայք արքայի Եզեկեայ առ Եսայի:
| 19:5 So the servants of king Hezekiah came to Isaiah:
|
19:6 եւ ասէ ցնոսա Եսայի. Այսպէս ասասջիք տեառն ձերում. այսպէս ասէ Տէր. Մի՛ երկնչիր յերեսաց պատգամացն զորս լուար` որովք հայհոյեցին զիս ծառայք արքային Ասորեստանեայց:
| 19:6 And Isaiah said unto them, Thus shall ye say to your master, Thus saith the LORD, Be not afraid of the words which thou hast heard, with which the servants of the king of Assyria have blasphemed me:
|
19:7 Ահա ես տաց ի նա այս, եւ լուիցէ գոյժ, եւ դարձցի յերկիր իւր, եւ կործանեցից զնա սրով յերկրի իւրում:
| 19:7 Behold, I will send a blast upon him, and he shall hear a rumour, and shall return to his own land; and I will cause him to fall by the sword in his own land:
|
19:8 Եւ դարձաւ Ռափսակ եւ եգիտ զարքայն Ասորեստանեայց պատերազմեալ ընդ Ղոբնայի. զի լուաւ թէ չուեաց ի Լաքիսայ:
| 19:8 So Rabshakeh returned, and found the king of Assyria warring against Libnah: for he had heard that he was departed from Lachish:
|
19:9 Եւ նա լուաւ զԹարակայ արքայէ Եթովպացւոց, ասեն. Ահա ել պատերազմել ընդ քեզ: Եւ դարձաւ անդրէն, եւ առաքեաց հրեշտակս առ Եզեկիա եւ ասէ:
| 19:9 And when he heard say of Tirhakah king of Ethiopia, Behold, he is come out to fight against thee: he sent messengers again unto Hezekiah, saying:
|
19:10 Այսպէս խօսեսջիք ընդ Եզեկեայ արքայի Յուդայ` ասել. Մի՛ հպարտացուսցէ զքեզ Աստուած քո յոր դուն յուսացեալ ես, ասել` թէ ոչ մատնեսցի Երուսաղէմ ի ձեռս արքային Ասորեստանեայց:
| 19:10 Thus shall ye speak to Hezekiah king of Judah, saying, Let not thy God in whom thou trustest deceive thee, saying, Jerusalem shall not be delivered into the hand of the king of Assyria:
|
19:11 Ահա դու քեզէն իսկ լուար զամենայն ինչ զոր արարին թագաւորք Ասորեստանեայց ընդ ամենայն աշխարհս [288]նզովել զնոսա, եւ դու փրկիցի՞ս:
| 19:11 Behold, thou hast heard what the kings of Assyria have done to all lands, by destroying them utterly: and shalt thou be delivered:
|
19:12 Միթէ փրկեցի՞ն զնոսա աստուածք ազգացն զորս ապականեցին հարք իմ, զԳովզան եւ զԽառան եւ զՌափաթ եւ զորդիս Եդեմայ [289]առ ծովեզերբ:
| 19:12 Have the gods of the nations delivered them which my fathers have destroyed; [as] Gozan, and Haran, and Rezeph, and the children of Eden which [were] in Thelasar:
|
19:13 Ո՞ւր է արքայն Եմաթայ եւ արքայն Արփաթայ, եւ արքայ քաղաքին Սեփարուիմայ, Անայ եւ Աւայ:
| 19:13 Where [is] the king of Hamath, and the king of Arpad, and the king of the city of Sepharvaim, of Hena, and Ivah:
|
19:14 Եւ ա՛ռ Եզեկիա զհրովարտակսն ի ձեռաց հրեշտակացն, եւ ընթերցաւ զնոսա. եւ ել ի տունն Տեառն, եւ տարածեաց զնոսա Եզեկիա առաջի Տեառն:
| 19:14 And Hezekiah received the letter of the hand of the messengers, and read it: and Hezekiah went up into the house of the LORD, and spread it before the LORD:
|
19:15 Եւ եկաց յաղօթս Եզեկիա առաջի Տեառն եւ ասէ. Տէր Աստուած Իսրայելի որ նստիս ի քերովբէս, դու ես միայն Աստուած յամենայն թագաւորութիւնս երկրի. դու արարեր զերկինս եւ զերկիր:
| 19:15 And Hezekiah prayed before the LORD, and said, O LORD God of Israel, which dwellest [between] the cherubims, thou art the God, [even] thou alone, of all the kingdoms of the earth; thou hast made heaven and earth:
|
19:16 Խոնարհեցո, Տէր, զունկն քո եւ լուր, բաց, Տէր, զաչս քո եւ տես, եւ լուր զբանս Սենեքերիմայ զոր առաքեաց նախատել զԱստուած կենդանի:
| 19:16 LORD, bow down thine ear, and hear: open, LORD, thine eyes, and see: and hear the words of Sennacherib, which hath sent him to reproach the living God:
|
19:17 Զի արդարեւ, Տէր, աւերեցին թագաւորք Ասորեստանեայց զազգս եւ զերկիր նոցա:
| 19:17 Of a truth, LORD, the kings of Assyria have destroyed the nations and their lands:
|
19:18 եւ ետուն զաստուածս նոցա հրոյ, զի չէին աստուածք, այլ գործք ձեռաց մարդկան, փայտ եւ քար. եւ կորուսին զնոսա:
| 19:18 And have cast their gods into the fire: for they [were] no gods, but the work of men' s hands, wood and stone: therefore they have destroyed them:
|
19:19 Եւ արդ, Տէր Աստուած մեր, փրկեա զմեզ ի ձեռաց նորա. եւ ծանիցեն ամենայն թագաւորութիւնք երկրի, զի դու ես Տէր Աստուած միայն:
| 19:19 Now therefore, O LORD our God, I beseech thee, save thou us out of his hand, that all the kingdoms of the earth may know that thou [art] the LORD God, [even] thou only:
|
19:20 Եւ առաքեաց Եսայի որդի Ամովսայ առ Եզեկիա եւ ասէ. Այսպէս ասէ Տէր [290]զօրութեանց` Աստուած Իսրայելի. Զոր կացեր յաղօթս առ իս վասն Սենեքերիմայ արքայի Ասորեստանեայց` լուայ:
| 19:20 Then Isaiah the son of Amoz sent to Hezekiah, saying, Thus saith the LORD God of Israel, [That] which thou hast prayed to me against Sennacherib king of Assyria I have heard:
|
19:21 Այս բան է զոր խօսեցաւ Տէր վասն նորա. Արհամարհեաց, անգոսնեաց զքեզ կոյս դուստր Սիոնի. գլուխ շարժեաց ի վերայ քո, դուստր Երուսաղեմի:
| 19:21 This [is] the word that the LORD hath spoken concerning him; The virgin the daughter of Zion hath despised thee, [and] laughed thee to scorn; the daughter of Jerusalem hath shaken her head at thee:
|
19:22 Զո՞ նախատեցեր եւ հայհոյեցեր, եւ յո՞յր վերայ բարձրացուցեր զբարբառ քո նախատել. եւ ամբարձեր ի բարձունս զաչս քո ի Սուրբն Իսրայելի:
| 19:22 Whom hast thou reproached and blasphemed? and against whom hast thou exalted [thy] voice, and lifted up thine eyes on high? [even] against the Holy [One] of Israel:
|
19:23 Ի ձեռն հրեշտակաց քոց նախատեցեր զՏէր եւ ասացեր. Բազմութեամբ կառաց իմոց ելի ի բարձրութիւն լերանց ի կողմն Լիբանանու, եւ կոտորեցի զմեծութիւն եղեւնափայտից նորա եւ զընտիր ընտիր նոճից նորա, եւ հասի յեզր սպառուածոյ անտառին Կարմեղայ:
| 19:23 By thy messengers thou hast reproached the Lord, and hast said, With the multitude of my chariots I am come up to the height of the mountains, to the sides of Lebanon, and will cut down the tall cedar trees thereof, [and] the choice fir trees thereof: and I will enter into the lodgings of his borders, [and into] the forest of his Carmel:
|
19:24 Ես [291]պահեցի եւ արբի զջուրս օտարոտիս եւ [292]աւերեցի թաթիւ ոտին իմոյ զամենայն գետս [293]սաստիկս:
| 19:24 I have digged and drunk strange waters, and with the sole of my feet have I dried up all the rivers of besieged places:
|
19:25 Միթէ չիցէ՞ լուեալ ի հեռաստանէ զայդ զոր արարի յաւուրց առաջնոց. ստեղծի զդա եւ ածի հասուցի, [294]եւ եղեն ի հպարտութիւն գերեվարաց պատերազմողաց քաղաքք ամուրք:
| 19:25 Hast thou not heard long ago [how] I have done it, [and] of ancient times that I have formed it? now have I brought it to pass, that thou shouldest be to lay waste fenced cities [into] ruinous heaps:
|
19:26 բնակեալք ի նոսա տկարացան ձեռամբ եւ զարհուրեցան, եւ ամաչեցին եւ եղեն իբրեւ զխոտ վայրի, եւ իբրեւ զդալարի բանջարոյ եւ զդալարի տանեաց, [295]եւ կոխան առաջի հասելոցն:
| 19:26 Therefore their inhabitants were of small power, they were dismayed and confounded; they were [as] the grass of the field, and [as] the green herb, [as] the grass on the housetops, and [as corn] blasted before it be grown up:
|
19:27 Արդ զնիստ քո եւ զել եւ զմուտ քո գիտեմ, եւ զսրտմտութիւն [296]քո:
| 19:27 But I know thy abode, and thy going out, and thy coming in, and thy rage against me:
|
19:28 ի բարկանալ քո ինձ, եւ խայտալդ քո ել յականջս իմ. եւ արկից կարթ ի քիթս քո, եւ դանդանաւանդ ի կզակս քո, եւ դարձուցից զքեզ ընդ ճանապարհ ընդ որ եկիր:
| 19:28 Because thy rage against me and thy tumult is come up into mine ears, therefore I will put my hook in thy nose, and my bridle in thy lips, and I will turn thee back by the way by which thou camest:
|
19:29 Եւ քեզ այս նշանակ լիցի. կերիցես այս ամ զինքնեակս, եւ յամին երկրորդի զինքնեկաց ինքնեակս. եւ յամին երրորդի` [297]սերմանք եւ հունձք եւ տունկք այգեաց``, եւ կերիջիք զպտուղ նոցա:
| 19:29 And this [shall be] a sign unto thee, Ye shall eat this year such things as grow of themselves, and in the second year that which springeth of the same; and in the third year sow ye, and reap, and plant vineyards, and eat the fruits thereof:
|
19:30 Եւ յաւելցի ապրեալ տանդ Յուդայ. մնացեալն արձակեսցէ արմատս ի խոնարհ եւ պտուղս ի վեր:
| 19:30 And the remnant that is escaped of the house of Judah shall yet again take root downward, and bear fruit upward:
|
19:31 Զի յԵրուսաղեմէ ելցէ մնացորդ, եւ ի Սիոնէ լեռնէ ապրեալ. նախանձ Տեառն զօրութեանց արասցէ զայս:
| 19:31 For out of Jerusalem shall go forth a remnant, and they that escape out of mount Zion: the zeal of the LORD [of hosts] shall do this:
|
19:32 Վասն այնորիկ այսպէս ասէ Տէր. Արքայն Ասորեստանեայց մի՛ մտցէ ի քաղաքդ յայդ, եւ մի՛ ձգեսցէ ի դա նետս, եւ մի՛ պատեսցէ զդա վահանօք, եւ մի՛ կուտեսցէ զդովաւ հող:
| 19:32 Therefore thus saith the LORD concerning the king of Assyria, He shall not come into this city, nor shoot an arrow there, nor come before it with shield, nor cast a bank against it:
|
19:33 ընդ ճանապարհ ընդ որ եկն` ընդ նոյն դարձցի, եւ ի քաղաքդ յայդ մի՛ մտցէ, ասէ Տէր:
| 19:33 By the way that he came, by the same shall he return, and shall not come into this city, saith the LORD:
|
19:34 Եւ վերակացու եղէց քաղաքիդ այդմիկ փրկել զդա վասն իմ եւ վասն Դաւթի ծառայի իմոյ:
| 19:34 For I will defend this city, to save it, for mine own sake, and for my servant David' s sake:
|
19:35 Եւ ի հասանել գիշերոյն ել հրեշտակ Տեառն, եւ եհար ի բանակէն Ասորեստանեայց հարեւր եւ ութսուն եւ հինգ հազար. եւ կանխեցին ընդ առաւօտն, եւ ահա ամենայն մարմինք մեռեալ:
| 19:35 And it came to pass that night, that the angel of the LORD went out, and smote in the camp of the Assyrians an hundred fourscore and five thousand: and when they arose early in the morning, behold, they [were] all dead corpses:
|
19:36 Եւ չուեաց գնաց, եւ դարձաւ Սենեքերիմ արքայ Ասորեստանեայց եւ բնակեաց ի Նինուէ:
| 19:36 So Sennacherib king of Assyria departed, and went and returned, and dwelt at Nineveh:
|
19:37 Եւ եղեւ մինչդեռ երկիր պագանէր ի տան Նեսրաքայ աստուածոյ իւրում, Ադրամելէք եւ Սարասար որդիք նորա հարին զնա սրով, եւ ինքեանք զերծան յերկիրն Արարադայ. եւ թագաւորեաց Ասորդան որդի նորա ընդ նորա:
| 19:37 And it came to pass, as he was worshipping in the house of Nisroch his god, that Adrammelech and Sharezer his sons smote him with the sword: and they escaped into the land of Armenia. And Esar- haddon his son reigned in his stead:
|