3:1 Եւ [41]ի հաստատել թագաւորութեանն Սողոմոնի`` խնամութիւն արար Սողոմոն ընդ փարաւոնի արքային Եգիպտացւոց, եւ ա՛ռ զդուստր նորա եւ ած ի քաղաք Դաւթի, մինչեւ կատարեաց շինել զտուն իւր եւ զտուն Տեառն եւ զպարիսպն Երուսաղեմի շուրջանակի:
| 3:1 And Solomon made affinity with Pharaoh king of Egypt, and took Pharaoh' s daughter, and brought her into the city of David, until he had made an end of building his own house, and the house of the LORD, and the wall of Jerusalem round about:
|
3:2 Սակայն ժողովուրդն [42]արկանէին խունկս`` ի վերայ բարձանց, զի ոչ շինեցաւ տուն անուան Տեառն մինչեւ ցաւուրսն ցայնոսիկ:
| 3:2 Only the people sacrificed in high places, because there was no house built unto the name of the LORD, until those days:
|
3:3 Եւ սիրեաց Սողոմոն զՏէր գնալ ըստ հրամանաց Դաւթի հօր իւրոյ, բայց ի բարձունս եւ նա զոհէր եւ արկանէր խունկս:
| 3:3 And Solomon loved the LORD, walking in the statutes of David his father: only he sacrificed and burnt incense in high places:
|
3:4 Եւ յարեաւ գնաց արքայ ի Գաբաւոն զոհել անդ, զի նա առաւել բարձրագոյն եւ մեծ էր. հազար ողջակէզ եհան Սողոմոն ի վերայ սեղանոյն այնորիկ:
| 3:4 And the king went to Gibeon to sacrifice there; for that [was] the great high place: a thousand burnt offerings did Solomon offer upon that altar:
|
3:5 Ի Գաբաւոն երեւեցաւ Տէր Սողոմոնի ի քուն գիշերոյ, եւ ասէ Տէր ցՍողոմոն. [43]Խնդրեա դու քեզ խնդիր ինչ:
| 3:5 In Gibeon the LORD appeared to Solomon in a dream by night: and God said, Ask what I shall give thee:
|
3:6 Եւ ասէ Սողոմոն. Դու արարեր ողորմութիւն մեծ ընդ Դաւթի հօր իմոյ, որպէս եւ շրջեցաւ առաջի քո ճշմարտութեամբ եւ արդարութեամբ եւ ուղղութեամբ սրտի ընդ քեզ. եւ պահեցեր նմա զողորմութիւնս զայս մեծ` տալ որդւոյ նորա նստել յաթոռ նորա որպէս եւ յաւուր յայսմիկ:
| 3:6 And Solomon said, Thou hast shewed unto thy servant David my father great mercy, according as he walked before thee in truth, and in righteousness, and in uprightness of heart with thee; and thou hast kept for him this great kindness, that thou hast given him a son to sit on his throne, as [it is] this day:
|
3:7 Եւ արդ, Տէր Աստուած իմ, դու [44]ետուր զծառայ քո փոխանակ Դաւթի հօր իմոյ, եւ ես եմ մանուկ փոքր եւ ոչ գիտեմ զել եւ զմուտ իմ:
| 3:7 And now, O LORD my God, thou hast made thy servant king instead of David my father: and I [am but] a little child: I know not [how] to go out or come in:
|
3:8 եւ ծառայ քո ի մէջ ժողովրդեան քո է զոր ընտրեցեր ժողովուրդ քո` բազում, անթիւ եւ անհամար ի բազմութենէ:
| 3:8 And thy servant [is] in the midst of thy people which thou hast chosen, a great people, that cannot be numbered nor counted for multitude:
|
3:9 Եւ տացես ծառայի քում սիրտ լսելոյ եւ դատելոյ զժողովուրդ քո արդարութեամբ, խելամուտ լինել ի մէջ բարւոյ եւ չարի. քանզի ո՞ կարիցէ դատել զայս ժողովուրդ քո զծանր:
| 3:9 Give therefore thy servant an understanding heart to judge thy people, that I may discern between good and bad: for who is able to judge this thy so great a people:
|
3:10 Եւ հաճոյ թուեցաւ բանն առաջի Տեառն, զի խնդրեաց Սողոմոն զայն բան:
| 3:10 And the speech pleased the Lord, that Solomon had asked this thing:
|
3:11 Եւ ասէ ցնա [45]Տէր. Փոխանակ զի խնդրեցեր յինէն զբանդ զայդ, եւ ոչ խնդրեցեր քեզ աւուրս բազումս, եւ ոչ խնդրեցեր քեզ մեծութիւն, եւ ոչ խնդրեցեր զանձինս թշնամեաց քոց, այլ խնդրեցեր դու քեզ խելամուտ լինել լսելոյ զիրաւունս:
| 3:11 And God said unto him, Because thou hast asked this thing, and hast not asked for thyself long life; neither hast asked riches for thyself, nor hast asked the life of thine enemies; but hast asked for thyself understanding to discern judgment:
|
3:12 ահա արարի ըստ բանիդ քում, ահա ետու քեզ սիրտ իմաստուն եւ հանճարեղ. իբրեւ զքեզ ոչ ոք եղեւ յառաջ քան զքեզ, եւ յետ քո ոչ ոք յարիցէ նմանօղ քեզ:
| 3:12 Behold, I have done according to thy words: lo, I have given thee a wise and an understanding heart; so that there was none like thee before thee, neither after thee shall any arise like unto thee:
|
3:13 Եւ զոր ոչ եւս խնդրեցեր` ետու քեզ, զմեծութիւն եւ զփառս, որպէս ոչ ոք եղեւ նման քեզ ի թագաւորս զամենայն աւուրս քո:
| 3:13 And I have also given thee that which thou hast not asked, both riches, and honour: so that there shall not be any among the kings like unto thee all thy days:
|
3:14 Եւ եթէ գնասցես ի ճանապարհս իմ պահել զհրամանս իմ եւ զպատուիրանս իմ որպէս եւ գնաց Դաւիթ հայր քո, եւ բազմացուցից զաւուրս քո:
| 3:14 And if thou wilt walk in my ways, to keep my statutes and my commandments, as thy father David did walk, then I will lengthen thy days:
|
3:15 Եւ զարթեաւ Սողոմոն եւ ահա երազ էր. եւ յարեաւ եկն յԵրուսաղէմ, եւ եկաց առաջի սեղանոյն յանդիման տապանակի ուխտին Տեառն [46]ի Սիոն. եւ մատոյց ողջակէզս եւ արար խաղաղականս, եւ արար խրախութիւն մեծ [47]իւր եւ`` ամենայն ծառայից իւրոց:
| 3:15 And Solomon awoke; and, behold, [it was] a dream. And he came to Jerusalem, and stood before the ark of the covenant of the LORD, and offered up burnt offerings, and offered peace offerings, and made a feast to all his servants:
|
3:16 Յայնժամ երեւեցան երկու կանայք պոռնիկք` արքայի, եւ կացին առաջի նորա:
| 3:16 Then came there two women, [that were] harlots, unto the king, and stood before him:
|
3:17 Եւ ասէ մի կինն. Յիս տէր իմ. ես եւ կինս այս էաք ի միում տան, եւ ծնայ[48] ի տանն:
| 3:17 And the one woman said, O my lord, I and this woman dwell in one house; and I was delivered of a child with her in the house:
|
3:18 եւ եղեւ յաւուրն երրորդի[49] ծնաւ եւ կինս այս. եւ մեք առանձինն էաք, եւ ոչ ոք գոյր ընդ մեզ ի տանն` բաց ի մէնջ յերկոցունց ի տանն:
| 3:18 And it came to pass the third day after that I was delivered, that this woman was delivered also: and we [were] together; [there was] no stranger with us in the house, save we two in the house:
|
3:19 Եւ մեռաւ որդի սորա ի գիշերի, քանզի ննջեաց ի վերայ նորա:
| 3:19 And this woman' s child died in the night; because she overlaid it:
|
3:20 եւ յարեաւ ի հասարակ գիշերի, եւ առ զմանուկն իմ ի գրկաց իմոց. եւ աղախին քո ի քուն էր. եւ ննջեցոյց զնա ի ծոց իւրում. եւ զորդին իւր զմեռեալն ննջեցոյց ի ծոց իմում:
| 3:20 And she arose at midnight, and took my son from beside me, while thine handmaid slept, and laid it in her bosom, and laid her dead child in my bosom:
|
3:21 Եւ յարեայ ընդ առաւօտն դիեցուցանել զորդին իմ, եւ նա էր մեռեալ. եւ հայեցայ ընդ նա այգունն, եւ ահա չէր որդին իմ զոր ծնայ:
| 3:21 And when I rose in the morning to give my child suck, behold, it was dead: but when I had considered it in the morning, behold, it was not my son, which I did bear:
|
3:22 Եւ ասէ մեւս կինն. Ոչ, այլ որդի քո է մեռեալն, եւ որդի իմ կենդանին: Եւ մեւսն եւս ասէր. Այլ որդի իմ կենդանին, եւ որդի քո մեռեալն. եւ խօսեցան առաջի արքայի:
| 3:22 And the other woman said, Nay; but the living [is] my son, and the dead [is] thy son. And this said, No; but the dead [is] thy son, and the living [is] my son. Thus they spake before the king:
|
3:23 Եւ [50]ասէ ցնոսա արքայ. Դու ասես թէ`` Այս որդի իմ է որ կենդանիս է, եւ որդի դորա մեռեալն. եւ [51]դու ասես``. Ոչ, այլ որդին քո մեռեալն, եւ որդին իմ կենդանին:
| 3:23 Then said the king, The one saith, This [is] my son that liveth, and thy son [is] the dead: and the other saith, Nay; but thy son [is] the dead, and my son [is] the living:
|
3:24 Եւ ասէ արքայ. Առէք առ իս զսուրն: Եւ բերին զսուրն առաջի արքայի:
| 3:24 And the king said, Bring me a sword. And they brought a sword before the king:
|
3:25 Եւ ասէ արքայ. Կտրեցէք զմանուկն [52]զստնդիաց զկենդանի` յերկուս, եւ տուք զկէսն նորա դմա, եւ զկէսն նորա նմա:
| 3:25 And the king said, Divide the living child in two, and give half to the one, and half to the other:
|
3:26 Եւ պատասխանի ետ կինն որոյ որդին կենդանի էր, եւ ասէ ցարքայ, քանզի խռովեցան աղիք նորա ի վերայ որդւոյն իւրոյ, եւ ասէ. Յիս տէր, տուք նմա զմանուկն կենդանի, եւ մահու մի՛ սպանանէք զնա: Եւ մեւսն ասէր. Մի՛ իմ լիցի` եւ մի՛ դորա, կտրեցէք ընդ մէջ:
| 3:26 Then spake the woman whose the living child [was] unto the king, for her bowels yearned upon her son, and she said, O my lord, give her the living child, and in no wise slay it. But the other said, Let it be neither mine nor thine, [but] divide:
|
3:27 Պատասխանի ետ արքայ եւ ասէ. Տուք դմա զմանուկն կենդանի, [53]որ ասաց թէ` Տուք զդա նմա`` եւ մահու մի՛ սպանանէք զդա. նա է մայր դորա:
| 3:27 Then the king answered and said, Give her the living child, and in no wise slay it: she [is] the mother thereof:
|
3:28 Եւ լուաւ ամենայն Իսրայէլ զդատաստանն զոր դատեցաւ արքայ, եւ զահի հարան յերեսաց արքայի. զի տեսին թէ իմաստութիւն Աստուծոյ է ի նմա առնել իրաւունս:
| 3:28 And all Israel heard of the judgment which the king had judged; and they feared the king: for they saw that the wisdom of God [was] in him, to do judgment:
|